Βίαιη κατεδάφιση όλου του θεσμικού πλαισίου της ισχύουσας χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας του τελευταίου αιώνα, με τις παρεκκλίσεις του Μεσοπρόθεσμου του 2011 και της προηγηθείσας fast track νομοθεσίας να γίνονται ο κανόνας, φέρνει ο νόμος με τον ψευδεπίγραφο τίτλο "Χωροταξική και Πολεοδομική Μεταρρύθμιση - Βιώσιμη Ανάπτυξη".
Ταυτόχρονα επιτρέπει παντού τα πάντα, με τον κατάλογο των χρήσεων και των δραστηριοτήτων που θεσμοθετεί να υποβαθμίζει ακόμη περισσότερο τις περιοχές κατοικίας που υποφέρουν από την απουσία ελέγχου στις χρήσεις γης. Κοντά σε αυτά, το πελατειακό κράτος, στις δόξες του, αλλάζει, μέσω της Βουλής, χρήσεις γης στους οδικούς άξονες και όχι μόνο, προσφέροντας νέες περιοχές για κερδοσκοπία.
Το νομοσχέδιο κατατέθηκε το βράδυ της Δευτέρας και με τη διαδικασία του κατεπείγοντος ψηφίστηκε την Τετάρτη. Η συζήτηση την Τρίτη στην Επιτροπή κράτησε από τις 12.25 το μεσημέρι έως τις 16.35 μόλις και στο θερινό τμήμα, την επομένη, από τις 10.25 το πρωί έως τις 16.00 περίπου το απόγευμα.
Για τη χύδην και σημειακή χωροθέτηση και πολεοδόμηση της "ανάπτυξης παραγωγικών ή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή την πραγματοποίηση προγραμμάτων και παρεμβάσεων μεγάλης κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας", στο νέο σύστημα απορρύθμισης κυριαρχεί ένα νέο εργαλείο, το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο,"ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων" στην κατώτερη πυραμίδα του σχεδιασμού. Εργαλείο κομμένο και ραμμένο για την εξυπηρέτηση των επενδυτών, οι οποίοι θα αρπάξουν τη δημόσια περιουσία μέσω των Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ) ή των Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) για τα ιδιωτικά ακίνητα.
Άλλωστε, σε άλλη διάταξη αποσαφηνίζεται ότι ως Ειδικά Χωρικά Σχέδια νοούνται τα ΕΣΧΑΔΑ και ΕΣΧΑΣΕ, οι Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης, Ανάπτυξη Παραγωγικών Δραστηριοτήτων, τα Επιχειρηματικά Πάρκα και τα Εμπορευματικά Κέντρα. Αυτά θα καθορίζουν χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης και θα εγκρίνονται με Προεδρικό Διάταγμα. Η διαδικασία εκπόνησής τους εκκινεί με πρωτοβουλία του υπουργού ΠΕΚΑ, ή των συναρμόδιων υπουργείων, από τον δήμο, την Περιφέρεια, ή από τον φορέα υλοποίησης του "σχεδίου, έργου η προγράμματος". Κατισχύουν δε έναντι θεσμοθετημένων Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου στις εκτός σχεδίου περιοχές, συμπεριλαμβανομένων και όσων θεσμοθετήθηκαν βάσει του Νόμου 1650/86 για την προστασία περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών ή άλλων ειδικών διαταγμάτων που καταργούνται μετά την έγκριση των ΕΧΣ.
Με τον νόμο καταργείται η κορυφή της πυραμίδας του ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού: το Εθνικό Χωροταξικό, το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης και άλλων πέντε μεσαίων πόλεων (Ιωαννίνων, Λάρισας, Βόλου, Πάτρας, Ηρακλείου), η εκπόνηση των οποίων είχε χρηματοδοτηθεί με 1,1 εκατ. ευρώ και πλέον από το Γ' ΚΠΣ.
Το Ρυθμιστικό Αθήνας - Αττικής επέχει θέση Περιφερειακού Χωροταξικού. Επίσης καταργούνται και τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, τα οποία θέτουν δεσμευτικούς κανόνες για την οργάνωση και τη λειτουργία των πόλεων, καθορίζουν χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης, οριοθετούν τις περιοχές προστασίας και τις ζώνες παραγωγικών δραστηριοτήτων στον εξωαστικό χώρο.
Το σύστημα της απορρύθμισης περιγράφεται ως εξής:
* Το Εθνικό Χωροταξικό, το οποίο θεσμοθετήθηκε και εγκρίθηκε από τη Βουλή μόλις το 2008 και περιέχει βασικές προτεραιότητες και στρατηγικές κατευθύνσεις (π.χ. περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας) "για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και αειφόρο οργάνωση του εθνικού χώρου", εξαφανίζεται. Αντικαθίσταται από κείμενο αρχών "Εθνικής Χωροταξικής Στρατηγικής", μια κυβερνητική ανακοίνωση στη Βουλή.
* Τα σημερινά Ειδικά Χωροταξικά, π.χ. του τουρισμού και των ιχθυοκαλλιεργειών, μετονομάζονται σε Εθνικά Χωροταξικά Πλαίσια και κάνουν κουμάντο παρ' ότι είναι τομεακά.
* Τα Περιφερειακά Χωροταξικά παραμένουν υποβαθμισμένα, παραλαμβάνοντας εκ των προτέρων και τους εγκεκριμένους υποδοχείς παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, όπως και εγκεκριμένα σχέδια δημόσιων ή ιδιωτικών επενδύσεων μεγάλης κλίμακας.
Πολεοδομικός Σχεδιασμός
* Τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια καταργούνται. Εμφανίζονται τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια, τα οποία καθορίζουν "γενικές χρήσεις, γενικούς όρους και περιορισμούς δόμησης" και καλύπτουν την έκταση μίας ή και περισσότερων δημοτικών ενοτήτων ή και το σύνολο της έκτασης του δήμου, όπως προστέθηκε την τελευταία στιγμή, και εγκρίνονται με Π.Δ.
* Ρυμοτομικά Σχέδια εφαρμογής στη θέση της πολεοδομικής μελέτης (ρυμοτομικό, χρήσεις γης, όροι δόμησης κ.λπ.) εγκρίνονται με απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Τα πάντα όλα, μαζί και τα ρουσφέτια
Αντί με Προεδρικό Διάταγμα, που προϋποθέτει έλεγχο νομιμότητας από το ΣτΕ, ο νόμος έχει έναν κατάλογο με δεκαοκτώ χρήσεις γης και το περιεχόμενό τους, αποφεύγοντας χρήσεις για τις εκτός σχεδίου περιοχές. Φορτώνει τις περιοχές κατοικίας με πλήθος εμπορικών δραστηριοτήτων, ενώ υπονομεύει τους ελεύθερους χώρους αστικού και περιαστικού πρασίνου, στις οποίες επιτρέπει βαριές εγκαταστάσεις αστικών υποδομών, από σταθμούς μεταφόρτωσης απορριμμάτων έως εγκαταστάσεις αποθήκευσης - καύσης στερεών τοξικών αποβλήτων.
Κατά παραγγελία σε πρωτεύουσες και δευτερεύουσες αρτηρίες όλων των θεσμοθετημένων Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων και των Ρυθμιστικών Σχεδίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης, τα οικόπεδα που έχουν πρόσωπο σε αυτές με χρήση αμιγούς κατοικίας... τιμωρούνται. Μπορούν να δεχτούν δεκαπέντε δραστηριότητες, από εμπορικά καταστήματα, εκπαίδευση, εστιατόρια, αναψυκτήρια έως και ξενοδοχεία.
