Πλαίσιο στήριξης των υπερχρεωμένων νοικοκυριών παρουσίασε τη Δευτέρα στην Ένωση Ελληνικών Τραπεζών ο υπουργός Ανάπτυξης, Κωστής Χατζηδάκης. Παρά τις θετικές κατευθύνσεις στις οποίες κινείται το σχέδιο, κατοχυρώνεται με αυτό το δικαίωμα των τραπεζών να απαιτήσουν το σύνολο των ποσών που έχουν δανείσει, ενώ εκτός σχεδίου μένουν τα στεγαστικά δάνεια. Τη δική τους πρόταση νόμου για το ίδιο θέμα παρουσίασαν σήμεραβουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Την ίδια ώρα, μπροστά σε ένα νομικό αδιέξοδο βρίσκονται οι παλιννοστούντες δανειολήπτες στεγαστικών δανείων της περιόδου 2004 – 2005, καθώς αφενός θέλουν να υπαχθούν στο νόμο Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αφετέρου βρίσκουν μπροστά τους τις τράπεζες που δηλώνουν ότι θα μεταβιβάσουν τα χρέη στην εφορία. Οι πρώτες υποθέσεις εκδίκασης στεγαστικών δανείων θα πραγματοποιηθούν τις επόμενες ημέρες. Ρεπορτάζ: Νίκος Μίχος
Το πλάνο του υπουργού Ανάπτυξης, που θα τεθεί προς έγκριση από την τρόικα, δομείται σε πέντε άξονες:
Αναστολή από τις τράπεζες των πλειστηριασμών μέχρι το τέλος του 2013.
Επιβράβευση για συνεπείς δανειολήπτες.
Δεύτερη ευκαιρία για όσους μπήκαν στον Τειρεσία, δηλαδή δεν θα υπάρχουν οριζόντιες ρυθμίσεις.
Αλλαγή του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Για μισθωτούς –συνταξιούχους και εργαζόμενους με μπλοκάκι αλλά μισθωτοί εάν μειώθηκε το εισόδημά τους από 1/1/10 κατά 35% και φτάνει έως 25.000 ευρώ το χρόνο ,θα μπορούν να επιμηκύνουν το δάνειο κατά 4 έτη με επιτόκιο 1,5% και δόση που δε θα ξεπερνά το 30% του οικογενειακού μηνιαίου εισοδήματος.
Οι άνεργοι δε θα πληρώνουν δόσεις για τα 4 αυτά έτη. Προϋπόθεση τα ακίνητα να έχουν έως 180.000 ευρώ αντικειμενική αξία και για τους πολύτεκνους 200.000 ευρώ.
Παρά τις θετικές κατευθύνσεις που κινείται το σχέδιο του υπουργείου αξίζει να επισημανθεί ότι κατοχυρώνεται το δικαίωμα των τραπεζών να απαιτήσουν το σύνολο των ποσών που έχουν δανείσει, ενώ εκτός σχεδίου μένουν τα στεγαστικά δάνεια μετά από άρνηση της τρόικας. Συνοπτικά, το σχέδιο θυμίζει -ενδεχομένως και βελτιώνει- το νόμο Κατσέλη που απεδεδειγμένα δεν επέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες.
Το πακέτο των ευνοϊκών μέτρων υπολογίζεται ότι θα κοστίσει στις τράπεζες περί τα 2 δισ. ευρώ και για το λόγο αυτό, η συμφωνία εναπόκειται στην έγκριση της τρόικας, καθώς θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις στην κεφαλαιακή επάρκεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Σήμερα το ύψος των ενυπόθηκων στεγαστικών και των καταναλωτικών δανείων ανέρχεται στα 100 δισ. ευρώ. Από τους πρώτους, πρόχειρους υπολογισμούς του υπουργείου Ανάπτυξης εκτιμάται ότι στην ευνοϊκή ρύθμιση της τετραετούς περιόδου χάριτος, θα υπαχθεί το 1/5 αυτών των δανείων (δηλαδή δάνεια άξιας 20 δισ. ευρώ) τα οποία αφορούν περίπου 200.000 χορηγήσεις. Ωστόσο, από την πλευρά των τραπεζών εκτιμάται ότι το ύψος των δανείων που θα ρυθμιστούν δεν θα ξεπερνούν τα 14 δισ. ευρώ.
Αν και το «άνοιγμα» και στις δύο περιπτώσεις φαίνεται μεγάλο, ανώτατα στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης εμφανίζονται αισιόδοξα δεν θα υπάρξει εμπλοκή από την πλευρά τη τρόικας. Σ' αυτή την περίπτωση, το νέο πλαίσιο θα ισχύσει από τις αρχές του 2013.
Πρόταση νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά παρουσίασαν σήμερα και οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Μανιάτης και Θάνος Μωραΐτης. Σύμφωνα με τη δική τους πρόταση οι τράπεζες θα υποχρεούνται να ρυθμίζουν οφειλές φυσικών προσώπων για δάνεια (στεγαστικά, επισκευαστικά, προσωπικά και καταναλωτικά) και για πιστωτικές κάρτες. Η ρύθμιση θα προβλέπει η δόση να μην ξεπερνάει το 30% του οικογενειακού εισοδήματος. Επίσης, ο νόμος θα ορίζει επιμήκυνση αποπληρωμής δανείων, το επιτόκιο αποπληρωμής να μην υπερβαίνει το 9% και θα επιβάλει αναστολή πλειστηριασμών από 1/1/2013 έως 31/12/2014 για απαιτήσεις μικρότερες των 200.000 ευρώ.
