Σε κατάρρευση έχει οδηγηθεί η αγορά ακινήτων. Η έκρηξη της ανεργίας, η συρρίκνωση των εισοδημάτων και η ύφεση έχουν προκαλέσει μείωση των ενοικίων των κατοικιών μέχρι και 50% και των καταστημάτων έως και 45%.
Ξενοίκιαστα καταστήματα και διαμερίσματα από ενοικιαστές που άφησαν «φέσια» στους ιδιοκτήτες τους, από πολίτες που δεν άντεξαν την κρίση και επέστρεψαν στα πατρικά τους αλλά κι από επιχειρηματίες που έκλεισαν τις εταιρείες τους είναι το σκηνικό που αντικρίζει κανείς στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Β. Ελλάδα και στην Κρήτη.
Από την έρευνα αναδεικνύεται επίσης πως πολλοί ιδιοκτήτες «πάγωσαν» τις εξώσεις, καθώς έτσι προσδοκούν να εισπράξουν τα καθυστερούμενα ενοίκια για να πληρώσουν το ειδικό τέλος ακινήτων της ΔΕΗ, ενώ ενοικιαστές επιλέγουν τη συγκατοίκηση και μάλιστα σε διαμερίσματα που δεν εξαρτώνται από την κεντρική θέρμανση της πολυκατοικίας.
Ειδικότερα, στην αγορά κατοικίας στην Αθήνα καταγράφεται πτώση των ενοικίων έως και 50% εξαιτίας της υπερπροσφοράς σπιτιών, της μείωσης των εισοδημάτων των ενοικιαστών αλλά και από τα «φέσια» που άφησαν οι κακοπληρωτές στους ιδιοκτήτες.
Στα βόρεια προάστια κυρίως τα μεγάλα ακίνητα προς ενοικίαση έχασαν μεγάλο αριθμό πελατών, καθώς αρκετά υψηλόβαθμα στελέχη εταιρειών έχασαν τη δουλειά τους και υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στο σπίτι των γονιών τους. Ο κ. Δημήτρης Δερτιλής, που διατηρεί μεσιτικό γραφείο στην περιοχή, είπε στο «Εθνος» ότι τα μισθώματα των μεγάλων κατοικιών έκαναν... βουτιά .
Οι τιμές έχουν υποχωρήσει έως 50% για ακίνητα με εμβαδόν άνω των 250 τετραγωνικών μέτρων. Πέρυσι το μίσθωμα έφτανε τα 3.000 ευρώ και σήμερα προσφέρεται προς 1.500 ευρώ τον μήνα και το ενδιαφέρον είναι μηδαμινό.
Τις ίδιες διαπιστώσεις κάνει και ο κ. Παύλος Αβδελλάς, στέλεχος της Remax, ο οποίος δίνει κλίμα «καταστροφής» για τα μισθώματα κατοικιών.
Στις περιοχές της Καλλιθέας, της Νέας Σμύρνης, του Παλαιού Φαλήρου οι τιμές έχουν μειωθεί έως 33% τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Ενα ακίνητο 100 τ.μ. προσφερόταν από 800 έως 900 ευρώ τον μήνα και σήμερα οι απαιτήσεις των ιδιοκτητών έχουν περιοριστεί στα 500 με 600 ευρώ.
Με μελανά χρώματα περιγράφει την κατάσταση και ο Αναστάσιος Βάππας, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων. Αναφέρει ότι «μείζον θέμα για τους ιδιοκτήτες είναι τα ''φέσια'' και κυρίως το ακίνητο να είναι σε θέση να δίνει εισόδημα το οποίο τουλάχιστον θα καλύπτει ένα μέρος από τα χαράτσια που τους επιβάλλει το κράτος.
Οι ιδιοκτήτες προσαρμόζονται στις νέες απαιτήσεις της αγοράς και ζητούν ένα χαμηλότερο μίσθωμα, το οποίο θα καταβάλλεται, ενώ σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούν το ακίνητο να παραμένει ελεύθερο, καθώς τα έξοδα τρέχουν με υψηλές ταχύτητες».
