Το “ξεπάγωμα” των πλειστηριασμών θα είναι η χαριστική βολή για την ελληνική αγορά των ακινήτων, εκτιμά ο οίκος Fitch, που υποβαθμίζει τις προβλέψεις του για τις τιμές.
Τον Ιούλιο, η Fitch είχε προχωρήσει στην υποβάθμιση των εκτιμήσεών της για τις τιμές των ελληνικών κατοικιών, βλέποντας πτώση 42%.
Όπως σημειώνει η Fitch, η άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, θα είναι μια θετική εξέλιξη για τις ελληνικές τιτλοποιήσεις στεγαστικών δανείων και για εκείνους που τις έχουν αγοράσει.
Θα αυξήσει τα cash flows επιτρέποντας την ανάκτηση χρημάτων σε περιπτώσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων και θα μειώσει τον προβλεπόμενο χρόνο που απαιτείται για τις κατασχέσεις κατοικιών.
Τι ισχύει για όσους πληρώνουν δόσεις με την προηγούμενη ρύθμιση. Ποιες εκπτώσεις δικαιούστε. Βήμα προς βήμα η διαδικασία της νομιμοποίησης
Με τη διαδικασία για την υπαγωγή των αυθαιρέτων στη νέα νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος να ξεκινά τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου, ταυτόχρονα με την έναρξη λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος, το «Κ» δημιούργησε έναν χρηστικό οδηγό με όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι.
Ποιες αυθαιρεσίες τακτοποιούνται και τι πληρώνω;
Όσες έχουν υλοποιηθεί έως τις 28 Ιουλίου 2011 (οπότε είχε κατατεθεί στη Βουλή ο νόμος 4014/11), και συγκεκριμένα:
Αυθαίρετες κατασκευές σε κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικίας που υφίστανται πριν από το 1975. Για τη νομιμοποίησή τους, οι ιδιοκτήτες καταβάλλουν παράβολο ύψους 500 ευρώ. Δεν πληρώνουν, δηλαδή, ενιαίο ειδικό πρόστιμο.
Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται πριν από την 01/01/1983. Εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση με την καταβολή του παραβόλου και του 15% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγή χρήσης που πραγματοποιήθηκε από 01/01/1983 έως 31/12/2003 και για τις οποίες καταβάλλεται το 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Αυθαιρεσίες που πραγματοποιήθηκαν μετά τις 31/12/2003 και πριν από τις 28 Ιουλίου 2011, για τις οποίες καταβάλλεται πρόστιμο και παράβολο.
Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις, όπως, π.χ, τοποθέτηση φούρνων, διακοσμητικών κρουνών σε ακάλυπτο χώρο, πέργκολες κ.λπ. Εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ. Χωρίς, δηλαδή, την καταβολή ειδικού προστίμου.
Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση μέχρι 40% κάλυψης και δόμησης και μέχρι 20% ύψους σε σύγκριση με την οικοδομική άδεια (σ.σ.: στα ποσοστά συνυπολογίζονται τα δηλωμένα αυθαίρετα και από παλαιότερες νομοθετικές ρυθμίσεις). Εξαιρούνται της κατεδάφισης για 30 χρόνια με την καταβολή παραβόλου και του ειδικού προστίμου και οριστικά μετά τη συμπλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου.
Σημειώνεται ότι με την καταβολή μόνον παραβόλου ύψους 500 ευρώ νομιμοποιούνται όλες οι αυθαιρεσίες σε κατοικίες που υπήρχαν πριν από το 1975, όπως και όλες οι μικρού μεγέθους παραβάσεις.
Έχω ενταχθεί στον νόμο 4014/11(Παπακωνσταντίνου). Τι θα ισχύσει με τις δόσεις που ήδη έχω ξεκινήσει να καταβάλλω;
Μέσω του μηχανικού σας θα υποβάλετε ηλεκτρονική αίτηση για ένταξη στις νέες ρυθμίσεις. Το ποσό του νέου προστίμου συμψηφίζεται με το ύψος των χρημάτων που θα πληρώνατε βάσει του προγενέστερου νομοθετήματος.
Δεν έχετε ξεκινήσει την πληρωμή;
Το σύνολό τους επαναπροσδιορίζεται βάσει των ποσών που προβλέπει ο καινούργιος νόμος.
Έχετε ξεκινήσει την πληρωμή των δόσεων;
Το ποσό του προστίμου του Ν. 4014 συμψηφίζεται με αυτό του νέου νόμου. Εάν το πρόστιμο με τον νέο νόμο είναι μικρότερο, τα καταβληθέντα χρήματα αφαιρούνται από την τελευταία δόση και τις αμέσως προηγούμενες χρονικά, έως ότου ολοκληρωθεί ο συμψηφισμός και συνεχίσετε κανονικά την αποπληρωμή των υπόλοιπων δόσεων. Βέβαια, σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, το ύψος του προστίμου του Ν. 4014/2011 είναι ισόποσο με αυτό της νέας ρύθμισης για τον μεγαλύτερο αριθμό των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί (με την παλαιά ρύθμιση).
Έχετε ολοκληρώσει τη διαδικασία;
Μπορείτε να ενταχθείτε στις νέες διατάξεις, προκειμένου να είστε θωρακισμένοι έναντι προσφυγών στο ΣτΕ. Εάν προκύψει ότι το πρόστιμο που καταβάλατε είναι υψηλότερο από αυτό που θα πληρώνατε εάν νομιμοποιούσατε το αυθαίρετο με τον νέο νόμο, το Δημόσιο δεν σας επιστρέφει τη διαφορά.
Ποιες είναι οι κύριες διαφορές μεταξύ της νέας και της προηγούμενης ρύθμισης;
Η «θωράκιση» της νέας ρύθμισης έναντι ενδεχόμενης προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Σε περίπτωση που ο νόμος Παπακωνσταντίνου κηρυχθεί αντισυνταγματικός -καθώς εκκρεμεί προσφυγή στη Δικαιοσύνη-, οι ιδιοκτήτες που έχουν προχωρήσει σε νομιμοποίηση με τη συγκεκριμένη ρύθμιση, δωρεάν, με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης, μπορούν να ενταχθούν στον νέο νόμο.
Επίσης, όσοι έχουν νομιμοποιήσει ημιυπαίθριους με παλαιότερες ρυθμίσεις (π.χ., 3775/2009 του Γ. Σουφλιά) μπορούν να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις. Εάν το πρόστιμο που είχαν πληρώσει τότε είναι μεγαλύτερο σε σύγκριση με αυτό του νέου νόμου, η διαφορά δεν επιστρέφεται.
Η αύξηση του αριθμού των δόσεων, αλλά και των εκπτώσεων (βλ. ξεχωριστή ενότητα) που δικαιούνται οι ιδιοκτήτες. Η νέα ρύθμιση δίνει τη δυνατότητα αποπληρωμής του προστίμου σε 17 εξαμηνιαίες, όχι κατ΄ ανάγκην ισόποσες, δόσεις, με το ποσό της εξαμηνιαίας δόσης να ανέρχεται στα 300 ευρώ και να αναλογεί σε μηνιαία καταβολή μόλις 50 ευρώ.
Αντίθετα, ο νόμος Παπακωνσταντίνου προέβλεπε 48 μηνιαίες ισόποσες δόσεις.
Για παράδειγμα, πλέον, για αυθαιρεσία 40 τ.μ. μετά το 1983 και πριν από το 2003, σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.250 ευρώ, επιβάλλεται με τον νέο νόμο πρόστιμο 6.000 ευρώ. Το ποσό μετά την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ μειώνεται σε 5.500 ευρώ. Οι δικαιούχοι μπορούν να το εξοφλήσουν σε 17 εξαμηνιαίες, όχι κατ΄ ανάγκην ισόποσες, δόσεις, με ελάχιστη καταβολή 300 ευρώ ή 50 ευρώ τον μήνα. Και, εάν το εξοφλήσουν εφάπαξ, θα έχουν έκπτωση 20%.
Αντίθετα, με τον νόμο Παπακωνσταντίνου θα αποπλήρωναν το πρόστιμο σε 48 μηνιαίες ισόποσες δόσεις, με ελάχιστη καταβολή εξαμήνου 687,48 ευρώ ή 114,58 ευρώ το μήνα.
Πώς αποδεικνύω πότε υλοποιήθηκε η αυθαιρεσία;
Ο χρόνος κατασκευής των αυθαιρεσιών θα αποδεικνύεται με την προσκόμιση αεροφωτογραφιών, τεχνικής έκθεσης μηχανικού και αντίστοιχων πιστοποιητικών, με τα δικαιολογητικά να είναι διαφορετικά για την κάθε κατηγορία αυθαιρεσίας που πρόκειται να τακτοποιηθεί. Για τα πλήρη δικαιολογητικά οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμβουλευτούν το παράρτημα του νόμου «Αντιμετώπιση της Αυθαίρετης Δόμησης -Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο και άλλες διατάξεις», που έχει δημοσιευτεί στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
Τι είναι οι συντελεστές τετραγωνιδίων
Πρόκειται για συντελεστές αναγκαίους για τον υπολογισμό του προστίμου νομιμοποίησα, που προκύπτουν βάσει των χαρακτηριστικών του αυθαιρέτου. Για παράδειγμα, εάν η αυθαιρεσία είναι εντός σχεδίου, ανεξάρτητα εάν έχει κυρωθεί ή όχι η πράξη εφαρμογής, ισχύει συντελεστής 1,0. Εάν πρόκειται για κύρια και μοναδική κατοικία, προβλέπεται συντελεστής 0,4, ενώ εάν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια ο συντελεστής είναι 2.
Οι επιμέρους κατηγορίες είναι πολυάριθμες, γι΄ αυτό συνιστάται οι ενδιαφερόμενοι να συμβουλευτούν το παράρτημα Α του νόμου «Αντιμετώπιση της Αυθαίρετης Δόμησης - Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο και άλλες διατάξεις» που έχει δημοσιευτεί στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
Αυτά είναι τα έξι διαφορετικά παράβολα.
Το ύψος του παραβόλου διαμορφώνεται από 500 ευρώ για μικρές αυθαιρεσίες έως 10.000 ευρώ για πολύ μεγάλα ακίνητα. Αναλυτικά, προβλέπονται:
500 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 50 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας μέχρι 100 τ.μ.
1000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 50 τ.μ. και μέχρι 100 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 200 τ.μ.
2.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 1.000 τ.μ.
4 000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 1.000 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
8 000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 και μέχρι 5.000 τ.μ.
10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 5.000
Οι εκπτώσεις του νέου νόμου
Το ποσό μειώνεται:
20% εάν πληρώσετε εφάπαξ το πρόστιμο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου εξαμήνου.
10% εάν καταβάλετε το 30% του προστίμου έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου εξαμήνου.
Έως 80% για ειδικές κατηγορίες πληθυσμού, ήτοι άτομα με συγκεκριμένο ποσοστό αναπηρίας, χαμηλού εισοδήματος πολίτες, μακροχρόνια ανέργους, παλιννοστούντες, τριτέκνους και πολυτέκνους.
Έως 50% μέσω συμψηφισμού των ποσών που καταβάλλονται για αμοιβές υπηρεσιών, εργασίες και υλικά για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, καθώς και για τη στατική επάρκεια αυτών επί κατασκευών προ του έτους 2003.
Αναλυτικά παραδείγματα
Βάσει του τύπου τετραγωνικά μέτρα x 1 5% x τιμή ζώνης x συντελεστές τετραγωνιδίων και γνωρίζοντας τον συντελεστή τετραγωνιδίων (βλ. αριστερά ειδική κατηγορία), υπολογίζεται εύκολα το πρόστιμο. Συγκεκριμένα, για:
Αυθαιρεσία 40 τ.μ., μετά το 1983 και πριν από το 2003, σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.250 ευρώ.
Πρόστιμο (τιμής ζώνης x τ.μ. x 1 5% x 0,80): 1.250 x 40 x 0,15 x 0,80 = 6.000 ευρώ
Μείον το παράβολο 500 ευρώ = 5.500 ευρώ. Εάν το ποσό αποπληρωθεί εφάπαξ, μειώνεται κατά 20%.
Αυθαιρεσία 80 τ.μ. μετά το 2003, σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.800 ευρώ.
Πρόστιμο (τιμής ζώνης x τ.μ. x 15%): 1.800 x 80 x 0,15 = 21.600 ευρώ
Εάν συνυπολογιστεί το παράβολο ύψους 1.000 ευρώ, το ποσό μειώνεται στα 20.600 ευρώ. Εάν έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου καταβληθεί το 30% του προστίμου, το ποσό μειώνεται κατά 10% και διαμορφώνεται στα 6.480 ευρώ.
Και αυτό διότι μέσα στον Αύγουστο υπήρξαν πλήθος δημοσιευμάτων που κατέστησαν σαφές ότι ο νέος αυτός νόμος πλεονεκτεί. Πλεονεκτεί καταρχάς διότι δεν δίνει άφεση για τριάντα χρόνια αλλά οριστική νομιμοποίηση για συντριπτικό ποσοστό περιπτώσεων.
Νομικοί και συμβολαιογραφικοί κύκλοι επιβεβαιώνουν τα πιο πάνω: οι αγοραστές απαιτούν να περάσει και από τον Ν.4178/13 το τμήμα ακινήτου που έχει δηλωθεί-ακόμη και με ολοκληρωμένη υπαγωγή του Ν.4014/11- για να είναι εντελώς καθαρό το ακίνητο που θα αγοράσουν.
Και για να είμαστε ειλικρινείς δεν έχουν άδικο: ο Ν.4014/11 στιγματίστηκε από δύο κρίσεις αντισυνταγματικότητας από Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Αυτός είναι ένας σοβαρότατος λόγος, για τον οποίο έχουν παγώσει και οι δικαιοπραξίες γενικά. Οι συμβολαιογραφικοί κύκλοι έχουν παραδεχτεί ότι ο Ν.4014/11 τους πήγε αρκετά πίσω, πόσο μάλλον όταν τον Μάιο του 2013 η οριστική κρίση αντισυνταγματικότητας τον αναχαίτισε πλήρως με τη μορφή που είχε.
Επομένως σε κάθε περίπτωση πρέπει όλοι να οπλιστούμε με υπομονή και να δουλέψουμε το νέο Νόμο. Να δουλέψουμε με γνώμονα την κατοχύρωση όλων. Και να καταστήσουμε σαφές και προς το ΥΠΕΚΑ ότι από 02.09.2013 θα έχει "πολλή δουλειά" με την-αναμενόμενη-παροχή επεξηγήσεων σε σχέση με την τροποποιημένη ηλεκτρονική πλατφόρμα υποδοχής των δηλώσεων.
Τη δίμηνη παράταση της προθεσμίας εξόφλησης του ΦΑΠ 2011 και να ακολουθήσουν οι δόσεις του ΦΑΠ 2012 ζητάει με επιστολή προς τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Ευάγγελο Βενιζέλο και τον υπουργό Οικονομιών Γιάννη Στουρνάρα, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ).
Στην επιστολή ζητάει επίσης τη άμεση θέσπιση ουσιαστικής έκπτωσης σε όσους φορολογούμενους μπορούν ακόμη να προβούν σε συνολική εξόφληση του φόρου καθώς και την επέκταση κάθε ρύθμισης αναστολής πλειστηριασμών κατά ακινήτων από πιστωτικά ιδρύματα, και στους πλειστηριασμούς λόγω οφειλών προς το Δημόσιο, που σε λίγο αυτοί θα είναι το κυρίαρχο κοινωνικό πρόβλημα.
