Δεν είναι λίγες οι πρόσφατες δημοσιεύσεις που σχετίζονται με την απαισιοδοξία που αιωρείται στον κλάδο. Πολλές είναι οι φωνές εκείνες που δίνουν και ορίζοντα οκταετίας μέχρι η αγορά ακινήτων να επανέλθει σε εύρυθμη λειτουργία. Υπάρχει όμως συνταγή για να αρχίσει ταχύτερα η ανάκαμψη και η λειτουργία αυτής της ατμομηχανής;
Με βάση τα σημερινά δημοσιεύματα, κυρίως μάλιστα εκείνα που έλαβαν υπόψη τους τη σχετική μελέτη που εκπόνησε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η επικρατούσα απαισιοδοξία προκύπτει από τα επιχειρήματα που διατυπώνονται στο ακόλουθο τμήμα. Τα σχετικά άρθρα είναι τόσο από το capital.gr όσο και από τα polytexnikanea.gr.
"Δυσοίωνες είναι οι προοπτικές που διαγράφονται για την πορεία της κτηματαγοράς, σύμφωνα με την οικονομική συγκυρία δεύτερου εξαμήνου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) που στηρίζεται σε ερωτήσεις που τέθηκαν σε παράγοντες της αγοράς ακινήτων. Το εγχώριο real estate είναι εγκλωβισμένο στην απουσία ρευστότητας λόγω της εξαετούς ύφεσης και στην υπερπροσφορά κατοικιών και επαγγελματικών ακινήτων. Έτσι είναι απαραίτητη η δημιουργία κλίματος με προοπτική, όπως σημειώνεται σχετικά, κάτι που δύσκολα θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα. Και αυτό εξαιτίας της συνεχούς επιβολής φόρων, της μη χορήγησης τραπεζικών δανείων και των αρνητικών ρυθμών ανάπτυξης που δεν είναι άμεσα αναστρέψιμοι.
Η έκθεση του ΟΠΑ σημειώνει ότι η αγορά ακινήτων είναι τραπεζοκίνητη, με το μεγάλο απόθεμα αδιάθετων κατοικιών, που κυμαίνεται από 200.000 έως 270.000 να αποτελεί το κυρίαρχο πρόσκομμα εξόδου από την κρίση της αγοράς. Και, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, λόγω και του οξύτατου δημογραφικού προβλήματος, η απορρόφηση του αποθέματος θα είναι εξαιρετικά αργή. Όπως είχε προβλέψει το Capital.gr περίπου πριν από μία τριετία, όταν η Ελλάδα κατέφυγε στη βοήθεια της τρόικας, η κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας και η μείωση των μισθών οδήγησαν σε απαξίωση το real estate. Το ΟΠΑ εκτιμά ότι η ανεργία από την οικοδομική δραστηριότητα θα αυξηθεί έως το τέλος της χρονιάς, με αποτέλεσμα ο κλάδος να εκτιμάται ότι θα επηρεάσει αρνητικά και το ΑΕΠ.
Η πλειονότητα των ειδικών της κτηματαγοράς, δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα πότε θα έρθει η ανάκαμψη, ενώ ενδεχόμενες «αυξομειώσεις» αποδίδονται σε προσωρινές και ευκαιριακές προσφορές των κατασκευαστών. Το 89,1% των ερωτηθέντων απαντά ότι η κρίση στα ακίνητα θα διαρκέσει ακόμη δύο έως τρία χρόνια και η συντριπτική πλειονότητα υποστηρίζει ότι θα επιδράσει αρνητικά τις τιμές. Το σπιράλ διολίσθησης στηρίζει η υπέρμετρη φορολόγηση, όπως και το γεγονός ότι τα σπίτια είναι υπερτιμημένα κατά 10% έως 30%, συγκριτικά με τα θεμελιώδη της οικονομίας. «Το περίεργο που συνέβη με τις μνημονιακές Κυβερνήσεις είναι ότι αυτές δεν έδωσαν και τόση σημασία σ’ αυτό το γεγονός, αφού κατάφεραν να φορτώνουν την κτηματαγορά με ένα πλήθος φόρων» σημειώνουν οι αναλυτές του Οικονομικού Πανεπιστημίου. Η έκθεση κάνει λόγο για «ενοίκιο που θα πληρώνουν στο κράτος» ύστερα και από τη θέσπιση του ενιαίου φόρου τόσο όσοι ιδιοκατοικούν όσο και όσοι εκμισθώνουν το ακίνητό τους, καθώς θα φορολογούνται με συντελεστή 33%.
