Χιλιάδες γραφεία και μαγαζιά μένουν άδεια επί χρόνια, παρά το γεγονός ότι ειδικά τα μισθώματα είναι χαμηλότερα ακόμη και πάνω από 30% σε σχέση με πριν από 3-4 χρόνια.
Μεμονωμένες είναι οι συμφωνίες που κλείνονται στην επαγγελματική στέγη με πιο πρόσφατη (και ίσως μοναδική τους τελευταίους μήνες) την αγορά από μεγάλο fund της Αργεντινής, κτιρίου γραφείων άνω των 5.000 τ.μ. στο κέντρο της Αθήνας.
Πρόκειται για το κτίριο των πρώην κεντρικών γραφείων του ομίλου της BNP Paribas στη Λ. Βασιλίσσης Σοφίας το οποίο αγοράστηκε για περίπου 10 εκατ. ευρώ με μεσολαβητή την εταιρεία συμβούλων ακινήτων Δανός & Συνεργάτες. Το συγκεκριμένο fund δραστηριοποιείται στον τομέα της ενέργειας και του real estate και σχεδιάζει κι άλλες αγορές στην Ελλάδα, περιμένοντας (όπως και τα υπόλοιπα distress funds) περαιτέρω υποχώρηση των αξιών.
Σε γενικές γραμμές, ο τομέας της επαγγελματικής στέγης «βουλιάζει» εξαιτίας της αποχής των ξένων και των λουκέτων που βάζουν πολλές ελληνικές εταιρείες, ενώ αυτό που κυριαρχεί είναι οι επαναδιαπραγματεύσεις ενοικίων και οι μετεγκαταστάσεις των εταιρειών σε λιγότερο προβεβλημένους και μικρότερους χώρους, με στόχο τη μείωση του λειτουργικού κόστους. Η τελευταία έρευνα που διενήργησε η εταιρεία Δανός, An alliance member of BNP Paribas Real Estate, για το πρώτο εξάμηνο του έτους, είναι αποκαλυπτική των τάσεων στην επαγγελματική στέγη.
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές, η οικονομική κρίση επηρεάζει τον κλάδο και δεν προβλέπεται κάποια βελτίωση το επόμενο διάστημα. Η επιχειρηματική δραστηριότητα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, πάνω από 1.000 επιχειρήσεις είναι υπό πτώχευση, ενώ οι συγχωνεύσεις των τραπεζικών ομίλων θα οδηγήσουν σε αύξηση των κενών γραφειακών χώρων. Ηδη, σε πολλούς δρόμους της Αθήνας και άλλων μεγάλων πόλεων έχουν ξενοικιαστεί δεκάδες τραπεζικά υποκαταστήματα με τους ιδιοκτήτες τους να είναι σε απόγνωση, καθώς δεν μπορούν να βρουν μισθωτές.
Όπως αναφέρει η έρευνα, οι τιμές ενοικίασης σε προνομιούχες περιοχές όπως η Λ. Συγγρού και η Λ. Κηφισίας έχουν υποχωρήσει από 22% έως 30%. Οι αναλυτές κάνουν λόγο για τις προσπάθειες πολλών εταιρειών να μετεγκατασταθούν και να επωφεληθούν από τα χαμηλότερα ενοίκια και από περισσότερο ευέλικτους όρους μίσθωσης, ενώ σε πολλές περιπτώσεις επαναδιαπραγματεύονται με τους ιδιοκτήτες τους όρους των συμβολαίων τους.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι, ειδικά οι προνομιούχες και ακριβές περιοχές για μίσθωση γραφείων φαίνεται να έχουν πληγεί περισσότερο και να υπάρχει πολύ σημαντική μείωση των μισθωμάτων. Για παράδειγμα, όπως δείχνουν τα γραφήματα, στη Λ. Βασ. Σοφίας τα ενοίκια κυμαίνονται από 11 ευρώ μέχρι λίγο πάνω από 16 ευρώ/τ.μ. τον μήνα. Πριν από την κρίση στην ίδια περιοχή είχαν γίνει συμφωνίες με ενοίκια ακόμη και κοντά στα 40 ευρώ/τ.μ. Επίσης, στη Λ. Κηφισίας, άλλοτε «βασίλισσα» της αγοράς τα ενοίκια κυμαίνονται από 9 έως 15 ευρώ/τ.μ. ενώ προ κρίσης ήταν σταθερά πάνω από τα 25 ευρώ/τ.μ. Οσο για τις άλλους business road, μπορεί να βρει κανείς γραφεία ακόμη και κάτω από 6 ευρώ/τ.μ. το μήνα, ανάλογα με την παλαιότητα του κτιρίου.
Οσο για την αγορά γραφείων, υπάρχουν φθηνά κτίρια, με κάτω από 500 ευρώ/τ.μ. ενώ τα ακριβότερα, αλλά με ελάχιστη ζήτηση, κυμαίνονται γύρω στα 3.000 ευρώ/τ.μ.
