"Αναπτύσσοντας το μέλλον" είναι το μήνυμα του 15ο Συνέδριου για την Αξιοποίηση της Ακίνητης Περιουσίας - Prodexpo - που έκανε έναρξη εργασιών χθες Δευτέρα 6η Οκτωβρίου 2014 στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία.
Κατά τη διάρκεια του διήμερου συνεδρίου μέλη της Ελληνικής Κυβέρνησης, διακεκριμένοι Έλληνες και ξένοι ειδικοί εμπειρογνώμονες και διαχειριστές ακινήτων μεγάλων οργανισμών και τραπεζών παρουσιάζουν την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της Ελληνικής Αγοράς Ακινήτων και πως μπορεί η ανάπτυξη και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας να αποτελέσει κινητήριο μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Μετά τον χαιρετισμό του διευθύνοντος σύμβουλος της SGT κ. Συμεών Τσομώκου που αναφέρθηκε στα 15 χρόνια γόνιμης ύπαρξης του θεσμού της Prodexpo και κάνοντας μια σύντομη αναδρομή στις πιο δυνατές στιγμές του, το συνέδριο ξεκίνησε με την εισαγωγική ομιλία του κ. Σίμου Αναστασόπουλου, Προέδρου του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, που τόνισε ότι το Επιμελητήριο αποτελεί έναν βασικό υποστηρικτή του θεσμού, καθώς θεωρεί ότι η αξιοποίηση των ακινήτων είναι μοχλός ανάπτυξης για τη χώρα. Eεπεσήμανε, δε, στην επέτειο των 15 χρόνων του, την ανάγκη πλάνου για τη δημιουργία πλούτου και θέσεων απασχόλησης στον οικοδομικό τομέα.
Στη συνέχεια, ο Δρ. Πρόδρομος Βλάμης, παρουσίασε τους βασικούς πυλώνες της ειδικής εκδήλωσης που προηγήθηκε της έναρξης του συνεδρίου παρόντων υψηλόβαθμων στελεχών της γενικότερης οικοδομικής δραστηριότητας που συνίστανται σε μια σειρά ποικίλων παραμέτρων όπως στην ανάγκη διευκόλυνσης της αδειοδότησης στην πώληση των ακινήτων, αλλά και της επίλυσης του θέματος της έλλειψης συντονισμού που εξακολουθεί να υπάρχει ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Συζητήθηκε, επίσης, η ανάγκη ανεύρεσης νέων κεφαλαίων για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, αλλά και η επιτακτική ανεύρεση τρόπου ‘’κωδικοποίησης’’ της πολεοδομικής νομοθεσίας, ενώ μέσα από τις ομιλίες κατέστη ανάγκη ΄’ωρίμανσης’’ των δημοσίων ακινήτων προκειμένου να γίνουν λειτουργικά και ελκυστικά προς πώληση. Όσον αφορά τις ΑΕΕΑΠ, όλοι οι παριστάμενοι συμφώνησαν ότι χρειάζονται σταθερό νομικό πλαίσιο για να βοηθήσουν στην περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς, ενώ ορθώς παρουσιάζονται ως εργαλεία εσόδων ως προς τις αποκρατικοποιήσεις.
Ακολούθως, στο βήμα ανέβηκε για την εναρκτήρια ομιλία της πρώτης ημέρας του Συνεδρίου, ο Υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Νίκος Δένδιας, ο οποίος αναφέρθηκε στις δράσεις του Υπουργείου στον τομέα των ακινήτων. ‘’Η Ελλάδα απεμπόλησε το δικαίωμα της χωροταξίας σαν κράτος’’ δήλωσε ο κ. Υπουργός, τονίζοντας ότι η τελευταία προσπάθεια συστηματικού χωροταξικού σχεδίου είχε επιχειρηθεί επί Κων/νου Καραμανλή, η οποία, ωστόσο, δεν ολοκληρώθηκε. Τεράστιο πρόβλημα στην ανάπτυξη της αγοράς των ακινήτων, σύμφωνα με τον κ. Δένδια, αποτελεί και η έλλειψη κτηματολογίου, στην προσπάθεια για τη δημιουργία του οποίου ανακοίνωσε ότι θα υπάρχει χρηματοδότηση και από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο κ. Υπουργός τόνισε την ανάγκη διαφάνειας στη διαδικασία προσέλκυσης νέων επενδυτών αλλά και τη δημιουργία σαφούς επενδυτικού πλαισίου, στα φορολογικά μέτρα δηλαδή μέτρα που συνδέονται με τον τομέα των επενδύσεων. ‘’Το ακίνητο έχει τεράστια δυνατότητα ως αναπτυξιακό εργαλείο’’ επεσήμανε ο Υπουργός, ο οποίος καταλήγοντας, αναφέρθηκε στην άμεση αξιοποίηση της τεράστιας ακτογραμμής της Ελλάδας που την κάνει ιδιαίτερα ελκυστική αλλά και στην άμεση κατάρτιση ενός χωροταξικού χάρτη.
Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο κ. Χρήστος Σταϊκούρας, Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, ο οποίος στην τοποθέτησή του διατύπωσε σκέψεις του για το σήμερα και το αύριο της ελληνικής οικονομίας με άμεση σύνδεση στην αγορά ακινήτων. Ο κ. Σταϊκούρας έκανε λόγο για επιτυχή επιστροφή στις αγορές, σε συνδυασμό με ένα πρωτογενές πλεόνασμα που πλέον διαθέτει θετικό πρόσημο. Όπως ανέφερε ο κ. Υπουργός, οι εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν φέτος κατά 4%, ενώ τον ίδιο ανοδικό δρόμο θα ακολουθήσουν και οι επενδύσεις με αύξηση 5,3%. Αναφέρθηκε, δε, στην ‘’ εφαρμογή ενός ρεαλιστικού οικονομικού σχεδίου πέρα από μνημόνια’’ με κύρια σημεία, μεταξύ άλλων, τη σταδιακή ελάφρυνση φορολογίας των πολιτών, τον εξορθολογισμό φορολόγησης ακίνητης περιουσίας στο ύψος της μέσης φορολόγησης των χωρών της Ευρωπαικής Ενωσης, την ανάπτυξη ηλεκτρονικού μητρώου ακινήτων και κτηματολογίου, τα οποία θα συμβάλλουν την εξάλειψη της φοροδιαφυγής, τη βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων δαπανών, αλλά και την καταπολέμηση των φαινομένων διαφθοράς και απάτης και την αύξηση των επενδύσεων και την ενίσχυση των εξαγωγών, αλλά και τη διατήρηση της κατανάλωσης σε σταθερά επίπεδα.
Σημαντικοί πόλοι στην ανάπτυξη είναι, επίσης, και η υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης των ακινήτων του δημοσίου με στόχο δημιουργίας πλούτου και θέσεων απασχόλησης, ενώ ο κ. Υπουργός, τέλος, αναφέρθηκε στην πιλοτική έναρξη από τις αρχές του μήνα του μέτρου του συμψηφισμού ΦΠΑ μεταξύ δημοσίου και επιχειρήσεων.
Στα σχέδια ανάπτυξης της πόλης του Βελιγραδίου αναφέρθηκε στην ομιλία του ο Dr Sinisa Mali, ο πρόσφατα εκλεγμένος δημάρχος της πόλης, ο οποίος παρουσίασε το σχέδιο αναμόρφωσης της που περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, την κατασκευή πύργου στον ποταμό Σάβα, ένα πολυτελές ξενοδοχείο ύψους 180 μέτρων που απασχολεί 50000 εργάτες και θα δημιουργήσει 45000 νέες θέσεις εργασίας, την κατασκευή του Μετρό του Βελιγραδίου που θα ολοκληρωθεί σε 9 χρόνια, αλλά και τη δημιουργία δεκαέξι υπόγειων γκαράζ στα επόμενα 4 χρόνια στην πόλη, ενός καινούριου κεντρικού σταθμού λεωφορείων, ένα νέου σταθμού τρένου, αλλά και την επέκταση του αεροδρομίου’’ Νικόλα Τέσλα’’ του Βελιγραδίου.