Επίσης η ΠΟΜΙΔΑ ζητάει να θεσπιστεί δυνατότητα εξόφλησης των φόρων ακίνητης περιουσίας με μονομερή εκχώρηση ακινήτων προς το Δημόσιο και την κατάργηση την ποινικών συνεπειών σε βάρος όσων οφείλουν φόρους από κατοχή ακινήτων (ΦΑΠ, ΕΕΤΗΔΕ κλπ.), "όχι μόνον γιατί είναι ντροπή να ισχύει τέτοια νομοθεσία σε βάρος των "νοικοκυραίων" της χώρας αυτής, αλλά και γιατί η χώρα μας δεν διαθέτει αρκετές φυλακές για να την εφαρμόσει".
Το ΤΑΙΠΕΔ μετά την άγονη κατάληξη της διαγωνιστικής διαδικασίας για την πρόσληψη συμβούλου για την σύνταξη και εκδοση Πιστοποιητικών Ενεργειακης Απόδοσης (Π.Ε.Α.), επαναπροκηρύσσει το έργο για τα 28 ακίνητα του διαγωνισμού με τροποποίηση κάποιων όρων.
Νέα καταληκτική ημερομηνία η Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου (ώρα 17.00)
ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΝΕΑ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ
Ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης υπέγραψε σήμερα την υπουργική απόφαση για την έναρξη λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος του νόμου 4178/2013 για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Αυτή η πρώτη απόφαση είναι απαραίτητη για την έναρξη λειτουργίας του ηλεκτρονικού συτήματος που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2013, όπως είχε εγκαίρως ενημερώσει το ΥΠΕΚΑ.
Η απόφαση περιλαμβάνει ρυθμίσεις για:
• την ανάθεση του πληροφοριακού συστήματος στο TEE
• τη διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών για την περαίωση της διαδικασίας
• τις προθεσμίες πληρωμών, εκπτώσεων και προσαυξήσεων
• τη διεκπεραίωση των υπαγωγών που έχουν πραγματοποιηθεί με προγενέστερες του νόμου 4178/2013 διατάξεις.
• τη χορήγηση στοιχείων σε τρίτους και τη δυνατότητα πρόσβασης (αποκλειστικά) σε στοιχεία του συστήματος από συγκεκριμένες δημόσιες αρχές και λειτουργούς.
Το κείμενο απόφασης.
Με αφορμή δημοσιεύματα σχετικά με τον τρόπο δήλωσης αυθαίρετων και ημιυπαίθριων χώρων στη δήλωση Ε9, από το Υπουργείο Οικονομικών ανακοινώνεται πως το αρμόδιο τμήμα Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας δεν έχει προβεί σε ανακοινώσεις προς τον τύπο, όπως παρουσιάζεται. Παρόλα αυτά και για την αποφυγή παρερμηνειών και λαθών κατά τη συμπλήρωση και υποβολή δηλώσεων στοιχείων ακινήτων Ε9, όσον αφορά αυθαίρετους και τακτοποιούμενους χώρους, διευκρινίζεται ότι:
Τα κτίσματα των ακινήτων πρέπει να αναγράφονται στη δήλωση Ε9 σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση (σχετ. η ΠΟΛ 1001/2005 και η ΠΟΛ 1047/2005 Υπ. Οικ.) Ειδικά, όμως, οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι που τακτοποιήθηκαν με το ν.3843/2010, οι οποίοι δεν είχαν αναγραφεί στη δήλωση Ε9, δεν απαιτείται να αναγραφούν, εκτός αν για κάποια άλλη αιτία απαιτείται η δήλωσή τους (π.χ. αλλαγή εμπράγματου δικαιώματος, μεταβίβαση, αλλαγή ποσοστών συνιδιοκτησίας κ.λπ.).
Οι βοηθητικοί χώροι που μετατράπηκαν σε χώρους κύριας χρήσης με το ν.3843/2010, εφόσον είχαν δηλωθεί ως βοηθητικοί χώροι, δεν απαιτείται να αναγραφούν ως χώροι κύριας χρήσης, εκτός αν για κάποια άλλη αιτία απαιτείται η αναγραφή τους, όπως ανωτέρω. Εφόσον όμως δεν είχαν δηλωθεί ούτε ως βοηθητικοί χώροι, απαιτείται η αναγραφή τους από το επόμενο έτος της ημερομηνίας βεβαίωσης της πολεοδομίας για την πληρότητα του φακέλου τακτοποίησης (σχετ. η ΠΟΛ1126/2011 εγκύκλιος).
Τα κτίσματα που τακτοποιήθηκαν με το ν.4014/2011, αναγράφονται στη δήλωση Ε9 από το επόμενο έτος της υποβολής δήλωσης τακτοποίησης.
Με την ευκαιρία αυτή υπενθυμίζεται ότι: α) η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων στοιχείων ακινήτων Ε9 λήγει, για τα φυσικά πρόσωπα, τη 15η Σεπτεμβρίου 2013 και, για τα νομικά πρόσωπα, την 30ή Νοεμβρίου 2013. Υπενθυμίζεται ότι τα φυσικά πρόσωπα υποβάλλουν δήλωση μόνο στην περίπτωση που υπάρχει μεταβολή της περιουσιακής τους κατάστασης κατά το προηγούμενο έτος. Ειδικά, όμως, για το έτος 2013, οι φορολογούμενοι οι οποίοι, κατά την 1.1.2013, έχουν εμπράγματα δικαιώματα σε γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού υποχρεούνται να ελέγξουν ηλεκτρονικά την περιουσιακή τους κατάσταση, όπως αυτή εμφανίζεται στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων ("Υποβολή δηλώσεων στοιχείων ακινήτων Ε9"), προκειμένου να τη συμπληρώσουν, τροποποιήσουν και οριστικοποιήσουν.
β) η προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης φόρου ακίνητης περιουσίας λήγει την 30ή Αυγούστου 2013. Στην περίπτωση που δεν έχουν παραληφθεί τα εκκαθαριστικά σημειώματα, μπορούν να εκτυπωθούν μέσω της ιστοσελίδας της ΓΓΠΣ (www.gsis.gr).
Πότε προβλέπονται απαλλαγές και ποια είναι τα αφορολόγητα όρια για άγαμους, έγγαμους και παιδιά.
Οι όροι και οι προϋποθέσεις για την αφορολόγητη μεταβίβαση πρώτης κατοικίας.
Πότε η μεταβίβαση ακινήτων σε παιδιά και οι δωρεές είναι αφορολόγητες; Ποια δικαιολογητικά χρειάζονται και με ποιο τρόπο πρέπει να γίνει η διαδικασία;
Διαβάστε όλα όσα πρέπει να ξέρετε στον οδηγό του money-money.gr
Αφορολόγητες είναι οι γονικές παροχές ακινήτων περιουσιακών στοιχείων συνολικής αξίας μέχρι 150.000 ευρώ, καθώς επίσης και οι γονικές παροχές πρώτης κατοικίας αξίας μέχρι 200.000 ευρώ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Αφορολόγητο όριο αξίας 150.000 ευρώ ισχύει και για τις δωρεές ακινήτων από τους γονείς προς τα ενήλικα τέκνα και από τους παππούδες ή τις γιαγιάδες προς τα εγγόνια. Επίσης αφορολόγητο όριο 200.000 ευρώ ισχύει και σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας από άγαμο φορολογούμενο, με δωρεά.
Σε κάθε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας με γονική παροχή ή δωρεά από έγγαμο φορολογούμενο ισχύει αφορολόγητο όριο 250.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται περαιτέρω αν υπάρχουν και προστατευόμενα τέκνα.
Ας δούμε όμως αναλυτικά, τι προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία:
Υπολογισμός φόρου δωρεάς-γονικής παροχής
1. Ο φόρος γονικής παροχής, δηλαδή ο φόρος επί της δωρεάς που γίνεται από γονέα σε παιδί, καθώς και ο φόρος για δωρεά από παππού ή γιαγιά σε εγγονό υπολογίζεται κλιμακωτά. Τα πρώτα 150.000 ευρώ της αξίας του μεταβιβαζόμενου περιουσιακού στοιχείου είναι αφορολόγητα, τα επόμενα 150.000 ευρώ φορολογούνται με 1% και τα επόμενα 300.000 ευρώ με 5%. Συνεπώς, σε συνολική αξία 300.000 ευρώ αναλογεί φόρος 1.500 ευρώ, ενώ σε συνολική αξία 600.000 ευρώ αντιστοιχεί φόρος 16.500 ευρώ. Εάν η αξία υπερβαίνει τα 600.000 ευρώ, τότε το πέραν του ποσού των 600.000 ευρώ τμήμα της αξίας φορολογείται με 10%.
Αφορολόγητα όρια για πρώτη κατοικία
2. Εφόσον αποκτάται πρώτη κατοικία από άγαμο με δωρεά ή γονική παροχή, η αξία της κατοικίας απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ. Σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας από έγγαμο, η αξία απαλλάσσεται από το φόρο μέχρι του ποσού των 250.000 ευρώ.
Το όριο της αφορολόγητης αξίας προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα.
Επίσης, σε περίπτωση δωρεάς ή γονικής παροχής οικοπέδου στο οποίο μπορεί να ανεγερθεί πρώτη κατοικία προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο μέχρι το όριο αξίας των 50.000 ευρώ για τον άγαμο και μέχρι το όριο των 100.000 ευρώ για τον έγγαμο. Το όριο προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στο δικαιούχο περιέρχεται μία μόνο κατοικία ή ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.
Προϋποθέσεις απαλλαγής
3. Για να αναγνωριστεί το δικαίωμα απαλλαγής, θα πρέπει αυτός ή αυτή που αποκτά την κατοικία με δωρεά ή γονική παροχή, η σύζυγος ή ο σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας και βρίσκεται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Επίσης να μην κατέχουν, σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων, οικόπεδο οικοδομήσιμο, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι δεν καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των κτισμάτων που κατέχει ή μπορεί να ανεγείρει ο δικαιούχος είναι κάτω από 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.
Διαδικασίες
4. Υπόχρεοι υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς - γονικής παροχής είναι οι συμβαλλόμενοι δωρητής – δωρεοδόχος, γονέας - τέκνο και, σε περίπτωση άτυπης δωρεάς, ο δωρεοδόχος.
5. Αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την παραλαβή δήλωσης φόρου δωρεάς- γονικής παροχής είναι η Δ.Ο.Υ. της κατοικίας του δωρητή. Ως κατοικία του δωρητή θεωρείται αυτή που προκύπτει από το ΑΦΜ αυτού.
6. Η δήλωση φόρου δωρεάς -γονικής παροχής πρέπει να υποβληθεί πριν από την κατάρτιση του συμβολαίου, το οποίο συντάσσεται με βάση θεωρημένο αντίγραφο της δήλωσης, και, προκειμένου για άτυπες δωρεές, μέσα σε έξι μήνες από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς στο δωρεοδόχο.
Τρόπος εξόφλησης του φόρου
7. Ο φόρος δωρεάς-γονικής παροχής εξοφλείται:
α) Σε 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις, κάθε μία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 500 ευρώ, αν η βεβαίωση του φόρου έγινε με βάση τη δήλωση του υποχρέου ή την έκδοση οριστικής πράξης ή μετά από συμβιβασμό και την καταβολή του 1/5 ή ύστερα από απόφαση δικαστηρίου ή από δικαστικό συμβιβασμό.
β) Σε 6 ίσες διμηνιαίες δόσεις, κάθε μία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 500 ευρώ, αν η βεβαίωση του 25% του φόρου έγινε μετά από άσκηση προσφυγής.
Πέρασε και από τη Βουλή η τροπολογία για την ίδρυση της... ιερής ΕΑΕΑΠ, δηλαδή της εταιρείας για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας.
Ετσι, ανοίγει ο δρόμος για συνέργειες της Εκκλησίας με επενδυτές στο χώρο του real estate με σκοπό να μπουν οι βάσεις για την βέλτιστη εκμετάλλευση «φιλέτων» όπως το μεγάλο οικόπεδο στο Μικρό Καβούρι, το οικόπεδο στο Κολωνάκι για το οποίο παλιά υπήρχαν σχέδια για ξενοδοχείο, δεκάδες στρέμματα από τον Πειραιά μέχρι τη Βουλιαγμένη, το πρώην υπουργείο Παιδείας κ.λπ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη νέα εταιρεία ακινήτων θα εισφερθούν περι τα 800 ακίνητα που διαθέτει η Εκκλησία. Η ίδρυση ΕΑΕΑΠ είχε αποφασιστεί σε πρόσφατη συνάντηση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και του πρωθυπουργού και θα είναι μια εταιρεία στην οποία θα «συμμαχούν» δημόσιο και Εκκλησία.
Οι δύο πλευρές θα συνδιαχειρίζονται την ακίνητη εκκλησιαστική περιουσία και τα έσοδα θα διατείθενται σε κοινωφελείς σκοπούς και κοινωνικές κρατικές δομές. Η εταιρεία θα έχει διάρκεια 99 χρόνια -αλλά μπορεί να παραταθεί κατά άλλα 99 Το διοικητικό συμβούλιο της Εταιρείας θα είναι πενταμελές με την πλειοψηφία στην πλευρά της Εκκλησίας (τα 3 μέλη, τον Πρόεδρο και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο θα ορίζει η Εκκλησία) και το μετοχικό της κεφάλαιο θα ανέρχεται σε 300.000 ευρώ (300 μετοχές των 1.000 ευρώ), που θα ανήκει εξ ημισείας στο δημόσιο και την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, αλλά δεν θα είναι μεταβιβάσιμο σε τρίτους. Για την αξιοποίηση των εκκλησιαστικών ακινήτων, μπορεί να ακολουθούνται και διαδικασίες πολεοδομικής "ωρίμανσης" για την ταχύτερη αξιοποίησή τους (βάσει ν.3986/2011).
Τα βασικότερα φιλέτα της Εκκλησίας είναι:
85 στρέμματα στον Λαιμό Βουλιαγμένης. Η έκταση στεγάζει το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο Βουλιαγμένης. Εχουν κατά καιρούς ενδιαφερθεί επενδυτές από το Κατάρ, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ κ.ά. Η Εκκλησία διαθέτει και άλλες εκτάσεις στην ευρύτερη περιοχή Βουλιαγμένης που θεωρούνται ωστόσο δεσμευμένες
Οικόπεδο επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, δίπλα στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, που σήμερα χρησιμοποιείται ως πάρκινγκ
Οικόπεδο 11,5 στρεμμάτων επί της οδού Δεινοκράτους στο Κολωνάκι (ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 προοριζόταν για ξενοδοχείο)
3.500 στρέμματα στην Πεντέλη όπου τουλάχιστον μέχρι πριν από λίγους μήνες η Εκκλησία προωθούσε μια μεγάλη επένδυση σε φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 300 μεγαβάτ.
Υπέρ της τροπολογίας ψήφισαν οι βουλευτές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.
Κατά τη συζήτηση της τροπολογίας στη Βουλή, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ εξέφρασαν τις ενστάσεις τους, επαναφέροντας το ζήτημα της διάκρισης του ρόλου Κράτους και Εκκλησίας. Παρόλα αυτά, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Βούτσης δήλωσε ότι το κόμμα του κατ΄ ανοχή και κατ΄οικονομία δεν θα αντιταχθεί στην τροπολογία. Ετσι η επίσημη τοποθέτηση του κόμματος στην τροπολογία, όπως διατυπώθηκε από τον εισηγητή του Δημήτρη Γάκη, ήταν «παρών».