Όμως, η παράλογη αυτή φορολόγηση θα αποτελέσει τον κύριο συντελεστή της ταφόπλακας της κτηματαγοράς. Ο κυνισμός αυτός δεν είναι καθόλου δικαιολογημένος. Δεν πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός επαγγελμάτων ζούσε από την οικοδομή και ακόμη ότι προσδοκούμε ότι θα έρθουν ξένοι να αγοράσουν εξοχικές κατοικίες. Πώς όμως ευελπιστούμε ότι θα έλθουν ξένοι για να αγοράσουν εξοχικές κατοικίες στην Ελλάδα, όταν αυτοί θα κληθούν να πληρώσουν στο κράτος τουλάχιστον δύο ενοίκια το χρόνο, επισημαίνεται χαρακτηριστικά. Αναφορικά με τα επαγγελματικά ακίνητα, ένας στους δύο ειδικούς προβλέπει ότι η κρίση θα επιδεινωθεί το επόμενο εξάμηνο, ενώ το 45,9% δήλωσε ότι υπάρχει πλεόνασμα προσφοράς".
Κοιτώντας με άλλη ματιά τόσο την έκθεση, όσο και την ευρύτερη αγορά, διαμορφώνονται οι εξής κανόνες που θα λύσουν κάπως το πρόβλημα:
1. Ρεαλιστική αναπροσαρμογή/πτώση τιμών πωλήσεων ακινήτων με αφετηρία τα 1150 ευρώ με σκοπό την ρευστότητα των επιχειρήσεων. Δεν πειράζει να χάσουν οι κατασκευαστές από ορισμένα ακίνητα. Ας ωφεληθεί ο αγοραστής στην παρούσα οικονομική συγκυρία.
2. Σοβαρή απαλλαγή φορολογίας στα ακίνητα από το 2014.
3. Σταθεροποίηση και όχι συνεχείς αλλαγές με "διαφόρων επινοήσεων" φόρους επί των ακινήτων. Με τα σημερινά δρώμενα θα απομακρυνθεί και ο πλουσιότερος άνθρωπος στη γη από την Ελλάδα κι ας είναι η ομορφότερη χώρα στον κόσμο.
4. Σταθερός και αδιάβλητος νόμος για τα αυθαίρετα για να λειτουργήσει ως εργαλείο στο ξεκαθάρισμα των ακινήτων. Χωρίς τα προηγούμενα με την κρίση αντισυνταγματικότητας του Ν.4014/2011 που έκανε τεράστιο κακό σε όλη την αγορά.
5. Ρευστότητα μέσω αξιόπιστων χρηματοπιστοτικών ιδρυμάτων. Υπάρχει ζήτηση όταν υπάρξει ρευστό. Αλλιώς αγορά δεν υπάρχει.
6. Πιο ευέλικτες επιδοτήσεις ενεργειακής αναβάθμισης για όλα ανεξαιρέτως τα ακίνητα, νέα ή και παλιά.
Ας παραλείψουμε στην παρούσα φάση της συνταγής το "ασφαλιστικό", παρότι είναι αλληλένδετο σε όλα τα επίπεδα. Κανονικά-και εφόσον ακόμη βρισκόμαστε στη γεννέτειρα αυτού του όρου-θα χρειαζόταν για την διετία 2011 και 2012 "σεισάχθεια", χάρισμα ασφαλιστικών εισφορών σε όλους ανεξαιρέτως, με ανάλογη επέκταση του συντάξιμου για μια διετία, ένα μέτρο περίεργο αρχικά αλλά δίκαιο.
Καλό είναι να διαμορφώνονται έρευνες, αλλά πρέπει να γίνονται και προτάσεις, διαφορετικά οι όποιες έρευνες δεν έχουν νόημα..