Στην θεματική ενότητα «Προσέλκυση επενδύσεων : Ευκαιρίες και προσκόμματα στην ακίνητη περιουσία» με συντονιστή τον Δρ. Πρόδρομο Βλάμη στην ομιλία του ο Υφυπουργός ανάπτυξης Νότης Μηταράκης, ο οποίος αφού παρουσίασε τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης των τελευταίων μηνών, χαρακτήρισε την Ελλάδα ως τη ‘’ χώρα με τις μεγαλύτερες αλλαγές στην Ευρώπη’’. ‘’Η Ελλάδα τολμά να κάνει αποκρατικοποιήσεις και να αξιοποιήσει τα δημόσια ακίνητα, ενώ η ακίνητη περιουσία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, επιμηκύνοντας την παραμονή των ξένων επενδυτών’’ δήλωσε από το βήμα του συνεδρίου ο Υφυπουργός, ο οποίος βέβαια επεσήμανε ως ανασταλτικούς παράγοντες προόδου την ύπαρξη τεράστιων νομοθετικών ελλείψεων αλλά και την πολιτική αγκύλωση στο θέμα της δημόσιας περιουσίας. Έχοντας ως ‘’όπλα’’ για την αντιμετώπιση των εμποδίων της γραφειοκρατίας, τη διαμεσολάβηση επενδυτή στο Enterpise Greece, υπηρεσία που προσφέρεται για τα έργα που έχουν καθυστερήσει, την θέσπιση κεντρικής αδειοδοτικής αρχής για τις άδειες ακινήτων, τον θεσμό ΕΣΧΑΣΕ, αλλά και ειδικα διατάγματα που έχουν ελεγχθεί και σύμφωνα με τα οποία καθορίζονται τα ρυμοτομικά χαρακτηριστικά μεγάλων εκτάσεων, εμφανίστηκε αισιόδοξος για την σταδιακή ανάπτυξη της εγχώριας κτηματαγοράς . Ανέφερε μάλιστα, ότι τα δύο πρώτα ΕΣΧΑΣΕ αναμένεται να οδηγηθούν σε τέλος, ενώ έθεσε ως παράδειγμα του Ελληνικού, για το οποίο έχουν γίνει πολλές μελέτες και μέσω αυτού δίνεται η δυνατότητα για δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας. ‘’Το δημόσιο πρέπει να παίξει το ρόλο του ρυθμιστή και του καταλύτη, που αξιοποιεί την περιουσία για την δημιουργία ιδιωτικών επενδύσεων, αλλά και την αξιοποίηση από το ΤΑΙΠΕΔ της περιουσίας του δημοσίου’’ κατέληξε ο Υφυπουργός.
Στη συνέχεια, στη δεύτερη κεντρική ομιλία της ενότητας, ο Πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ κ. Εμμανουήλ Κονδύλης έκανε αναφορά στους στόχους του ΤΑΙΠΕΔ σε συνδυασμό με τη δημιουργία ενός επενδυτικού περιβάλλοντος με διορθωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Σύμφωνα με τον κ. Κονδύλη, το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων αναμένεται να φέρει έσοδα ύψους 5 δις Ευρώ, ειδικά αν συνδυάζεται με την άρση πλήθους γραφειοκρατικών εμποδίων. Ως βήματα για την πρόοδο των επενδύσεων ο Πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ ανέφερε την άρση 100 ρυθμιστικών εμποδίων με διαρθρωτικές αλλαγές, την καθιέρωση ταχείας διαδικασίας αξιοποίησης ακινήτων μέσω ΕΣΧΑΣΕ, την απλοποίηση των αδειοδοτήσεων, αλλά και τις ΑΕΕΑΠ. Αναφέρθηκε δε σε 18 αποκρατικοποιήσεις που έχουν, ήδη, πραγματοποιηθεί, σε διαγωνισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη, στα περιφερειακά αεροδρόμια, αλλά και στην περίπτωση της Μαρίνας Αλίμου.
Το ΤΑΙΠΕΔ έχει καταγράψει, ήδη, ψηφιακά 80 ακίνητα, τα οποία έχουν μπει σε διαδικασία ωρίμανσης, ενώ έχει προχωρήσει στην κατάρτιση ολοκληρωμένου σχεδίου και τη δημιουργία χαρτοφυλακίου 1000 ακινήτων. Ηδη, βρίσκεται σε εφαρμογή μια σύγχρονη πλατφόρμα ηλεκτρονικών διαδικασιών, έχουν λάβει χώρα 7 δημοπρασίες ύψους 13 εκατ. Ευρώ. ενώ το Ταμείο έχει προβεί και σε αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων ακινήτων στο εξωτερικό. Οσον αφορά, τέλος, την εκτίμηση των επενδύσεων, αυτή έχει συνολικό ύψος 10 δις.
