Τα στοιχεία, τα οποία κάθε χρόνο ανακοινώνονται από διάφορους έγκυρους φορείς για την κατανάλωση ενέργειας στα κτήρια, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως απογοητευτικά, την ίδια στιγμή μάλιστα, που όλες οι χώρες ανακοινώνουν συνεχώς μέτρα αλλά και δράσεις για την μείωση της κατανάλωσης και την μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση της ενέργειας.
Με βάση λοιπόν τα πρόσφατα στοιχεία που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ενέργειας, τα κτίρια είναι υπεύθυνα για το 40% της κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και για το 36% των εκπομπών άνθρακα στην Ε.Ε.
Στην ίδια έρευνα η Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρει πως η ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων είναι το "κλειδί" για την επίτευξη των στόχων που αφορούν στην εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και στην καλυτέρευση του κλίματος. Πιο συγκεκριμένα με την ενεργειακή αναβάθμιση θα καταστεί δυνατή η μείωση κατά 20% των εκπομπών άνθρακα και παράλληλα θα υπάρξει αντίστοιχα εξοικονόμηση ενέργειας σε ποσοστό 20%.
Η αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια είναι ένας αλληλένδετος κρίκος, που τα τέσσερα βασικά του στοιχεία είναι:
- Ένας αποδοτικός τρόπος για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
- Ένας τρόπος για την ενεργειακή ασφάλεια.
- Ένας τρόπος για λιγότερες εκπομπές άνθρακα.
- Ένας τρόπος για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε πολλούς τομείς.
Οι τελευταίες έρευνες παράλληλα δείχνουν και κάποια αποτελέσματα, τα οποία ουσιαστικά καταρρίπτουν τον μύθο για το ποιος τομέας είναι υπεύθυνος για την κατανάλωση ενέργειας.
O "χάρτης" της ενεργειακής κατανάλωσης διαμορφώνεται ως εξής:
- Το 41% όλης της ενέργειας που καταναλώνεται στην Ε.Ε. χρησιμοποιείται από τα κτήρια.
- Το 33% χρησιμοποιείται από τις μεταφορές.
- και μόλις το 26% της ενέργειας που καταναλώνεται στην Ε.Ε. χρησιμοποιείται από την βιομηχανία.
Κάτι σημαντικό, που θα πρέπει όλοι να γνωρίζουμε, είναι πως το 68% της κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια αφορά την ψύξη και την θέρμανση, ενώ το 80% αυτής χρησιμοποιείται σε κτίρια, τα οποία έχουν συνολική επιφάνεια μικρότερη από 1000 τμ.
Έχοντας λοιπόν σαν δεδομένα όλα τα παραπάνω στοιχεία, είναι κατανοητό, πως θα πρέπει άμεσα να βρεθούν λύσεις, οι οποίες να έχουν σαν κύριο στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. Και είναι ευνόητο πως οι λύσεις αυτές δεν θα πρέπει να αφορούν μόνο τα νέα - υπό κατασκευή κτίρια, αλλά να δοθεί και η πρέπουσα σημασία και στα παλαιότερα κτίρια, μια που σε αυτά επισημαίνεται το πιο έντονο πρόβλημα.
Μία από αυτές τις λύσεις σίγουρα είναι το Γερμανικό πρότυπο κατασκευής -ανακατασκευής κτιρίων "Passive House" γνωστό επίσης ως πρότυπο "Σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης".
Τι είναι όμως το πρότυπο Passive House;
Με το όρο Passive House ή (Passiv Haus όπως είναι η Γερμανική ονομασία) εννοούμε αυστηρά τις διαδικασίες για την επίτευξη υψηλής ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων με σκοπό την μείωση στο μέγιστο βαθμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Με την εφαρμογή του προτύπου αυτού έχουμε ως αποτέλεσμα κτήρια εξαιρετικά χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης τα οποία απαιτούν ελάχιστη ενέργεια για τη θέρμανση τους, την ψύξη τους και για την χρήση ζεστού νερού.
Το πρότυπο Passive House δεν περιορίζεται μόνο στην κατασκευή ή ανακατασκευή κατοικιών. Πολλά κτίρια γραφείων, σχολεία, παιδικοί σταθμοί, σούπερ μάρκετ, νοσοκομεία έχουν κατασκευαστεί με το πρότυπο αυτό.
Ο σχεδιασμός ενός κτιρίου κατά το πρότυπο Passive House σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεξάρτητο στοιχείο ενός αρχιτεκτονικού σχεδίου. Είναι μέρος μίας ολιστικής διαδικασίας σχεδιασμού, και για να έχει το μέγιστο επιθυμητό αποτέλεσμα θα πρέπει να ενσωματωθεί με το αρχιτεκτονικό σχέδιο.