«Κατά» δήλωσε ο βουλευτής του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος, σημειώνοντας ότι σκοπός της τροπολογίας είναι αυτή η περιουσία να αξιοποιηθεί μέσω της εταιρείας που θα συσταθεί και η οποία θα υπογράφει συμβάσεις με ιδιωτικούς επιχειρηματικούς ομίλους.
Ενώ στην Ελλάδα ετοιμάζεται νέα φοροεπιδρομή στα ακίνητα καθώς και πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας, στην Ιταλία η κυβέρνηση συνασπισμού αποφάσισε ακριβώς το αντίθετο.
Συγκεκριμένα η κυβέρνηση Λέτα αποφάσισε χθες την ακύρωση, τουλάχιστον για φέτος, της επιβολής φόρου ακινήτων για την κύρια κατοικία των φορολογούμενων.
Επίσης, από το 2014, η φορολόγηση των ακινήτων θα ενταχθεί σε έναν ενιαίο φόρο υπηρεσιών (Service Tax) που θα περιλαμβάνει το τέλος για την αποκομιδή των απορριμμάτων και για την συνολική έκταση των κοινόχρηστων χώρων.
«Η μεταρρύθμιση αυτή ήταν αναγκαία, διότι ο φόρος στην κύρια κατοικία είχε παρουσιάσει αρκετά προβλήματα κι η εφαρμογή του θα ήταν άδικη», δήλωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα, ο οποίος τόνισε ότι «η κατάργηση του φόρου φέτος δεν πρόκειται να αυξήσει το έλλειμμα πέραν του 3% του ΑΕΠ», του ορίου που έχει θεσπίσει η ΕΕ
Η υστέρηση των εσόδων λόγω της κατάργησης του φόρου ακινήτων αυτού υπολογίζεται ότι θα ανέλθει σε περίπου τρία δισεκατομμύρια ευρώ.
Νέες διεθνείς διαστάσεις λαμβάνει η αποκάλυψη που έκανε η εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» την προηγούμενη Κυριακή, βάση της οποίας αποκαλύφθηκε ότι οι δανειστές της χώρας επιδιώκουν την «αρπαγή» της περιουσίας του δημοσίου με εκτός συνόρων εταιρία Holding.
Όπως σήμερα δημοσιεύουν οι Financial Times "Η Ευρωζώνη εξετάζει τη δημιουργία Holding εταιρίας για να διαχειριστεί την ακίνητη περιουσία της Ελλάδας, αξίας 20 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκτός συνόρων".
Μετά το παγκόσμιο ενδιαφέρον που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις του Πρώτου Θέματος με τις οποίες ασχολήθηκε τόσο το αμερικανικό CNN και ο κινεζικός τηλεοπτικός κολοσσός CCTV και μετά την επιβεβαίωση που ήρθε από την έκθεση της Commerzbank, έρχονται και οι FT προς επίρρωση του ρεπορτάζ που δημοσιεύσαμε.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα των δημοσιογράφων Κέβιν Χόουπ και Πήτερ Σπίγκελ οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών εξετάζουν την περίπτωση δημιουργίας εταιρείας διαχείρησης της ακίνητης περιουσίας της χώρας με έδρα το Λουξεμβούργο, η οποία δεν θα διευθύνεται από έλληνες τεχνοκράτες αλλά από ξένους ειδικούς.
Οι FT αναφέρονται μάλιστα και στο Κυριακάτικο δημοσίευμα του Πρώτου Θέματος, τονίζοντας ότι η σχετική μελέτη του ESM δημοσιεύεται από την εφημερίδα.
Ο νέος νόμος περιλαμβάνει εκπτώσεις, κλιμακούμενες δόσεις και μεγάλες μειώσεις προστίμων για πολλές κατηγορίες πληθυσμού. Όμως και τα οικονομικά μέτρα θέλουν τον…ξεναγό τους. Ο νέος νόμος έχει αρκετά σημεία που χρειάζονται αποσαφήνιση. Έχει προβλέψεις προσωρινής ή και πλήρους τακτοποίησης για κάθε "ιστορία", από βίλες-αναψυκτήρια έως αυθαίρετα σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές.
H υποβολή δηλώσεων τακτοποίησης αυθαιρέτων ξεκινά και θα διαρκέσει για ένα 18μηνο, ώς τον Φεβρουάριο του 2015
Από τις 2 Σεπτεμβρίου ξεκινά η υποβολή δηλώσεων τακτοποίησης αυθαιρέτων, που θα διαρκέσει για ένα 18μηνο, ώς τον Φεβρουάριο του 2015. Ο νέος νόμος 4178/2013, που προωθήθηκε με διαδικασίες fast track και μέσα στην καλοκαιρινή ραστώνη, έχει αρκετά σημεία που χρειάζονται… μετάφραση. Ειδικά το άρθρο 23 με τον υπότιτλο «ειδικές διατάξεις» έχει προβλέψεις προσωρινής ή και πλήρους τακτοποίησης για κάθε «πονεμένη ιστορία», από βίλες-αναψυκτήρια έως αυθαίρετα σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, που σύμφωνα με το άρθρο 2 του ίδιου νόμου δεν εντάσσονται στις ρυθμίσεις!
Υπάρχουν όμως σημαντικά ζητήματα που καλό είναι να γνωρίζει κάθε ενδιαφερόμενος πριν καταφύγει σε μηχανικό που θα αναλάβει όλες τις διαδικασίες. Είναι σαφές ότι στον νέο νόμο θα πρέπει να ενταχθούν οι περίπου 170.000 περιπτώσεις που δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν την πρώτη φάση.
• Τι γίνεται με όσους έχουν υποβάλει δήλωση με τον προηγούμενο νόμο, τον 4014/2011;
Οι περίπου 350.000 ιδιοκτήτες, που έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία, θα κάνουν απλώς μια αίτηση για να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση, που σημαίνει ότι θα πληρώσουν μικρότερο πρόστιμο και σε περισσότερες δόσεις, ακόμη κι αν δεν ανήκουν σε ειδική κατηγορία (πολύτεκνοι, άνεργοι κ.λπ.). Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η τακτοποίηση αντί των προβλεπόμενων 30 χρόνων θα ισχύει επ’ αόριστον. Συνεργάτης του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Στ. Καλαφάτη μάς εξήγησε ότι η διαδικασία εντάσσεται στη β΄φάση του νόμου του 2011 και εκτιμά ότι δεν θα χρειαστεί πρόσθετη αμοιβή για τον μηχανικό, πέρα από αυτήν που έχει συμφωνηθεί.
• Τι να περιμένουν όσοι έχουν ενταχθεί στον νόμο του 2011 και έχουν εξοφλήσει τα οφειλόμενα πρόστιμα;
Υπολογίζεται ότι σ’ αυτή την κατηγορία εντάσσονται περίπου 1.000 περιπτώσεις. Το υπουργείο Περιβάλλοντος αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να τους επιστραφεί η διαφορά ανάμεσα στα παλιά και νέα, κατά βάση χαμηλότερα, πρόστιμα.
• Τι γίνεται με αυθαίρετα που έχουν τακτοποιηθεί με τον νόμο Τρίτση;
Οι περίπου 470.000 ιδιοκτήτες που έχουν ολοκληρώσει τις δύο πρώτες φάσεις του νόμου 1337/1983 θεωρείται ότι είναι οριστικά τακτοποιημένοι και τα ακίνητα μπορούν να μεταβιβαστούν με τη βεβαίωση που έχουν εκδώσει οι πολεοδομίες.
• Εκτός από μειώσεις στα πρόστιμα, ο νέος νόμος καλύπτει και νέες κατηγορίες αυθαιρέτων;
Οι δύο σημαντικότερες κατηγορίες αφορούν παραδοσιακούς οικισμούς και παραβάσεις των όρων δόμησης σε διατηρητέα, που για να ενταχθούν στις ρυθμίσεις χρειάζεται να προηγηθεί η εξέταση του φακέλου από αρχιτεκτονική επιτροπή. Επίσης, επιτρέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων που έχουν χτιστεί στη Β΄ ζώνη αρχαιολογικών χώρων, με την προϋπόθεση ότι η κατασκευή τους είχε γίνει πριν από την οριοθέτηση της προστατευόμενης περιοχής.
• Σημείο-κλειδί για την ένταξη στον νόμο είναι ο χρόνος κατασκευής του αυθαιρέτου. Πώς γίνεται η πιστοποίηση;
Με βάση τον νόμο δεν επιτρέπεται τακτοποίηση κατασκευών που έγιναν μετά τις 28.7.2011, ημερομηνία που θεσπίστηκε με τον νόμο 4014 και αποτελεί απαίτηση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το υπουργείο Περιβάλλοντος διαβεβαιώνει ότι ώς τις αρχές του 2014 θα υπάρχουν πλήρη στοιχεία από αεροφωτογραφίες για να τσεκάρονται τα δικαιολογητικά που υποβάλλουν οι ιδιοκτήτες με βάση το άρθρο 7 του νέου νόμου.
• Ποιες είναι οι προβλέψεις για αυθαίρετα που είχαν εντοπιστεί από την πολεοδομία ή το δασαρχείο;
Οι ιδιοκτήτες πληρώνουν το παράβολο που τους αναλογεί και σταματούν να καταβάλλουν πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου. Επιπλέον ποσά που έχουν ήδη πληρωθεί, δεν επιστρέφονται.
• Πώς αντιμετωπίζονται οι αυθαιρεσίες μικρής κλίμακας;
Στην κατηγορία αυτή δεν περιλαμβάνονται μόνον πολεοδομικά «πταίσματα», όπως οι πέργολες και οι χτισμένες μάντρες πάνω από το επιτρεπόμενο ύψος του ενός μέτρου. Αναγράφονται αναλυτικά στην τρίτη κατηγορία του άρθρου 9 του νόμου και έχει ενδιαφέρον ότι σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται υπερβάσεις του νόμιμου ύψους της οικοδομής έως ένα μέτρο και αλλαγή των διαστάσεων του κτιρίου έως 2%. Το σημαντικότερο είναι ότι αυτές οι παραβάσεις μπορούν να τακτοποιηθούν και μετά τη λήξη του 18μηνου, που ισχύει για τις υπόλοιπες παραβάσεις, με την καταβολή 500 ευρώ, και μάλιστα ανεξάρτητα από τον αριθμό των μικροπαραβάσεων.
• Τι προβλέπεται για παρανομίες μεγάλης κλίμακας;
Για υπερβάσεις των όρων δόμησης πάνω από 40% η εξαίρεση από την κατεδάφιση ισχύει για 30 χρόνια και μέσα ο ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να εξαγοράσει την περιβαλλοντική επιβάρυνση πληρώνοντας, πέρα από το παράβολο και το πρόστιμο που του αναλογεί, επιπλέον ποσό μέσω της τράπεζας γης, με διαδικασίες που θα διασαφηνιστούν με ειδική ρύθμιση.
• Τι γίνεται σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας στις οποίες δεν έχουν παρανομήσει όλοι οι ιδιοκτήτες;
Στις εντός σχεδίου περιοχές είναι σαφές ότι κάθε ιδιοκτήτης είναι υπεύθυνος για την παρανομία που έχει κάνει στο ακίνητό του. Το θέμα έχει ενδιαφέρον για τις εκτός σχεδίου περιοχές, όπου δεν επιτρέπεται η σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να τακτοποιήσει με δική του πρωτοβουλία τις αυθαιρεσίες που τον αφορούν. Επιπλέον, με το άρθρο 5 παρέχεται η δυνατότητα στο 65% των συνιδιοκτητών να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη και να ζητήσουν με αγωγή τη σύσταση διηρημένων ιδιοκτησιών.
• Ποιες είναι οι συνέπειες για κάποιον που κληρονομεί ένα αυθαίρετο;
Στις κληρονομιές δεν προβλέπεται η υποβολή δήλωσης μηχανικού περί μη ύπαρξης αυθαιρέτου και έτσι οι «αμαρτίες» των προγόνων δεν παιδεύουν τους κληρονόμους. Στη συνέχεια όμως ο αποδέκτης μιας κληρονομιάς οφείλει να τακτοποιήσει τις παρανομίες, λόγω «επαχθούς αιτίας». Αν πάντως κληρονομήσει ώς τις αρχές του 2015 προλαβαίνει να ενταχθεί στον νόμο. Για μεταγενέστερες κληρονομιές η πολεοδομική παράβαση δεν μπορεί να τακτοποιηθεί, το ακίνητο θεωρείται κατεδαφιστέο και βαρύνεται με πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης. Επομένως ο νέος ιδιοκτήτης πρέπει να σταθμίσει τα υπέρ και τα κατά από την αποδοχή της κληρονομιάς.
• Υπάρχει πρόβλεψη και για τα «αναψυκτήρια»;
Βεβαίως – και όχι μόνον. Το άρθρο 23 παράγραφος 17 αναφέρεται συνολικά σε αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, αλλά μόνο για κατοικίες. Αφορά κυρίως τις περίπου 4.000 βίλες στη Β΄ζώνη Υμηττού, όπου απαγορεύονται οι κατοικίες με το διάταγμα του 1978, αλλά μπορούσαν να εκδοθούν άδειες για… αναψυκτήρια. Περιλαμβάνει όμως και κατοικίες που κατασκευάστηκαν σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας. Δεν είναι σαφές αν μπορεί να εφαρμοστεί σε αμφισβητούμενες δασικές περιοχές. Οι ιδιοκτήτες τους εντάσσονται στις διατάξεις του νέου νόμου, πληρώνουν το παράβολο και τα πρόστιμα που τους αναλογούν και σώζουν το ακίνητό τους από την κατεδάφιση για μία δεκαετία. Ο νόμος προβλέπει προώθηση του πολεοδομικού σχεδιασμού και μάλιστα μέσα σε μία πενταετία, μέσω του οποίου προβλέπεται μόνιμη τακτοποίηση μέσω ειδικού διατάγματος.
• Τι γίνεται με διάφορες αυθαίρετες κατασκευές που έχουν κάνει καφετέριες και άλλα κέντρα αναψυχής σε χώρους του δήμου ή του Δημοσίου, όπως η ζώνη αιγιαλού και πλατείες;
Και στις δύο περιπτώσεις η αρμοδιότητα εκχωρείται στην τοπική αυτοδιοίκηση. Οι υπηρεσίες, ανύπαρκτες στους περισσότερους δήμους, οφείλουν σε μία διετία(!) να εκπονήσουν μελέτες και να καλέσουν τους επιχειρηματίες να συμμορφωθούν με τις προδιαγραφές τους.
• Με δεδομένο ότι ο νόμος 4014/2011 κρίθηκε αντισυνταγματικός από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, τι προοπτικές υπάρχουν για τη νέα ρύθμιση;
Θεωρείται βέβαιο ότι θα έχει την ίδια τύχη, αλλά αυτό δεν θα επηρεάσει ακίνητα για τα οποία έχουν ήδη υποβληθεί δηλώσεις, έχουν πληρωθεί παράβολα και κάποιες δόσεις.
Ένα μικρό παράδειγμα
Αυθαίρετη κατοικία 80 τετραγωνικών, που βρίσκεται σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.800 ευρώ το τετραγωνικό και κατασκευάστηκε μετά το 2003 -επομένως εντάσσεται στην ακριβότερη κλίμακα προστίμου- με τον νόμο 4014/2011 πλήρωνε 15.120 ευρώ. Με τον νέο νόμο 4178/2013 και εφόσον ο ιδιοκτήτης υποβάλει δήλωση έως τον Φεβρουάριο και προκαταβάλει το 30% της οφειλής, που σημαίνει ότι δικαιούται έκπτωση 10% στο σύνολο του ποσού, θα πετύχει τελικά κέρδος 2.160 ευρώ ή 387,5 ευρώ σε κάθε εξαμηνιαία δόση.