Τρίτος στη σειρά, στη δική του ομιλία ο κ. Αρης Συγγρός, Πρόεδρος της Enterprise, Greece τόνισε ότι τα δύσκολα χρόνια της κρίσης ήταν τεράστια πρόκληση για τον κλάδο των ακινήτων στην Ελλάδα. Τα ακίνητα δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από τη γενικότερη συρρίκνωση της οικονομίας, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την τεράστια πτώση της οικονομικής δραστηριότητας και μεγάλη πτώση στον αριθμό των πράξεων. Ήδη, βέβαια, οι αναλυτές προσβλέπουν σε άνοδο των εργασιών που προκύπτει από στατιστικά στοιχεία, καθώς ήδη, υπάρχει αύξηση επενδύσεων σε ακίνητα το 2013 αλλά και επιχειρηματικές συμφωνίες μεταξύ ιδιωτών. Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, ο δείκτης κατασκευών αυξήθηκε κατά 2,4% στο πρώτο τρίμηνο του 2014, ενώ αισιόδοξες είναι οι προβλέψεις σε πρόσφατη μελέτη της ALPHA BANK για το 2015 και για τα ανώτερης κατηγορίας τουριστικά ακίνητα. Θετικός παράγοντας στην ανάπτυξη είναι και ο τουρισμός και παρουσιάζει ιδιαίτερες επενδυτικές ευκαιρίες, ιδίως στα ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων, όσο και στην αγορά εξοχικής κατοικίας. Η κρίση μετέτρεψε τη χώρα μας σε πρωταθλήτρια των μεταρρυθμίσεων κατά των ΟΟΣΑ και σε συμφωνία με όλα τα παραπάνω, υπάρχει πλέον συχνότερη εμφάνιση επενδυτών στη χώρα μας.
Στην τοποθετήσή του για το θέμα ο ’ρης Καρυτινός, Διευθύνων Σύμβουλος, Εθνική Πανγαία, τόνισε ότι η οικονομική σταθερότητα είναι πολύ σημαντική για τους επενδυτές και θεωρεί ότι ένα πρώτο βήμα για την ανάπτυξη είναι η επιστροφή στη χρηματοδότηση. Ωστόσο, αναφέρθηκε στην δυσκολία εύρεσης κατάλληλων επενδύσεων ως το πάγιο πρόβλημα που είχε η αγορά ακινήτων και ανασταλτικό παράγοντα στην δημιουργία σοβαρής αγοράς. Ειδικότερα, όσον αφορά το θέμα του Αστέρα Βουλιαγμένης, τόνισε παρότι ήταν μια από τις πρώτες μεγάλες επενδύσεις εν μέσω κρίσης και λειτούργησε πιλοτικά, υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις στη διαδικασία σε σχέση με τη συναλλαγή με το ελληνικό δημόσιο. Ωστόσο, η συγκεκριμένη επένδυση είναι πολύ κοντά στο να ολοκληρωθεί και αποτιμάται ως μια δομική πράξη πολύ υψηλού επιπέδου.
Ο Γιάννης Δεληκανάκης, Founding Partner, Bluehouse μετέφερε την εμπειρία του τα τελευταία χρόνια στο Private Real Estate Equity Funds, λέγοντας ότι κάποιες περιοχές παρέμειναν ελκυστικές στην διάρκεια της κρίσης, ενώ άλλες όπως η Ελλαδα προσείλκυσαν κυρίως βραχυπρόθεσμους επενδυτές, προκειμένου να καλύψει τα τρέχοντα οικονομικά προβλήματα. Ο ίδιος επεσήμανε την ανάγκη δημιουργίας νέων ακινήτων, ενώ όσον αφορά τα τοπικά κεφάλαια, αλλά και μέρος των ασφαλιστικών εισφορών ανέφερε ότι πρέπει να αξιοποιηθούν στη χρηματοδότηση καινούριων ακινήτων όπως γίνεται στο εξωτερικό. Παραδείγματα είναι ο θεσμός των ΑΕΕΑΠ, αλλά και κεφάλαια από την τοπική δραστηριότητα. Σταθερή φορολογία, αγορά με ικανή ρευστότητα και η διευκόλυνση καινούριου προϊόντος είναι, σύμφωνα με τον κ. Δεληκανάκη, τα σημεία κλειδιά για την ανάπτυξη στην αγορά ακινήτων,
Στην δική του τοποθέτησή ο Πάρις Βάρφης, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών Υπηρεσιών, Eurobank Properties επεσήμανε ότι υπάρχει επενδυτικό προϊόν στην Ελλάδα, ωστόσο πρέπει να δημιουργηθούν νέα προϊόντα, σε συνδυασμό με τις κατάλληλες ευκαιρίες. Εξάλλου, όπως τόνισε, σε σημαντικό ζήτημα για ανάπτυξη αναδεικνύεται η διοχέτευση της ρευστότητας σε παραγωγικούς κλάδους και εν συνεχεία στην ακίνητη περιουσία.
