Με στόχο την προσέλκυση εκατοντάδων χιλιάδων ιδιοκτητών ακινήτων με αυθαίρετα να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις νομιμοποίησης, το υπουργείο Περιβάλλοντος παρουσίασε το σχέδιο νόμου το οποίο επίσης, επιχειρεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το μεγάλο αυτό πολεοδομικό πρόβλημα. Το σχέδιο νόμου που παρουσίασε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σταύρος Καλαφάτης και κατατέθηκε στη Βουλή, περιλαμβάνει μια σειρά από διευκολύνσεις και εκπτώσεις στην αποπληρωμή των προστίμων ορίζοντας, σε κάθε περίπτωση, ελάχιστη μηνιαία δόση στα 50 ευρώ και ελάχιστη εξαμηνιαία στα 300 ευρώ.
Σύμφωνα με τα νομοσχέδιο «Αντιμετώπιση της Αυθαιρετης Δόμησης - Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο και άλλες διατάξεις» σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής, εντός του πρώτου εξαμήνου, παρέχεται έκπτωση 20% επί του συνολικού προστίμου, ενώ σε περίπτωση καταβολής 30% του προστίμου μέσα στο πρώτο εξάμηνο, η έκπτωση ορίζεται στο 10% του προστίμου.
Οποιος υπαχθεί στον νέο νόμο εντός του πρώτου εξαμήνου από τη δημοσίευσή του, το πρόστιμο καταβάλλεται εντός προθεσμίας 102 μηνών (ή 17 εξαμήνων), δηλαδή σε... 8,5 χρόνια. Στο δεύτερο εξάμηνο δημοσίευσης του νόμου, το πρόστιμο θα πρέπει να καταβληθεί εντός 84 μηνών (ή 14 εξαμήνων), ενώ στο τρίτο εξάμηνο από τη δημοσίευση του το πρόστιμο καταβάλλεται εντός 60 μηνών (ή 10 εξαμήνων), με καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση οι 18 μήνες από τη δημοσίευση του ΦΕΚ.
Στις ειδικές ομάδες του πληθυσμού (άτομα με αναπηρία, παλιννοστούντες ομογενείς, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι κ.ά.), για τις οποίες είχε προβλεφθεί μείωση του ειδικού προστίμου έως και 85%, προστίθενται και οι μακροχρόνια άνεργοι, για τους οποίους προβλέπεται τελικά έκπτωση 30% του προστίμου της τακτοποίησης αυθαιρέτου εφόσον πρόκειται για κύρια κατοικία.
Συγκεκριμένα, στα άτομα με ποσοστά αναπηρίας 80% και άνω καθώς και πρόσωπα που επιβαρύνονται φορολογικά από πρόσωπα με τις παραπάνω ιδιότητες θα καταβάλουν ποσοστό 15% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Επίσης, όσοι υπάγονται στην κατηγορία ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑμεΑ) με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, με ατομικό εισόδημα έως 12.000 ευρώ ή οικογενειακό 18.000 ευρώ θα καταβάλουν 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Επιπλέον, οι παλινοστούντες ομογενείς θα καταβάλουν το 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου και οι πολύτεκνοι θα καταβάλουν το 20% του ειδικού προστίμου για την κύρια κατοικία. Ενώ, οι τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, για την υπαγωγή τους στο άρθρο 8 (ρύθμιση αναστολής και εξαίρεσης από την κατεδάφιση) της κύριας κατοικίας θα καταβάλουν το 30% του ειδικού προστίμου.
Κατηγοριοποίηση
«Ξέρουμε ότι το ζήτημα των αυθαιρέτων είναι πολύ δύσκολο. Οι ρίζες του ξεκινούν από το παρελθόν, έχει πολλές διαστάσεις και δεν χωρά πολιτικός κομματισμός» όπως επεσήμανε χθες χαρακτηριστικά, ο Σταύρος Καλαφάτης, τονίζοντας πως «Κατηγοριοποιούμε τις αυθαιρεσίες, με βάση την επίπτωση που έχουν στο περιβάλλον και αποτρέπουμε τη δημιουργία νέας γενιάς αυθαιρέτων».
