Θα μπορούσε να αποτελεί ακόμη και ιδανική συγκυρία. Με τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας λόγω της οικονομικής κρίσης η πολιτεία είχε την ευκαιρία για μια σχετικά ανώδυνη αναδιάταξη της πολεοδομικής νομοθεσίας.
Οι μηχανικοί θα είχαν όλο τον (ελεύθερο, ελλείψει εργασίας) χρόνο να προσαρμοστούν και αντιστοίχως οι υπηρεσίες του Δημοσίου το περιθώριο να ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους. Αντί αυτού, το χάος.
Οι αλήθειες που ακούστηκαν χθες, κατά την πρώτη ημέρα εκδήλωσης του Τεχνικού Επιμελητηρίου (με θέμα τον ρόλο των μηχανικών στη διοικητική μεταρρύθμιση), ήταν αναμφίβολα πικρές: για παράδειγμα, η μαρτυρία του διευθυντή της Υπηρεσίας Δόμησης Ελληνικού - Αργυρούπολης κ. Γιάννη Γαβριλάκη, για την κατάσταση που δημιούργησε το "τσουνάμι" πολεοδομικών ρυθμίσεων της τελευταίας διετίας (από τον "Καλλικράτη", στον νέο νόμο για την έκδοση οικοδομικών αδειών, τον νέο οικοδομικό κανονισμό και τους δύο νόμους για "τακτοποίηση" ημιυπαιθρίων και αυθαιρέτων). Οπως ανέφερε:
- Με τον "Καλλικράτη" η αρμοδιότητα για τα πολεοδομικά γραφεία μεταβιβάστηκε στους δήμους. "Στην Αττική, οι 25 πολεοδομικές υπηρεσίες νομαρχιών και δήμων πρέπει να γίνουν 63, όσοι και οι δήμοι. Αν γινόταν σωστά η στελέχωσή τους, θα απαιτούσε το τετραπλάσιο προσωπικό, σε μια περίοδο που για κάθε 10 αποχωρήσεις υπαλλήλων προσλαμβάνεται ένας. Καταλήγουμε με πολεοδομίες 15-20 υπαλλήλων, που όλοι ασχολούνται με όλα, έχοντας ενταχθεί στην "τοπική πραγματικότητα", δηλαδή τις άμεσες παρεμβάσεις τοπικών συμφερόντων".
- Με τον ν.4030/11 οι πολεοδομίες μετετράπησαν σε υπηρεσίες δόμησης, η διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας χωρίστηκε στα δύο και οι περισσότεροι πολεοδομικοί έλεγχοι ανατέθηκαν σε ιδιώτες ελεγκτές δόμησης. "Απλοποίηση της διαδικασίας δεν έγινε, απλά "έσπασε" στα δύο. Επιτάχυνση δεν υπήρξε, γιατί δεν μειώθηκαν οι εγκρίσεις από άλλες υπηρεσίες, ούτε ο χρόνος για την εκπόνηση μελετών. Απλά η καθυστέρηση μέχρι σήμερα χρεωνόταν στην πολεοδομία, ενώ τώρα... τη χρεώνεται ο μελετητής μηχανικός". Οσον αφορά την πρόθεση δημιουργίας «ηλεκτρονικής πολεοδομίας» ανήκει στο μήκος της επιστημονικής φαντασίας: "στην υπηρεσία μου οι υπολογιστές είναι 7-10 ετών και αν χαλάσουν, αχρηστεύονται". Οσον αφορά τους ελέγχους από ιδιώτες μηχανικούς, "δεν έχουν άμεση εποπτεία, τη στιγμή που λόγω κρίσης είναι ευάλωτοι στη δωροδοκία".
- Ο νέος οικοδομικός κανονισμός (ν.4067/12) "επιχειρεί να είναι σύγχρονος, αλλά πάσχει στη σαφήνεια και την ακρίβεια".
"Η κατανομή καθηκόντων ανάμεσα στους ιδιώτες μηχανικούς και τους μηχανικούς των υπηρεσιών δόμησης είναι άνιση. Τα εύκολα στους ιδιώτες (υπογραφή μελετών χωρίς έλεγχο, ο έλεγχος των νέων οικοδομών στους ελεγκτές δόμησης), τα προβληματικά στους υπαλλήλους (έλεγχος σύννομου αδειών δόμησης, έλεγχος υφισταμένων οικοδομών έπειτα από καταγγελία", έκλεισε ο κ. Γαβριλάκης.
Ανάλογες ήταν οι εκτιμήσεις και των μηχανικών - ελευθέρων επαγγελματιών. «Με εμπειρία 30 χρόνων σε συναλλαγές με τα πολεοδομικά γραφεία σε όλη την Ελλάδα, μπορώ να πω με ασφάλεια ότι η γραφειοκρατία και η διαφθορά βασίζονται και εκμεταλλεύονται την ασάφεια και τις αντικρουόμενες διατάξεις των νόμων», ανέφερε ο αρχιτέκτων Γιώργος Μαδεμοχωρίτης. "Η αθρόα παραγωγή νόμων χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία, πιθανόν από ανθρώπους που δεν έχουν την εμπειρία του χώρου, δημιουργεί επιπλέον αντιφάσεις και ασάφειες, με συνέπεια... την ακόμα μεγαλύτερη γραφειοκρατία και τη μείωση της παραγωγικότητας".
Μηχανικοί ως σεκιούριτι
Οσον αφορά τη στελέχωση, ένα από τα προβλήματα των πολεοδομιών, αλλά και υπηρεσιών του κράτους, είναι η έλλειψη μηχανικών για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών. Για παράδειγμα, η υπηρεσία Επιθεωρητών Δόμησης (που θα ελέγχει τους Ελεγκτές Δόμησης) στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει σήμερα προσωπικό... μόλις ένα άτομο, ενώ η Υπηρεσία Κατεδαφίσεων των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος δύο, εκ των οποίων ο ένας συνταξιοδοτείται και ο άλλος θα φύγει, καθώς λήγει η απόσπασή του.
Την ίδια στιγμή, ένα απόθεμα έμπειρων μηχανικών του Δημοσίου "αχρηστεύεται". Oπως ανέφερε η κ. Πλ. Τριανταφυλλοπούλου, περίπου 200 "μάχιμοι" μηχανικοί από τους οργανισμούς Εργατικής Εστίας και Εργατικής Κατοικίας οδηγήθηκαν στον ΟΑΕΔ... χωρίς αντικείμενο. "Εγώ είμαι τυχερή, καθώς κατέληξα στην τεχνική υπηρεσία. Κάποιοι μηχανικοί εκτελούν πλέον χρέη σεκιούριτι στον ΟΑΕΔ, άλλοι δίνουν χαρτάκια προτεραιότητας στο κοινό. Δεν μπορούν να μας στείλουν σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου γιατί με το νέο πλαίσιο η μετάταξη θεωρείται νέα πρόσληψη. Οπότε απλά μένουμε χωρίς αντικείμενο, περιμένοντας είτε να μας υποβαθμίσουν είτε να μας δείξουν την έξοδο...".