Ο Γρηγόρης Δούνης, Διευθύνων Σύμβουλος, ΕΤΑΔ επεσήμανε το ρόλο της ΕΤΑΔ ως διαχειριστή της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου. ‘’Υπάρχει ένα μεγάλο απόθεμα μη ώριμων ακινήτων και η ΕΤΑΔ προσπαθεί να κινηθεί δυναμικά στην κατεύθυνση μαζικής ωρίμανσης, με στόχο να μπορούν να ‘’ωριμάζουν’’ μεγάλος αριθμός ακινήτων. Εκπονούμε σχέδιο επέκτασης ωρίμανσης για 3000 ακίνητα από τα οποία θα επιλεγούν 1000 και για τα οποία θα υπάρχουν τρεις ανάδοχοι’’ τόνισε ο κ. Δούνης. Μετά από αυτό το πρόγραμμα ακολουθεί ένας διαγωνισμός για το project management του έργου με στόχο να υλοποιηθεί ένα πρόγραμμα ωρίμανσης ακινήτων, ωστόσο η τεράστια γραφειοκρατία αλλά και οι αργοί χρόνοι αδειοδοτήσεων συνιστούν ανασταλτικούς παράγοντες στην διαδικασία. ‘’Για το ζήτημα του μητρώου ακινήτων, υπάρχει ένα στατικό και όχι δυναμικό μητρώο’’ υπογράμμισε ο κ. Δούνης με τα υπάρχοντα στοιχεία να μην είναι επικαιροποιημένα. Προχωρά, ωστόσο ένα ενιαίο μητρώο ακινήτων που θα συμπεριλάβει όλα τα ακίνητα του Δημοσίου, ενώ ο ίδιος αναφέρθηκε στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών δημοπρασιών από την οποία έχουν πωληθεί, ήδη, 13 ακίνητα.
Τη δική του πλευρά για το θέμα ανέπτυξε ο Thomas H. Wootten, CRE, FRICS Executive Managing Director, Global Corp. Services, Newmark Grubb Knight Frank αναφέροντας ότι η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου ‘’ήρθε για να μείνει’’, δίνοντας κίνητρα στους πιθανούς επενδυτές κίνητρα για να διασχίσουν τα σύνορα της χώρας τους και προσφέροντας τους ποικίλα οικοδομικά προϊοντα όπως συγκροτήματα γραφείων αλλά και πιο οικογενειακές επιχειρήσεις. ‘’Το σημαντικό είναι να δημιουργηθεί μια ασφάλεια στους επενδυτές’’ επεσήμανε ο κύριος Wooten, σύμφωνα με τον οποίο, η Ευρώπη διαθέτει λίγες σταθερές επενδυτικές αγορές όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, η Φρανκφούρτη, ενώ ως αγορές που επανακάμπτουν χαρακτήρισε την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία. Ο κ. Wooten κατέληξε ότι η Ευρώπη θεωρείται σχετικός ασφαλής προορισμός για τους επενδυτές, ενώ ειδικά για την Ελλάδα ανέφερε ότι προσφέρει κάποιες ευκαιρίες αλλά τα προβλήματα στις συναλλαγές οδηγούν σε λίγες συμφωνίες. Τη λύση σε αυτή την δυσλειτουργία μπορούν να προσφέρουν οι συνεργασίες επενδυτών.
