Νέο φορολογικό σκηνικό δημιουργείται στην αγορά των ακινήτων με την επιβολή του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων με συντελεστή 15%, αλλά και τη μείωση του φόρου μεταβίβασης στο 3%. Όλες οι μεταβιβάσεις ακινήτων που είχαν «παγώσει» από την αρχή του έτους ξεμπλοκάρουν με την εφαρμογή των νέων βελτιωμένων διατάξεων για την επιβολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων. Οι νέες διατάξεις λύνουν τους γρίφους υπολογισμού του φόρου, με τη βασικότερη αλλαγή να αφορά στην εξαίρεση από τον φόρο όσων μεταβιβάζουν ακίνητα τα οποία αποκτήθηκαν πριν από το 1995.Στις μεταβιβάσεις ακινήτων εφαρμόζονται τρεις φόροι, ανάλογα με τον αν η κατοικία που αγοράζεται είναι νεόδμητη ή μεταχειρισμένη, πρώτη ή δευτερεύουσα, ενώ με φόρο θα επιβαρύνονται και όσοι πωλούν ακίνητα. Ειδικότερα οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
1. Φόρος μεταβίβασης ακινήτων
Ο φόρος επιβάλλεται με συντελεστή 3% στις μεταβιβάσεις:
Πρώτης κατοικίας. Ο φόρος εφαρμόζεται στο ποσό της αξίας που υπερβαίνει τα αφορολόγητα όρια τα οποία ανέρχονται σε 200.000 ευρώ για τον άγαμο, σε 250.000 ευρώ για τον έγγαμο. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του.
Οικοπέδων, αγροτεμαχίων. Για αγορά οικοπέδου το αφορολόγητο όριο ανέρχεται σε 50.000 ευρώ για τον άγαμο και σε 100.000 ευρώ για τον έγγαμο. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά αυτού και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του.
Δευτερεύουσας κατοικίας ή επαγγελματικής στέγης με άδεια κατασκευής έως 31 Δεκεμβρίου 2005.
Παλαιών κτισμάτων με άδεια κατασκευής έως 31 Δεκεμβρίου 2005.
2. ΦΠΑ 23%
Με ΦΠΑ επιβαρύνεται η αγορά νεόδμητων ακινήτων (πλην της πρώτης κατοικίας) με άδεια κατασκευής από την 1η Ιανουαρίου 2006 και μετά. Επίσης με ΦΠΑ 23% επιβαρύνεται ο οικοπεδούχος στην περίπτωση της αντιπαροχής.
3. Φόρος υπεραξίας
Ο φόρος αυτός βαρύνει τους πωλητές των ακινήτων και επιβάλλεται με συντελεστή 15%. Από τον φόρο εξαιρούνται οι φορολογούμενοι που μεταβιβάζουν ακίνητα τα οποία απέκτησαν πριν από το 1995, ενώ το αφορολόγητο όριο των 25.000 ευρώ ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι το ακίνητο έχει διακρατηθεί για τουλάχιστον 5 χρόνια. Ειδικότερα με τη νέα ρύθμιση:
Θα απαλλάσσονται από τον φόρο υπεραξίας 15% όσοι φορολογούμενοι μεταβιβάζουν ακίνητα που είχαν αποκτήσει πριν από το 1995. Για τον υπολογισμό του φόρου η τιμή κτήσης, ανάλογα με τον τρόπο απόκτησης του ακίνητου, θα προσδιορίζεται ως εξής:
α) Αγορά: Ως τιμή κτήσης θα λαμβάνεται υπόψη το τίμημα ή η αξία του ανταλλάγματος, όπως προκύπτει από το οικείο συμβόλαιο.
β) Κληρονομιά, δωρεά, γονική παροχή: Ως τιμή κτήσης θα λαμβάνεται υπόψη η αξία βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής.
γ) Σε κάθε άλλη περίπτωση, η τιμή κτήσης θα υπολογίζεται ως εξής: Από την τιμή μεταβίβασης επί τον Δείκτη Τιμών Κατοικιών (ΔΤΚατ) του έτους κτήσης, διά του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου της μεταβίβασης έτους. Ως (ΔΤΚατ) νοείται ο μέσος Δείκτης Τιμών Κατοικιών Αστικών Περιοχών της περιόδου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου κάθε έτους, όπως ανακοινώνεται από την ΤτΕ.