Το ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα στην αγορά ακινήτων έχει περιορίσει αισθητά και τις αγωγές εξώσεων, αφού η διαδικασία αυτή δεν προσφέρει στην ουσία το επιθυμητό αποτέλεσμα και το μόνο που καταφέρνουν οι ιδιοκτήτες είναι να απαλλαγούν από τον δύστροπο ενοικιαστή.
Ο κ. Βάππας αναφέρει ότι «τα μισθώματα καθυστερούν από έξι έως οκτώ μήνες και ο ιδιοκτήτης δεν προχωρεί σε δικαστικές ενέργειες για την έξοδο του ενοικιαστή, αφού έχει γίνει αντιληπτό ότι οικονομικές δυσκολίες αντιμετωπίζει σχεδόν όλη η κοινωνία».
Τιμές
Το 2011 στα ανατολικά προάστια της Αττικής το κόστος ενοικίασης κυμαινόταν από 4,5 έως 6,3 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Φέτος έχει υποχωρήσει στα 4 ευρώ και 5,8 αντίστοιχα.
Στις δυτικές συνοικίες, από 5 ευρώ και 6,5 ευρώ το τ.μ. πέρυσι, έχουν μειωθεί φέτος στα 4,5 έως 6 ευρώ αντίστοιχα. Στα βόρεια του νομού τα «ακριβά» διαμερίσματα έγιναν φθηνότερα, καθώς το τετραγωνικό μέτρο μειώθηκε φέτος στα 9 ευρώ από 14 ευρώ πέρυσι.
Στα νότια προάστια οι τιμές ανά τετραγωνικό μέτρο σημείωσαν μικρή κάμψη. Από τα 12 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο διολίσθησε στα 11 ευρώ και αντίστοιχες μειώσεις έχουν συντελεστεί στα μικρότερα διαμερίσματα. Από τα 8 ευρώ μειώθηκε στα 7 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο.
Στο κέντρο της Αθήνας τα μισθώματα διαμορφώνονται φέτος στα 15 ευρώ από 18 ευρώ το τετραγωνικό πέρυσι και στα μικρότερα διαμερίσματα έπεσε στα 6 από 9 ευρώ πέρυσι.
Καταστήματα
Με καζάνι που βράζει μοιάζει η αγορά των καταστημάτων, αφού οι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν εισπράττουν αυτά που είχαν συμφωνήσει. Αρκετοί ενοικιαστές έχουν κηρύξει στάση πληρωμών, ενώ αυτοί που παραμένουν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους ζητούν μείωση του ενοικίου από 10% έως 20%. Βουτιά έως 45% σημειώνουν τα μισθώματα των καταστημάτων τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Μόνο μικρές ιστορίες οικονομικής... ανέχειας και σκληρών διαπραγματεύσεων έχουν να διηγηθούν οι ελάχιστοι κτηματομεσίτες που έχουν απομείνει στην αγορά.
Ενδιαφερόμενος περίμενε 16 μήνες να κλείσει το μαγαζί της επιθυμίας τους, παζαρεύοντας την τιμή του ενοικίου σε έναν από τους πιο κεντρικούς δρόμους της Αθήνας. Η αρχική πρόταση του ιδιοκτήτη ήταν για μίσθωμα 2.500 ευρώ τον μήνα και η κατάληξη ήταν να το παραχωρήσει στον έναν και μοναδικό ενδιαφερόμενο προς 1.200 ευρώ, αφού δεν υπήρχε δεύτερη πρόταση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις «καλές» εποχές ο ιδιοκτήτης αποκόμιζε έως 4.000 ευρώ από το συγκεκριμένο ακίνητο. Οι μεσίτες περιγράφουν με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στην επαγγελματική στέγη. Οι πινακίδες με την επισήμανση «ενοικιάζεται» είναι το πιο σύνηθες φαινόμενο στην εμπορική Αθήνα και στους γύρω δρόμους. Οι επαγγελματίες της δεκαετίας του 2000 που πλήρωναν όσο όσο για λίγα τετραγωνικά μέτρα αποτελούν παρελθόν.
