(του Νίκου Παπαματθαίου – Οικονομολόγου)
Είναι εκπληκτικό πως αυτοί που κυβερνούν επιδιώκουν να παρουσιάζουν, και συχνά το καταφέρνουν, κάτι πραγματικά κακό σαν να είναι πολύ καλό. Ο λόγος για τα μέτρα που υπερήφανα ανακοίνωσε ο κ. Χατζηδάκης ότι θα λάβει η κυβέρνηση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Παρουσιάστηκαν και θα συνεχίσουν να παρουσιάζονται από τα δικά τους ΜΜΕ ως φιλολαϊκά και υπέρ των υπερχρεωμένων. Αιχμή του δόρατος η αναστολή των πλειστηριασμών για έναν ακόμα χρόνο. Λες και αυτό ανακουφίζει τους δανειολήπτες. Τις Τράπεζες ανακουφίζει γιατί με την κατάρρευση που υπάρχει στην αγορά ακινήτων φανταστείτε να γίνονταν άμεσα 20.000 πλειστηριασμοί. Θα κατέρρεαν τα πάντα, ακόμα και οι ίδιες οι Τράπεζες που είναι από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες ακινήτων και οι οποίες τα έχουν συμπεριλάβει στο κεφάλαιό τους ως αξία στην τρέχουσα τιμή τους. Αν οι αξίες κατακρημνίζονταν τότε θα είχαν ακόμα ένα πρόβλημα κεφαλαιοποίησης. Επιπλέον φαντάζεται κανείς ότι με τους φόρους που σήμερα επιβαρύνουν τα ακίνητα θα έπαιρναν οι Τράπεζες και άλλα ακίνητα μόνο και μόνο για να πληρώνουν τους φόρους ;
Όχι βέβαια, οι Τράπεζες ή άλλες συνδεδεμένες και θυγατρικές τους εταιρείες θα πάρουν τα ακίνητα όταν είναι έτοιμες και έχουν μειωθεί οι φόροι ακινήτων. Μέχρι τότε θα πληρώνουν οι σημερινοί, δυστυχώς προσωρινοί στην πλειοψηφία τους, ιδιοκτήτες. Στις ρυθμίσεις υπάρχει και κάτι άλλο. Προκειμένου να «ευεργετηθεί» κάποιος θα πρέπει να δώσει υποθήκη σε ακίνητο γιατί όπως δηλώθηκε μόνον οι ενυπόθηκες οφειλές υπάγονται στις διατάξεις αυτές. Δηλαδή να πάει εθελοντικά στην σφαγή που θα γίνει σε μερικά χρόνια.
Πιθανώς τα παραπάνω να φαίνονται σαν μια ακόμα κινδυνολογία. Δυστυχώς είναι η πλέον πιθανή μέλλουσα πραγματικότητα. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν δεν βοηθούν τους δανειολήπτες. Δεν δίνουν οριστική και συνολική λύση στο θέμα της υπερχρέωσης, απλώς μεταθέτουν στο εγγύς μέλλον την τραγική τελική λύση. Με τις καταβολές που υποχρεωτικά θα γίνονται για τέσσερα χρόνια δεν θα μειωθεί το χρέος ούτε μισό ευρώ. Μόνον τόκους θα πληρώνουν, με χαμηλό επιτόκιο βέβαια, που δεν ξέρουμε όμως αν θα ισχύει και μετά την περίοδο της τετραετίας. Μετά την τετραετία τι θα γίνει ; Είναι ασαφές και κανείς δεν λέει τίποτα σε αυτό. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να αρχίσει ο κόσμος πάλι να πληρώνει τις Τράπεζες, τίποτε άλλο.
Επειδή και οι συμβολισμοί έχουν την σημασία τους μην παραβλέπουμε που ανακοινώθηκαν τα νέα μέτρα. Σε εκδήλωση της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. Όχι ότι δεν αφορά τις Τράπεζες το θέμα αλλά όχι μόνον αυτές. Κυρίως αφορά τις ζωές και το μέλλον εκατομμυρίων Ελλήνων. Σε αυτούς έπρεπε να ειπωθούν πρώτα. Πέραν όλων των άλλων όμως αυτά που ανακοινώθηκαν σαφέστατα διαφοροποιούν και διαστρέφουν και το γράμμα αλλά και το πνεύμα του Νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Στην εισαγωγική έκθεση του νόμου είναι ξεκάθαρη η λογική του αλλά και η στόχευσή του. Για του λόγου το αληθές παραθέτονται παρακάτω αυτούσια τμήματα.
