Νέα κλίμακα με αυξημένους συντελεστές που θα φθάνουν μέχρι και 40% ή 45% για όσους αποκτούν εισοδήματα από ενοίκια ανεβάζοντας κατακόρυφα τη φορολογική τους επιβάρυνση.
Ειδικότερα στο υπουργείο Οικονομικών έχουν ανοίξει τη φορολογική βεντάλια και επεξεργάζονται εναλλακτικά σενάρια. Ειδικότερα,με βάση το σχέδιο που προωθεί το οικονομικό επιτελείο, η νέα κλίμακα που θα εφαρμοστεί για τα εισοδήματα από ενοίκια έχει ως εξής:
Ο συντελεστής 11% που ισχύει σήμερα για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ ανεβαίνει στο 15%, με αποτέλεσμα η επιβάρυνση της πλειονότητας των ιδιοκτητών να αυξηθεί έως και 36%.
Ο συντελεστής 33% που επιβάλλεται σήμερα σε εισοδήματα από ενοίκια άνω των 12.000 ευρώ έως και 40.000 ευρώ, αυξάνεται στο 35%.
Θεσπίζεται νέος συντελεστής 40%, χωρίς να αποκλείεται να «κλειδώσει» και στο 45%, για το τμήμα εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ.
Το δημοσιονομικό όφελος που προκύπτει με την εφαρμογή της νέας κλίμακας για τα εισοδήματα από ακίνητα υπολογίζεται στα 250 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 100 εκατ. ευρώ από αυτά που προβλέπει για φέτος ο προϋπολογισμός.
Ανοιχτό παραμένει το θέμα εάν η νέα κλίμακα με τους αυξημένους συντελεστές εφαρμοστεί αναδρομικά για τα εισοδήματα από ενοίκια που απέκτησαν οι φορολογούμενοι το 2015.
Πάντως, η υπερμετρη φορολογική επιβάρυνση στα ακίνητα βγάζει στους δρόμους και τους ιδιοκτήτες.Η ΠΟΜΙΔΑ και τα σωματεία Ιδιοκτητών Ακινήτων Θεσσαλονίκης, Ηρακλείου Κρήτης και Β.Α. Προαστείων Αθηνών, εν όψει και της υποβολής των δηλώσεων φόρου εισοδήματος, οργανώνουν συγκεντρώσεις των μελών τους με σκοπό τη διαμαρτυρία τους για τα νέα φορολογικά μέτρα, και την ενημέρωσή τους για τα τρέχοντα γενικότερα αλλά και τοπικά προβλήματα της ακίνητης ιδιοκτησίας, με συντονιστή τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτο Παραδιά και με το εξής πρόγραμμα:
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Την Παρασκευή, 26.2.2016 και ώρα 18.00 στην Αίθουσα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, οδός Αριστοτέλους 27.
ΧΑΛΑΝΔΡΙ: Τη Δευτέρα, 29.02.2016 και ώρα 6 μ.μ. στο χώρο συγκεντρώσεων του Ομίλου Αντισφαιρίσεως Χαλανδρίου, Γαρρητού 13.
ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ: Την Πέμπτη, 10.3.2016 και ώρα 19.30 στην Αίθουσα του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, Λεωφόρος Δημοκρατίας.
Η σχεδόν πλήρης ανυπαρξία αγοραστών, σε συνδυασμό με τη συνεχή αύξηση των κενών κατοικιών ή καταστημάτων, πιέζει τις τιμές των ακινήτων, με την πτώση να συνεχίζεται ολόκληρο το 2015 και να προβλέπονται νέες πιέσεις για τη φετινή χρονιά. Την ίδια στιγμή, καταγράφεται κινητικότητα στις ενοικιάσεις καταστημάτων σε πολύ εμπορικούς δρόμους, κυρίως από επιχειρήσεις εστίασης, καφέ μπαρ, φούρνους με ποικιλία προϊόντων κ.λπ. Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφεται στα καταστήματα, στα γραφεία, στις μεγάλες κατοικίες και στους χώρους αποθηκών, ενώ πτωτικά κινήθηκαν και τα ενοίκια.Επιπλέον, στις πόλεις όπου υπήρχαν κατά την έναρξη της κρίσης πολλά απούλητα νεόδμητα διαμερίσματα, εκεί σημειώθηκαν και οι μεγαλύτερες μειώσεις τιμών, ενώ πέρυσι ο αριθμός των μεταβιβάσεων ακινήτων κινήθηκε σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα, πλησιάζοντας τα επίπεδα της πλήρους ακινησίας της αγοράς. Η σωρευτική πτώση στα οικιστικά ακίνητα φτάνει το 38,2% από το 2007 μέχρι σήμερα και το 2015 η πτώση προσέγγισε το 6,7%. Στα εμπορικά ακίνητα, η σωρευτική πτώση για την ίδια περίοδο φτάνει το 47,48% (42,78% στα γραφεία και 50,79% στα καταστήματα). Στα καλά σημεία των εμπορικών δρόμων όπως σε Ερμού και Μεταξά (Γλυφάδα), η ζήτηση για καταστήματα υπερβαίνει την προσφορά, ενώ σε άλλους δρόμους καταγράφεται μικρότερος αριθμός κενών καταστημάτων έναντι του 2014. Ταυτόχρονα, όμως, διευρύνεται η ψαλίδα τιμών μεταξύ των εμπορικών δρόμων και της υπόλοιπης αγοράς ακινήτων. Επίσης καταγράφεται επενδυτικό ενδιαφέρον για αναβάθμιση/ανακαίνιση ή επέκταση υφιστάμενων εμπορικών κέντρων.
