Τι ισχύει για όσους πληρώνουν δόσεις με την προηγούμενη ρύθμιση. Ποιες εκπτώσεις δικαιούστε. Βήμα προς βήμα η διαδικασία της νομιμοποίησης
Με τη διαδικασία για την υπαγωγή των αυθαιρέτων στη νέα νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος να ξεκινά τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου, ταυτόχρονα με την έναρξη λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος, το «Κ» δημιούργησε έναν χρηστικό οδηγό με όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι.
Ποιες αυθαιρεσίες τακτοποιούνται και τι πληρώνω;
Όσες έχουν υλοποιηθεί έως τις 28 Ιουλίου 2011 (οπότε είχε κατατεθεί στη Βουλή ο νόμος 4014/11), και συγκεκριμένα:
Αυθαίρετες κατασκευές σε κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικίας που υφίστανται πριν από το 1975. Για τη νομιμοποίησή τους, οι ιδιοκτήτες καταβάλλουν παράβολο ύψους 500 ευρώ. Δεν πληρώνουν, δηλαδή, ενιαίο ειδικό πρόστιμο.
Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται πριν από την 01/01/1983. Εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση με την καταβολή του παραβόλου και του 15% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγή χρήσης που πραγματοποιήθηκε από 01/01/1983 έως 31/12/2003 και για τις οποίες καταβάλλεται το 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Αυθαιρεσίες που πραγματοποιήθηκαν μετά τις 31/12/2003 και πριν από τις 28 Ιουλίου 2011, για τις οποίες καταβάλλεται πρόστιμο και παράβολο.
Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις, όπως, π.χ, τοποθέτηση φούρνων, διακοσμητικών κρουνών σε ακάλυπτο χώρο, πέργκολες κ.λπ. Εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ. Χωρίς, δηλαδή, την καταβολή ειδικού προστίμου.
Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση μέχρι 40% κάλυψης και δόμησης και μέχρι 20% ύψους σε σύγκριση με την οικοδομική άδεια (σ.σ.: στα ποσοστά συνυπολογίζονται τα δηλωμένα αυθαίρετα και από παλαιότερες νομοθετικές ρυθμίσεις). Εξαιρούνται της κατεδάφισης για 30 χρόνια με την καταβολή παραβόλου και του ειδικού προστίμου και οριστικά μετά τη συμπλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου.
Σημειώνεται ότι με την καταβολή μόνον παραβόλου ύψους 500 ευρώ νομιμοποιούνται όλες οι αυθαιρεσίες σε κατοικίες που υπήρχαν πριν από το 1975, όπως και όλες οι μικρού μεγέθους παραβάσεις.
Έχω ενταχθεί στον νόμο 4014/11(Παπακωνσταντίνου). Τι θα ισχύσει με τις δόσεις που ήδη έχω ξεκινήσει να καταβάλλω;
Μέσω του μηχανικού σας θα υποβάλετε ηλεκτρονική αίτηση για ένταξη στις νέες ρυθμίσεις. Το ποσό του νέου προστίμου συμψηφίζεται με το ύψος των χρημάτων που θα πληρώνατε βάσει του προγενέστερου νομοθετήματος.
Δεν έχετε ξεκινήσει την πληρωμή;
Το σύνολό τους επαναπροσδιορίζεται βάσει των ποσών που προβλέπει ο καινούργιος νόμος.
Έχετε ξεκινήσει την πληρωμή των δόσεων;
Το ποσό του προστίμου του Ν. 4014 συμψηφίζεται με αυτό του νέου νόμου. Εάν το πρόστιμο με τον νέο νόμο είναι μικρότερο, τα καταβληθέντα χρήματα αφαιρούνται από την τελευταία δόση και τις αμέσως προηγούμενες χρονικά, έως ότου ολοκληρωθεί ο συμψηφισμός και συνεχίσετε κανονικά την αποπληρωμή των υπόλοιπων δόσεων. Βέβαια, σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, το ύψος του προστίμου του Ν. 4014/2011 είναι ισόποσο με αυτό της νέας ρύθμισης για τον μεγαλύτερο αριθμό των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί (με την παλαιά ρύθμιση).
