Χωροταξικό σχεδιασμό και πολεοδομικά σχέδια θα αποκτήσει όπως φαίνεται η χώρα καθώς με το νομοσχέδιο του υπουργείου ΠΕΚΑ το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση δρομολογείται η απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου των διαδικασιών των εμπλεκόμενων φορέων, καθεστώς που δεν επέτρεπε την ολοκλήρωση του σχεδιασμού και μπλόκαρε οποιαδήποτε έργο δίνοντας άλλοθι στην αυθαίρετη δόμηση.
Η εθνική στρατηγική αποτυπώνεται στην Χωροταξική πολιτική που καθορίζει η εκάστοτε Κυβέρνηση. Τα Χωροταξικά συντάσσει το ΥΠΕΚΑ εγκρίνονται από το υπουργικό συμβούλιο και ψηφίζονται από την Βουλή. Για τη σύνταξη της Εθνικής Χωροταξικής Πολιτικής λαμβάνονται υπόψη η Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική της Χώρας για εκάστη προγραμματική περίοδο, το εκάστοτε ισχύον Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής και το εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) καθώς και άλλα γενικά ή ειδικά προγράμματα εθνικής ή διαπεριφερειακής κλίμακας που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διάρθρωση και ανάπτυξη του εθνικού χώρου.
Τα Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού ανά τομέα, ανά ειδική περιοχή (π.χ. Τουρισμού, Υδατοκαλλιεργειών κ.ά.) που σήμερα εγκρίνονται από συντονιστική επιτροπή επτά υπουργείων αντικαθίστανται από τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια τα οποία εκπονούνται από το ΥΠΕΚΑ σε συνεργασία με τα κατά περίπτωση αρμόδια υπουργεία και μαζί με τις αντίστοιχες ΣΜΠΕ εγκρίνονται με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ).
Τα Στρατηγικά Χωροταξικά Πλαίσια αναθεωρούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για την έγκρισή τους, ανά πενταετία, εφόσον προκύψει τεκμηριωμένη ανάγκη προς τούτο από τις εκθέσεις αξιολόγησης. Κατ' εξαίρεση δύναται να τροποποιηθούν νωρίτερα από το παραπάνω χρονικό διάστημα με στόχο τη βελτίωση και την επικαιροποίηση τους προκειμένου να ενσωματώσουν προτάσεις και νέα έργα.
Τα Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού (σχεδιασμός σε επίπεδο Περιφέρειας), θα ονομάζονται πλέον Περιφερειακές Χωροταξικές Στρατηγικές εκπονούνται για όλες τις Περιφέρειες της χώρας, ενσωματώνουν τα ρυθμιστικά σχέδια εκτός της Περιφέρεια Αττικής, για την οποία εκπονείται το Μητροπολιτικό Σχέδιο Αττικής. Η διαδικασία εκπόνησης των Περιφερειακών Χωροταξικών Στρατηγικών και της αντίστοιχης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικής Επιπτώσεων κινείται παράλληλα από το ΥΠΕΚΑ μετά από σχετική ενημέρωση της οικείας Περιφέρειας. Πριν την έγκριση των Περιφερειακών Χωροταξικών Στρατηγικών απαιτείται η προηγούμενη γνώμη του οικείου Περιφερειακού Συμβουλίου, η οποία παρέχεται μέσα σε προθεσμία ενός (1) μηνός από τη λήψη της σχετικής μελέτης. Μετά την παρέλευση της προθεσμίας η διαδικασία συνεχίζεται χωρίς τη σχετική γνώμη.
Υποδομές και παραγωγικό μοντέλο
Ειδικά για τη χωρική διάρθρωση παραγωγικών τομέων ή κλάδων και τη χωρική διάρθρωση των περιφερειακών δικτύων μεταφορών και λοιπής τεχνικής υποδομής απαιτείται επιπλέον η γνώμη των κατά περίπτωση αρμόδιων Υπουργείων, η οποία παρέχεται εντός προθεσμίας ενός (1) μηνός από τη λήψη της σχετικής μελέτης.
Τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ρυθμιστικός σχεδιασμός σε επίπεδο δήμων, χρήσεις γης σε εντός και εκτός σχεδίου, μέσος συντελεστής δόμησης και πυκνότητα σε πολεοδομούμενες περιοχές) τα οποία εγκρίνονται σήμερα από τον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης (πλην Αττικής και Θεσσαλονίκης όπου εγκρίνονταν με υπουργική απόφαση) αντικαθίστανται από τα Τοπικά ή Ειδικά Χωρικά Σχέδια.
Αυτά εκπονούνται από τους δήμους και ενσωματώνουν, ή μπορούν να τροποποιούν, υφιστάμενες ΖΟΕ (Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου). Θεσμοθετείται το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για λειτουργικές περιοχές, ή ειδικά σχέδια όπως ΕΣΧΑΔΑ, ΕΣΧΑΣΕ, ΠΟΤΑ, Ε.Π. τα οποία καταρτίζονται από το Δήμο ή το ΥΠΕΚΑ, και εγκρίνονται με Π.Δ.
Οι Πολεοδομικές Μελέτες που καθορίζουν το ρυμοτομικό σχέδιο, χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης, εγκρίνονται σήμερα με ΠΔ. Αυτές αντικαθίστανται με το Ρυμοτομικό Σχέδιο και την Πράξη Εφαρμογής, εκπονούνται με βάση τις χρήσεις και τους όρους που έχουν αποδοθεί στο προηγούμενο επίπεδο σχεδιασμού ενώ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ εκπονείται η πράξη εφαρμογής.
Τέλος προβλέπεται ψηφιοποίηση ηλεκτρονική καταγραφή και παρουσίαση σε χάρτες το σύνολο των γεωχωρικών δεδομένων της χώρας, τα οποία επηρεάζουν το ισχύον καθεστώς ιδιοκτησίας, δόμησης, εκμετάλλευσης ή και προστασίας της ακίνητης περιουσίας, Οι κύριες κατηγορίες των δεδομένων αυτών αφορούν σε χωροταξικά - πολεοδομικά χαρακτηριστικά, σε περιοχές περιβαλλοντικής, πολιτιστικής, αρχιτεκτονικής και εθνικής προστασίας και σε διοικητικές πράξεις σχετικά με τη γη (πχ απαλλοτριώσεις, αναδασμοί - διανομές, οριογραμμές αιγιαλού - παραλίας κλπ).
Το νομοσχέδιο θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 19 Μαίου.
