Ανοίγει το επόμενο χρονικό διάστημα ο δρόμος για να δοθεί λύση στο μείζον ζήτημα των οικοδομικών συνεταιρισμών που αφορά περίπου 600 χιλιάδες ιδιοκτήτες, οι οποίοι παραμένουν «όμηροι» εδώ και περίπου σαράντα χρόνια. Περισσότεροι από 550 οικοδομικοί συνεταιρισμοί, με πάνω από 300.000 στρέμματα γης αδυνατούν να αξιοποιηθούν για περισσότερα από σαράντα χρόνια.
Στο σχέδιο που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, προβλέπεται η ανταλλαγή εκτάσεων σε περιοχές που είναι κοντά σε μικρούς, εγκαταλειμμένους οικισμούς και θέτει σε εφαρμογή την ιδιωτική πολεοδόμηση, ένα «πολεοδομικό εργαλείο» μέσω του οποίου οι ιδιώτες αναλαμβάνουν την κατασκευή των υποδομών που απαιτούνται για τη λειτουργία των οικισμών. Στην ουσία, η νέα διάταξη αφορά όσους είχαν αγοράσει εκτάσεις σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς κατά κύριο λόγο πριν από το 1975, αλλά τελικά δεν κατάφεραν να τις αξιοποιήσουν, αφού κάθε οικοδομική δραστηριότητα σε δασική έκταση απαγορεύτηκε από το Σύνταγμα.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στις διατάξεις που προωθεί το υπουργείο, οι χώροι που θα επιλεγούν δεν αφορούν σε νησιά και οι οικισμοί θα δημιουργηθούν μέσω της ιδιωτικής πολεοδόμησης. Οι περιοχές που θα επιλεγούν για τη μεταφορά των συνεταιρισμών, σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα πρέπει να έχουν ενιαία έκταση 50 στρέμματα. Οπως προβλέπεται, το 50% της συνολικής έκτασης του νέου οικισμού θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για κοινόχρηστος και κοινωφελείς σκοπούς. Με αυτό τον τρόπο τα μέλη των νέων οικοδομικών συνεταιρισμών απαλλάσσονται από την υποχρέωση να εισφέρουν σε γη και χρήμα όπως συμβαίνει με τους ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχές που μπαίνουν στο σχέδιο πόλης.
Ο μέσος συντελεστής δόμησης θα είναι 0,4 για την κατοικία και 0,6 για ειδικές χρήσεις. Η μέση πυκνότητα των νέων οικοδομικών συνεταιρισμών θα είναι 50 άτομα ανά 10 στρέμματα και το ύψος των κτιρίων 7,5 μέτρα, ενώ σε περιπτώσεις κεραμοσκεπής προβλέπεται η δυνατότητα επιπλέον 1,5 μέτρου ύψους.
Όπως επισημαίνεται από το ΥΠΕΚΑ, δεν θίγονται εκτάσεις αμιγούς περιβαλλοντικής προστασίας, καθώς βασικός στόχος, μέσω της πολεοδομικής και χωροταξικής μεταρρύθμισης, είναι να ενισχυθεί η θωράκιση των προστατευόμενων εκτάσεων, με απόλυτο σεβασμό στις συνταγματικές προβλέψεις και τα ιδιοκτησιακά και περιουσιακά δικαιώματα των πολιτών.
Σε ό,τι αφορά τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς που βρίσκονται στην Αττική αλλά και στις λοιπές περιοχές που εξαιρούνται από τη δυνατότητα μεταφοράς συνεταιρισμών, θα δίνεται η δυνατότητα δόμησης μόνο στις σημερινές εκτάσεις των συνεταιρισμών, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι μεγάλο τμήμα τους δεν είναι χαρακτηρισμένο είτε ως δασική είτε ως αναδασωτέα έκταση, ενώ στις εξαιρούμενες για μεταφορά περιοχές δεν ισχύει ο κανόνας των 50 στρεμμάτων. Σημειώνεται ότι στην Αττική από την έως τώρα καταγραφή έχει προκύψει ότι υπάρχουν 220 οικοδομικοί συνεταιρισμοί, εκ των οποίων οι 110 αντιμετωπίζουν προβλήματα καθώς είναι δασικές εκτάσεις. Για τους υπόλοιπους 330 που βρίσκονται εκτός Αττικής, 25% αντιμετωπίζουν προβλήματα γιατί ανήκουν σε δασικές εκτάσεις και 15% δεν βρίσκονται σε περιοχή Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης (ΠΕΡΠΟ).