‘’Η Ελλάδα είναι ξανά στο ραντάρ του επενδυτικού ενδιαφέροντος’’ ανέφερε η Δίκα Αγαπητίδου, Γενική Διευθύντρια, Αθηναϊκή Οικονομική – JLL, η οποία όμως τόνισε ότι δεν υπάρχουν πάντα αξιόπιστοι επενδυτές και καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για ξεκαθάρισμα. Επεσήμανε, δε, την αύξηση στην άμεση επένδυση ακινήτων τα τελευταία δύο χρόνια, με τη δραστηριότητα του ΤΑΙΠΕΔ να έχει σημαντικό κομμάτι ευθύνης στο συγκεκριμένο κομμάτι. Η κυρία Αγαπητίδου έκανε λόγο για τα εμπόδια που φέρει ο ανταγωνισμός από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης όπως π.χ. η Ρουμανία , η Τσεχία και η Πολωνία που έχουν τη μερίδα του λέοντος των διεθνών επενδυτών, ενώ τόνισε ότι ο τουριστικός αλλά και βιομηχανικός κλάδος συνετέλεσαν στην γενικότερη εικόνα ανόδου που έρχεται ήδη από το 2012. Αναφέρθηκε, επίσης, σε ευκαιρίες για άμεσες επενδύσεις για εξοχικές κατοικίες και στο αυξημένο ενδιαφέρον για τα πράσινα κτίρια.
Στη δημιουργία διεθνών κοινών προτύπων μέτρησης ακινήτων ως τη νέα παγκόσμια πρωτοβουλία στο χώρο της κτηματαγοράς αναφέρθηκε η Λιάνα Τουμάζου, Country Manager, RICS Cyprus and RICS Hellas. Όπως επεσήμανε, οι μελέτες που έχουν γίνει μέχρι τώρα αναφέρουν ότι υπάρχουν διαφορές μέχρι 24% στις μετρήσεις ανάλογα με τη χώρα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα δύο ίδια ακίνητα σε δύο χώρες να έχουν δυο διαφορετικά εμβαδά, αναφέροντας διαφορές μέτρησης εμβαδού με Ινδία, ΗΠΑ και Ντουμπάι. Η σύγχυση στη αγορά δημιουργεί έλλειψη διαφάνειας κυρίως σε επενδυτές που προέρχονται από το εξωτερικό και η απάντηση σε αυτή την αναστάτωση έρχεται από διεθνείς οργανισμούς, πέραν των 50 έως σήμερα, που αποφάσισαν τη δημιουργία ενός κοινού προτύπου για τη μέτρηση των ακινήτων. Σε ένα μήνα, μάλιστα, αναμένεται να υπάρχουν στα πρώτα πρότυπα για την αγορά των γραφείων.
Ο Γιώργος Μαντζαβινάτος, Γενικός Διευθυντής, Doha Properties από την πλευρά του επιχειρηματία real estate στη Ντόχα τα τελευταία 2 ½ χρόνια έδωσε μια παραστατική εικόνα της αγοράς της Ελλάδας στο εξωτερικό, την οποία χαρακτήρισε ως ‘’ μια μικρή αγορά με συγκεκριμένους παίκτες’’ ενώ είπε ότι παρά την κρίση ελάχιστα πράγματα κινητοποιούνται στη χώρα μας στον τομέα των ακινήτων, με εξαίρεση τον θεσμό των ΑΕΕΑΠ, το οποίο χαρακτήρισε φορολογικό εργαλείο, ωστόσο παρουσιάστηκαν πολύ λίγοι νέοι επενδυτές. Όπως τόνισε, η ρευστότητα του καθεστώτος στην Ελλάδα πρέπει να σταματήσει, ενώ η αξία των ακινήτων σε σχέση με τις ευκαιρίες που υπάρχουν τώρα είναι υποδεέστερες σε σχέση με αυτές που προσφέρουν πολλές άλλες χώρες στην Ευρώπη. Πρόσθεσε, δε, ότι η ανάπτυξη του τουρισμού έχει άμεση συνάφεια με την πρόοδο στην αγορά εξοχικών κατοικιών στη χώρα μας ενώ τόνισε ότι τα κοιτάσματα στην Κύπρο μπορούν να δώσουν ώθηση στις επενδύσεις στη Νότια Ελλάδα.
Τελευταίος πήρε το λόγο στην ενότητα ο Παναγιώτης Δρακόπουλος, Senior Partner, Δικηγορική Εταιρεία Drakopoulos Law Firm ο οποίος επεσήμανε την ανάγκη δημιουργίας μιας υπηρεσίας που έχει πραγματικό value προκειμένου να γίνουν εκ νέου καινούρια real estate deals στην Ελλάδα.
