Του Κοσμά Ζακυνθινού
Πλήρη καθίζηση έχουν υποστεί οι επενδύσεις σε κατοικίες εξαιτίας της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας και της παντελούς έλλειψης ενδιαφέροντος για αγορά ακινήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η σωρευτική μεταβολή επενδύσεων εμφανίζει «βουτιά» έως 88%, στο διάστημα 2008-2014.
Η Ελλάδα καταγράφει τη μεγαλύτερη κάμψη σε επενδύσεις κατοικιών μεταξύ άλλων κρατών, με την Κύπρο, την Πορτογαλία και την Ισπανία, δηλαδή χώρες που βρέθηκαν σε καθεστώς μνημονίου, να βρίσκονται στις αμέσως επόμενες θέσεις, με αρνητικό πρόσημο 73%, 57% και 49% αντίστοιχα.
Η σκληρή πραγματικότητα των επενδύσεων σε νέες κατοικίες αποτυπώνεται στην πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΣΕΠΑΚ, από όπου διαπιστώνεται ότι το 2014 οι συνολικές επενδύσεις ανήλθαν σε 2,2 δισ. ευρώ, από 24,6 δισ. ευρώ που ανέρχονταν το 2007, εμφανίζοντας μείωση άνω του 91%.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι επενδύσεις σε νέες κατοικίες αντιστοιχούν στο 24% των συνολικών επενδύσεων την περίοδο 2009-2014, έναντι περίπου 40% την περίοδο 2000-2008.
Η απόδοση που προσφέρουν τα ακίνητα κρίνεται ως μία εξαιρετικά κρίσιμη παράμετρος για την εξέλιξη του τομέα των κατασκευών καθώς επηρεάζει τόσο την απόφαση επένδυσης σε νέες κατασκευές (άρα έχει άμεσες επιδράσεις στην κατασκευαστική δραστηριότητα, αλλά και ευρύτερες μακροοικονομικές συνέπειες), όσο και την χρηματοοικονομικής φύσης απόφαση επένδυσης σε παλαιότερα ακίνητα. Μάλιστα, η απόδοση υπολογίζεται ως το ποσοστό των ετήσιων εσόδων (π.χ. από ενοίκια, πραγματικά ή τεκμαρτά) προς την τιμή του ακινήτου (συν το όποιο κεφαλαιακό κέρδος ή ζημία).
Νέες άδειες
Με την τραπεζική χρηματοδότηση και το διαθέσιμο εισόδημα να έχουν περιοριστεί σημαντικά και την αβεβαιότητα σε υψηλό επίπεδο, η ζήτηση κατοικιών υποχώρησε σημαντικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθμός των συναλλαγών ακινήτων μειώθηκε από 148 χιλ. το 2007 σε περίπου 24 χιλ. το 2013 (συνολική μείωση 84%).
Το μέγιστο επίπεδο νέων αδειών είχε καταγραφεί το 2005 με 73,9 χιλ. άδειες, οι οποίες αντιστοιχούσαν σε κτίσματα 102,2 εκ. κυβικών μέτρων (μ3), λόγω της εξαγγελίας για την επιβολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές από την 1/1/2006. Ωστόσο, οι νέες άδειες συνήθως δεν συνεπάγονται και την κατασκευή νέας κατοικίας στο ίδιο χρονικό διάστημα, καθώς τα έργα αυτά ολοκληρώνονται μετά από δώδεκα ή περισσότερους μήνες από την έκδοση της άδειας και για τον λόγο αυτό καταγράφηκε σημαντική επενδυτική δραστηριότητα το 2007.