«Σημαντικό μέρος των πολιτών έχει οδηγηθεί σήμερα στη περιθωριοποίηση, καθώς, μη διαθέτοντας σοβαρή αγοραστική δύναμη και δυνατότητα απεγκλωβισμού από την υπερχρέωση, δεν είναι σε θέση να σχεδιάσει τη συμμετοχή του στην οικονομική και κοινωνική ζωή. Η υπερχρέωση αναδεικνύεται πλέον ως ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά προβλήματα και στη χώρα μας και ως σύγχρονο κοινωνικό κράτος δικαίου έχουμε καθήκον να αντιμετωπίσουμε. Κανείς δεν μπορεί πια να αγνοεί την αδήριτη ανάγκη να δοθεί η πραγματική δυνατότητα στους υπερχρεωμένους καταναλωτές και επαγγελματίες να πραγματοποιήσουν πλέον ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα στη ζωή τους…. Η δυνατότητα της ρύθμισης, για το φυσικό πρόσωπο των χρεών του, με απαλλαγή από αυτά βρίσκει τη νομιμοποίησή της ευθέως στο ίδιο το κοινωνικό κράτος δικαίου που επιτάσσει να μην εγκαταλειφθεί ο πολίτης σε μία χωρίς διέξοδο και προοπτική κατάσταση, από την οποία, άλλωστε, και οι πιστωτές δεν μπορούν να αντλήσουν κανένα κέρδος. Μία τέτοια απαλλαγή χρεών δεν παύει όμως να εξυπηρετεί και ευρύτερα το γενικό συμφέρον καθώς οι πολίτες επανακτούν ουσιαστικά μέσω των εν λόγω διαδικασιών την αγοραστική τους δύναμη προάγοντας την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.
Η εν λόγω διαδικασία διαφέρει από την πτώχευση των εμπόρων όσον αφορά τον επιδιωκόμενο σκοπό. Ενώ στην τελευταία προτάσσεται κατά βάση η ικανοποίηση των πιστωτών, με μοιραίες συχνά συνέπειες για την επιχείρηση, στόχος των εν λόγω διατάξεων είναι η επανένταξη του υπερχρεωμένου πολίτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή με την επανάκτηση της οικονομικής ελευθερίας που συνεπάγεται η εξάλειψη των χρεών που αδυνατεί να αποπληρώσει. Η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών αποβλέπει εν προκειμένω στη δυνατότητα μίας δεύτερης ευκαιρίας στο υπερχρεωμένο φυσικό πρόσωπο για ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα, χωρίς τα ανυπέρβλητα βάρη του παρελθόντος, με τη δυνατότητα απαλλαγής από υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, εφόσον για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα εξαντλήσει τις δυνατότητες ικανοποίησης των πιστωτών του. …..Το νομοσχέδιο δίνει μία ρεαλιστική προοπτική απεγκλωβισμού από τα χρέη σε όλους τους υπερχρεωμένους πολίτες. Διασφαλίζει στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που θα θελήσουν να αξιοποιήσουν τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου ένα ελάχιστο επίπεδο οικονομικής διαβίωσης. Με μία πρωτοποριακή ρύθμιση λαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα για τη διατήρηση και προστασία της κύριας κατοικίας των οφειλετών, αφού επιτρέπει σε αυτούς να την εξαιρέσουν από την ρευστοποίηση της περιουσίας τους. Τούτο δε υπό όρους και διαδικασίες που δεν θίγουν τα συμφέροντα των πιστωτών.»
Αυτοί είναι οι στόχοι του Νόμου. Μπορεί κανείς να μας πει τι σχέση έχουν τα μέτρα που εξήγγειλε ο κ. Υπουργός με τα παραπάνω και πως υπηρετούν αυτούς τους στόχους ; Που είναι η πρόβλεψη για την οριστική λύση της υπερχρέωσης το νέο ξεκίνημα και την επανάκτηση της οικονομικής ελευθερίας. Ισχύουν οι διαπιστώσεις που έγιναν τον Αύγουστο 2010 για την κατάσταση των πολιτών ή πιστεύουν ότι σήμερα είναι σε καλύτερη μοίρα οι Έλληνες ;
Είναι πραγματικά ντροπή αυτά που λέγονται, όχι γιατί δεν είναι ευνοϊκά για τους υπερχρεωμένους αλλά γιατί παρουσιάζονται σαν να είναι η λύση για αυτούς που υποφέρουν ενώ στην πραγματικότητα σκοπεύουν να τους ξεζουμίσουν πριν τους ξεσπιτώσουν. Γιατί αυτό είναι το νόημα της υψηλής φορολόγησης των ακινήτων, των εισοδημάτων από τα ακίνητα αλλά και των «ευεργετικών» ρυθμίσεων της Κυβέρνησης και της προτροπής της να υποθηκεύσουμε ότι έχει μείνει ελεύθερο. Ντροπή.