Οι εκπτώσεις και οι…δόσεις
Εκπτώσεις, κλιμακούμενες δόσεις και μεγάλες μειώσεις προστίμων για πολλές κατηγορίες πληθυσμού περιλαμβάνει ο νέος νόμος. Ομως και τα οικονομικά μέτρα θέλουν τον… ξεναγό τους:
• Εξόφληση σε 8,5 χρόνια και σε 17 εξαμηνιαίες δόσεις, αλλά μόνο για όσους υποβάλουν δήλωση μέσα στο πρώτο εξάμηνο από την ισχύ των νέων μέτρων. Οσοι προσέλθουν στο δεύτερο εξάμηνο, θα δικαιούνται να αποπληρώσουν την οφειλή τους σε 84 μήνες, ενώ για το τρίτο εξάμηνο μειώνονται στους 60 μήνες.
• Καταβολή των οφειλών ανά εξάμηνο και ελάχιστη δόση που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τα 300 ευρώ το εξάμηνο. Σε περίπτωση καθυστέρησης προβλέπεται επιβάρυνση 1% για κάθε μήνα.
• Εκπτωση 20% ισχύει για όσους καταβάλουν εφάπαξ το ποσό μέσα στο πρώτο εξάμηνο. Οσοι καταβάλουν το 30% της οφειλής μέσα στο εξάμηνο από την υποβολή της δήλωσης δικαιούνται έκπτωση 10% για το συνολικό ποσό.
• Το νέο στοιχείο είναι οι εκπτώσεις σε ειδικές ομάδες πληθυσμού. Ατομα με αναπηρία 80% και πάνω δικαιούνται έκπτωση 85% επί του οφειλόμενου ποσού. Εκπτωση 80% δικαιούνται ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67%, εφόσον έχουν ατομικό ετήσιο εισόδημα έως 12.000 ευρώ και οικογενειακό έως 18.000 ευρώ. Παλιννοστούντες ομογενείς καταβάλλουν μόνον το 20%, χωρίς άλλες προϋποθέσεις. Εκπτωση 50% δικαιούνται τα παιδιά τους. Πολύτεκνοι καταβάλλουν το 20%, ενώ για δευτερεύουσα κατοικία έως 80 τετραγωνικά το 50%. Οι τρίτεκνοι πληρώνουν το 30%, με την προϋπόθεση ότι το οικογενειακό τους εισόδημα δεν ξεπερνά τα 40.000 ευρώ. Μακροχρόνια άνεργοι καταβάλλουν το 70%. Δεν διασαφηνίζεται το πώς θα εντάσσεται ένας ενδιαφερόμενος σε αυτή την κατηγορία.
• Ολοι οι ιδιοκτήτες απαλλάσσονται από αναδρομική καταβολή φόρων, εισφορών σε ασφαλιστικά ταμεία και δημοτικών τελών, αλλά είναι υποχρεωμένοι έως τις 15 Σεπτεμβρίου να δηλώσουν στο Ε9 τα ήδη νομιμοποιημένα τετραγωνικά, που στο εξής θα υπολογίζονται στα τεκμήρια διαβίωσης, το ΤΑΠ κ.λπ.
Τα «παραθυράκια» για να γλιτώσετε χρήμα
Ο νέος νόμος περιλαμβάνει και «παραθυράκια» που οδηγούν σε σημαντικές μειώσεις έως και πλήρη απαλλαγή από το πρόστιμο. Η «Εφ.Συν.» μελέτησε τον νόμο και εντόπισε αρκετές ευεργετικές διατάξεις:
• Θεωρούνται νομίμως υφιστάμενα όλα τα κτίσματα που έχουν κατασκευαστεί πριν από τις 30 Νοεμβρίου 1955, ημερομηνία εφαρμογής του βασιλικού διατάγματος της 9.8.1955. Οι ιδιοκτήτες τους δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση, αλλά μόνο να πιστοποιήσουν με δημόσια έγγραφα τον χρόνο κατασκευής του ακινήτου τους. Με τη ρύθμιση αυτή καλύπτονται και όσα κτίρια διαθέτουν οικοδομική άδεια που όμως έχει χαθεί. Με το προηγούμενο καθεστώς οι ιδιοκτήτες τους όφειλαν να πληρώσουν σχεδόν το κόστος μιας νέας οικοδομικής άδειας για να προχωρήσουν σε «ανάκτηση φακέλου».
• Πληρώνουν μόνον το παράβολο των 500 ευρώ όσοι έχτισαν αυθαίρετο, αλλά είχαν το δικαίωμα να βγάλουν οικοδομική άδεια. Εχουν όμως υποχρέωση να προχωρήσουν στην έκδοση κανονικής οικοδομικής άδειας μέσα σε μια τριετία, που μπορεί να παραταθεί αν η καθυστέρηση οφείλεται σε κάποια δημόσια υπηρεσία, π.χ. Δασαρχείο ή Αρχαιολογία. Η ειδική αυτή διάταξη ισχύει και για περιοχές όπου έχει αλλάξει το καθεστώς δόμησης, αρκεί να έχει προηγηθεί η κατασκευή του αυθαιρέτου. Σε περίπτωση που το οίκημα είναι μεγαλύτερο από το επιτρεπόμενο, τότε εκδίδεται οικοδομική άδεια για το κανονικό κτίσμα και το υπόλοιπο εντάσσεται στις διατάξεις περί αυθαιρέτων.
• Προβλέπεται έκπτωση 50% για αυθαίρετα τα οποία θα ενταχθούν σε πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης, αρκεί το κτίσμα να έχει κατασκευαστεί πριν από το 2003. Για να τεθεί όμως σε εφαρμογή το ευνοϊκό μέτρο πρέπει να εκδοθεί κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος.
• Εφαρμόζονται μειωτικοί συντελεστές και επομένως μικρότερο πρόστιμο σε περίπτωση νόμιμης οικοδομής που έχει μόνον υπέρβαση ύψους. Ο ιδιοκτήτης καταβάλλει το 20% της οφειλής αν η υπέρβαση είναι έως 20% του επιτρεπόμενου ύψους και το 40% αν είναι μεγαλύτερη.
• Μειώνεται κατά 50% το οφειλόμενο πρόστιμο για υπόγειους χώρους που έχουν αλλάξει χρήση, πατάρια που έχουν μετατραπεί σε κανονικά δωμάτια και σοφίτες.
• Παραγράφονται τα οφειλόμενα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης για αυθαίρετα που έχει πιάσει η «τσιμπίδα» της Πολεοδομίας και έχουν κατεδαφιστεί. Ο ιδιοκτήτης πληρώνει μόνον παράβολο 500 ευρώ και υποβάλλει στην Πολεοδομία τεχνική έκθεση από μηχανικό της επιλογής του.
Σοκ για την αγορά επαγγελματικής στέγης, προκαλεί η έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ που παρουσιάστηκε χθες και προβλέπει ότι το επόμενο 6μηνο θα μπουν 40.000 λουκέτα ενώ συνολικά την περίοδο 2008-2011 τα "λουκέτα" είχαν φτάσει τα 90.000.
Αν αυτό το σενάριο επαληθευτεί τότε οι βασικές εμπορικές πιάτσες αλλά και δευτερεύουσες αγορές θα γεμίζουν με άδεια καταστήματα, κάτι που σημαίνει και νέες πιέσεις στα ενοίκια λόγω της υπερπροσφοράς.
Όπως επισημαίνει το Ινστιτούτο, μπροστά στο φάσμα του λουκέτου και των υψηλών φορολογικών και ασφαλιστικών επιβαρύνσεων, οι επιχειρήσεις αναμένεται να προχωρήσουν μαζικά στο τελικό καταφύγιο: την έμμεση ή άμεση αναδιάρθρωση του εργασιακού κόστους. Άλλωστε, ήδη το 51,4% των επιχειρήσεων του δείγματος αντιμετωπίζει προβλήματα στην έγκαιρη καταβολή των μισθών (περίπου 110.000 επιχειρήσεις).
Λαμβάνοντας υπόψη ότι αναμένεται μείωση τζίρου για το 67,3% των επιχειρήσεων, μείωση της ζήτησης για το 66,9% και πτώση των παραγγελιών προς προμηθευτές για το 68% των επιχειρήσεων, τότε γίνεται αντιληπτό ότι παρά τη σχετική προσωρινή σταθεροποίηση, η ύφεση αναμένεται για το β' εξάμηνο να βαθύνει με βάση τα πραγματικά οικονομικά μεγέθη.
Οι παραπάνω εκτιμήσεις ενισχύονται και από το γεγονός ότι το 40,5% των επιχειρήσεων τοποθετεί χρονικά την ανάκαμψη της αγοράς από το 2020 και μετά, ενώ το 15,8% θεωρεί ότι δεν θα έρθει ποτέ.
Το 65,7% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι έχει προχωρήσει κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 σε μείωση ωρών εργασίας, ή/και σε μείωση αποδοχών, ενώ το 49,3% των επιχειρήσεων έχει προχωρήσει σε άμεση αναπροσαρμογή μισθολογικού κόστους, μειώνοντας αποδοχές.
Επίσης πάνω από τις μισές επιχειρήσεις (50,5%) που απασχολούν προσωπικό έχουν προχωρήσει σε έμμεση μείωση του μισθολογικού κόστους, μειώνοντας ώρες ή ημέρες εργασίας. Το αντίστοιχο ποσοστό για το έτος 2010 ήταν 30% και για το 2012 ήταν 40,5%.
Με τα... πρωτοβρόχια θα εκκαθαριστούν οι δηλώσεις 700.000 φορολογούμενων οι οποίοι εξαιτίας της καθυστέρησης των ελέγχων θα υποχρεωθούν να πληρώσουν τον φόρο εισοδήματος εφάπαξ και όχι σε δύο διμηνιαίες δόσεις.
Πρόκειται για 500.000 μισθωτούς και συνταξιούχους οι οποίοι έχουν υποβάλει ακόμη και από τις αρχές Ιουλίου τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος αλλά δεν έχει προχωρήσει η εκκαθάριση.
Κι αυτό γιατί κατά την ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων που δήλωσαν οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι, για τις καθαρές αποδοχές τους και τους παρακρατηθέντες φόρους μισθωτών υπηρεσιών, με τα αντίστοιχα δεδομένα των δηλώσεων ΦΜΥ που υπέβαλαν οι εργοδότες και τα ασφαλιστικά ταμεία, προέκυψαν σημαντικές αποκλίσεις οι οποίες ελέγχονται από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών.
Εκτός από τις δηλώσεις στις οποίες έχουν εντοπιστεί αναντιστοιχίες με τις δηλώσεις των εργοδοτών όσον αφορά τα ποσά των φορολογητέων αποδοχών και των παρακρατηθέντων φόρων άλλες περίπου 200.000 δηλώσεις έχουν παραπεμφθεί για έλεγχο στις αρμόδιες ΔΟΥ λόγω αμφιβολιών για τα ποσά εισοδημάτων και δαπανών που έχουν δηλώσει οι φορολογούμενοι. Σε αυτή την περίπτωση με απόφαση του γενικού γραμματέα Δημόσιων Εσόδων Χάρη Θεοχάρη και προκειμένου να διευκολυνθούν οι φορολογούμενοι λόγω των θερινών διακοπών, ορίστηκε ως καταληκτική ημερομηνία προσκόμισης των δικαιολογητικών η 16η Σεπτεμβρίου.
«Ειλικρινείς»
Πιο αναλυτικά από τις 500.000 δηλώσεις όπως διαπιστώνεται οι περισσότερες αφορούν φορολογούμενους που είναι απόλυτα «ειλικρινείς».
Δήλωσαν δηλαδή ορθά τα ποσά των καθαρών φορολογητέων αποδοχών και των παρακρατηθέντων φόρων από τις βεβαιώσεις στους σχετικούς κωδικούς, αλλά οι δηλώσεις δεν εκκαθαρίστηκαν είτε επειδή εντοπίστηκαν σημαντικές αναντιστοιχίες με τα ποσά που δήλωσαν οι εργοδότες στις οριστικές δηλώσεις ΦΜΥ είτε επειδή διαπιστώθηκε ότι κάποιοι εργοδότες δεν είχαν καν υποβάλει ηλεκτρονικά δηλώσεις ΦΜΥ ή βεβαιώσεις αποδοχών εργαζομένων τους.
Απόκρυψη εισοδήματος
Βέβαια δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που επιχειρείται να αποκρυβεί εισόδημα από λογιστές οι οποίοι για να μειώσουν τις φορολογικές επιβαρύνσεις πελατών τους ανέγραψαν ποσά παρακρατηθέντων φόρων υψηλότερα από τα πραγματικά, αλλά εντοπίστηκαν από τις αυτόματες διασταυρώσεις που πραγματοποιούνται από το ΤΑΧΙSNET. Από το σύνολο των 700.000 δηλώσεων σε... καθυστέρηση υπολογίζεται ότι οι μισές είναι χρεωστικές. Πέρα λοιπόν από την ταλαιπωρία όταν ολοκληρωθεί ο έλεγχος και βεβαιωθεί το ποσό του αναλογούντος φόρου οι φορολογούμενοι θα κληθούν να το εξοφλήσουν εφάπαξ, καθώς θα έχει παρέλθει πλέον το χρονικό όριο μέχρι το οποίο υπήρχε η δυνατότητα βεβαίωσης φόρου για εξόφληση σε δύο δόσεις.
Επιπρόσθετα θα καθυστερήσει σημαντικά η καταβολή των νέων επιδομάτων τέκνων σε όσους από τους φορολογούμενους, των οποίων έχει «μπλοκαριστεί» η εκκαθάριση, είναι δικαιούχοι.
Εξάλλου μία εβδομάδα περιθώριο έχουν περίπου 700.000 φορολογούμενοι οι οποίοι μέχρι στιγμής δεν έχουν υποβάλει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Πρέπει να το κάνουν μέχρι και την ερχόμενη Παρασκευή 30 του μήνα οπότε και εκπνέει η σχετική προθεσμία. Σε διαφορετική περίπτωση απειλούνται με πρόστιμα και πρόσθετους φόρους.
Στο υπουργείο Οικονομικών τονίζουν πως δεν πρόκειται να δοθεί νέα παράταση στην καταληκτική ημερομηνία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων. Έτσι όσοι δεν είναι συνεπείς στο ετήσιο ραντεβού τους με την εφορία η δήλωση θα εκκαθαριστεί ως εκπρόθεσμη γεγονός που συνεπάγεται:
Επιβολή πρόσθετου φόρου ίσου με το 2,5% του συνολικού δηλωθέντος ή τεκμαρτού εισοδήματος. Ο έξτρα φόρος προκύπτει καθώς στις εκπρόθεσμες δηλώσεις δεν αναγνωρίζονται οι αποδείξεις πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών του 2012. Η συνολική αξία των αποδείξεων δεν λαμβάνεται υπόψη για την κάλυψη του 25% του ετησίου εισοδήματός.
Αυτό έχει ως συνέπεια την επιβάρυνση των φορολογουμένων με επιπλέον φόρο 10% επί του 25% του ετησίου εισοδήματος, δηλαδή με πρόσθετο φόρο 2,5% επί του εισοδήματος.