Τα ακίνητα πάνω από 120 τ.μ. με πρόσοψη σε πολυσύχναστους δρόμους έχουν υποστεί μεγάλο πλήγμα, αφού ο βασικός πελάτης των ακινήτων σταδιακά βγαίνει από την αγορά. Πρόκειται για τις τράπεζες, οι οποίες κλείνουν υποκαταστήματα.
Νέο πλήγμα
Μεσίτες υποστηρίζουν ότι η επαγγελματική στέγη θα δεχθεί νέο πλήγμα το νέο έτος, διότι όπως υποστηρίζουν οι διαδικασίες συγχωνεύσεων των τραπεζών θα μπουν σε εφαρμογή τους επόμενους δώδεκα μήνες.
Προσθέτουν ότι οι επιπτώσεις της κρίσης θα συνεχιστούν και το 2013, εξαιτίας και της περιστολής των δαπανών από την πλευρά του κράτους, που προτίθεται να κλείσει ή να συγχωνεύσει υπηρεσίες.
Ο κ. Γιώργος Λίτσας, στέλεχος της Δανός Real Estate και ορκωτός εκτιμητής ακινήτων, υποστηρίζει ότι γενικότερα η αγορά των ακινήτων θα δεχθεί νέες πιέσεις και θα διαμορφωθεί ένας νέος γύρος πτώσης των τιμών κατά την πώληση, όπως και των μισθωμάτων, διότι οι τράπεζες δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν την αγορά δίνοντας νέα δάνεια.
Η κτηματαγορά έχει εισέλθει σε καθοδική τροχιά με τη μορφή σπιράλ και κανένας δεν γνωρίζει πού θα σταματήσει. Ο κ. Λίτσας δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι τιμές να συμπιεστούν περαιτέρω.
Οι πέντε πιο εμπορικοί δρόμοι της Αθήνας και του Πειραιά, Ερμού, Τσακάλωφ, Κολοκοτρώνη, Σωτήρος και Μεταξά, έχουν χάσει την παλιά λάμψη τους.
Σβηστά φώτα και κλειστές πόρτες είναι η εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα οι πολύβουοι και πολυσύχναστοι δρόμοι της κατανάλωσης σε σχέση με το παρελθόν. Η Πατησίων σχεδόν έχει εξαφανιστεί από τον χάρτη της επαγγελματικής στέγης.
Στα αζήτητα
Η εξίσωση των φόρων στο πετρέλαιο είχε ως αποτέλεσμα να μείνουν κυριολεκτικά στα αζήτητα τα ακίνητα με κεντρική θέρμανση στη Β. Ελλάδα. Οι ιδιοκτήτες τους προσφέρουν πλέον ως δέλεαρ την περαιτέρω μείωση του ενοικίου μόνο για τους χειμερινούς μήνες. Στην Καλαμαριά, ιδιοκτήτης διαμερίσματος 100 τ.μ., 15ετίας, «έριξε» το ενοίκιο από τα 550 ευρώ στα 360, αλλά δεν έχει βρει ενοικιαστή εδώ και 8 μήνες. Τώρα το μειώνει στα... 160 ευρώ για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο, ως επιπλέον κίνητρο.
«Είναι ένα καινούργιο φαινόμενο», λέει στο «Εθνος» ο κ. Γρηγόρης Λιάντας, επίτιμος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδας, ο οποίος έχει στο γραφείο του 365 διαμερίσματα για ενοικίαση, όταν άλλες χρονιές τέτοια εποχή αυτά δεν ξεπερνούσαν τα 80, και ορισμένα απ΄ αυτά μένουν ξενοίκιαστα έως και για έναν χρόνο.
Στα διαμερίσματα με ατομική θέρμανση η πτώση τιμών περιορίζεται στο 25% μεσοσταθμικά. Ενα τέτοιο διαμέρισμα στην ανατολική Θεσσαλονίκη, που μισθωνόταν 350-400 ευρώ, σήμερα νοικιάζεται με 200-300 ευρώ.
Πλήρης είναι η κατάρρευση των τιμών στα μεγάλα διαμερίσματα. Διαμέρισμα 140 τ.μ. στο Καραμπουρνάκι, που ήταν νοικιασμένο με 1.200 ευρώ, δόθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο για 600 ευρώ.