H αγορά ακινήτων έχει μπει στον όγδοο έτος της κρίσης, φως στο τούνελ θα προκύψει έπειτα από δύο χρόνια, δηλαδή από το 2018 και μετά θα αρχίσει να σταθεροποιείται η κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι η κτηματαγορά θα «γράψει» δέκα ολόκληρα χρόνια συνεχούς πτώσης των τιμών, πλήρους απαξίωσης της περιουσίας των Ελλήνων, αλλά και τεράστιας απώλειας σε έσοδα για το κράτος αλλά και σε ανεργία. Η Αθήνα είναι η μοναδική από τις 28 ευρωπαϊκές πόλεις που σε διάστημα ενός χρόνου διολίσθησε κατά 22 θέσεις (από την 5η στην 23η θέση) στην πανευρωπαϊκή κατάταξη της PwC για τις επενδυτικές προοπτικές στο ευρωπαϊκό real estate. Το απόθεμα νεόδμητων κατοικιών παρέμεινε σε πολύ υψηλά επίπεδα. Η ανέγερση νέων κατοικιών για εμπορικούς σκοπούς έχει πρακτικά σταματήσει: Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2015 (Δεκ 14?Νοε 15) οι άδειες που εκδόθηκαν έχουν συνολικό εμβαδό 2.417.300 τ.μ. σε επίπεδο χώρας και 350.500 τ.μ. στην Αττική, μειωμένες σε σχέση με το 2015 κατά 4,4% και 21,2% αντίστοιχα. Αντίστοιχα το 2005 που υπήρξε η μέγιστη οικοδομική δραστηριότητα ήταν συνολικού εμβαδού 29.056.000 τ.μ. σε επίπεδο χώρας και 8.550.000 τ.μ. στην Αττική. Ποσοστιαία η πτώση σε σχέση με το 2005 είναι 91,7% σε επίπεδο χώρας και 95,9% στην Αττική.
Eurobank Property Services κι Εθνική Τράπεζα κατέγραψαν την πορεία της αθηναϊκής κτηματαγοράς, στην οποία σημειώνονται οι περισσότερες αγοραπωλησίες ακινήτων. Αυτό που προκύπτει είναι ότι η παρατεταμένη περίοδος κρίσης, έχει δημιουργήσει μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες και μπορεί να βρει κανείς να αγοράσει παλαιά διαμερίσματα από 250 ευρώ/τ.μ.
Αναλυτικά η κατάσταση της κτηματαγοράς στην Αττική και σε συγκεκριμένες περιοχές είναι η εξής: Υπάρχει σχετική ομοιογένεια στις αξίες διαμερισμάτων του Δήμου Αθηναίων, με εξαίρεση την περιοχή του Κολωνακίου. Η πιο ακριβή περιοχή του Δήμου, είναι η περιοχή γύρω από τα Ανάκτορα. Τα ακίνητα παλαιότητας(>30ετών) στο Δήμο Αθηναίων έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη πτώση στην αξία τους.
Κολωνάκι
Οι διακυμάνσεις των τιμών είναι μεγάλες και εξαρτώνται κυρίως από τη θέση, τη θέα στον Λυκαβηττό και την Ακρόπολη, τον όροφο και την ποιότητα κατασκευής και συντήρησης του κτιρίου. Το απόθεμα νεόδμητων είναι σχεδόν ανύπαρκτο. Τα ελάχιστα νεόδμητα διαμερίσματα πάντως εξακολουθούν να πωλούνται σε υψηλές τιμές. Για διαμερίσματα από 10-20 ετών, οι τιμές στις ακριβές συνοικίες κυμαίνονται από 3.500 έως 4.500 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (τ.μ.) και στις οικονομικότερες από 2.500-3.000 ευρώ ανά τ.μ. Στα διαμερίσματα 20-30 ετών, οι τιμές κινούνται μεταξύ 2.500-3.000 ευρώ ανά τ.μ. για τις ακριβές συνοικίες και 2.000-2.300 ευρώ ανά τ.μ. στις οικονομικότερες. Στις κατοικίες άνω των 40 ετών, οι τιμές κυμαίνονται από 1.600-2.300 ευρώ ανάλογα με τη συνοικία.
Παγκράτι
Πρόκειται για ανομοιογενή περιοχή και αυτό αντανακλά στις αξίες των ακινήτων που παρουσιάζουν μεγάλη διακύμανση.
Ακριβότερες περιοχές είναι το Μετς-Αρδηττός, η περιοχή πέριξ του άλσους Παγκρατίου και το τμήμα της συνοικίας που γειτνιάζει με τη λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου. Μεσαία περιοχή είναι το Κέντρο του Παγκρατίου και η περιοχή του Αγίου Σπυρίδωνα. Οικονομικότερη περιοχή είναι ο Άγιος Αρτέμιος - Γούβα. Οικονομικότερη περιοχή είναι ο Άγιος Αρτέμιος - Γούβα. Τα νεότερα διαμερίσματα (μέχρι 10 ετών) κοστίζουν από 1.550-2.000 ευρώ ανά τ.μ., ενώ όσα είναι ηλικίας μεταξύ 10 και 20 ετών από 1.250 έως 1.700 ευρώ ανά τ.μ. Στις ηλικίες διαμερισμάτων άνω των 40 ετών, οι τιμές κυμαίνονται από 650 ευρώ ανά τ.μ. έως 1.050 ευρώ/τ.μ. στις ακριβές συνοικίες.