Στη δεύτερη ενότητα, στη συζήτηση με τίτλο «Φορολογία Ακινήτων : Εκλογίκευση ή Ανατροπή» σε συντονισμό του Ηλία Ζιώγα αναπτύχθηκαν ζητήματα σε σχέση με το πιο πρακτικό μέρος της αγοραπωλησίας ακινήτων .
‘’Η προσοχή του κόσμου είναι στην Ελλάδα αλλά θέλουμε πολύ δρόμο για να κάνουμε το προϊόν μας ανταγωνιστικό’’ ανέφερε η Γεωργία Σταματέλου, Γενική Διευθύντρια, Υπεύθυνη Φορολογικού Τμήματος, KPMG, τονίζοντας ότι το ακίνητο μπορεί πλέον να λειτουργήσει ως κίνητρο για την ανάπτυξη. Όπως ανέφερε, στη χώρα μας υπάρχει ιδιαίτερα βαριά φορολογία για τις συναλλαγές με το ελληνικό δημόσιο, η οποία αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την επενδύσεις, με έμφαση τους φόρους κατοχής και στους φόρους χρήσης. Σύμφωνα με την κυρία Σταματέλου, η φορολογία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν εργαλείο ανάπτυξης, καθώς το κράτος πρέπει να εισπράττει φόρους για να λειτουργήσει, ενώ παρατήρησε ότι σύστημα δεν θα έπρεπε να αποτελεί τροχοπέδη για τις ξένες αλλά και εγχώριες επενδύσεις.
Στην τοποθέτησή του ο Γιάννης Περρωτής, Αντιπρόεδρος, Σύνδεσμος Επενδυτών Ανάπτυξης Ακινήτων χαρακτήρισε ‘’άδικη, ευκαιριακή και ασταθή’’ τη φορολογική πολιτική στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα έκανε προτάσεις για την πληροφόρηση για τις αντικειμενικές αξίες ανάλογα με το ακίνητο που θα λαμβάνουν υπόψη θέση, χρήση, ηλικία, μέγεθος και ανταποδοτικότητα. Ως προς τον ΕΝΦΙΑ, τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρχει μόνο όταν είναι ανταποδοτικός, να προβάλεται δηλαδή ως τέλος με ανταποδοτικότητα και δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 20% της καθαρής εισοδηματικής απόδοσης.
Ο Γιώργος Λίτσας, Διευθύνων Σύμβουλος, GLP Values μίλησε για τη δυναμική της χρηματαγοράς και για το ρόλο των φόρων σε αυτή αλλά και για το πως θα εξισωθούν οι αντικειμενικές και εμπορικές τιμές των ακινήτων το 2016 . Η μείωση των εισοδημάτων επιτείνει την ελάττωση αγοραστικής ισχύος και τόνισε ότι το βάρος των φόρων πρέπει να πέφτει στους νυν ιδιοκτήτες και όχι στους αγοραστές.
Το λόγο πήρε στη συνέχεια ο Στράτος Παραδιάς, Πρόεδρος, Διεθνής Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων - UIPI & Πρόεδρος, ΠΟΜΙΔΑ ο οποίος αναφέρθηκε την ανάγκη άμεσης κατάργησης του ΕΝΦΙΑ, καθώς λειτουργεί ανασταλτικά στην πρόοδο της κτηματαγοράς, προκαλώντας τριγμούς στην ανάπτυξη της ακίνητης περιουσίας.
Διατύπωσε, επίσης, την πρότασή του για το τεκμήριο αγοραστή στην αξία συμβολαίου, το οποίο καταργεί την ανισότητα για τις δύο πλευρές, ιδιοκτήτη και αγοραστή. Ο ίδιος, επίσης, πρότεινε να μειωθούν οι τιμές ζώνης στις αντικειμενικές αξίες, κάτι που μπορεί να λειτουργήσει ανανεωτικά στην εμπορική κίνηση γνωστών δρόμων της Αθήνας.