Ήδη το πρότυπο αυτό έχει εφαρμοστεί σε πληθώρα νέων κτιρίων αλλά και σε ανακατασκευή παλαιότερων κτηρίων και έχει εξαιρετικά αποτελέσματα όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση.
Προϋποθέσεις Passive House
Για να χαρακτηριστεί ένα κτίριο Passive House θα πρέπει να πληροί μια σειρά προϋποθέσεων. Τα κτίρια θα πρέπει να σχεδιαστούν έτσι ώστε οι ετήσιες απαιτήσεις για ψύξη και θέρμανση να μην ξεπερνούν τις 15 Kw/τμ. Αντίστοιχα η ετήσια συνολική ενέργεια (primary energy) δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 120 Kw/τμ.
Το πρότυπο κατασκευής Passive House είναι το μόνο που πλησιάζει τις προδιαγραφές του προτύπου με την ονομασία "Zero Energy Homes" (ZEH), δηλαδή μηδενικής κατανάλωσης κτήρια. Είναι σαφές ότι ακολουθώντας το πρότυπο αυτό, επιτυγχάνουμε την κατασκευή κτηρίων που πραγματικά καταναλώνουν μόλις το 10% της ενέργειας, που καταναλώνουν τα συμβατικά και στην συνέχεια χρησιμοποιώντας επικουρικά Α.Π.Ε. (φωτοβολταϊκά, αιολική ενέργεια κλπ) είναι πολύ εύκολο να επιτύχουμε όχι μόνο κτίρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης αλλά κτήρια που παράγουν πολύ περισσότερη ενέργεια απ’ όση καταναλώνουν.
Μέθοδοι Αξιολόγησης και Πιστοποίησης Κτιρίων
Η ιστορία της αξιολόγησης και πιστοποίησης των Πράσινων και Αειφόρων Κτιρίων ξεκίνησε πριν από 22 χρόνια στην Αγγλία. Την πρωτοπορία στον τομέα αυτό την έχει το Βρετανικό σύστημα που ονομάζεται BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) και που ήδη έχει πιστοποιήσει περισσότερα από 200.000 κτήρια σε όλο τον κόσμο. Στην συνέχεια αναπτύχθηκαν και άλλες μέθοδοι και σε άλλες χώρες για την αξιολόγηση - πιστοποίηση των κτιρίων. Οι πιο γνωστές είναι το LEED (Η.Π.Α.), το DGNB (Γερμανία), το Green Star (Αυστραλία).
Ο κύριος άξονας των πιστοποιήσεων αυτών είναι το τρίπτυχο "σχεδιασμός - κατασκευή - χρήση". Για να πιστοποιηθεί ένα κτίριο θα πρέπει να έχει μία αξιόλογη βαθμολογία σε θέματα που αφορούν στην εξοικονόμηση της ενέργειας, τη σωστή διαχείριση του νερού, τη σωστή διαχείριση των αποβλήτων, τη χρήση πράσινων υλικών, την ελαχιστοποίηση της ρύπανσης που προκαλείται κατά την διάρκεια της κατασκευής, την ελαχιστοποίηση του αποτυπώματος άνθρακα κατά την μεταφορά των υλικών αλλά και την οικολογία και σε κάποιες περιπτώσεις και την καινοτομία.
Προς το παρόν σε καμία χώρα, κανένα από αυτά τα συστήματα αξιολόγησης -πιστοποίησης δεν είναι υποχρεωτικό. Είναι καθαρά θέμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας να προβεί σε αυτή τη διαδικασία ο ιδιοκτήτης του κάθε ακινήτου, δίνοντας ουσιαστικά και πρακτικά ένα πιστοποιητικό στο κτίριο του, εντάσσοντας το με αυτόν τον τρόπο σε ένα παγκόσμιο οικοσύστημα κτιριακής αειφορίας.
Με αυτό τον τρόπο το κάθε ακίνητο αποκτά προστιθέμενη αξία και συμβάλλει με απτές αποδείξεις στην προστασία του περιβάλλοντος. Είτε ο στόχος είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η σημαντική οικονομία στους λογαριασμούς ενέργειας είτε η κατασκευή ενός κτιρίου υψηλής ποιότητας και προδιαγραφών, η επιλογή ενός πράσινου και με ταυτότητα κτιρίου υποδηλώνει σαφέστατα πρωτοπορία.
www.buildnet.gr