Εξάρχεια - Νεάπολη
Τα ακριβότερα σημεία από πλευρά οικιστικής αξιοποίησης βρίσκονται γύρω από τους λόφους Λυκαβηττού και Στρέφη και ιδιαίτερα στις περιφερειακές οδούς Σαρανταπήχου, Αργυρουπόλεως, Εμμανουήλ Μπενάκη, Ειρήνης Αθηναίας, Πουλχερίας και Καλλιδρομίου.
Καταγράφεται περιορισμένος αριθμός νεοδμήτων. Οι τιμές ξεκινούν από τα 500 ευρώ ανά τ.μ. για διαμερίσματα άνω των 40 ετών, ανεβαίνουν στα 600 ευρώ ανά τ.μ. για διαμερίσματα 30ετίας και μπορεί να φτάσουν μέχρι τα 1.900 ευρώ ανά τ.μ. για τις λιγοστές νεόδμητες πολυκατοικίες (ηλικίας μέχρι δέκα ετών).
Κυψέλη
Στην ευρύτερη περιοχή της Κυψέλης συγκαταλέγονται και οι υποπεριοχές Άνω και Νέα Κυψέλη που οριοθετούνται ως εξής: Πλεονεκτικότερα σημεία της ευρύτερης περιοχής της Κυψέλης είναι αυτά που βρίσκονται γύρω από τον λόφο Ελικώνος στην περιοχή Άνω Κυψέλη. Οι τιμές ξεκινούν από τα 250 ευρώ ανά τ.μ. για διαμερίσματα άνω των 40 ετών, ενώ για διαμερίσματα μεταξύ 20-30 ετών οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 700 και 1.000 ευρώ ανά τ.μ. Από 1.000 ευρώ ανά τ.μ. έως 1.700 ευρώ ανά τ.μ. μπορεί να κοστίζει, όμως, η αγορά ενός διαμερίσματος ηλικίας μικρότερης των 10 ετών.
Πατήσια
Οι συνοικίες Κάτω Πατήσια, Άγιος Ελευθέριος, Ριζούπολη, Λαμπρινή, Προμπονάς, Τρεις Γέφυρες και Άνω Πατήσια αποτελούν την ευρύτερη περιοχή των Πατησίων.
Η πλειονότητα των κτιρίων είναι πολυώροφες πολυκατοικίες που έχουν αναγερθεί κυρίως από την δεκαετία του 1960 έως σήμερα αλλά στην περιοχή συναντώνται μονοκατοικίες κυρίως από τη δεκαετία του 1950. Οι τιμές για τα διαμερίσματα άνω των 40 ετών ξεκινούν από τα 400 ευρώ ανά τ.μ., από τα 600 ευρώ ανά τ.μ. για διαμερίσματα μεταξύ 30 και 40 ετών, ενώ ανεβαίνουν στα 1.250 έως 1.750 ευρώ ανά τ.μ. για διαμερίσματα ηλικίας κάτω των 10 ετών.
Κηφισιά
Οι ακριβές περιοχές εντοπίζονται στο Κεφαλάρι, Αγ. Άννα, Κοκκιναρά, Πολιτεία, το τμήμα που αναπτύσσεται βορείως της Πλατείας Κεφαλαρίου και εκατέρωθεν της οδού Στρ. μαγκλή, καθώς και τμήμα του Στροφυλίου.
Αγία Παρασκευή
Πρόκειται για ανομοιογενή δήμο με μεγάλη έκταση και πληθυσμό.
Οι περιοχές γύρω από τη Λεωφόρο Μεσογείων που έχουν συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση από τους σταθμούς μετρό «Αγία Παρασκευή», «Χαλάνδρι» και «μουκίσσης Πλακεντίας» παρουσιάζουν υψηλές αξίες. (Σ. Δ. 1, Πολυκατοικίες 1980-1990).
Τα Πευκάκια είναι η πιο πρόσφατα ενταγμένη στο σχέδιο πόλεως, περιοχή του δήμου. (Σ.Δ. 0.8, η πλειονότητα των κτιρίων είναι ηλικίας 10-15 ετών περίπου και είναι κυρίως ιδιωτικές κατασκευές. Καταγράφεται επίσης πληθώρα αδόμητων οικοπέδων).
Το 2015 πραγματοποιήθηκαν αξιοσημείωτες επενδύσεις σε τουριστικά συγκροτήματα στη Χαλκιδική, αλλά η αγορά παραθεριστικής κατοικίας παρέμεινε σε αρνητική τροχιά, διότι, λόγω της οικονομικής κρίσης, στηρίζεται στη ζήτηση αλλοδαπών, όπως Βαλκάνιων και Ρώσων, που βρήκαν κι αυτοί μπροστά τους τα capital controls.
Έτσι, βάσει των στοιχείων που παρουσίασε στο συνέδριο του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής ο κ. Χρήστος Μιχαλέρης REV, Α.Τ. Μηχανικός, Ε.Τ.Ε., σημειώθηκε για μία ακόμη χρονιά μείωση στις τιμές, αλλά σε μονοψήφια ποσοστά.
Η ζήτηση αφορά κυρίως ενοικιάσεις εξοχικών κατοικιών και σε μικρότερο βαθμό αγορά. Πιο ελκυστική δεύτερη κατοικία, τουλάχιστον για τους Έλληνες αγοραστές, είναι τα παραθεριστικά με τιμές από 50.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ στα πολυτελή ακίνητα οι τιμές έχουν συνολικά υποχωρήσει από 40% έως και 60%.
Πιο συγκεκριμένα, το 2015, στη Κασσάνδρα Χαλκιδικής οι τιμές σημείωσαν πτώση 6%-8%. Στη Χαλκιδική επίσης αλλά στο Δήμο Προποντίδας, οι τιμές μειώθηκαν από 6% έως 9%.