Στις μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις (χωρίς άδεια ή υπέρβαση συντελεστή δόμησης άνω του 40% ή επιτρεπόμενου ύψους άνω του 20%) αναστέλλεται για 30 χρόνια η επιβολή κυρώσεων μετά την υπαγωγή στον νέο νόμο και την καταβολή παραβόλου και προστίμου. Τα συγκεκριμένα αυθαίρετα μπορεί να τακτοποιηθούν διά παντός και να εξαιρεθούν οριστικά από την κατεδάφιση καθώς με την καταγραφή των αυθαίρετων κατασκευών μετά το 2014, με απόφαση του αρμόδιου υπουργού Περιβάλλοντος θα επιλεγούν οι περιοχές που θα πολεοδομηθούν.
Σε κάθε περίπτωση αυτός ο πολεοδομικός σχεδιασμός θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός πέντε ετών από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης. Σε όλα τα αυθαίρετα με μεγάλες παραβάσεις θα πραγματοποιείται εντός επτά ετών από τη δημοσίευση του νόμου, έλεγχος των υποβαλλόμενων στοιχείων από ελεγκτή δόμησης κατόπιν υποβολής αίτησης στην αρμόδια υπηρεσία Δόμησης από τον ενδιαφερόμενο, ενώ εντός επταετίας θα πρέπει να ανταλλάσσεται ή να εξαγοράζεται ο συντελεστής δόμησης ίσος με την υπέρβαση δόμησης που έχει πραγματοποιηθεί μέσω της ηλεκτρονικής διαδικασίας της Τράπεζας Γης.
Στις μεσαίες παραβάσεις αναστέλλεται για 30 χρόνια η επιβολή κυρώσεων, μετά την καταβολή παραβόλου και προστίμου, σε αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσεις, εφόσον η υπέρβαση συντελεστή δόμησης και κάλυψης δεν ξεπερνά το 40% και ύψους το 20%. Οι κατασκευές αυτές εξαιρούνται της κατεδάφισης οριστικά μετά τη συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου. Ενώ, η κατηγορία των μικρών παραβάσεων εξαιρείται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ και χωρίς την καταβολή ειδικού προστίμου. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται φούρνοι σε ακάλυπτο χώρο, προσθήκη εξωτερικής μόνωσης, υπέρβαση ως 10% των διαστάσεων εξώστη, υπέρβαση της μάντρας ως ένα μέτρο κ.τλ. Οπως επεσήμανε ο Σταύρος Καλαφάτης, όσοι έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις του νόμου 3843 (ημιυπαίθριοι) και στον 4014 (νόμος Παπακωνσταντίνου) θα μεταφερθούν στις διατάξεις του νέου νόμου χωρίς κανένα πρόβλημα, με ηλεκτρονική αίτηση.
Κατεδαφίσεις
Όλες οι αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις, οι οποίες έγιναν μετά τις 28/7/2011 καθώς και δεν μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις του παρόντος, είναι κατεδαφιστέες. Σε περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης των αποφάσεων κατεδάφισης λόγω της άρνησης των ιδιωτικών επιχειρήσεων να συνάψουν τις σχετικές συμβάσεις θα επιβάλλεται και πρόστιμο ύψους από 6.000 έως 10.000 ευρώ.
Βασικά στοιχεία
Κατεδαφιστέα τα αυθαίρετα μετά τις 28/7/2011. Με πρόστιμα έως και 10 χιλ. ευρώ απειλούνται οι ιδιωτικές επιχειρήσεις που έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν πρωτόκολλα κατεδάφισης και αρνηθούν.
Οι τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, για την υπαγωγή τους στο άρθρο 8 (ρύθμιση αναστολής και εξαίρεσης από την κατεδάφιση) της κύριας κατοικίας θα καταβάλουν το 30% του ειδικού προστίμου.
Για τους μακροχρόνια άνεργους προτείνεται η καταβολή του 70% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
Καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση ορίστηκε η πάροδος των 18 μηνών από τη δημοσίευση του νόμου (ΦΕΚ).
