Του Frank Aquila
Εδώ και τέσσερα χρόνια η παγκόσμια οικονομία πλήττεται από τις επιπτώσεις μιας φούσκας ακινήτων που έσκασε.
Οι συνεπαγόμενες απώλειες που υπέστησαν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διεθνώς οδήγησαν στην πιστωτική κρίση που ισοπέδωσε την LehmanBrothers, που με τη σειρά της πυροδότησε μια ύφεση στις περισσότερες μεγάλες οικονομίες του κόσμου. Τρία χρόνια μετά την κατάρρευση της LehmanBrothers, η οικονομική ανάπτυξη είναι επίμονα αδύναμη παγκοσμίως, το οποίο είχε αντίκτυπο τόσο στους πιστωτές των κρατών της Ευρώπης όσο και στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ.
Οι τιμές των κατοικιών έχουν πέσει πάνω από 30% από το 2006 και σε μερικά μέρη της χώρας ο πάτος ακόμα απέχει. Με περισσότερους από έξι εκατομμύρια ιδιοκτήτες σπιτιών να μην πληρώνουν το στεγαστικό τους δάνειο, η πίεση που προκαλείται από την αύξηση των κατασχέσεων θα ρίξει ακόμη περισσότερο τις τιμές των ακινήτων. Σαφέστατα έχει έρθει ο καιρός να αντιμετωπιστεί αυτό το τεράστιο πρόβλημα.
Η αλήθεια είναι ότι οι λύσεις δεν θα είναι ούτε φθηνές ούτε εύκολες. Εξάλλου, κάθε προσπάθεια αναζωογόνησης της αγοράς των ακινήτων εγκυμονεί τον κίνδυνο να δημιουργηθεί μια ακόμα φούσκα. Ωστόσο, δεδομένης της σοβαρότητας της κατάστασης, η προσπάθεια και τα ρίσκα αξίζουν απόλυτα τον κόπο και ως ένα βαθμό έχουν ήδη καθυστερήσει πολύ. Στη συνέχεια ακολουθούν μερικές προτάσεις που θα μπορούσαν να έχουν άμεσα ευεργετικά αποτελέσματα στην αγορά των ακινήτων των ΗΠΑ.
-Επιτρέψτε στους ιδιοκτήτες σπιτιών να αναχρηματοδοτήσουν το στεγαστικό τους δάνειο ακόμη και αν το εν λόγω σπίτι έχει αρνητικό ενεργητικό. Αρνητικό ενεργητικό (negativeequity) είναι όταν το υπόλοιπο του στεγαστικού δανείου υπερβαίνει την αξία του σπιτιού στην αγορά. Οι ιδιοκτήτες που καταβάλλουν κανονικά τις δόσεις τους εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο θα είχαν τη δυνατότητα να αναχρηματοδοτήσουν το δάνειό τους, ακόμη και στην περίπτωση του αρνητικού ενεργητικού. Εκατομμύρια ιδιοκτήτες έχουν χάσει την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια των στεγαστικών δανείων, αφού οι τιμές των ακινήτων έπεσαν τόσο δραματικά, δημιουργώντας το αρνητικό ενεργητικό. Η αλλαγή αυτή θα επέτρεπε στους ιδιοκτήτες να εξοικονομούν χρήματα και θα μείωνε την πιθανότητα απλώς να σταματήσουν να πληρώνουν τις δόσεις τους και να εγκαταλείψουν το σπίτι τους.
-Η κυβέρνηση θα πρέπει να προκαταβάλλει κίνητρα, που θα φτάνουν έως και τα $25.000, για κάθε αγορά πρώτης κατοικίας. Έτσι οι ιδιοκτήτες αυτοί θα έχουν πραγματικό ενεργητικό από την πρώτη στιγμή, καθώς και ένα «μαξιλάρι», σε περίπτωση που οι τιμές πέσουν ακόμη περισσότερο.
-«Απασφαλίστε» το όριο της φοροαπαλλαγής για οποιονδήποτε αγοράζει ένα σπίτι που έχει κατασχεθεί. Τα κατασχεθέντα σπίτια είναι μπελάς για την αγορά ακινήτων, συχνά έχουν ως αποτέλεσμα τον μαρασμό σταθερών κατά τα άλλα περιοχών και επιβαρύνουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που έχουν χορηγήσει τα στεγαστικά δάνεια. Οι αγοραστές που υπό άλλες συνθήκες δεν θα ήταν σε θέση να κερδίσουν φοροαπαλλαγή για επιπλέον πληρωμές τόκων στεγαστικών (το ανώτατο όριο φοροαπαλλαγής είναι τα $1 εκατ. για στεγαστικά πρώτης και δεύτερης κατοικίας) θα είχαν ένα πραγματικό οικονομικό κίνητρο να αγοράσουν κατασχεθείσες ιδιοκτησίες.
-Όπως ισχύει για κάθε πρόταση που σκοπό έχει να αντιμετωπίσει ένα σημαντικό εθνικό πρόβλημα, τα μέτρα πρέπει να είναι σωστά υπολογισμένα ώστε να κάνουν ακριβώς αυτό που υπόσχονται. Τα ανωτέρω κίνητρα θα πρέπει να περιοριστούν στην αγορά σπιτιών η κατασκευή των οποίων έχει ολοκληρωθεί, ή όσων ξεκίνησαν να κατασκευάζονται πριν από τη 1 Νοεμβρίου 2011. Επιπλέον, για να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα αυτά θα είχαν άμεσο αποτέλεσμα, η εφαρμογή τους θα μπορούσε να αφορά αποκλειστικά συναλλαγές που θα ολοκληρωθούν μέσα στον επόμενο ενάμισι χρόνο.
-Οι προσπάθειες πρόληψης της απάτης και μείωσης του κινδύνου μιας ακόμα φούσκας είναι θεμελιώδους σημασίας. Για να αποφευχθεί ο παραπάνω κίνδυνος, τα κίνητρα αυτά θα μπορούσαν να ισχύουν μόνο εφόσον η τιμή αγοράς που καταβάλλεται δεν είναι υψηλότερη από την εκτιμώμενη αξία του σπιτιού και όταν η προκαταβολή ισοδυναμεί τουλάχιστον με το 10% της τιμής αγοράς.
-Παρόλο που τα προαναφερθέντα κίνητρα θα ήταν δαπανηρά όσο και αμφιλεγόμενα, το πρόβλημα έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που είναι αδύνατον να το αγνοούμε. Προκειμένου να αλλάξει πορεία η αμερικανική οικονομία, ο τομέας που έφερε την πτώση θα πρέπει να οδηγήσει στην ανάκαμψη. Όσο πιο σύντομα λύσουμε το πρόβλημα των ακινήτων, τόσο πιο σύντομα θα έχουμε την ευκαιρία να ατενίσουμε ένα πιο φωτεινό οικονομικό μέλλον.
Πηγή www.capital.gr