Εξετάζοντας ευρύτερα τις τιμές στις παραθεριστικές κατοικίες στη Μακεδονία, σημειώνεται ενδεικτικά ότι στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, η πτώση των τιμών κυμάνθηκε μεταξύ 5,5%-6%. Στην Π.Ε.Πιερίας η πτώση ήταν της τάξης του 6%-7%, στη Π.Ε.Καβάλας-Θάσου ήταν μεταξύ 6%-8% , ενώ στον ορεινό ’γιο Αθανάσιο, στην Π.Ε. Πέλλας, η πτώση των τιμών ήταν κατά τι μεγαλύτερη, μεταξύ 7%-8%.
Είναι επόμενο, όπως εξηγείται, η εξοχική κατοικία να παρουσιάζει χειρότερη εικόνα από τη γενική, αφού δεν εξυπηρετεί την πρώτη στεγαστική ανάγκη. Η εξοχική κατοικία στηρίζεται συνεπώς στους αλλοδαπούς αγοραστές, οι οποίοι όμως λόγω του capital control και του πολιτικού ρίσκου στρέφονται σε άλλες αγορές.
Η μείωση στις τιμές οφείλεται και στην ύπαρξη μεγάλου αριθμού διαθέσιμων νεόδμητων εξοχικών κατοικιών. Ωστόσο, λόγω συνθηκών, εκδηλώνεται μεγαλύτερη ζήτηση για μίσθωση, παρά για αγορά.
Στα χρόνια της κρίσης έχει παρατηρηθεί και ένα νέο φαινόμενο στην αγορά δεύτερης κατοικίας. Ιδιοκτήτες που δεν μπορούν πλέον να συντηρούν τα εξοχικά τους, προχωρούν στην εναλλακτική της διαχείρισης συγκροτημάτων κατοικιών σαν ξενοδοχειακά συγκροτήματα-ενοικιαζόμενα διαμερίσματα.
Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος για τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης δημοσιεύουμε την εγκύκλιο, η οποία δίνει διευκρινίσεις για τα ΠΕΑ και την καταχώρηση των στοιχείων τους στην ηλεκτρονική εφαρμογή «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας».
"Αρ. πρωτ.: ΔΕΠΕΑ/ Γ/ 172335/ 16.2.2016 Διευκρινίσεις για το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) και την καταχώρηση των στοιχείων του στην ηλεκτρονική εφαρμογή «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας»
(Διευκρινίσεις για το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) και την καταχώρηση των στοιχείων του στην ηλεκτρονική εφαρμογή «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας»)
Κατηγορία: Κώδικας Φορολογικών διαδικασιών ΚΦΔ Αθήνα,
16.02.2016
Αρ.Πρωτ.: ΔΕΠΕΑ/Γ/172335
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ και ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ και ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ και ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Τμήμα Ενεργειακής Αποδοτικότητας
Ταχ. Δ/νση: Μεσογείων 119
101 92 Αθήνα
e-mail: depea@prv.ypeka.gr
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις για το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) και την καταχώρηση των στοιχείων του στην ηλεκτρονική εφαρμογή "Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας".
Σχετ.: α) Ο ν.4122/2013 «Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» (Α' 42), όπως ισχύει. β) Η παράγραφος 3 του άρθρου 14 του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (Β' 407), όπως αντικαταστάθηκε από την παράγραφο 3 του άρθρου 58 του ν.4342/2015 (Α' 143) και ισχύει. γ) Η ΠΟΛ.1013/7.1.2014 «Υποβολή δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μισθώσεων ακίνητης περιουσίας με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου» (Β' 32), όπως ισχύει.
H παρούσα διευκρινιστική Εγκύκλιος εκδίδεται με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωση σχετικά με την υποχρέωση που προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 58 του ν.4342/2015, ότι "Σε κάθε μίσθωση ακινήτου, ο αριθμός πρωτοκόλλου του ΠΕΑ πρέπει να αναγράφεται υποχρεωτικά στην ηλεκτρονική εφαρμογή «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας» της ιστοσελίδας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (www.gsis.gr)".
Η υποχρέωση ηλεκτρονικής καταχώρησης πληροφοριακών στοιχείων μισθώσεων ακίνητης περιουσίας προβλέπεται από το σχετ. (γ).
Από 09.11.2015 - ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής του ν.4342/2015 [σχετ. (β)] - οι υπόχρεοι της ανωτέρω παραγράφου οφείλουν να καταχωρούν τα στοιχεία του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) στην εν θέματι ηλεκτρονική εφαρμογή (εφόσον για το μισθωμένο ακίνητο υφίσταται η υποχρέωση έκδοσης ΠΕΑ).
Η εγκυρότητα του ΠΕΑ μπορεί να επαληθευθεί βάσει του αριθμού πρωτοκόλλου - Α.Π. και του δεκαεξαψήφιου αριθμού ασφαλείας - Α.Α. (βλ. εικόνα), καταχωρώντας τα εν λόγω στοιχεία στο σχετικό πεδίο "Έλεγχος Εγκυρότητας ΠΕΑ: του Αρχείου Ενεργειακών Επιθεωρήσεων (ηλεκτρονική διεύθυνση: www.buildingcert.gr).
