Τουλάχιστον 2,7 δις ευρώ από την πρώτη ρύθμιση τακτοποίησης αυθαιρέτων και μελλοντικά έσοδα άνω των 3 δις, συνολικά δηλαδή 5-6 δις ευρώ τινάζει στον αέρα η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ να κρίνει αντισυνταγματικό το νόμο 4014 του Γ. Παπακωνσταντίνου.
Είναι πλέον σίγουρο ότι στην... πόρτα των ανώτατων δικαστών θα κλαίει το οικονομικό επιτελείο, το υπουργείο Περιβάλλοντος αλλά και το Πράσινο Ταμείο. Το ΣτΕ για ακόμη μια φορά ουσιαστικά τινάζει στον αέρα τους πολεοδομικούς σχεδιασμούς μιας κυβέρνησης, και αναδεικνύει την προχειρότητα με την οποία έγιναν οι ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα.
Όμως, η απόφαση είναι αδιαμφισβήτη και στηρίζεται στο άρθρο 24 του Συντάγματος γι' αυτό και κρίνει αντισυνταγματικό το νόμο του 2011.
Οι συνέπειες είναι πολλές. Κατ' αρχάς, να θυμίσουμε ότι μέχρι τον Μάρτιο του 2013 είχαν ολοκληρωθεί 310.000 υπαγωγές στον 4014, ενώ άλλες 137.000 δηλώσεις βρίσκονται σε επεξεργασία. Έχουν εισπραχθεί 801.649 εκ. ευρώ. Το υπόλοιπο των δόσεων που εκκρεμούν ανέρχεται στα 600 εκ. και οι υπό επεξεργασία αιτήσεις φθάνουν στο ποσό του 1,319 δισ. Δηλαδή σχεδόν 2,7 δις ευρώ που υπολόγιζε να εισπράξει το κράτος κινδυνεύουν να χαθούν.
Ξεχωριστή είναι φυσικά η «ηθική» ήττα της πολιτικής καθώς χάνεται κάθε έννοια εμπιστοσύνης του πολίτη στο κράτος το οποίο νομοθετεί εκ του προχείρου και ταλαιπωρεί εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες.
Τα προβλήματα που ανακύπτουν είναι κι άλλα πολλά:
1. Τι θα κάνει το κράτος από εδώ και στο εξής; Θα εφεσιβάλλει την απόφαση και θα πάει στον Αρειο Πάγο; Είναι ίσως η μόνη επιλογή της, αλλά κι αυτή παρακινδυνευμένη. Απλά θα κερδίσει χρόνο.
2. Τι θα γίνει αν οι χιλιάδες αυθαιρετούχοι που μπήκαν στη ρύθμιση κάνουν ομαδικές αγωγές και ζητήσουν πίσω τα λεφτά που έχουν δώσει; Ποιος θα τους τα δώσει.
3. Τι θα γίνει με τη δημοσιονομική βόμβα που έβαλε το ΣτΕ, καθώς τα λεφτά από τα αυθαίρετα στην πλειοψηφία τους πήγαν σε αποπληρωμή χρέους;
4. Τινάζεται στον αέρα και ο νόμος Καλαφάτη που ανακοινώθηκε πριν μερικές εβδομάδες και ο οποίος προβλέπει κατηγοριοποίηση των παραβάσεων και νομιμοποίησή τους ακόμη και με 500 ευρώ εφάπαξ;
5. Τι θα γίνεται με τις μεταβιβάσεις ακινήτων καθώς σήμερα απαιτείται σε κάθε συμβολαιογραφική πράξη η επισύναψη βεβαίωσης περί μη ύπαρξης αυθαιρεσιών.
Αν κανείς διαβάσει το σκεπτικό της απόφασης θα καταλάβει τι πρέπει να κάνει στο εξής το κράτος. Μαζικές εντάξεις στο σχέδιο πόλης, ζητά το ΣτΕ.
Μπορεί όμως το κράτος να το κάνει αυτό και γιατί δεν το έκανε τόσα χρόνια;
Η απόφαση που από χθες έχει βάλει φωτιά στην κυβέρνηση αναφέρει ότι παραβιάζει το άρθρο 24 του Συντάγματος (που επιβάλλει τον ορθολογικό χωροταξικό - πολεοδομικό σχεδιασμό της χώρας) το νομοθετικό πλαίσιο που επιτρέπει την «τακτοποίηση αυθαιρέτων» για 30 χρόνια έναντι αντιτίμου (ειδικού προστίμου που καταβάλλουν οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κατασκευών) για να μην κινδυνεύουν με κατεδάφιση.
Το νομοθετικό πλαίσιο κρίθηκε αντισυνταγματικό, έστω και αν ένα μέρος των εσόδων από το ειδικό πρόστιμο πρόκειται να καταλήξει στο λεγόμενο «πράσινο ταμείο» (με σκοπό τη βελτίωση του χωροταξικού σχεδιασμού κ.λπ.) ενώ άλλο «κλείνει τρύπες» της δημοσιονομικής κρίσης.
Το ανώτατο δικαστήριο, με ισχυρότατη πλειοψηφία, υιοθετεί ουσιαστικά την αυστηρή εδώ και δεκαετίες γραμμή του απέναντι στα αυθαίρετα, κρίνοντας ότι η τελευταία συνταγματικά ανεκτή γενική ρύθμιση για τη διάσωσή τους ήταν «ο νόμος Τρίτση» (ν. 1337/83) και μετά από αυτόν (31-1-83) δεν είναι πλέον δυνατή η αποφυγή κατεδάφισής τους, με την επιβολή στο μεταξύ των αναγκαίων προστίμων διατήρησης.
Η δικαστική απόφαση που αναμένεται να γίνει επίσημα γνωστή σε 1 - 2 μήνες περίπου φέρνει «στον αέρα» όλες τις «τακτοποιήσεις αυθαιρέτων», αλλά και τα μέχρι τώρα κρατικά έσοδα από την όλη διαδικασία, καθώς πολλοί μπορεί να ζητήσουν πίσω όσα κατέβαλαν.