Καταστήματα
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στην αγορά εμπορικών ακινήτων αφού ο κλάδος της λιανικής έχει πληγεί περισσότερο. Όπως αναφέρει η έκθεση, οι τιμές ενοικίασης είναι σε ιστορικά χαμηλά και σπάνια υπάρχουν περιθώρια διαπραγμάτευσης μεταξύ ιδιοκτητών και εμπόρων. Μάλιστα, βασικό κριτήριο για τους ιδιοκτήτες είναι η φερεγγυότητα του ενοικιαστή.
Η έρευνα εστιάζει σε δύο σημαντικά γεγονότα: Στο ότι δόθηκε η δυνατότητα λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στη μείωση της ανεργίας, αλλά και στο γεγονός ότι αναμορφώνεται το νομοθετικό πλαίσιο και μειώνεται η κρατική παρέμβαση σχετικά με τη λειτουργία εμπορικών κέντρων στην περιφέρεια.
«Υπάρχουν μεγάλες εταιρείες, όπως η Public και η Orchestra που επιδιώκουν να επεκτείνουν το δίκτυό τους στην περιφέρεια», τονίζουν οι αναλυτές. Θετικό νέο και η συμφωνία του ομίλου Χαραγκιώνη με τη μεγάλη αλυσίδα H&M, η οποία θα μισθώσει το κτίριο της πρώτης στον Πειραιά και θα δημιουργήσει το μεγαλύτερο κατάστημα της αλυσίδας στην Ελλάδα. Σε ό,τι αφορά τις τιμές, αυτό που παρατηρεί κανείς είναι η μεγάλη πτώση σε άλλοτε «χρυσούς» δρόμους. Στην Ερμού τα ενοίκια κυμαίνονται από 40 έως λίγο πάνω από 100 ευρώ/τ.μ. τον μήνα, ενώ πριν από την κρίση οι ιδιοκτήτες ζητούσαν μέχρι και 300 ευρώ /τ.μ.
Στο Κολωνάκι και την Πατριάρχου Ιωακείμ, όπου υπάρχουν πολλά άδεια μαγαζιά, μπορεί να ενοικιάσει κανείς με μίσθωμα κάτω από 40 ευρώ/τ.μ. τον μήνα και σίγουρα κάτω από 100 ευρώ/τ.μ. Ακόμη και η ακριβή Κηφισιά έχει δει μεγάλη πτώση στα ενοίκια εξαιτίας της έλλειψης ενδιαφέροντος. Οσοι ενοικιάζουν μπορούν να πετύχουν συμβόλαια ακόμη και κάτω από 50 ευρώ/τ.μ.
Σε ποιες περιοχές αγοράζουν Ρώσοι, Κινέζοι, Βρετανοί
Οι κινήσεις των Ρώσων, Κινέζων αλλά και Βρετανών που δείχνουν να ενδιαφέρονται για κατοικίες στην Ελλάδα, είναι το μόνο δείγμα ότι η αγορά στην Ελλάδα είναι ζωντανή. Οι ξένοι επενδυτές θέλουν να αγοράσουν και σύμφωνα με την έρευνα της εταιρείας Δανός & Συνεργάτες, έχουν να επιλέξουν μέσα από ένα απόθεμα κατοικιών που εκτιμάται ότι φτάνει σε 180.000 και το οποίο παραμένει αμετάβλητο εδώ και χρόνια.
«Σε αντίθεση με τις προηγούμενες προβλέψεις ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν, αυτό δεν έγινε και συνέχισαν την πτωτική τους πορεία κατά το πρώτο εξάμηνο. Ενδεικτικά, οι τιμές υποχώρησαν σε ετήσια βάση κατά 11,5% με το τέλος του α' εξαμήνου, ενώ σε διάστημα τριών ετών η πτώση αγγίζει το 28,7% κατά μέσο όρο. Τα νεόδμητα σπίτια τους πρώτους έξι μήνες του έτους υποχώρησαν κατά 10,8%, ενώ τα μεταχειρισμένα κατά 11,9%», αναφέρει η έκθεση.
Πού στρέφονται
Σε ό,τι αφορά το ενδιαφέρον των ξένων, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι προσανατολίζονται σε σπίτια στις Κυκλάδες και την Κέρκυρα, αλλά και σε Ρόδο, Αθήνα και Κρήτη. Σύμφωνα με τους σχετικούς πίνακες, οι κατοικίες στη Βουλιαγμένη πωλούνται από 2.800 έως 4.200 ευρώ/τ.μ., στη Βούλα από 2.300 έως 3.600 ευρώ/τ.μ., στη Γλυφάδα από 2.300 έως 3.700 ευρώ/τ.μ. Ακριβά είναι ακόμη τα σπίτια στο Λόφο Πανί στο Ελληνικό καθώς ξεπερνούν τα 3.100 ευρώ/τ.μ.
Στα βόρεια προάστια η περιοχή του Παπάγου διαθέτει ακίνητα σε τιμές από 2.200 έως 4.100 ευρώ/τ.μ., στην Κηφισιά από 1.800 έως 3.800 ευρώ/τ.μ. στο Χολαργό και την Αγία Παρασκευή από 2.200 έως 2.800 ευρώ/τ.μ.