Το ΠΕΑ κτιρίου ή κτιριακής μονάδας απεικονίζει την ενεργειακή κατάταξη ενός κτιρίου ή κτιριακής μονάδας - όπου ως "Κτιριακή μονάδα" ορίζεται το "τμήμα, όροφος ή διαμέρισμα εντός κτιρίου, που έχει σχεδιαστεί ή υποστεί μετατροπή ώστε να χρησιμοποιείται χωριστά" - ώστε να επιτρέπει στους ιδιοκτήτες ή στους ενοικιαστές του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας να συγκρίνουν και να αξιολογούν την ενεργειακή απόδοσή του και ισχύει για 10 έτη από την ημερομηνία έκδοσής του.
Καθώς το ΠΕΑ αφορά στο ακίνητο (κτίριο ή κτιριακή μονάδα) και όχι στα πρόσωπα, δεν απαιτείται η έκδοση νέου ΠΕΑ στο δεκαετές διάστημα ισχύος του εφόσον στο κτίριο ή την κτιριακή μονάδα δεν έχουν υπάρξει μεταβολές οι οποίες να συνιστούν ριζική ανακαίνιση (ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας), όπως αυτή ορίζεται στην παρ.12 του άρθρου 2 του ν.4122/2013.
Το ΠΕΑ εκδίδεται για κτίριο ή κτιριακή μονάδα κατηγορίας και χρήσης που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν.4122/2013 "Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις." , σύμφωνα με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) και τις Τεχνικές Οδηγίες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΟΤΕΕ) που εκδίδονται κατ' εξουσιοδότηση αυτού.
Το ΠΕΑ εκδίδεται για κτίριο ή κτιριακή μονάδα και όχι σύμφωνα με την άδεια δόμησης (οικοδομική άδεια), το ιδιοκτησιακό καθεστώς κλπ. Συνεπώς:
- Σε συγκροτήματα κτιρίων (π.χ. διακριτές πτέρυγες) εκδίδεται κατ' ελάχιστον ένα ΠΕΑ ανά κτίριο.
- Σε ιδιοκτησίες που έχουν συνενωθεί λειτουργικά (π.χ. καταστήματα) εκδίδεται ένα ΠΕΑ για το κτίριο ή την κτιριακή μονάδα που έχει προκύψει.
- Για μέρος κτιριακής μονάδας (όπως για παράδειγμα επαγγελματικό χώρο εντός κτιριακής μονάδας ή δωμάτιο κατοικίας) δεν εκδίδεται ΠΕΑ, καθώς το μικρότερο τμήμα κτιρίου για το οποίο μπορεί να εκδοθεί ΠΕΑ είναι η κτιριακή μονάδα.
Ως προς τη χρήση (είδος) του ακινήτου:
- Κτίριο που έχει περισσότερες της μίας χρήσεις χαρακτηρίζεται ως μικτής χρήσης. Στην περίπτωση αυτή κάθε τμήμα του χαρακτηρίζεται με τη δική του χρήση και εξετάζεται από τον ενεργειακό επιθεωρητή η απαίτηση έκδοσης ΠΕΑ ή μη ξεχωριστά για κάθε χρήση.
- Ειδικά στις περιπτώσεις που για τη λειτουργία ενός ενιαίου οργανισμού είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν στο ίδιο κτίριο περισσότερες της μίας χρήσεις, για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά της κύρια χρήσης, τότε το κτίριο χαρακτηρίζεται συνολικά με τη χρήση που κυριαρχεί (π.χ. "νοσοκομείο" για κατάστημα εντός νοσοκομείου, "ξενοδοχείο" για εστιατόριο εντός ξενοδοχείου).
Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση κτιρίου με ενιαία χρήση, δεν απαιτείται η έκδοση ΠΕΑ για κάθε επιμέρους κτιριακή μονάδα αυτού, αλλά η πιστοποίηση των κτιριακών μονάδων του μπορεί να βασίζεται στην πιστοποίηση ολόκληρου του κτιρίου (π.χ. σε πολυώροφο κτίριο με κτιριακές μονάδες - διαμερίσματα με χρήση κατοικίας, το ΠΕΑ της πολυκατοικίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ΠΕΑ για κάθε κατοικία - διαμέρισμα).
Σύμφωνα με την παρ.6 του άρθρου 12 του ν.4122/2013 σε συνδυασμό με την παρ.7 του άρθρου 4 του ιδίου νόμου, οι ακόλουθες κατηγορίες κτιρίων ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ από την έκδοση ΠΕΑ:
α) μνημεία (τα αρχαία ακίνητα, κατά την έννοια του άρθρου 6 παρ.4 του ν.3028/2002, όπως ισχύει. Συνεπώς, για κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα ή για κτίρια που ευρίσκονται εντός χαρακτηρισμένων ιστορικών τόπων ή παραδοσιακών οικισμών απαιτείται η έκδοση ΠΕΑ, εφόσον τα κτίρια αυτά δεν αποτελούν μνημεία.)
β) κτίρια χρησιμοποιούμενα ως χώροι λατρείας (γνωστής θρησκείας)
γ) βιομηχανικές εγκαταστάσεις, βιοτεχνίες, εργαστήρια (Κτίρια ή κτιριακές μονάδες που στεγάζουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εργαστήρια, παρασκευαστήρια, υπηρεσίες με σημαντικό ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό.)
δ) προσωρινής χρήσης κτίρια των οποίων η διάρκεια χρήσης δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη (Κτίρια που τοποθετούνται και απομακρύνονται σε λυόμενα μέρη, δεν απαιτούν εκτεταμένη υποδομή και μόνιμη εγκατάσταση συλλογής αποβλήτων. π.χ. container - isobox, τολ κλπ)
ε) αποθήκες, κτίρια αγροτικών χρήσεων και αγροτικά κτίρια πλην κατοικιών (κτίρια ή κτιριακές μονάδες που χρησιμοποιούνται για αποθήκευση αγαθών, φύλαξη αντικειμένων ή στέγαση ζώων.)