Περίπτωση παλιννοστούντων δανειοληπτών
Στο μεταξύ, την περίοδο του 2004 και του 2005 δόθηκαν από κρατικές τράπεζες χιλιάδες στεγαστικά δάνεια προς τους ομογενείς παλιννοστούντες της Σοβιετικής Ένωσης. Για να μπορέσει ο δανειολήπτης σε αυτές τις περιπτώσεις να λάβει το δάνειο πρέπει είτε να υποθηκεύσει περιουσιακά στοιχεία είτε να υπάρξει κάποιος εγγυητής. Στην περίπτωση των παλιννοστούντων ως εγγυητής εμφανίστηκε το ελληνικό Δημόσιο.
Παρόλα αυτά, εν μέσω της οικονομικής κρίσης, οι περισσότεροι δανειολήπτες βρίσκονται σε αδυναμία αποπληρωμής των χρεών τους. Συνεπώς, βάσει του νόμου 3869/2010, γνωστού και ως νόμου Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αιτήθηκαν αναστολής των δανείων.
Σύμφωνα με τον νόμο Κατσέλη η αναστολή των δανείων, που μπορεί να φτάσει μέχρι και την διαγραφή του χρέους, περνά από τέσσερα στάδια. Το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Το στάδιο αυτό είναι υποχρεωτικό και διαρκεί τουλάχιστον έξι μήνες.
Ακολουθεί η κατάθεση της αίτησης για ρύθμιση ενώπιον του Ειρηνοδικείου. Στην αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνεται η περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη και της συζύγου του, τα πιθανά εισοδήματά τους και οι ενδεχόμενες ανείσπρακτες απαιτήσεις προς αυτούς, οι απαιτήσεις των πιστωτών κατά κεφάλαιο τόκους και έξοδα, καθώς και σχέδιο πιθανής αποπληρωμής.
Στο επόμενο συζητείται η αίτηση ενώπιον του Ειρηνοδικείου και επιχειρείταιδικαστικός συμβιβασμός με τους πιστωτές του οφειλέτη. Για το συμβιβασμό αρκεί να συμφωνήσουν οι πιστωτές που εκπροσωπούν το 51% των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη.
Αμέσως μετά, τον τελικό λόγο έχει το Ειρηνοδικείο. Σε αυτό το στάδιο ο Ειρηνοδίκης ή θα επικυρώσει την συμφωνία που τυχόν επιχειρήθηκε ή θα προχωρήσει στην εκδίκαση της υπόθεσης με βάση τα δεδομένα που έχουν παρουσιαστεί από όλες τις πλευρές.
Οι ίδιες τράπεζες – πιστωτές ακολουθούν το τελευταίο διάστημα μια πρωτοφανή πρακτική απέναντι στα στεγαστικά των παλιννοστούντων. Δηλώνουν στους δανειολήπτες ότι εάν προσχωρήσουν στον νόμο Κατσέλη, τότε θα μεταβιβάσουν τα δάνεια στις αρμόδιες ΔΟΥ, και θα τα συλλέξουν εκείνες από τους φορολογούμενους. Σε αυτή την περίπτωση οι οφειλέτες δεν καλύπτονται από τον νόμο Κατσέλη που αφορά μόνο τραπεζικά δάνεια.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, που μίλησαν στο tvxs.gr, «αυτό δεν έχει παρατηρηθεί ξανά. Επίσης δημιουργείται ένα κενό νόμου, καθώς ο 3869/2010 δεν αναφέρεται σε δανειακές οφειλές προς το Δημόσιο, αφού μέχρι σήμερα ποτέ το δημόσιο δεν έδωσε το ίδιο δάνεια προς τον ιδιώτη, αλλά το έκανε μέσω τραπεζών. Η τακτική αυτή τινάζει χιλιάδες δάνεια στον αέρα καθιστώντας τις αιτήσεις άνευ αντικειμένου. Μετά θα πρέπει να στραφούμε απέναντι στο Δημόσιο και άρα σε διοικητικά δικαστήρια. Όμως ο νόμος Κατσέλη αναφέρει ρητώς ότι ο Ειρηνοδίκης είναι ο αρμόδιος».
Σύμφωνα με πληροφορίες του tvxs.gr οι πρώτες υποθέσεις των δανείων αυτών θα αρχίσουν να εκδικάζονται τις επόμενες ημέρες.
Μιλώντας στο tvxs.gr, ο πρώην γενικός γραμματέας του Καταναλωτή, Δημήτρης Σπυράκος, τόνισε ότι οι ομογενείς δανειολήπτες δεν έχουν λόγους ανησυχίας, καθώς ο νόμος Κατσέλη τους καλύπτει σε κάθε περίπτωση. Συγκεκριμένα, ο κ. Σπυράκος ανέφερε ότι «από τον νόμο εξαιρούνται μόνο δημοσιονομικές επιβαρύνσεις, δηλαδή φόροι και τέλη προς το δημόσιο, εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και προϊόντα αδικοπραξίας με δόλο. Ο νόμος το λέει ρητά. Υποχρεώσεις άλλες, όπως τα στεγαστικά δάνεια, καλύπτονται, όπου και αν οφείλονται».