Ζώνες υποδοχής
Όπως προβλέπεται, οι νέοι οικοδομικοί συνεταιρισμοί θα στήνονται σε ζώνες εκτός της Κρήτης, της Εύβοιας, της Αττικής, της Θεσσαλονίκης, των Ιωαννίνων, της Πάτρας, του Βόλου και της Λάρισας. Η μεταφορά του συντελεστή δόμησης θα γίνεται μέσω της Τράπεζας Γης (δεξαμενή δικαιωμάτων επί ακινήτων). Ποσοστό 50% της έκτασης αποδίδεται -πάλι μέσω της Τράπεζας Γης- στο Δημόσιο. Αυτή η έκταση επιβάλλεται να είναι είτε ενιαία είτε διαιρετή σε τμήματα με επιφάνεια ίση ή μεγαλύτερη των 20 στρεμμάτων. Παράλληλα, ποσοστό 10% του συνόλου των προστατευόμενων εκτάσεων αποδίδεται στους δήμους για τη δημιουργία χώρων πρασίνου και τίθενται σε ειδικό καθεστώς προστασίας.
Δικαιούχοι ανταλλαγής είναι όλοι οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί που βρίσκονται σε δάση ή εκτάσεις όπου απαγορεύεται η δόμηση. Επίσης, οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί των οποίων οι εκτάσεις έχουν ενταχθεί σε ρυμοτομικό σχέδιο και μετά την ψήφιση του νόμου 998/79 τα σχέδια είτε κρίθηκαν άκυρα είτε πρέπει να ακυρωθούν. Επιπλέον, δικαιούχοι είναι και οι συνεταιρισμοί που είχαν προχωρήσει σε ιδιωτικές πολεοδομήσεις των οποίων η μελέτη είχε εκπονηθεί και εγκριθεί με τον νόμο 1947/91 και κρίθηκε μη νόμιμη από το Συμβούλιο της Επικρατείας λόγω έλλειψης εγκεκριμένου χωροταξικού πλαισίου.
Προβλήματα...
Τα δύο σημαντικότερα προβλήματα, που αναστέλλουν τις διαδικασίες πολεοδόμησης εδώ και δεκαετίες, είναι ότι πολλοί Συνεταιρισμοί βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων ή βρίσκονται εκτός περιοχών όπου επιτρέπεται η χωροθέτηση οικοδομικών συνεταιρισμών. Ένα ακόμη σημαντικό πρόβλημα είναι ότι η διαδικασία έγκρισης της ιδιωτικής πολεοδόμησης αντιμετωπίζει έντονη γραφειοκρατία και υπηρεσιακές καθυστερήσεις.
Βασικές αλλαγές
Δικαιούχοι ανταλλαγής είναι όλοι οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί που βρίσκονται σε δάση ή εκτάσεις όπου απαγορεύεται η δόμηση.
Ποσοστό 50% της έκτασης αποδίδεται -πάλι μέσω της Τράπεζας Γης- στο Δημόσιο. Αυτή η έκταση επιβάλλεται να είναι είτε ενιαία είτε διαιρετή σε τμήματα με επιφάνεια ίση ή μεγαλύτερη των 20 στρεμμάτων.
Ποσοστό 10% του συνόλου των προστατευόμενων εκτάσεων αποδίδεται στους δήμους για τη δημιουργία χώρων πρασίνου και τίθενται σε ειδικό καθεστώς προστασίας.