στ) χώροι στάθμευσης οχημάτων και πρατήρια υγρών καυσίμων (κτίρια ή κτιριακές μονάδες που χρησιμοποιούνται για τη στάθμευση οχημάτων ή για πρατήρια υγρών καυσίμων ή για πλυντήρια αυτοκινήτων.)
ζ) μεμονωμένα κτίρια με συνολική ωφέλιμη επιφάνεια, ήτοι μικτή επιφάνεια δαπέδων των κλειστών στεγασμένων χώρων του κτιρίου που προορίζονται για την εξυπηρέτηση των αναγκών της κύριας χρήσης του, μικρότερη από πενήντα τετραγωνικά μέτρα (50 τ.μ.). Σε κάθε περίπτωση, δεν εκδίδεται ΠΕΑ σε κατηγορίες κτιρίων που η κατανάλωση ενέργειας δεν αποσκοπεί στη ρύθμιση των εσωτερικών κλιματικών συνθηκών - προκειμένου να διασφαλιστεί η άνεση των χρηστών τους - και, ως εκ τούτου, δε νοούνται ως κτίρια κατά την έννοια του ν.4122/2013. Συνεπώς, σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει διαμορφωμένο κέλυφος δεν εκδίδεται ΠΕΑ (π.χ. σε ημιτελή, ασκεπή ή εγκαταλελειμμένα κτίρια ή κτιριακές μονάδες).
Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση μη έκδοσης ΠΕΑ επιβάλλεται, σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν.4122/2013, πρόστιμο σε βάρος του κατά νόμο υπόχρεου από χίλια (1.000) έως δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ.
Ως υπόχρεος νοείται ο ιδιοκτήτης του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας ή ο διαχειριστής του κτιρίου ως εντολοδόχος των ιδιοκτητών.
Σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 12 του ν.4122/2013, η έκδοση ΠΕΑ είναι υποχρεωτική (εφόσον δεν υφίσταται ισχύον ΠΕΑ) - μεταξύ άλλων - "κατά τη μίσθωση σε νέο ενοικιαστή κτιρίου ή κτιριακής μονάδας". Περαιτέρω, σύμφωνα με την παρ.2 του ιδίου άρθρου, "κατά την πώληση ή μίσθωση κτιρίων ή κτιριακών μονάδων, επιδεικνύεται από τον ιδιοκτήτη το ΠΕΑ ή αντίγραφό του, στον υποψήφιο νέο αγοραστή ή ενοικιαστή και παραδίδεται αυτό στο νέο αγοραστή ή ενοικιαστή".
Περαιτέρω, σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 2 του ΚΕΝΑΚ, η ως άνω υποχρέωση υφίσταται από 09.01.2011 και εφαρμόζεται:
- από 09.01.2011 κατά τη νέα μίσθωση κτιρίων και
- από 09.12.2011 κατά τη νέα μίσθωση κτιριακών μονάδων.
Ως μίσθωση ακινήτου νοείται η σύμβαση με την οποία ο εκμισθωτής αναλαμβάνει την υποχρέωση να παραχωρήσει τη χρήση του κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας (μίσθιο) στον μισθωτή και ο μισθωτής να καταβάλει το συμφωνημένο τίμημα ως μίσθωμα για όσο χρόνο διαρκεί η μισθωτική σχέση.
Η ύπαρξη και διάθεση του ΠΕΑ κατά τη μίσθωση επιβεβαιώνεται με την καταχώρηση των στοιχείων του στη Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας, η οποία είναι υποχρεωτική από 09.11.2015.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, υφίσταται υποχρέωση ύπαρξης ισχύοντος ΠΕΑ και καταχώρησης των στοιχείων του στην ηλεκτρονική εφαρμογή της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας εφόσον συντρέχουν αθροιστικά τα ακόλουθα:
- απαιτείται, από τη νομοθεσία, η έκδοση ΠΕΑ (η κατηγορία και χρήση του κτιρίου / κτιριακής μονάδας εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν.4122/2013),
- πρόκειται για κατάρτιση νέας σύμβασης μίσθωσης σε νέο μισθωτή που εγκαθίσταται για πρώτη φορά στο μίσθιο και
- η υποβολή της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας (και όχι η ημερομηνία σύνταξης τυχόν συμφωνητικού μίσθωσης) έγινε από την 9η Νοεμβρίου 2015 και έπειτα.
Συνεπώς, η ως άνω υποχρέωση δεν υφίσταται:
- σε περίπτωση ανανέωσης ή παράτασης της σύμβασης μίσθωσης καθώς για το ίδιο ακίνητο εξακολουθεί να είναι ίδιος ο μισθωτής,
- όταν, για οποιοδήποτε λόγο, γίνει μεταβίβαση της σύμβασης μίσθωσης (π.χ. σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχειρήσεων).
Επισημαίνεται ότι, οι υπόχρεοι οφείλουν σε διάστημα τεσσάρων (4) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της παρούσας να εκδώσουν (εφόσον δεν έχουν ήδη εκδώσει) και να συμπληρώσουν τα στοιχεία του ΠΕΑ στα σχετικά πεδία της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας.