Επιβολή προσαύξησης 1% επί του κύριου φόρου που προκύπτει από την εκκαθάριση.
Επιβολή προστίμου 39 ευρώ, εφόσον η δήλωση είναι μηδενική ή πιστωτική.
Επιβάρυνση με επιπλέον ποσό φόρου εισοδήματος, λόγω απώλειας του δικαιώματος μείωσης του αναλογούντος φόρου κατά το 10% συγκεκριμένων δαπανών για ενοίκια κύριας κατοικίας, ενοίκια παιδιών που σπουδάζουν, δίδακτρα φροντιστηρίων και μαθημάτων, ασφάλιστρα ζωής, τόκους στεγαστικού δανείου πρώτης κατοικίας, έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης και δωρεές χρηματικών ποσών.
Προθεσμίες
Από τις «ποινές» αυτές απαλλάχθηκαν τελικά όσοι δεν υπέβαλαν τις δηλώσεις τους, αν και οι προθεσμίες που είχαν καθοριστεί με βάση τα τελευταία ψηφία των ΑΦΜ εξέπνευσαν. Προϋπόθεση είναι να υποβάλουν τις δηλώσεις τους μέσω του ΤΑXISNET μέχρι τις 30 Αυγούστου. Τέλος, στο υπουργείο Οικονομικών τονίζουν πως ο προγραμματισμός για την υποβολή όλων των δηλώσεων του 2014 θα ξεκινήσει από το φθινόπωρο ώστε να ανακοινωθούν οι οριστικές ημερομηνίες υποβολής των φορολογικών δηλώσεων μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου.
Αύξηση εσόδων 11% τον Αύγουστο
Θετικά είναι τα πρώτα μηνύματα από την πορεία των φορολογικών εσόδων τον Αύγουστο.
Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν ότι στο πρώτο 20ήμερο του μήνα τα έσοδα είναι αυξημένα κατά 120 εκατ. ευρώ ή 11% σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2012.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι για το σύνολο του μήνα στον προϋπολογισμό έχει τεθεί ως στόχος έσοδα της τάξης των 3,9 δισ. ευρώ και στο υπουργείο πιστεύουν ότι αν και στο τελευταίο 10ήμερο συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός στις εισπράξεις τότε τα έσοδα θα φθάσουν τα 4,2 δισ. ευρώ.
Να υπενθυμίσουμε πως πέρυσι τον Αύγουστο είχαν εισπραχθεί 4,8 δισ. ευρώ.
Τα πραγματικά στοιχεία για τα τετραγωνικά μέτρα και τη χρήση αυθαίρετων κτισμάτων θα πρέπει να δηλώσουν ηλεκτρονικά στο έντυπο Ε9 οι ιδιοκτήτες τους ανεξάρτητα αν τα κτίσματα έχουν τακτοποιηθεί ή όχι με κάποιο νόμο. Στο Ε9, το οποίο θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι και τις 15 Σεπτεμβρίου, θα δηλωθούν και οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι οι οποίοι προστίθενται στους κύριους χώρους του ακινήτου.
Η αναγραφή των πραγματικών τετραγωνικών μέτρων αποτελεί φορολογική παγίδα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων καθώς θα φορολογούνται πλέον για περισσότερα τετραγωνικά μέτρα και θα πληρώνουν υψηλότερους φόρους. Άλλωστε τα στοιχεία που θα δηλωθούν στο φετινό έντυπο Ε9 θα αποτελέσουν τη βάση για την επιβολή του νέου ενιαίου φόρου ακινήτων από το 2014 και μετά.
Τον τρόπο αναγραφής αυθαίρετων κτισμάτων, τακτοποιούμενων χώρων και κλειστών ημιυπαίθριων χώρων στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων περιγράφει σε άρθρο της η τμηματάρχης του Τμήματος Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας του υπουργείου Οικονομικών Άννα Κόλλια.
Ειδικότερα:
1. Αυθαίρετα κτίσματα τα οποία δεν έχουν τακτοποιηθεί με κάποιο νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων. Τα κτίσματα αυτά αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους. Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος. Στο Ε9 αναγράφονται από το επόμενο έτος, του έτους που απεκτήθησαν ή κατασκευάσθηκαν.
Σε περίπτωση που τα τετραγωνικά μέτρα κτίσματος υπερβαίνουν αυτά που αναγράφονται στο συμβόλαιο ή την οικοδομική άδεια, ο φορολογούμενους, πρέπει να αναγράψει το πραγματικό γεγονός και όχι ότι αναφέρεται στον τίτλο κτήσης ή την οικοδομική άδεια. Σε περίπτωση δήλωσης αυθαίρετων κτισμάτων ή κτισμάτων χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, πρέπει να αναγράφεται η μικτή επιφάνεια αυτών (κλιμακοστάσια, πλατύσκαλα κ.λπ.).
2. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 3775/2009 (νόμος Γ. Σουφλιά). Τα κτίσματα αυτά αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους. Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος. Στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων αναγράφονται από το επόμενο έτος, του έτους που απεκτήθησαν ή κατασκευάσθηκαν.
3. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 3843/2010 (νόμος Τ. Μπιρμπίλη).
α) Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι
Δεν απαιτείται η προσθήκη αυτών στους κύριους χώρους του κτίσματος (αν αυτοί δεν έχουν δηλωθεί ως κύριου χώροι ή έχουν δηλωθεί ως βοηθητικοί χώροι), μόνο στις περιπτώσεις που δεν απαιτείται η αναγραφή του ακινήτου αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για άλλη αιτία. Αν όμως έχουν δηλωθεί στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων οι ημιυπαίθριοι χώροι ως κύριοι ή βοηθητικοί χώροι ακινήτου, δεν διαγράφονται.
Στις περιπτώσεις που απαιτείται η αναγραφή του ακινήτου αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για οπουδήποτε άλλη αιτία, κατά την αναγραφή του ακινήτου συμπεριλαμβάνονται στους κύριους χώρους του ακινήτου και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαίθριου χώρου.
Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους απαιτείται η αναγραφή από το υπόχρεο του ακινήτου είναι:
Αλλαγή εμπράγματου δικαιώματος (π.χ. ο υπόχρεος είχε ψιλή κυριότητα και απέκτησε την πλήρη, είτε είχε πλήρη κυριότητα και έχει ψιλή κυριότητα ή επικαρπία).
Τροποποίηση των ποσοστών ιδιοκτησίας (π.χ. ο υπόχρεος είχε μέρος του ακινήτου και απέκτησε και άλλο ποσοστό είτε πώλησε ή δώρισε μέρος του ακινήτου).
Αλλαγή των συντελεστών ειδικών συνθηκών (π.χ. το ακίνητο ήταν ημιτελές και αποπερατώθηκε).
β) Τακτοποιούμενοι χώροι, λόγω μετατροπής τους σε χώρους κύριας χρήσης.
Δεν απαιτείται η αναγραφή των τακτοποιούμενων χώρων που είχαν δηλωθεί είτε σύμφωνα με τη χρήση τους είτε ως βοηθητικοί χώροι, στην πραγματική τους κατάσταση, εφόσον δεν απαιτείται η αναγραφή του κτίσματος αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για άλλη αιτία.
Στις περιπτώσεις που οι τακτοποιούμενοι χώροι δεν έχουν δηλωθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, οι χώροι αυτοί αναγράφονται στο Ε9 του οικείου έτους, ως χώροι κύριας χρήσης.
Ως χρόνος τακτοποίησης των ημιυπαιθρίων ή των τακτοποιούμενων χώρων λόγω μετατροπής τους σε χώρους κύριας χρήσης για την αναγραφή τους στη δήλωση Ε9, θεωρείται η τοποθέτηση από την πολεοδομία της σφραγίδας για τη βεβαίωση της πληρότητας του φακέλου στο αντίγραφο της υποβληθείσας αίτησης τακτοποίησης.
4. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 4014/2011 (νόμος Γ. Παπακωνσταντίνου). Οι χώροι αυτοί (ημιυπαίθριοι ή τακτοποιούμενοι) αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους και οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος, από το επόμενο έτος από το έτος που υπεβλήθη δήλωση για την τακτοποίησή τους.
Παραδείγματα
- Φορολογούμενος τακτοποίησε το έτος 2011 ισόγειο χώρο, με το ν. 3843/2010 – ο οποίος σύμφωνα με την άδεια οικοδομής ήταν αποθήκη – σε κατοικία. Η αποθήκη δεν είχε δηλωθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων. Τον Ιούλιο του 2011, μίσθωσε το χώρο αυτό για επαγγελματική στέγη. Για το έτος 2012, ο φορολογούμενος υποχρεούται να υποβάλει δήλωση στοιχείων ακινήτων και να αναγράψει τον χώρο αυτόν, που μετέτρεψε σε χώρο κύριας χρήσης, ως επαγγελματική στέγη (γιατί έχει μισθωθεί ως επαγγελματική στέγη).
- Φορολογούμενος υπέβαλε αίτηση τακτοποίησης το έτος 2012 υπογείου χώρου σε κατοικία, ο οποίος σύμφωνα με την οικοδομική άδεια ήταν αποθήκη,. Στη δήλωση στοιχείων ακινήτων είχε αναγράψει το χώρο αυτό ως αποθήκη. Το έτος 2013, ο συγκεκριμένος φορολογούμενος υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση στοιχείων ακινήτων και να αναγράψει τον χώρο αυτόν, που μετέτρεψε σε χώρο κύριας χρήσης , ως κατοικία.
Πάνω από 40% είναι η πτώση στις τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα, από το 2007 μέχρι σήμερα. Μέσα σε έξι χρόνια η αγορά κατοικίας γύρισε σε επίπεδα προ του 2003 με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι έσπασε η «φούσκα» στις αξίες, όμως, υπάρχουν περιθώρια για ακόμη μεγαλύτερες «εκπτώσεις». Πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου ανεβάζει το απόθεμα των σπιτιών πανελλαδικά στα επίπεδα των 250-270 χιλιάδων μονάδων, ενώ τα ακίνητα θεωρούνται υπερτιμημένα κατά 10%-15% σε σχέση με τα θεμελιώδη μεγέθη της ελληνικής οικονομίας. Αυτό σημαίνει ότι πιθανόν να μην έχει πιάσει πάτο η αγορά, κάτι που δημιουργεί ακόμη πιο ευνοϊκό περιβάλλον για Ελληνες και ξένους υποψήφιους επενδυτές.
Παράλληλα, η υπέρμετρη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας έχει οδηγήσει τους ιδιοκτήτες σε? αναγκαστικά πωλητήρια σε χαμηλές τιμές, ενώ και οι εργολάβοι οικοδομών πουλάνε όσο - όσο το απόθεμά τους, προκειμένου να γλιτώσουν τους φόρους. Ειδικά τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων που θα ισχύσει από του χρόνου και θα αφορά και τα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα.
Τα ακριβά
Οι μεγαλύτερες μειώσεις στις τιμές καταγράφονται στα μεγάλα και ακριβά ακίνητα, τα εξοχικά στα νησιά που έχουν επιφάνεια πάνω από 100 τ.μ. καθώς και διαμερίσματα και μεζονέτες πάνω από 150 τ.μ. Εκεί οι εκπτώσεις μπορεί να ξεπερνούν το 40% και αποτελούν τις καλύτερες επιλογές των ξένων που αναζητούν ακίνητα αξίας άνω των 250 χιλ. ευρώ, τα οποία είναι ποιοτικά και προσφέρουν όλα όσα ζητούν. Παραθεριστικές κατοικίες στα νησιά πωλούνται σε «σκοτωμένες» τιμές, αναφέρουν οι κτηματομεσίτες, κάνοντας λόγο για εξοχικά τα οποία άξιζαν πριν από μια πενταετία 800 χιλ. ευρώ και σήμερα πωλούνται 300.000 ευρώ. Οπως εκτιμάται, πάνω από 50.000 εξοχικά σπίτια, από διαμερίσματα των δύο δωματίων αξίας 50.000 ευρώ μέχρι πολυτελείς βίλες 10 εκατ., έχουν βάλει πωλητήρια τα τελευταία χρόνια. Επίσης, μονοκατοικίες στα ακριβά προάστια της Αθήνας κι άλλων μεγάλων πόλεων δίνονται σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές. Σπίτια με αντικειμενική αξία πάνω από 6.000 ευρώ/τ.μ. πωλούνται αντί 3 και 4 χιλιάδων ευρώ/τ.μ. και αποτελούν ελκυστικό «πακέτο» για τους ξένους που ζητούν ακίνητα ποιοτικά, με image, κοντά στο αεροδρόμιο και πάνω από το όριο στο οποίο δίνεται δωρεάν η βίζα.
Τα distress funds
Στην ελληνική αγορά βρίσκονται τους τελευταίους μήνες και εκπρόσωποι των λεγόμενων distress funds, τα οποία αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες τόσο σε ακίνητα όσο και σε «κόκκινα» δάνεια. Οι συγκεκριμένοι επενδυτές ψάχνουν για «σκοτωμένα» χαρτοφυλάκια τραπεζών και εταιρειών real estate, κάνοντας προτάσεις για αγορές σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, λόγω της κρίσης που επικρατεί. Για τον λόγο αυτό κάποιοι μεγάλοι τραπεζίτες στην Ελλάδα φοβούνται ότι η απελευθέρωση χωρίς όρους των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα.
Διότι οι τράπεζες δεν επιθυμούν με κανένα τρόπο να γεμίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους με ακίνητα που μπορεί να έχουν αξία ακόμη και κάτω από το 50% των δανείων που έδωσαν. Αυτά τα χαρτοφυλάκια μπορούν να γίνουν εύκολη λεία για τα distress funds και να υπάρξει μια δραματική μεταφορά τίτλων ιδιοκτησίας από Ελληνες που τα έχασαν λόγω οικονομικής δυσπραγίας σε ξένους που θα τα αγοράσουν «κοψοχρονιά». Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έχει σημαντικές συνέπειες στα οικονομικά των τραπεζών, αλλά θα δημιουργήσει και τεράστιο κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα.
Η χορήγηση άδειας παραμονής στην Ελλάδα για όποιον ξένο επενδυτή, εκτός Ε.Ε., αγοράσει ακίνητα αξίας άνω των 250 χιλιάδων ευρώ, ανοίγει τον δρόμο για μαζικές αγοραπωλησίες σε μια κτηματαγορά που έχει καταρρεύσει. Πρόσφατα έκλεισε η συμφωνία για την αγορά από Κινέζα επιχειρηματία ενός σπιτιού αξίας 252.000 ευρώ στο Μαρκόπουλο και την ταυτόχρονη χορήγηση βίζας στην ίδια και την οικογένειά της.
Η εξέλιξη αυτή θεωρήθηκε ως ιδιαίτερα ενθαρρυντική καθώς ήταν η πρώτη που έγινε με βάση τον νέο νόμο για χορήγηση άδειας παραμονής σε ξένους επενδυτές. Σε προχθεσινό δημοσίευμά του το πρακτορείο Bloomberg αναφέρθηκε εκτενώς στη στροφή που κάνουν οι Κινέζοι αλλά και οι Ρώσοι στις αγορές της Νότιας Ευρώπης, αναφέροντας ότι στην Ελλάδα τα πάντα θα εξαρτηθούν από την πολιτική και οικονομική κατάσταση.