Ο Γιάννης Ρεβύθης, Πρόεδρος, Ομοσπονδία Μεσιτών Ελλάδος αναφέρθηκε στην πλήρη αναστάτωση της κτηματαγοράς τα πέντε τελευταία χρόνια. Η έλλειψη ρευστού, η υψηλή φορολογία, η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την άσχημη ψυχολογία των επενδυτών έχουν συμβάλει στη μείωση των αγοραπωλησιών και στην οικοδομική δραστηριότητα. Το 2014, ωστόσο, δίνει αισιόδοξα μηνύματα για τους ξένους επενδυτές καθώς οι τιμές έχουν πέσει δραματικά και προσελκύουν με τον τρόπο αυτό funds. Ωστόσο, ο κ. Ρεβύθης τόνισε την έλλειψη καινοτομίας από πλευράς κυβέρνησης, η οποία αποθαρρύνει την αγορά των ακινήτων, αλλά και την απουσία μέτρων, η οποία είναι ακατανόητη στους ξένους επενδυτές. Τόνισε δε, ότι υπάρχει πτώση στις τιμές μη τουριστικών ακινήτων αλλά και στα επενδυτικά ακίνητα τα οποία πλέον είναι διαθέσιμα προς πώληση. Την κατάσταση επιτείνουν η απουσία χαρτών αλλά και χωροταξικού σχεδίου.
Στο Ρόλο των Τραπεζών στην επανεκκίνηση της Αγοράς ακινήτων αλλά και στα χαρακτηριστικά της νέας χρηματοδότησης επικεντρώθηκε η τελευταία ενότητα της πρώτης ημέρας, στην οποία πρώτος το λόγο πήρε ο κ. Ευάγγελος Π. Καλαμάκης, Διευθυντής Επενδυτικής Τραπεζικής, Alpha Bank ο οποίος αναφέρθηκε στον καινούριο ρόλο των τραπεζών ως ρυθμιστικού παράγοντα στην νέα εποχή της εισροής κεφαλαίων. Όπως ανέφερε ο κύριος Καλαμάκης, μεγάλοι οργανισμοί όπως ΟΤΕ και ΔΕΗ προσφέρουν πλέον τα ακίνητά τους, ενώ οι τράπεζες ανακηρύσσονται σε απρόθυμες ιδιοκτήτριες πολλών ακινήτων. Εγκαινιάζεται, πλέον, ένα νέο κεφάλαιο με τις τράπεζες να αναλαμβάνουν έργα οικιστικής ανάπτυξης ή συμπράξεις ιδιωτικών και δημοσίων χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων που μπορούν να προσελκύσουν επενδυτές και για να γίνει πιο έντονη η χρηματοδότηση κλασικών έργων ανάπτυξης θα πρέπει να ευνοηθούν οι συνθήκες προσφοράς.
Η κ. Νέλλη Τζάκου – Λαμπροπούλου, Γενική Διευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής στην Εθνική Τράπεζα, επεσήμανε ότι οι τράπεζες θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο τα χρόνια που έρχονται στην διαμόρφωση του οικονομικού τοπίου της κτηματαγοράς, καθώς διαθέτουν πλέον μεγαλύτερη ρευστότητα, με την Εθνική να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση με υψηλή χρηματοδοτική επάρκεια. Ο ρυθμός ανάπτυξης που ήταν σταθερά πτωτικός τα περασμένα χρόνια, εμφανίζει, πλέον, θετικό πρόσημο μέσα στο 2014, ενώ ο ρυθμός υποχώρησης των τιμών βαίνει πλέον μειούμενος, κάτι που θα οδηγήσει στη βελτίωση των τιμών των ακινήτων.
Τέλος, ο κ. Νίκος Χατζητσόλης, Διευθύνων Σύμβουλος, ΑΞΙΕΣ A.E., μέλος του Διεθνούς Δικτύου CBRE αναφέρθηκε στο mortgage lending value, -αξία ενυπόθηκου δανείου- ως ένα προληπτικό μέσο προστασίας της κτηματαγοράς. Όπως τόνισε, τα αποτελέσματα ανόδου της αγοράς έφεραν μεγάλες ρωγμές στον τομέα του real estate, με μείωση τιμών ακινήτων και παράλληλη αύξηση οφειλών.Το παράδειγμα των γερμανικών τραπεζών φέρνει την αξία ενυπόθηκου δανείου ως ιδανική λύση, με την εκτίμηση του ακινήτου ως αντικειμενική αξία , η οποία να προσδιορίζεται με βάση μια μακροπρόθεσμη εκτίμηση του ακινήτου στη συνολική διάρκεια του δανείου. Οι βασικές αρχές του μέσου είναι ο ορισμός της αξίας του εν λόγω ακινήτου, η τεκμηρίωση της αξίας του με διαφανή τρόπο, η αγνόηση κερδοσκοπικών στοιχείων και η προώθηση και απορρόφηση του στην αγορά οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της δανειακής περιόδου.