Τέλος, σε μισθωμένες κτιριακές μονάδες με συνολική ωφέλιμη επιφάνεια μικρότερη από πενήντα τετραγωνικά μέτρα (50τ.μ.), για τις οποίες η έκδοση ΠΕΑ κατέστη υποχρεωτική από 01.01.2016, δεν υφίσταται υποχρέωση ύπαρξης ισχύοντος ΠΕΑ και καταχώρησης των στοιχείων του στην ηλεκτρονική εφαρμογή της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας εφόσον:
- η ημερομηνία σύνταξης του έγγραφου συμφωνητικού μίσθωσης, όπως αυτή καταχωρείται στο πεδίο "Ημερομηνία σύνταξης συμφωνητικού" της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας, είναι προγενέστερη της 1ης Ιανουαρίου 2016 ή
- η ημερομηνία υποβολής της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μισθώσεων Ακίνητης Περιουσίας, είναι προγενέστερη της 1ης Ιανουαρίου 2016, σε περίπτωση που δεν έχει συνταχθεί ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης.
Ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών
Μιχαήλ Βερροιόπουλος "
Παγκόσμιο ρεκόρ διατήρησης της κρίσης θα καταγράψει η ελληνική κτηματαγορά, αν επιβεβαιωθούν οι αναλύσεις εκτιμητών και ειδικών για συνέχισης της βουτιάς στις τιμές και τη ζήτηση την επόμενη διετία.
Οπως δείχνουν τα στοιχεία, κι ενώ η αγορά ακινήτων έχει μπει στον όγδοο έτος της κρίσης, φως στο τούνελ θα προκύψει έπειτα από δύο χρόνια, δηλαδή από το 2018 και μετά θα αρχίσει να σταθεροποιείται η κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι η κτηματαγορά θα «γράψει» δέκα ολόκληρα χρόνια συνεχούς πτώσης των τιμών, πλήρους απαξίωσης της περιουσίας των Ελλήνων, αλλά και τεράστιας απώλειας σε έσοδα για το κράτος αλλά και σε ανεργία.
Δύο έρευνες που παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο συνέδριο του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής, από την Eurobank Property Services και από την Εθνική Τράπεζα, επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι ούτε και το 2016 θα αποτελέσει έτος ανάκαμψης, αντιθέτως θα καταγραφεί νέα μείωση τιμών. Μάλιστα, οι αναλυτές πιστεύουν ότι θα συνεχιστεί η «κατηφόρα» και το 2017 και μόνο από το 2018 θα υπάρξουν κάποια σημάδια σταθεροποίησης.
Σωρρευτική πτώση
Σύμφωνα με την Eurobank Property Services, η σωρευτική πτώση στα οικιστικά ακίνητα από το 2017 μέχρι και τα τέλη του 2015, έφτασε το 38,2%. Ωστόσο για την τριετία 2016- 2018 η πτώση στις τιμές των κατοικιών θα διαμορφωθεί στο 6,7%, με το μεγαλύτερο ποσοστό της μείωσης των τιμών να εκτιμάται για φέτος και να αντιστοιχεί σε ένα 3,3%, για το 2017 το αντίστοιχο ποσοστό θα φθάσει το 3,1%, ενώ σταθεροποιητικά, με οριακή πτώση της τάξεως του 0,3%, εκτιμάται ότι θα κινηθεί η αγορά το 2018. Αλλά και στον τομέα των εμπορικών ακινήτων η καταστροφή είναι μεγάλη, καθώς η σωρευτική πτώση φτάνει το 47,48% από το 2007 μέχρι σήμερα (42,78% στα γραφεία και 50,79% στα καταστήματα).
Με βάση τα στοιχεία όπως παρουσιάστηκαν οι βασικές αιτίες για τη διάλυση της αγοράς ακινήτων είναι:
-η έλλειψη ρευστότητας
-τα capital controls
-η αβεβαιότητα στην οικονομία
-το μεγάλο απόθεμα
-τα σενάρια για μαζικό ξεπούλημα κατοικιών που είναι συνδεδεμένα με «κόκκινα» δάνεια
-η απελευθέρωση των πλειστηριασμών, ακόμη και της πρώτης κατοικίας
-η είσοδος ξένων funds στην Ελλάδα
Όλα αυτά δημιουργούν ένα ιδιαίτερα ασφυκτικό πλαίσιο για την αγορά. Ελλείψει αγοραστών, με τους ξένους να απέχουν από την αγορά εξοχικών, με τις επιχειρήσεις να φυτοζωούν και με το εμπόριο να πνέει τα λοίσθια συμπαρασύροντας και την αγορά καταστημάτων, θεωρείται δεδομένο ότι και η τρέχουσα χρονιά θα είναι ένα ακόμη «χαμένο» έτος όσον αφορά την κτηματαγορά.
Οπως τονίζεται, η δυσκολία δανεισμού και η έλλειψη ρευστότητας, καθιστά την «αγορά ακινήτου» υπόθεση που αφορά «λίγους».
H έρευνα της PricewaterhouseCoopers (PwC) στο «Emerging Trends in Real Estate 2016», εμφανίζει την Αθήνα με επιδόσεις και προοπτικές εμπόλεμης ζώνης.
Η μοναδική πόλη
Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόκειται για τη μοναδική από τις 28 ευρωπαϊκές πόλεις που σε διάστημα ενός χρόνου διολίσθησε κατά 22 θέσεις (από την 5η στην 23η θέση) στην πανευρωπαϊκή κατάταξη της PwC για τις επενδυτικές προοπτικές στο ευρωπαϊκό real estate.
Οπως ανέφερε το στέλεχος της Εθνικής Τράπεζας, Ι. Γορδίος, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, το κυρίαρχο χαρακτηριστικό στοιχείο της αγοράς είναι απεριόριστη προσφορά και πολύ ισχνή ζήτηση. Στην πράξη η αγορά δεν λειτουργεί, η πτώση των τιμών συνοδεύεται από πτώση της ζήτησης.