Ανάλογα με τα έτη διακράτησης του ακινήτου που μεταβιβάζεται, καθιερώνονται συντελεστές απομείωσης της αξίας, οι οποίοι κλιμακώνονται με βάση τα χρόνια ιδιοκτησίας του ακινήτου. Για ακίνητα που έχουν μείνει στην κατοχή του ιδιοκτήτη για περισσότερα από 26 χρόνια ο συντελεστής απομείωσης φτάνει στο 60%.
Στην περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου που έχει αποκτηθεί από τον πωλητή στο χρονικό διάστημα από 1ης Ιανουαρίου 1995 έως 31 Δεκεμβρίου 2002, ο συντελεστής απομείωσης προσαυξάνεται περαιτέρω κατά 20%, καθώς πολλαπλασιάζεται με 0,8.
Τρεις φόροι
Στις μεταβιβάσεις ακινήτων εφαρμόζονται τρεις φόροι, ανάλογα με τον αν η κατοικία που αγοράζεται είναι νεόδμητη ή μεταχειρισμένη, πρώτη ή δευτερεύουσα, ενώ με φόρο θα επιβαρύνονται και όσοι πωλούν ακίνητα.
Από τον φόρο υπεραξίας εξαιρούνται οι φορολογούμενοι που μεταβιβάζουν ακίνητα τα οποία απέκτησαν πριν από το 1995, ενώ το αφορολόγητο όριο των 25.000 ευρώ ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι το ακίνητο έχει διακρατηθεί για τουλάχιστον 5 χρόνια.
Δυνατότητα εκχώρησης
Στο Δημόσιο μισθώματα που δεν εισέπραξαν οι ιδιοκτήτες ακινήτων
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν τη δυνατότητα να εκχωρήσουν στο Δημόσιο τα μισθώματα που δεν εισέπραξαν από τους ενοικιαστές τους το 2013. Η διάταξη αυτή ισχύει μόνο για τα ανείσπρακτα μισθώματα του έτους 2013, ώστε στις φετινές φορολογικές δηλώσεις οι ιδιοκτήτες να μην πληρώσουν φόρο για τα μη αποκτηθέντα αυτά εισοδήματα.
Η εκχώρηση των ενοικίων γίνεται με απλή έγγραφη δήλωση του εκμισθωτή (ιδιοκτήτη). Η δήλωση υποβάλλεται στην εφορία στην οποία φορολογείται αυτός που δεν εισέπραξε τα ενοίκια και συνήθως είναι η εφορία που υπάγεται ο ιδιοκτήτης του ακινήτου.
Η δήλωση εκχώρησης ενοικίων υποβάλλεται μέσα στον χρόνο φορολογίας των εκχωρούμενων μισθωμάτων, πριν ή μετά την υποβολή της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Αυτά που κυρίως γράφονται πάνω στη δήλωση είναι τα στοιχεία του εκμισθωτή-εκχωρητή, τα στοιχεία του ενοικιαστή (μισθωτή-οφειλέτη), τα στοιχεία του νοικιασμένου ακινήτου, το ποσό των ενοικίων που εκχωρούνται και το χρονικό διάστημα που αφορούν τα εκχωρούμενα ενοίκια.
Αν για κάποιο λόγο ο εκχωρητής των ενοικίων αλλάξει γνώμη, ανάκληση της δήλωσης εκχώρησης δεν μπορεί να γίνει.
Αν το 2013 για μερικούς μήνες ο ενοικιαστής πλήρωσε τα ενοίκια και για άλλους μήνες δεν τα πλήρωσε ούτε πρόκειται να τα πληρώσει, μπορεί να γίνει εκχώρηση στο Δημόσιο μόνο για τους απλήρωτους μήνες. Όταν τα ενοίκια του 2013 δεν πληρώθηκαν λόγω προσωρινής αδυναμίας του ενοικιαστή και προβλέπεται αργότερα μέσα στο 2014 να πληρωθούν, τότε δεν πρέπει τα απλήρωτα ενοίκια να εκχωρηθούν στο Δημόσιο. Ο εκμισθωτής (ιδιοκτήτης) πρέπει να τα συμπεριλάβει κανονικά στη δήλωση εισοδήματος και να φορολογηθεί γι' αυτά.
