Μπορεί οι τιμές των κατοικιών να καταγράφουν όλο και μεγαλύτερη πτώση, ωστόσο ακόμα λιγότεροι είναι εκείνοι που έχουν τη δυνατότητα ή ακόμα και την επιθυμία -εν μέσω του κλίματος εργασιακής και οικονομικής ανασφάλειας που έχει δημιουργηθεί- να αποκτήσουν νέα κατοικία. Ετσι ερμηνεύουν φορείς της αγοράς την κάθετη πτώση των αγοραπωλησιών ακινήτων κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους.
Οπως προέκυψε από τα σχετικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος που δημοσιοποιήθηκαν πριν από λίγες ημέρες, κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους οι συναλλαγές-εκτιμήσεις κατοικιών δεν ξεπέρασαν τις 11.800, καταγράφοντας πτώση πάνω από 50%, συγκριτικά με τις περίπου 25.000 την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Σε σχέση δε με τα χρόνια πριν από την κρίση, πρόκειται για άνευ προηγουμένου συρρίκνωση, καθώς το μέγεθος της σημερινής αγοράς κατοικίας είναι περίπου το 1/5 του αντίστοιχου μεγέθους των προηγούμενων ετών.
Κάθε πέρυσι και καλύτερα
Σύμφωνα με την ΤτΕ, κατά το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους οι συναλλαγές περιορίστηκαν σε μόλις 5.800, έναντι 6.000 κατά τους πρώτους τρεις μήνες, διαγράφοντας πτώση της τάξεως του 51,4% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Υπενθυμίζεται ότι στο σύνολο του 2011, ο αριθμός των εκτιμήσεων διαμορφώθηκε σε 42.300, εμφανίζοντας σημαντική μείωση, κατά 43,2%, έναντι του προηγούμενου έτους, όταν είχαν ανέλθει σε 74.500.
Ταυτόχρονα, ο ρυθμός μείωσης των τιμών έχει αρχίσει να επιταχύνεται, καθιστώντας όλο και περισσότερες κατοικίες πιο ελκυστικές. Κατά το δεύτερο τρίμηνο, η μείωση των τιμών διαμορφώθηκε σε 10,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Η πτώση ήταν μεγαλύτερη για τα νεόδμητα διαμερίσματα, καθώς διαμορφώθηκε σε 10,8%, έναντι 9,7% για τα παλιότερα ακίνητα. Πρόκειται για μια τάση που έχει χαρακτηρίσει μέχρι τώρα το τρέχον έτος και αντανακλά τη διάθεση όλο και περισσότερων κατασκευαστών να μειώσουν τις απαιτήσεις τους προκειμένου να κατορθώσουν να διαθέσουν μέρος του αποθέματος των απούλητων διαμερισμάτων τους. Η κινητικότητα αυτή από την πλευρά των επαγγελματιών αποδίδεται από φορείς της αγοράς στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τις φορολογικές επιβαρύνσεις στις οποίες υπόκεινται, με σημείο αναφοράς τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ), με τα σημειώματα της εφορίας να έχουν ήδη ξεκινήσει να αποστέλλονται, έπειτα από διετή καθυστέρηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι και τα τέλη του 2011, τη μεγαλύτερη μείωση των τιμών παρουσίαζαν τα παλιότερα ακίνητα και όχι τα νεόδμητα.
Ωστόσο, αυτή η πτώση, όπως αποδεικνύεται, δεν είναι αρκετή για να δελεάσει τους αγοραστές, δείγμα της επίδρασης που έχουν επιφέρει η ύφεση, η συνεχής υιοθέτηση νέων μέτρων και περικοπών και η εργασιακή ανασφάλεια, σε συνδυασμό βέβαια και με τη συνεχή κάμψη της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, είτε μέσω των σχεδόν καθολικών μειώσεων των μισθών είτε μέσω της αύξησης των φορολογικών επιβαρύνσεων. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση αρνητικής ψυχολογίας στην αγορά κατοικίας έχουν βέβαια διαδραματίσει και οι πολλαπλές εισφορές και οι φόροι επί των ακινήτων, με αποτέλεσμα η ιδιοκτησία να αποτελεί πλέον «κατάρα» για πολλούς.
Πράγματι, για το 2011 ως σύνολο, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης των τιμών για τα νεόδμητα και τα παλαιότερα διαμερίσματα ήταν 4,9% και 5,7%, αντίστοιχα, ενώ ανάλογη σχέση παρατηρήθηκε το 2010, με την κάμψη των νεόδμητων να είναι -4,2% και των παλαιότερων 5,0%. Ακόμα μεγαλύτερη ήταν η διαφορά το 2009, με τις τιμές των νέων να περιορίζονται κατά μόλις 2% και των παλιότερων κατά 4,8%.
Από την ανάλυση των στοιχείων κατά γεωγραφική περιοχή, προκύπτει ότι οι τιμές των διαμερισμάτων το δεύτερο τρίμηνο του 2012 ήταν μειωμένες σε σύγκριση με το β΄ τρίμηνο του 2011 κατά 10,8% στην Αθήνα, 12,4% στη Θεσσαλονίκη, 9,9% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 8,0% στις λοιπές περιοχές της χώρας. Για το σύνολο του 2011, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, η μείωση των τιμών στις ίδιες περιοχές σε σχέση με το 2010 ήταν 6,4%, 6,8%, 4,1% και 4,1% αντίστοιχα. Αυτά τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η μείωση των τιμών των διαμερισμάτων το 2011, καθώς και τα πρώτα δύο τρίμηνα του 2012, ήταν μεγαλύτερη στα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, έναντι των άλλων περιοχών.
Μικρότερα και φθηνότερα
Ο όγκος των οικιστικών ακινήτων που αφορούσαν οι συναλλαγές-εκτιμήσεις (με βάση το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων) ήταν μειωμένος κατά 50,8% το β τρίμηνο του 2012 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011, ενώ ολόκληρο το 2011 ο όγκος των συναλλαγών με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 40,3%. Οσον αφορά την αξία των οικιστικών ακινήτων τα οποία αφορούσαν οι συναλλαγές-εκτιμήσεις που πραγματοποιήθηκαν με τη διαμεσολάβηση των πιστωτικών ιδρυμάτων, το β τρίμηνο του 2012 ήταν μειωμένη κατά 56,4% έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2011. Η μέση ετήσια μείωση το 2011 ήταν 40,1%.