Η ύφεση στην ελληνική οικονομία που δεν έκλεισε τον κύκλο της επηρέασε αρνητικά την αγορά ακινήτων τη χρονιά που πέρασε σύμφωνα με την Εθνική. Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι το ΑΕΠ το 2015 κατέγραψε πτώση της τάξης του 0,70%.
Συνολικά από την αρχή της κρίσης έχει καταγραφεί πτώση του ΑΕΠ πάνω από 25%.
Η φορολογική πολιτική γύρω από τα ακίνητα, παρά τις ελπίδες που δημιουργήθηκαν δεν άλλαξε. Ο Ν. 4223/2013 (ΕΝΦΙΑ) παραμένει σε ισχύ. Η μικρή μείωση των αντικειμενικών αξιών που αποφασίστηκε δεν την επηρεάζει σημαντικά.
Υπήρξε περαιτέρω μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών.
Η ανεργία παρέμεινε σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Αυξήθηκε η προσφορά προς πώληση παλαιών κατοικιών (οι λόγοι: υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση, ανάγκες ρευστότητας λόγω κρίσης, μη δυνατότητα ενοικίασης τους).
Το απόθεμα νεόδμητων κατοικιών παρέμεινε σε πολύ υψηλά επίπεδα. Η ανέγερση νέων κατοικιών για εμπορικούς σκοπούς έχει πρακτικά σταματήσει: Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2015 (Δεκ 14?Νοε 15) οι άδειες που εκδόθηκαν έχουν συνολικό εμβαδό 2.417.300 τ.μ. σε επίπεδο χώρας και 350.500 τ.μ. στην Αττική, μειωμένες σε σχέση με το 2015 κατά 4,4% και 21,2% αντίστοιχα.
Αντίστοιχα το 2005 που υπήρξε η μέγιστη οικοδομική δραστηριότητα ήταν συνολικού εμβαδού 29.056.000 τ.μ. σε επίπεδο χώρας και 8.550.000 τ.μ. στην Αττική.
Ποσοστιαία η πτώση σε σχέση με το 2005 είναι 91,7% σε επίπεδο χώρας και 95,9% στην Αττική.
Οι αγοραπωλησίες το 2015 κινήθηκαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα
Ασφαλή στατιστικά στοιχεία δεν υπάρχουν. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δεν αφορούν αγοραπωλησίες, αλλά εκτιμήσεις ακινήτων για τραπεζικούς σκοπούς.
Έχει καταγραφεί ότι πολλές μεταβιβάσεις πραγματοποιούνται χωρίς τραπεζικό δανεισμό.
Πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών αναφέρει ότι το 2015 υπήρξαν 86.075 βεβαιώσεις φόρου μεταβιβάσεων, που όμως περιλαμβάνουν και τις γονικές παροχές.
Με βάση έμμεσα στοιχεία και εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς οι αγοραπωλησίες εκτιμάται ότι κυμαίνονται μεταξύ 10.000 - 15.000.
Η καταγραφείσα πτώση της αγοραίας αξίας των οικιστικών ακινήτων από την Τράπεζα της Ελλάδος (ανακοίνωση 15.02.2015) ανέρχεται στο 5,4% και αναλύεται σε 5,5% για τις κατοικίες πενταετίας και σε 4,7% για παλαιότερες της πενταετίας κατοικίες.
Η καταγραφείσα πτώση από το 2008 είναι της τάξης του 40%.
Η μεσοσταθμική πτώση από την αρχή της κρίσης στην αγορά κατοικίας όπως την καταγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος αφορά κυρίως τις δύο πρώτες κατηγορίες (κατοικίες μετά το 1985).
Στην κατηγορία 3 (κατοικίες προ του 1985) η πτώση είναι μεγαλύτερη και σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνά το 50%.
Οι περισσότερες πράξεις στην κατηγορία αυτή πραγματοποιούνται χωρίς μεσολάβηση τραπεζών. Μεγαλύτερη πτώση επίσης παρατηρείται στις πολυτελείς μεγάλου μεγέθους κατοικίες.
Σε αρκετές περιπτώσεις για νεόδμητα ακίνητα η αγοραία αξία δεν είναι «δίκαιη», με την έννοια ότι δεν καλύπτει το κόστος παραγωγής.
Για λίγους
Η δυσκολία δανεισμού και η έλλειψη ρευστότητας, καθιστά την «αγορά ακινήτου» υπόθεση που αφορά «λίγους».
Βουτιά
Η Αθήνα είναι η μοναδική από τις 28 ευρωπαϊκές πόλεις που σε διάστημα ενός χρόνου διολίσθησε κατά 22 θέσεις (από την 5η στην 23η θέση) στην πανευρωπαϊκή κατάταξη της PwC για τις επενδυτικές προοπτικές στο ευρωπαϊκό real estate.
Οι συνθήκες
Η ύφεση στην ελληνική οικονομία που δεν έκλεισε τον κύκλο της επηρέασε αρνητικά την αγορά ακινήτων τη χρονιά που πέρασε σύμφωνα με την Εθνική. Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι το ΑΕΠ το 2015 κατέγραψε πτώση της τάξης του 0,70%. Συνολικά από την αρχή της κρίσης έχει καταγραφεί πτώση του ΑΕΠ πάνω από 25%. Η φορολογική πολιτική γύρω από τα ακίνητα, παρά τις ελπίδες που δημιουργήθηκαν δεν άλλαξε.