Δεκάδες προτάσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΗτΣ», στα μεγάλα μεσιτικά γραφεία και τις κατασκευαστικές εταιρείες έχουν αρχίσει να φτάνουν προτάσεις για αγορές εκατοντάδων ακινήτων στην Ελλάδα, ενώ ήδη μέσα στο καλοκαίρι έγιναν οι πρώτες επαφές ξένων θεσμικών επενδυτών αλλά και μεμονωμένων ενδιαφερόμενων, που ψάχνουν τις ευκαιρίες που κρύβει η ελληνική κτηματαγορά.
- Από τις πληροφορίες που διαθέτει η «ΗτΣ» προκύπτει ότι πρόσφατα μεγάλο αμερικανικό δικηγορικό γραφείο, που κινείται για λογαριασμό εταιρειών real estate και funds ακινήτων, έκανε πρόταση σε ελληνικούς τραπεζικούς ομίλους και κατασκευαστικές εταιρείες για την απόκτηση 1.000 κατοικιών. Πρόκειται για την πρώτη τέτοια επενδυτική πρόταση που γίνεται στη χώρα μας και μάλιστα προέρχεται από τις ΗΠΑ, που δεν είναι παραδοσιακή πηγή επενδυτών για την Ελλάδα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ενδιαφερόμενοι θέλουν να αγοράσουν κατοικίες και εξοχικά στην Αττική και τα νησιά, που θα πουλήσουν σε Αμερικανούς οι οποίοι θέλουν να κάνουν μόνιμες διακοπές στην Ελλάδα και παράλληλα να έχουν τη χώρα μας ως βάση για «εξορμήσεις» και στις υπόλοιπες χώρες Σένγκεν, χωρίς να μπλέκονται σε γραφειοκρατικά γρανάζια.
- Μια δεύτερη πληροφορία που ήρθε σε γνώση της «ΗτΣ» προέρχεται από την Κίνα. Επενδυτές προσέγγισαν κατασκευαστή στην Ελλάδα και του πρότειναν την αγορά 200 κατοικιών σε τιμή, όμως, που θα είναι στο 50% του κόστους κατασκευής τους.
- Επίσης, μεγάλο κτηματομεσιτικό γραφείο με υποκαταστήματα σε όλο τον κόσμο έστειλε από το Χονγκ Κονγκ σημαντική επενδυτική πρόταση στο γραφείο της Αθήνας. Όπως αναφέρεται στο σχετικό e-mail της εταιρείας Engel & Voelkers: «Πρέπει το συντομότερο δυνατόν να έχω ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων στην Ελλάδα αξίας 250.000 ευρώ το καθένα. Δεν θα πρέπει να είναι λιγότερες από εκατό κατοικίες. Με όσο περισσότερες ποιοτικές ιδιοκτησίες μπορούμε να τους προμηθεύσουμε, τόσο ισχυρότερες σχέσεις θα αναπτυχθούν με το τοπικό κανάλι διανομής. Παρακαλώ να μου στείλετε τις πρώτες δέσμες των ακινήτων το συντομότερο δυνατόν».
Η εταιρεία επιβεβαιώνει το ενδιαφέρον των Κινέζων για ακίνητα στην Ελλάδα αξίας πάνω από 250.000 ευρώ τα οποία θα έχουν? δώρο τη βίζα, η οποία αποτελεί σοβαρό δέλεαρ για τους ξένους. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι προς αυτή την κατεύθυνση οδηγούνται επενδυτές και από τη Ρωσία και την Αραβία, ωστόσο, το μεγάλο στοίχημα των ελληνικών εταιρειών είναι να ανοίξουν δίαυλο επικοινωνίας με την τεράστια κινεζική αγορά. Μάλιστα, οι Κινέζοι φαίνεται να ενδιαφέρονται για ακίνητα σε συγκεκριμένες περιοχές προκειμένου να φτιάξουν «China Town», δηλαδή ολόκληρες γειτονιές με ιδιοκτήτες ακινήτων από τη χώρα τους. Τα ανατολικά προάστια, λόγω του αεροδρομίου, αλλά και το κέντρο της Αθήνας, είναι περιοχές στις οποίες εκδηλώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Όπως αναφέρεται στο σχετικό report της Engel & Voelkers από το Χονγκ Κονγκ, οι προδιαγραφές για τους Κινέζους επενδυτές είναι οι εξής:
Ζητούν ακίνητα στο κέντρο της Αθήνας ή κοντά στο αεροδρόμιο.
Αλλοι θέλουν θέα στη θάλασσα ή εξοχικά στα ελληνικά νησιά.
Ψάχνουν για ποιοτικά ακίνητα που να παρέχουν άνεση, ευκολία πρόσβασης και ενδεχομένως... image.
Η εταιρεία επισημαίνει, τέλος, ότι η πρόταση για εκατό ακίνητα είναι μόνο η αρχή και πρέπει να υπάρχει σημαντικό απόθεμα για να καλύψει τις ανάγκες των Κινέζων. «Πρέπει να κρατήσουμε ανοικτή την πόρτα για τα ελληνικά ακίνητα στην κινεζική αγορά», τονίζεται.
Μιλώντας στην «ΗτΣ» ο κ. Θεολ. Μπόσδας, επικεφαλής του γραφείου Engel & Voelkers North, επιβεβαιώνει την έκρηξη του ενδιαφέροντος για ελληνικά ακίνητα, μετά τη χορήγηση της «εύκολης» βίζας. «Είναι η μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα να πουλήσει ακίνητα στο εξωτερικό και να αναστηθεί η αγορά ακινήτων. Ειδικά η Κίνα μπορεί να αποτελέσει τη βασική πηγή εισροής επενδυτών στο ελληνικό real estate διότι οι Κινέζοι θέλουν να αγοράσουν σπίτια, να αποκτήσουν βίζα για τους ίδιους και τις οικογένειές τους και να μπορούν να ταξιδέψουν σε χώρες Σένγκεν χωρίς να αντιμετωπίζουν προβλήματα».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Δημήτρης Παπαχρήστου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της BuildUp, της εταιρείας ανάπτυξης και επένδυσης ακινήτων που πούλησε το ακίνητο αξίας 252.000 ευρώ στην Κινέζα επιχειρηματία Jin Hong. «Οι Κινέζοι κατά κύριο λόγο ζητούν ακίνητα σε περιοχές με ευκολία πρόσβασης. Οι Ασιάτες, όπως η Jin Hong, θέλουν να έρχονται οποιαδήποτε μέρα του χρόνου στην Ελλάδα χωρίς να ταλαιπωρούνται. Γι' αυτό και η επιλογή της περιοχής του Μαρκόπουλου που βρίσκεται πολύ κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο "Ελευθέριος Βενιζέλος". Αυτό που θέλουν οι Ασιάτες είναι να μπορούν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη χωρίς προβλήματα και καθυστερήσεις. Θέλουν να πάρουν άδειες παραμονής, να κάνουν τις διακοπές τους στην Ελλάδα και να φεύγουν όποτε το επιθυμούν για άλλες χώρες».
Τι ψάχνουν οι ξένοι στην ελληνική αγορά
Τα e-mails με τις προτάσεις για αγορές στην Ελλάδα
Απανωτά e-mails με τα οποία ζητούν να μάθουν τη διαθεσιμότητα στην ελληνική αγορά στέλνουν μεσιτικά γραφεία του εξωτερικού. Ενα από αυτά ζητά να μάθει τα εξής:
«Το χαρτοφυλάκιο ακινήτων της E&V στο Χονγκ Κονγκ θα ήθελε να τους προμηθεύσει για αρχή όχι λιγότερο από περίπου 100 μονάδες στην τιμή που ανέφερα προηγουμένως.
Με όσο περισσότερες ποιοτικές ιδιοκτησίες μπορούμε να τους προμηθεύσουμε, τόσο ισχυρότερες σχέσεις θα αναπτυχθούν με το τοπικό κανάλι διανομής. Παρακαλώ να μου στείλετε τις πρώτες δέσμες των ακινήτων το συντομότερο δυνατόν»... «Πρέπει το συντομότερο δυνατόν να έχω ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων στην Ελλάδα αξίας 250.000 ευρώ το καθένα. Αν υπάρχει κάποια εξέλιξη ακόμη καλύτερα. Το καλύτερο θα ήταν να έχω ακίνητα που βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας και κοντά στο αεροδρόμιο, καθώς και άλλα με θέα στη θάλασσα / πισίνα /κ.λπ. που βρίσκονται στα ελληνικά νησιά. Πρέπει να διασφαλίσουμε την ποιότητα, γιατί η E&V δεν πουλά αηδίες. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα και πρέπει να λάβουμε τα μέτρα μας. Θα είναι ένας σημαντικός όγκος συναλλαγών. Θα λάβουν οικοδομικά τετράγωνα τα οποία θα διανείμουν και θα προωθήσουν στην τοπική αγορά. Είναι απαραίτητο επαρκές απόθεμα ώστε να παραμείνει ανοιχτό το κανάλι διανομής. Με βάση την τιμολόγηση που αναφέρεται παραπάνω, ψάχνουν για ποιότητα, άνεση, ευκολία και εικόνα (ενδεχομένως). Αυτές είναι οι ελάχιστες απαιτήσεις που έχουν όμως».
Ο νέος νόμος
Ανατροπή στην αγορά φέρνει η «εύκολη» βίζα
Τα πάνω-κάτω στην κτηματαγορά φέρνει ο νόμος 4146/2013 για τη χορήγησης της «εύκολης» βίζας. Κάποιοι εκτιμούν ότι μπορεί να γίνει πραγματικότητα τα επόμενα χρόνια η διάθεση σε ξένους χιλιάδων εξοχικών και άλλων κατοικιών. Αρχικά είχε προταθεί η χορήγηση άδειας παραμονής για αγορές πάνω από 300 χιλιάδων ευρώ, ωστόσο, κρίθηκε σκόπιμο να μειωθεί κατά 250.000 ώστε να έρθουν περισσότεροι επενδυτές. Αλλωστε, οι τιμές των ακινήτων έχουν υποχωρήσει σημαντικά στην Ελλάδα, επομένως, υπάρχουν χιλιάδες ακίνητα που πωλούνται στα επίπεδα των 250-300 χιλ. ευρώ. Η χώρα μας υπερτερεί στον τομέα αυτό από τις ανταγωνίστριες αγορές καθώς στην Πορτογαλία και την Ισπανία το όριο αγοράς ακινήτου με «δώρο» τη βίζα είναι 500.000 ευρώ. Στην Κύπρο είναι 300.000 ευρώ και με αυτό το ποσό περισσότεροι από 1.000 αγοραστές ήταν Κινέζοι το 2012, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει «παροικία» στο νησί. Με δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει ρίξει κατά 50.000 το όριο για τη χορήγηση βίζας, την καθιστά αμέσως καλύτερη αγορά για τους ξένους. Δικαιούχοι δικαιώματος εισόδου και διαμονής πενταετούς διάρκειας είναι:
α) Οι πολίτες τρίτων χω- ρών που κατέχουν ή προτίθενται, τεκμηριωμένα, να αποκτήσουν ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα, εφόσον το ελάχιστο ύψος του ακινήτου ανέρχεται σε διακόσιες πενήντα χιλιάδες ευρώ.
β) Οι πολίτες τρίτων χω- ρών που έχουν συνάψει τουλάχιστον δεκαετούς διάρκειας μίσθωση ξενοδοχειακών καταλυμάτων ή τουριστικών επιπλωμένων κατοικιών σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα του άρθρου 8 παρ. 2 του Ν. 4002/2011 (ΦΕΚ Α' 180), εφόσον το ελάχιστο ύψος της μίσθωσης ανέρχεται σε 250.000 ευρώ.
γ) Τα μέλη των οικογενειών των ανωτέρω πολιτών τρίτων χωρών.
Μεγάλο αμερικανικό δικηγορικό γραφείο αναζητά για πελάτες της 1.000 σπίτια στην Ελλάδα, ενώ μεσιτικό γραφείο στο Χονγκ Κονγκ ζητά 100 ακίνητα για αρχή
Η ελληνική κτηματαγορά έχει καταρρεύσει τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί τεράστιες ευκαιρίες για πλούσιους Κινέζους. Με την αγορά, άλλωστε, κατοικίας 250.000 ευρώ μπορούν να αποκτήσουν άδεια παραμονής και να ταξιδεύουν άνετα στις χώρες Σένγκεν.
7 ερωτήσεις και απαντήσεις για τους πλειστηριασμούς στα ακίνητα.
Επτά ερωτήσεις και απαντήσεις που ξεκαθαρίζουν το τοπίο γύρω από το θέμα των πλειστηριασμών των ακινήτων για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις τράπεζες, επιχειρεί να δώσει η «ΗτΣ». Η κυβέρνηση, επί της ουσίας, έχει λάβει την απόφαση να άρει την οριζόντια απαγόρευση των πλειστηριασμών για τα ακίνητα. Επειδή επικρατεί σύγχυση σχετικά με το τι και τι δεν προστατεύεται από τον πλειστηριασμό αλλά και ποιοι κρύβονται από τις νομοθετικές ρυθμίσεις, η «ΗτΣ» παρουσιάζει έναν οδηγό, επιδιώκοντας να δώσει απαντήσεις:
Πώς προστατεύεται, σήμερα, η κύρια κατοικία του δανειολήπτη από τους πλειστηριασμούς;
Από το 2008 έως και τις 31 Δεκεμβρίου του 2013 δίνονται με νομοθετικές ρυθμίσεις ετήσιες παρατάσεις στην απαγόρευση της διενέργειας πλειστηριασμών της κύριας κατοικίας και άλλων ακινήτων από τις τράπεζες για οφειλές των δανειοληπτών προς αυτές.
Τι ακριβώς ισχύει με την κύρια κατοικία;
Προστατεύεται από τους πλειστηριασμούς η κύρια ή μοναδική κατοικία ανεξάρτητα από το ύψος της οφειλής, την ιδιότητα του οφειλέτη και την ιδιότητα του δανειστή (ακόμα και εάν πρόκειται για ιδιώτη). Αρκεί η αντικειμενική αξία του ακινήτου να μην υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά 50%.
Δηλαδή, άγαμος: 200.000 ευρώ + 50% = 300.000 ευρώ
Εγγαμος: 250.000 ευρώ + 50% = 375.000 ευρώ,
Οικογένεια με δύο τέκνα: 300.000 ευρώ + 50% = 450.000 ευρώ
Τι συμβαίνει με τις υπόλοιπες κατηγορίες ακινήτων;
Απαγορεύεται να βγουν σε πλειστηριασμό όλα τα ακίνητα που βρίσκονται στην κατοχή ενός οφειλέτη ανεξάρτητα από την ιδιότητά του και εφόσον πρόκειται για οφειλές μόνο προς πιστωτικά ιδρύματα κάτω των 200.000 ευρώ. Δηλαδή, με τη διάταξη αυτή προστατεύεται το σύνολο της ακίνητης περιουσίας και όχι μόνο η κύρια κατοικία του οφειλέτη, εφόσον βέβαια πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις.