Έχετε ολοκληρώσει τη διαδικασία;
Μπορείτε να ενταχθείτε στις νέες διατάξεις, προκειμένου να είστε θωρακισμένοι έναντι προσφυγών στο ΣτΕ. Εάν προκύψει ότι το πρόστιμο που καταβάλατε είναι υψηλότερο από αυτό που θα πληρώνατε εάν νομιμοποιούσατε το αυθαίρετο με τον νέο νόμο, το Δημόσιο δεν σας επιστρέφει τη διαφορά.
Ποιες είναι οι κύριες διαφορές μεταξύ της νέας και της προηγούμενης ρύθμισης;
Η «θωράκιση» της νέας ρύθμισης έναντι ενδεχόμενης προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Σε περίπτωση που ο νόμος Παπακωνσταντίνου κηρυχθεί αντισυνταγματικός -καθώς εκκρεμεί προσφυγή στη Δικαιοσύνη-, οι ιδιοκτήτες που έχουν προχωρήσει σε νομιμοποίηση με τη συγκεκριμένη ρύθμιση, δωρεάν, με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης, μπορούν να ενταχθούν στον νέο νόμο.
Επίσης, όσοι έχουν νομιμοποιήσει ημιυπαίθριους με παλαιότερες ρυθμίσεις (π.χ., 3775/2009 του Γ. Σουφλιά) μπορούν να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις. Εάν το πρόστιμο που είχαν πληρώσει τότε είναι μεγαλύτερο σε σύγκριση με αυτό του νέου νόμου, η διαφορά δεν επιστρέφεται.
Η αύξηση του αριθμού των δόσεων, αλλά και των εκπτώσεων (βλ. ξεχωριστή ενότητα) που δικαιούνται οι ιδιοκτήτες. Η νέα ρύθμιση δίνει τη δυνατότητα αποπληρωμής του προστίμου σε 17 εξαμηνιαίες, όχι κατ΄ ανάγκην ισόποσες, δόσεις, με το ποσό της εξαμηνιαίας δόσης να ανέρχεται στα 300 ευρώ και να αναλογεί σε μηνιαία καταβολή μόλις 50 ευρώ.
Αντίθετα, ο νόμος Παπακωνσταντίνου προέβλεπε 48 μηνιαίες ισόποσες δόσεις.
Για παράδειγμα, πλέον, για αυθαιρεσία 40 τ.μ. μετά το 1983 και πριν από το 2003, σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.250 ευρώ, επιβάλλεται με τον νέο νόμο πρόστιμο 6.000 ευρώ. Το ποσό μετά την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ μειώνεται σε 5.500 ευρώ. Οι δικαιούχοι μπορούν να το εξοφλήσουν σε 17 εξαμηνιαίες, όχι κατ΄ ανάγκην ισόποσες, δόσεις, με ελάχιστη καταβολή 300 ευρώ ή 50 ευρώ τον μήνα. Και, εάν το εξοφλήσουν εφάπαξ, θα έχουν έκπτωση 20%.
Αντίθετα, με τον νόμο Παπακωνσταντίνου θα αποπλήρωναν το πρόστιμο σε 48 μηνιαίες ισόποσες δόσεις, με ελάχιστη καταβολή εξαμήνου 687,48 ευρώ ή 114,58 ευρώ το μήνα.
