Παρασκευή 13 Ιουνίου 2014

Η αγορά κατοικίας στην δίνη της κρίσης.




Στις κατοικίες, το διάστηµα 2010-2013 oι εντεινόµενες πιέσεις στις εµπορικές αξίες, τις τιµές και τα µισθώµατα τόσο των οικιστικών όσο και των επαγγελµατικών ακινήτων ήταν το βασικό χαρακτηριστικό της αγοράς ακινήτων, καθώς η σηµαντική υποχώρηση της ζήτησης δηµιούργησε υπερβάλλουσα προσφορά. Η πτώση της ζήτησης µπορεί να αποδοθεί κυρίως στη δραµατική αύξηση της ανεργίας και τη µείωση του διαθέσιµου εισοδήµατος των νοικοκυριών, στην αύξηση της φορολογίας των ακινήτων και την, έως πρόσφατα τουλάχιστον, σηµαντική αστάθεια του φορολογικού πλαισίου, καθώς και στην έλλειψη ρευστότητας µε δεδοµένους τους αυστηρότερους όρους τραπεζικής χρηµατοδότησης. Επιπλέον, οι προσδοκίες για περαιτέρω αποκλιµάκωση των τιµών είχαν και έχουν δυσµενή αντίκτυπο στην ελληνική κτηµαταγορά. Στην αγορά των κατοικιών, η µείωση των τιµών συνεχίστηκε µε υψηλούς ρυθµούς από το 2011 και µετά. Στοιχεία που συλλέγονται από τα πιστωτικά ιδρύµατα δείχνουν ότι οι τιµές των διαµερισµάτων υποχώρησαν σωρευτικά από το 2008 (µέσο επίπεδο) έως το τελευταίο τρίµηνο του 2013 κατά 33,4%. Τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από τα κτηµατοµεσιτικά γραφεία δείχνουν ακόµη µεγαλύτερη µείωση.

Η υποχώρηση των τιµών ήταν εντονότερη στα δύο µεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα: -35,8% και Θεσσαλονίκη: -37,1%) έναντι των άλλων µεγάλων πόλεων (-30,9%) και των λοιπών περιοχών (-29,4%), καθώς και για τα µεγαλύτερου εµβαδού ακίνητα στις σχετικά ακριβότερες περιοχές της χώρας.

Κατά την περίοδο της κρίσης καταγράφεται στροφή του αγοραστικού ενδιαφέροντος των νοικοκυριών προς παλαιότερα ακίνητα, µικρότερου εµβαδού και χαµηλότερης αξίας, σε µεσαίου κόστους περιοχές. Σηµειώνεται επίσης αύξηση του ποσοστού των συναλλαγών µε µετρητά και του µεριδίου των µετρητών στη συνολική χρηµατοδότηση της απόκτησης ακινήτων. Τα αποτελέσµατα της τριµηνιαίας έρευνας κτηµατοµεσιτικών γραφείων και συµβούλων ακίνητης περιουσίας από την Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν ότι το 2013 µόλις το 17% των συναλλαγών πραγµατοποιήθηκε µε τη συµµετοχή τραπεζικού δανεισµού (ένα ντι 82% στις αρχές του 2009), ενώ το µέσο ποσοστό δανειοδότησης ανήλθε σε περίπου 35% επί της συνολικής αξίας του ακινήτου (έναντι 70% στις αρχές του 2009). Επιπλέον, η µέση περίοδος αναµονής για τη διάθεση των προσφερόµενων προς πώληση ακινήτων υπερδιπλασιάστηκε στην περίοδο της κρίσης (από περίπου 5 µήνες στις αρχές του 2009 σε περίπου ένα έτος το 2013), ενώ αυξήθηκε σηµαντικά το µέσο ποσοστό της έκπτωσης επί της αρχικής τιµής (από 12,6% σε 20,7% αντίστοιχα).