Υπάρχει άλλο θεσμικό πλαίσιο με το οποίο είναι δυνατόν να προστατευτεί η κύρια κατοικία καθώς και οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο;
Ναι. Υπάρχει ο τροποποιημένος νόμος (3869/2010) από τον νόμο 4161 του 2013 που αφορά στους μισθωτούς, ανέργους, ελεύθερους επαγγελματίες και συνταξιούχους, οι οποίοι έχουν περιέλθει σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής. Μετά και την τροποποίηση που έγινε φέτος παρέχεται προστασία μέχρι την έκδοση της δικαστικής απόφασης, αλλά ακόμη και στην περίπτωση που αυτή δεν κρίνεται ευνοϊκή από τον οφειλέτη:
Από τη στιγμή που αιτηθεί τη ρύθμιση των οφειλών του με βάσει τον νόμο 4161/2013 και μέχρι τη συζήτηση της προσωρινής διαταγής αναστέλλονται κάθε είδους καταδιωκτικά μέτρα εναντίον του. Τα πιστωτικά ιδρύματα αλλά και κάθε άλλου είδους πιστωτές όχι μόνο δεν μπορούν να προχωρήσουν σε πλειστηριασμό της κύριας κατοικίας του οφειλέτη αλλά τους απαγορεύεται να στραφούν κατά της περιουσίας του.
Στη συνέχεια και μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του προστατεύεται από την απόφαση προσωρινής διαταγής.
Μετά την έκδοση της οριστικής δικαστικής απόφασης με τον νόμο 4161/2013 ακόμη και εάν αυτή είναι εις βάρος του οφειλέτη του παρέχεται δυνατότητα αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης κατόπιν αίτησής του και εφόσον έχει ασκήσει εμπρόθεσμα έφεση, προστατεύοντας τον έτσι από καταδιωκτικά μέτρα σε βάρος του.
Γιατί άνοιξε το θέμα της άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών;
Υπάρχει η άποψη της κυβέρνησης καθώς και οικονομικών παραγόντων πως λόγω της οικονομικής ύφεσης όσο δεν ανοίγουν οι πλειστηριασμοί των ακινήτων για «κόκκινα» δάνεια, τόσο ενδιαφερόμενοι επενδυτές και αγοραστές δεν μπαίνουν να αγοράσουν ή να επενδύσουν στην αγορά της κατοικίας. Κι αυτό επειδή αναμένουν περαιτέρω πτώση των τιμών όταν ανοίξουν οριζοντίως οι πλειστηριασμοί. Αν συμβεί το τελευταίο θα υπάρξει μεγάλη μείωση των αξιών. Για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση θέλει να αρθεί η απαγόρευση σταδιακά αλλά και κυρίως χωρίς να θιγεί η κύρια κατοικία όσων αποδεδειγμένα δεν μπορούν να πληρώσουν τις τραπεζικές τους οφειλές.
Οι τράπεζες κερδίζουν από τους πλειστηριασμούς;
Στην παρούσα φάση δεν κερδίζουν, γιατί τα δάνεια που έδωσαν είναι για αξίες πολύ υψηλότερες σε σχέση με αυτές που έχουν διαμορφωθεί με την ύφεση. Ωστόσο, υπάρχει η άποψη πως τουλάχιστον με την άρση της απαγόρευσης δεν εγγράφουν μεγαλύτερες ζημιές, ενώ ταυτόχρονα ο κίνδυνος της εκποίησης θα οδηγήσει ορισμένους που «κρύβονται» πίσω από την προστασία της κύριας κατοικίας στο να προχωρήσουν σε πληρωμές των οφειλών τους.
Πώς κρύβονται δανειολήπτες που ενώ έχουν να πληρώσουν δεν το κάνουν;
Το πετυχαίνουν από τις διατάξεις που αφορούν τη μη κατάσχεση ακινήτων για οφειλές 200.000 ευρώ αλλά και από το ύψος των αντικειμενικών αξιών. Αντικειμενικές αξίες 300.000 έως 450.000 ευρώ συναντώνται σε ακριβές περιοχές και για πολυτελείς κατασκευές.
Αν τα σπίτια ήταν Τράπεζες, προφανώς θα τα είχαν σώσει. Δεν θα έμπαινε κανένα θέμα πλειστηριασμού. Πόσο ηθικό είναι, αναρωτιούνται μερικοί, να επιβραβεύεται ένας μπατακτσής ή τζαμπατζής (για να ικανοποιήσουμε και την διανοητική αναζήτηση της κυρίας Διβάνη) ο οποίος δεν πλήρωνε το δάνειό του; Όσο ηθικό είναι να διασώζονται οι Τράπεζες, είναι η απάντηση.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι ελληνικές Τράπεζες, ανακεφαλαιοποιήθηκαν, δηλαδή επιδοτήθηκαν με τα χρήματά μας τα οποία μπαίνουν στο ελληνικό χρέος για να διασωθούν. Να μην καταρρεύσουν ήταν η επίσημη απάντηση. Και η απάντηση συνέχιζε,πως αν κατέρρεαν,θα κατέρρεε και η Οικονομία στο σύνολό της.
Δηλαδή σε μία Οικονομία της αγοράς, όπου ο βασικός κανόνας είναι πως επιβιώνει όποιος μπορεί και απαγορεύεται η κρατική παρέμβαση, το ελληνικό κράτος, παρενέβη και επιδότησε τις Τράπεζες, αντί να αφήσει να λειτουργήσουν οι νόμοι της αυτορρύθμισης και της αγοράς. Με δικά μας χρήματα. Κορυφαίοι εκπρόσωποι του νεοφιλελευθερισμού στην Ελλάδα, όπως ο Στέφανος Μάνος, διαφώνησαν με αυτή την κίνηση. Έτσι ο άκρατος κρατισμός,αυτός της επιλεκτικής επιδότησης, εκφράστηκε στο αντιπροσωπευτικότερο πεδίο της αγοράς,που είναι οι Τράπεζες.
Ένα απλό ερώτημα είναι,γιατί το κράτος δεν παρεμβαίνει στις χιλιάδες επιχειρήσεις που κλείνουν κάθε μέρα; Γιατί δεν επιδοτεί, δεν δανειοδοτεί με χαμηλά επιτόκια τους επαγγελματίες που προσπαθούν να κρατήσουν τις επιχειρήσεις τους; Δεν είναι αυτό κομμάτι της αγοράς; Δεν καταρρέει η Οικονομία όταν καταρρέουν αυτοί;
«Μα οι ελληνικές Τράπεζες ζημιώθηκαν επειδή αγόρασαν Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου τα οποία κουρεύτηκαν» απαντούν κάποιοι. Και τα ασφαλιστικά ταμεία αναγκάστηκαν να αγοράσουν Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου τα οποία κουρεύτηκαν, αλλά τα αφήνουν να καταρρεύσουν μαζί με την Κοινωνική Ασφάλιση. Αλλά γιατί οι Τράπεζες αγόρασαν Ομόλογα; Γιατί πήραν αυτό το ρίσκο, δεν απαντά κανένας. Μα γιατί σε συνεννόηση με τις κυβερνήσεις και την Τράπεζα της Ελλάδας, οι τραπεζίτες εξυπηρετούσαν το ελληνικό Δημόσιο στην δημιουργική λογιστική του, παίρνοντας ως αντάλλαγμα τη δυνατότητα να κάνουν ό,τι θέλουν στον Τραπεζικό τομέα. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και το δικαίωμα να δανείζονται με 1% και να μας δανείζουν με 8%. Κυρίως όμως απέκτησαν το δικαίωμα να δημιουργήσουν μια ζούγκλα κλεπτοκρατίας και σκανδάλων.
Οι Τράπεζες, δεν ζημιώθηκαν γιατί μολύνθηκαν από το ελληνικό Δημόσιο, αλλά γιατί έκλεψαν οι Τραπεζίτες, δάνεισαν δικές τους εταιρείες ή φίλους τους οι οποίοι συμμετείχαν σε εικονικές αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων, έδωσαν θαλασσοδάνεια χωρίς αντίκρισμα σε Μέσα Ενημέρωσης για να εξασφαλίσουν τη σιωπή τους… Σε πολλές περιπτώσεις έκλεψαν τους μικρομετόχους, πουλώντας ακίνητα που είχαν αγοράσει με δάνεια της Τράπεζας σε πολλαπλάσιες τιμές στην ίδια την Τράπεζα. Συνεπώς οι Τράπεζες δεν ζημιώθηκαν από την κρίση αλλά από την χρήση.
Αλλά ακόμη και αν ζημιώθηκαν από τον συνεταιρισμό με το κράτος, πήραν ένα ρίσκο στα πλαίσια της αγοράς. Γιατί πρέπει εγώ να πληρώσω το ρίσκο του Τραπεζίτη που για να εξυπηρετήσει την κυβέρνηση έκανε ό,τι ήθελε δίνοντας ταυτόχρονα θαλασσοδάνεια στα κανάλια; Η άποψη πως οι Τράπεζες μολύνθηκαν από το Δημόσιο, είναι συγκαλυπτική των τεράστιων σκανδάλων που είναι σε εξέλιξη τα τελευταία 10 χρόνια στην Τράπεζα της Ελλάδας και στις Τράπεζες συνολικά. Έτσι οι μαύρες τρύπες αποδίδονται στο δημοσιονομικό πρόβλημα και δεν πάει κανένας φυλακή. Σε αυτά τα πλαίσια αναπτύσσεται και η τρομοκρατία πως αν καταρρεύσουν Τράπεζες θα καταρρεύσουν τα πάντα. Γιατί δεν ελέγχονταν λοιπόν οι Τράπεζες και μετά να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τίμιες;
Αυτές οι Τράπεζες, ήταν που με ευθύνη τους (με βάση τους κανόνες της αγοράς πάντα) έδωσαν αφειδώς δάνεια σε ανθρώπους που δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν. Αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι καλούνταν ακόμη και τηλεφωνικώς να πάρουν ένα δάνειο «για την πιτυρίδα», δεν μπορούν να τα αποπληρώσουν σήμερα. Όπως κάνουν το Mega, ο Τράγκας και πολλοί άλλοι πελάτες των Τραπεζών. Το αποτέλεσμα είναι πως θα τους κατασχέσουν το σπίτι. Το Mega βεβαίως δεν το κατέσχεσαν αλλά έδωσαν δάνειο επαναχρηματοδότησης 100 εκατομμυρίων, αν θυμάστε.
Το αποτέλεσμα των κατασχέσεων θα είναι κατάρρευση νοικοκυριών, επιδείνωση των συνθηκών στην κοινωνία, κοινωνική αναταραχή. Ο βασικότερος μοχλός της Οικονομίας, δηλαδή ο άνθρωπος του οποίου θα κατασχέσουν το σπίτι,θα καταρρεύσει. Και η κατάρρευση των παραγωγικών μονάδων,του ανθρώπινου δυναμικού που είναι ήδη σε άθλια κατάσταση, είναι βασικότερο από την κατάρρευση των Τραπεζών. Πρωτίστως Οικονομία είναι οι άνθρωποι. Χωρίς ανθρώπους, ακόμη και με Τράπεζες, δεν υπάρχει και δεν αναπτύσσεται Οικονομία. Παρ’ όλα αυτά με διάφορα προσχήματα,θα προχωρήσουν στους πλειστηριασμούς. Δεν θα διασώσουν τα νοικοκυριά με διευκολύνσεις, όπως έσωσαν τους μπατακτσήδες και τζαμπατζήδες (κατά Διβάνη) τραπεζίτες.
- Υποχρεωτικές οι νέες δηλώσεις για όλους τους ιδιοκτήτεςαυθαιρέτων
- Τι θα ισχύει για μικροπαραβάσεις
- Τι γίνεται σε περιπτώσεις που υποβληθούν αναληθή στοιχεία
Τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου αρχίζει η διαδικασία για την υπαγωγή στη νέα ρύθμιση των ιδιοκτητών που θέλουν να τακτοποιήσουν τα αυθαίρετα τους, με την έναρξη της λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος που διαχειρίζεται το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Στο νέο νόμο θα ενταχθούν υποχρεωτικά και όλες οι παλιές περιπτώσεις τακτοποίησης που είχαν προχωρήσει με το προηγούμενο νομικό πλαίσιο. Όπως αναφέρει το ΕΘΝΟΣ, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου 389.659 περιπτώσεις βρίσκονται σε φάση υπαγωγής στον παλιό νόμο. Δηλαδή έχει καταβληθεί τουλάχιστον το παράβολο.
Έτσι, όλοι οι ιδιοκτήτες των παλιών περιπτώσεων που έχουν κάνει υπαγωγή στον νόμο 4014/11, οφείλουν , αναγκαστικά, να υποβάλουν εκ νέου, μέσω μηχανικού, αίτηση τακτοποίησης/νομιμοποίησης.
Κι αυτό γιατί σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος ο νέος νόμος περιέχει διατάξεις που δεν υπήρχαν στον παλιό, όπως η θεσμοθέτηση κατηγοριών με ανάλογα με το βάρος της αυθαιρεσίας.
Οι αλλαγές
-Με το νέο νόμο τακτοποιούνται οριστικά οι κατοικίες που κατασκευάστηκαν πριν από το 1975 με την πληρωμή παραβόλου 500 ευρώ (με τον παλιό νόμο έπρεπε να καταβληθεί το 15% του ειδικού προστίμου)
-Για πέργκολες, φούρνους, διακοσμητικούς κρουνούς, μικροϋπερβάσεις σε εξώστες, αποθήκες κλπ προβλέπεται η πληρωμή 500 ευρώ για τη νομιμοποίηση τους ανεξαρτήτως του αριθμού τους ( ο παλιός νόμος προέβλεπε την καταβολή του ποσού για κάθε κατασκευή)
-Στις ευπαθείς ομάδες αυτή υπάγονται τώρα περισσότερες κατηγορίες πολιτών όπως οι πολύτεκνοι, τρίτεκνοι και μακροχρόνια άνεργοι
-Ο νέος νόμος παρέχει οριστική τακτοποίηση- νομιμοποίηση σε σχέση με τα 30 χρόνια που προέβλεπε το προηγούμενο πλαίσιο
Πότε επιστρέφονται χρήματα
Αν προκύψει ότι ο ιδιοκτήτης ακινήτου έχει καταβάλλει περισσότερα χρήματα από όσα απαιτούνται με τη νέα ρύθμιση, το υπουργείο προβλέπει συμψηφισμό ή κι επιστροφή χρημάτων.
Στο σύστημα υπάρχουν 172.452 δηλώσεις που βρίσκονται σε φάση επεξεργασίας, χωρίς να έχει πληρωθεί κανένα ποσό. Αυτές οι δηλώσεις θεωρούνται μη υποβληθείσες και οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να καταθέσουν ξανά όλο το φάκελο. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και στις περιπτώσεις τακτοποίησης των ημιυπαίθριων που ρυθμίστηκαν μέσω των πολεοδομιών το 2010.
Οι “βαριές” παραβάσεις
Οι περιπτώσεις τακτοποίησης ακινήτων με “βαριές” αυθαιρεσίες ή χωρίς άδεια θα περάσουν από το μικροσκόπιο των ελεγκτών δόμησης.
Ακόμα κι αν ο ιδιοκτήτης υποβάλλει δήλωση και πληρώσει το παράβολο, θα πρέπει να περιμένει μέχρι να γίνει έλεγχος στο ακίνητό του και να πιστοποιηθεί πως το αυθαίρετο δεν βρίσκεται σε περιοχή όπου απαγορεύεται το χτίσιμο ή οτι το ακίνητο δεν χτίστηκε μετά τις 28 Ιουλίου 2011. Αυτή η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει 2-3 χρόνια.
Μόλις πληρωθεί το παράβολο και το αυθαίρετο υπαχθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα της τακτοποίησης, ελεγκτής δόμησης θα εκδώσει πόρισμα για την πληρότητα και την ορθότητα των στοιχείων που υποβλήθηκαν. Σε αντίθετη περίπτωση του ακίνητο βγαίνει από την ρύθμιση και το ενδεχόμενο κατεδάφισης παραμένει ανοικτό.