Πώς αποδεικνύω πότε υλοποιήθηκε η αυθαιρεσία;
Ο χρόνος κατασκευής των αυθαιρεσιών θα αποδεικνύεται με την προσκόμιση αεροφωτογραφιών, τεχνικής έκθεσης μηχανικού και αντίστοιχων πιστοποιητικών, με τα δικαιολογητικά να είναι διαφορετικά για την κάθε κατηγορία αυθαιρεσίας που πρόκειται να τακτοποιηθεί. Για τα πλήρη δικαιολογητικά οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμβουλευτούν το παράρτημα του νόμου «Αντιμετώπιση της Αυθαίρετης Δόμησης -Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο και άλλες διατάξεις», που έχει δημοσιευτεί στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
Τι είναι οι συντελεστές τετραγωνιδίων
Πρόκειται για συντελεστές αναγκαίους για τον υπολογισμό του προστίμου νομιμοποίησα, που προκύπτουν βάσει των χαρακτηριστικών του αυθαιρέτου. Για παράδειγμα, εάν η αυθαιρεσία είναι εντός σχεδίου, ανεξάρτητα εάν έχει κυρωθεί ή όχι η πράξη εφαρμογής, ισχύει συντελεστής 1,0. Εάν πρόκειται για κύρια και μοναδική κατοικία, προβλέπεται συντελεστής 0,4, ενώ εάν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια ο συντελεστής είναι 2.
Οι επιμέρους κατηγορίες είναι πολυάριθμες, γι΄ αυτό συνιστάται οι ενδιαφερόμενοι να συμβουλευτούν το παράρτημα Α του νόμου «Αντιμετώπιση της Αυθαίρετης Δόμησης - Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο και άλλες διατάξεις» που έχει δημοσιευτεί στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
Αυτά είναι τα έξι διαφορετικά παράβολα.
Το ύψος του παραβόλου διαμορφώνεται από 500 ευρώ για μικρές αυθαιρεσίες έως 10.000 ευρώ για πολύ μεγάλα ακίνητα. Αναλυτικά, προβλέπονται:
500 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 50 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας μέχρι 100 τ.μ.
1000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 50 τ.μ. και μέχρι 100 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 200 τ.μ.
2.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 1.000 τ.μ.
4 000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 1.000 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
8 000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 και μέχρι 5.000 τ.μ.
10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 5.000
Οι εκπτώσεις του νέου νόμου
Το ποσό μειώνεται:
20% εάν πληρώσετε εφάπαξ το πρόστιμο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου εξαμήνου.
10% εάν καταβάλετε το 30% του προστίμου έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου εξαμήνου.
Έως 80% για ειδικές κατηγορίες πληθυσμού, ήτοι άτομα με συγκεκριμένο ποσοστό αναπηρίας, χαμηλού εισοδήματος πολίτες, μακροχρόνια ανέργους, παλιννοστούντες, τριτέκνους και πολυτέκνους.
Έως 50% μέσω συμψηφισμού των ποσών που καταβάλλονται για αμοιβές υπηρεσιών, εργασίες και υλικά για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, καθώς και για τη στατική επάρκεια αυτών επί κατασκευών προ του έτους 2003.
Αναλυτικά παραδείγματα
Βάσει του τύπου τετραγωνικά μέτρα x 1 5% x τιμή ζώνης x συντελεστές τετραγωνιδίων και γνωρίζοντας τον συντελεστή τετραγωνιδίων (βλ. αριστερά ειδική κατηγορία), υπολογίζεται εύκολα το πρόστιμο. Συγκεκριμένα, για:
Αυθαιρεσία 40 τ.μ., μετά το 1983 και πριν από το 2003, σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.250 ευρώ.
Πρόστιμο (τιμής ζώνης x τ.μ. x 1 5% x 0,80): 1.250 x 40 x 0,15 x 0,80 = 6.000 ευρώ
Μείον το παράβολο 500 ευρώ = 5.500 ευρώ. Εάν το ποσό αποπληρωθεί εφάπαξ, μειώνεται κατά 20%.
Αυθαιρεσία 80 τ.μ. μετά το 2003, σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.800 ευρώ.
Πρόστιμο (τιμής ζώνης x τ.μ. x 15%): 1.800 x 80 x 0,15 = 21.600 ευρώ
Εάν συνυπολογιστεί το παράβολο ύψους 1.000 ευρώ, το ποσό μειώνεται στα 20.600 ευρώ. Εάν έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου καταβληθεί το 30% του προστίμου, το ποσό μειώνεται κατά 10% και διαμορφώνεται στα 6.480 ευρώ.