Πληθαίνουν οι καταγγελίες για πλαστά ασφαλιστήρια αυτοκινήτων.
-Αυστηρά κριτήρια περιλαμβάνονται στο σχέδιο της κυβέρνησης για την απελευθέρωση των πλειστηριασμών
-Πενταετής προστασία του ακινήτου, ανεξόφλητο ποσό και σταδιακή μείωση αντικειμενικής αξίας
-Ποιοι θα έχουν ευνοϊκότερη μεταχείρηση
Συγκεκριμένα κοινωνικά κριτήρια και κοινωνικές παραμέτρους θα έχει η ρύθμιση για την άρση των πλειστηριασμών.
Σύμφωνα με την Καθημερινή η κυβέρνηση επεξεργάζεται πρόταση η οποία προβλέπει θέσπιση πενταετούς προστασίας της κύριας κατοικίας από πλειστηριασμούς με αφετηρία το 2009. Επίσης θα συνυπολογίζεται το ανεξόφλητο ποσό του δανείου. Αυτό σημαίνει πως όσοι έχουν πληρώσει περισσότερες δόσεις, θα έχουν ευνοϊκότερη μεταχείριση. Παράλληλα, θα προβλέπεται σταδιακή μείωση του ποσού των 200.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας, για το οποίο υπάρχει πρόβλεψη για προστασία από πλειστηριασμούς, πιθανώς κατα 10% το χρόνο.
Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει πως θα διατηρήσει το δίχτυ προστασίας στις ευπαθείς ομάδες (ανέργους, πολύτεκνους, άτομα με ειδικές ανάγκες) ενώ θα καθιερωθούν οι θεσμοί του “συνεργάσιμου δανειολήπτη” και των “αναγκαίων δαπανών διαβίωσης”.
Έτσι θα γίνονται ρυθμίσεις δανείων προκειμένου να διευκολυνθούν όσοι θέλουν να είναι συνεπείς αλλά έχουν αντικειμενικές δυσκολίες στην αποπληρωμή των δανείων τους.
Η ηγεσία του ΥΠΑΝ εκτιμά ότι ο συνολικός αριθμός των ακινήτων που βρίσκονται σε καθεστώς αναμονής πλειστηριασμού δεν ξεπερνούν τα 15.000 τον χρόνο και αν ισχύσει η σταδιακή απελευθέρωση εκείνων που συμπληρώνουν την πενταετία, δεν θα βγαίνουν «στο σφυρί» περισσότερα από 6.000 - 7.000 ακίνητα τον χρόνο.
Την πλήρη απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων αναμένεται να προωθήσει η κυβέρνηση από Σεπτέμβριο, στο πλαίσιο της προσαρμογής της νομοθεσίας στις ανάγκες της αγοράς (και στις απαιτήσεις της τρόικας). Η απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων αποτελεί ακόμη ένα θέμα το οποίο έχει θέσει η τρόικα και αναμένει την απάντηση του υπουργείου Ανάπτυξης τις επόμενες ημέρες. Υπενθυμίζεται ότι όπως διαρεεται , η τρόικα ζητεί την απελευθέρωση του καθεστώτος προστασίας των ενοικιαστών.
Στην επαγγελματική στέγη, υπενθυμίζεται ότι για όλο το 2013 διατηρείται ο ελαστικός χαρακτήρας των σχέσεων μισθωτών επαγγελματικών ακινήτων και ιδιοκτητών - εκμισθωτών σύμφωνα με μία από τις τελευταίες πράξεις νομοθετικού περιεχομένου για το 2012 που είχε τίτλο «Κατεπείγουσες ρυθμίσεις για την οικονομική ανάπτυξης της χώρας». Η συγκεκριμένη ρύθμιση μειώνει σημαντικά το κόστος για μισθωτές καταστημάτων ή γραφείων που έχουν αποφασίσει - λόγω κρίσης - είτε να διακόψουν τη δραστηριότητά τους είτε να μετεγκατασταθούν σε φθηνότερα ακίνητα. Απώτερος στόχος της ρύθμισης ήταν η μείωση του κόστους λειτουργίας των εμπορικών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών και κατ’ επέκταση η μείωση του κόστους των παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, δίνει το δικαίωμα στους ενοικιαστές επαγγελματικών επιφανειών να καταγγείλουν - ακόμη και εάν έχει συμφωνηθεί 12ετής μίσθωση - τη σύμβαση, πληρώνοντας αποζημίωση ίση με 3+1 μήνες. Προϋπόθεση είναι να έχουν συμπληρώσει ένα χρόνο παραμονής στο ακίνητο και να πραγματοποιήσουν την καταγγελία μέχρι τις 31-12-2013. Μάλιστα, εάν οι μισθωτές ενημερώσουν τρεις μήνες νωρίτερα τον ιδιοκτήτη, τότε μπορούν να αποχωρήσουν από το ακίνητο, καταβάλλοντας μόνον έναν μήνα αποζημίωση. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη ρύθμιση, ακόμη και όσοι είχαν παραιτηθεί από το δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης, μπορούν να αποχωρήσουν από το ακίνητο, πληρώνοντας μισθώματα είτε 4 μηνών είτε ενός (εάν έχει προηγηθεί ενημέρωση πριν από τρεις μήνες) και τα παραπάνω ισχύουν και για όσους μισθώνουν διατηρητέα κτίρια.
Στην αναζήτηση των κριτηρίων που θα προστατεύσουν την κύρια κατοικία των κοινωνικά αδύνατων και όσων αποδεδειγμένα δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις των δανείων προχωρεί η κυβέρνηση. Αυτά θα τεθούν υπόψη και της τρόικας στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών. Στόχος επίσης των όσων κριτηρίων μπουν είναι να εντοπιστούν και οι «μπαταχτσήδες», γι' αυτό τον λόγο και σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες θα αναζητήσουν όσους έχουν πάρει δάνεια αλλά την ίδια στιγμή αν και διαθέτουν καταθέσεις δεν είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.
Αλλαγές
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα όσα έκαναν χθες γνωστά ο πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, αλλά και από πηγές αξιωματούχων του υπουργείου Ανάπτυξης, οι αλλαγές που έρχονται ή μελετώνται είναι:
1 Μπαίνει τέλος από την 1η Ιανουαρίου του 2014 στο καθεστώς της οριζόντιας απαγόρευσης πλειστηριασμών κύριας κατοικίας και άλλων ακινήτων. Για την ακρίβεια παύει να ισχύει ρύθμιση με την οποία προστατεύονται όλα τα ακίνητα που βρίσκονται στην κατοχή ενός οφειλέτη ανεξάρτητα από την ιδιότητά του εφόσον πρόκειται για οφειλές μόνο προς πιστωτικά ιδρύματα κάτω των 200.000 ευρώ.
Με την κατάργηση αυτής της διάταξης υπολογίζεται ό,τι θα εντοπιστούν δανειολήπτες οι οποίοι αν και έχουν τρία και τέσσερα ακίνητα και προφανώς και υψηλά εισοδήματα, εντούτοις δεν πληρώνουν καλυπτόμενοι από την απαγόρευση της διενέργειας των πλειστηριασμών. Εκτιμάται λοιπόν ό,τι με το τέλος αυτής της ρύθμισης θα βγουν στο σφυρί περί τα 7.000 ακίνητα με εμπορική χρήση ή άλλη εκτός αυτής της κύριας κατοικίας.
2 Στο «μικροσκόπιο» μπαίνει η διάταξη με την οποία προστατεύεται η κύρια ή μοναδική κατοικία ανεξάρτητα από το ύψος της οφειλής, την ιδιότητα του οφειλέτη αλλά και του δανειστή (τράπεζα, ιδιώτης). Προϋπόθεση είναι η αντικειμενική αξία του ακινήτου να μην υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο πρώτης κατοικίας (200.000 ευρώ) προσαυξημένο κατά 50%. Δηλαδή για έναν άγαμο είναι 300.000 ευρώ. Για έγγαμο ζευγάρι ανεβαίνει στα 375.000 ευρώ. Για κάθε παιδί το όριο ανεβαίνει κατά 25.000 ευρώ κι έτσι μία τετραμελής οικογένεια έχει πήχυ προστασίας τα 450.000 ευρώ. Με τα όρια αυτά προστατεύονται και νοικοκυριά με διαμερίσματα και μεζονέτες σε ακριβές περιοχές. Υπάρχει η πιθανότητα, τα όρια αυτά να κατέβουν. Είτε π.χ. το όριο των 200.000 ευρώ να κατέβει στα 150.000 ή 120.000 ευρώ.
3 Ένα άλλο κριτήριο που ίσως πέσει στο τραπέζι είναι το ύψος του ανεξόφλητου δανείου. Διαφορετική αντιμετώπιση πρέπει να έχει εκείνος που χρωστά το 80% του υπολοίπου από εκείνο που έχει αποπληρώσει το ίδιο ποσοστό.
4 Δεν αποκλείεται επίσης να εξεταστεί η θέσπιση της πενταετούς προστασίας της κύριας κατοικίας από τους πλειστηριασμούς. Με τον τρόπο αυτό βγαίνουν στο... σφυρί το πολύ 25.000 ακίνητα για τα οποία αν και είχαν ξεκινήσει το 2008 οι σχετικές διαδικασίες, εντούτοις δεν ολοκληρώθηκαν λόγω της νομοθετικής ρύθμισης. Κάθε χρόνο και μετά λοιπόν θα «ξεπαγώνουν» ακίνητα των ετών που έπονται του 2008. Δηλαδή το 2015 θα βγουν στο «σφυρί» ακίνητα του 2009.
5 Κατά το υπουργείο Ανάπτυξης, με την τελευταία τροποποίηση του νόμου Κατσέλη όσοι καταθέσουν αίτηση στο ειρηνοδικείο και μέχρι την έκδοση προσωρινής διαταγής αλλά και από την έκδοση αυτής μέχρι την εκδίκαση της αίτησης αναστέλλεται κάθε καταδιωκτικό μέσο σε βάρος των δανειοληπτών. Έτσι προστατεύουν με τον τρόπο αυτό την κύρια κατοικία τους.
6 Θα προστατεύεται η κύρια κατοικία των ανέργων, των πολύτεκνων και ενδεχομένως και ατόμων με πολύ χαμηλά εισοδήματα.
7 Από τον Σεπτέμβριο θα καθιερωθούν και οι θεσμοί του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» αλλά και των «αναγκαίων δαπανών διαβίωσης» βάσει των οποίων θα γίνονται ρυθμίσεις δανείων με σκοπό τη διευκόλυνση εκείνων που πραγματικά δεν μπορούν να είναι συνεπείς και με τον τρόπο αυτό θα μπορούν να διαφυλάττουν την κύρια κατοικία τους.
8 Σε ισχύ βέβαια είναι και ο νόμος 4161/2013 που προσδιορίζει συγκεκριμένο τρόπο ρύθμισης των ενυπόθηκων δανείων ενήμερων οφειλετών.
Τέλος το 2014
Μπαίνει τέλος από την 1η Ιανουαρίου του 2014 στο καθεστώς της οριζόντιας απαγόρευσης πλειστηριασμών κύριας κατοικίας και άλλων ακινήτων.
Παύει να ισχύει ρύθμιση με την οποία προστατεύονται όλα τα ακίνητα που βρίσκονται στην κατοχή ενός οφειλέτη ανεξάρτητα από την ιδιότητά του εφόσον πρόκειται για οφειλές μόνο προς πιστωτικά ιδρύματα κάτω των 200.000 ευρώ
Εκτιμάται λοιπόν ό,τι με το τέλος αυτής της ρύθμισης θα βγουν στο σφυρί περί τα 7.000 ακίνητα με εμπορική χρήση ή άλλη εκτός αυτής της κύριας κατοικίας.
Στροφή 180 μοιρών έκανε ο πρωθυπουργός μετά τη συνάντηση με τον Ευάγγελο Βενιζέλο και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνηση δέχτηκε να πάει πιο πέρα την «κόκκινη γραμμή» που είχε βάλει.
Άλλωστε δύσκολα θα τη γλιτώναμε σε στιγμή που η τρόικα είχε βάλει στο στόχαστρο το ξεπάγωμα των πλειστηριασμών.
Θα βγουν στο σφυρί 700.000 ακίνητα με εμπορική ή άλλη χρήση εκτός από πρώτης κατοικίας, που έχουν κατασχεθεί έως το 2008
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, με κοινωνικά κριτήρια και χωρίς να θιγούν εκείνοι που δεν έχουν να πληρώσουν αλλά μόνο οι λεγόμενοι «μπαταχτσήδες» που ενώ μπορούν, δεν αποπληρώνουν τα δάνειά τους. Αλλά βέβαια, τον τελευταίο λόγο, τον έχει η τρόικα.
Το θέμα των πλειστηριασμών θα τεθεί στους εκπροσώπους των δανειστών κατά τις διαπραγματεύσεις του Σεπτεμβρίου. Μέχρι τότε, το επιτελείο της κυβέρνηση δουλεύει στα... κόκκινα για να καταλήξει στο τελικό πλάνο που θα παρουσιάσει τους τροϊκανούς.
Οι αλλαγές που έρχονται ή μελετώνται, σύμφωνα με το Εθνος είναι:
Από τον Ιανουάριο του 2014 μπαίνει τέλος στην οριζόντια απαγόρευση πλειστηριασμών για ακίνητα μέχρι 200.000 ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα εντοπίσει δανειολήπτες, οι οποίοι αν και έχουν 3 ή 4 ακίνητα και υψηλά εισοδήματα, δεν πληρώνουν καλυπτόμενοι από την απαγόρευση.
Εκτιμάται λοιπόν, σύμφωνα με το Εθνος, ότι θα βγουν στο σφυρί 7.000 ακίνητα με εμπορική ή άλλη χρήση εκτός από πρώτης κατοικίας, που έχουν κατασχεθεί έως το 2008.
Στο μικροσκόπιο επίσης μπαίνει και η διάταξη με την οποία προστατεύεται η πρώτη ή μοναδική κατοικία, ανεξάρτητα από το ύψος της οφειλής, την ιδιότητα του οφειλέτη αλλά και του δανειστή, αν δηλαδή είναι τράπεζα ή ιδιώτης. Προϋπόθεση είναι η αντικειμενική αξία του ακινήτου να μην ξεπερνά το αφορολόγητο όριο πρώτης κατοικίας (200.000 ευρώ) προσαυξημένο κατά 50%.
Ενα άλλο κριτήριο που μελετάται είναι και το ύψος του δανείου. Διαφορετικά θα αντιμετωπιστεί όποιος χρωστά το 80% του δανείου του και αλλιώς κάποιος που έχει αποπληρώσει το αντίστοιχο ποσοστό.
Επίσης εξετάζεται να θεσπιστεί πενταετής προστασία της κύριας κατοικίας. Έτσι, θα βγουν στο σφυρί περίπου 25.000 ακίνητα που είχαν κατασχεθεί μέχρι το 2008 και είχαν ξεκινήσει οι διαδικασίες για πλειστηριασμούς αλλά «πάγωσαν».
Επίσης θα προστατεύεται η πρώτη κατοικία των ανέργων και των πολυτέκνων, ενώ από τον Σεπτέμβριο θα θεσπιστεί ο όρος του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και των «αναγκαίων δαπανών διαβίωσης» και με βάση αυτούς θα γίνονται οι ρυθμίσεις δανείων ώστε να διευκολυνθούν όσοι αποδεδειγμένα δε μπορούν να είναι συνεπείς στην αποπληρωμή των δανείων τους.
