Ομοβροντία κατά βασικών διατάξεων του Ενιαίου Φόρου στα ακίνητα εξαπέλυσαν οι εκπρόσωποι των δικηγόρων, των συμβολαιογράφων, των ιδιοκτητών ακινήτων, των κατασκευαστών και των μεσιτών.
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου τονίστηκε η αδικία του νέου φόρου, ωστόσο, διευκρινίστηκε ότι δεν πρέπει ούτε μία ώρα να συνεχίσει να ισχύει το χαράτσι μέσω της ΔΕΗ και ο ΦΑΠ, μια πρόταση που έγινε χθες από βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, Γ. Αδαμόπουλος, έκανε λόγο ακόμη και για αντισυνταγματικότητα του φόρου στα ακίνητα αλλά και για κατάργηση του πτωχευτικού δικαίου.
Ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στ. Παραδιάς ανέφερε ότι δεν μπορεί να επιβαρυνθούν οι ιδιοκτήτες των αστικών ακινήτων σε βάρος κάποιων άλλων που δεν θέλουν να πληρώσουν και που «δεν συμφέρει ορισμένους πολιτικά», αφήνοντας να εννοηθεί ότι επίκειται… πόλεμος για τη φορολόγηση αστικών και αγροτικών ακινήτων.
Μεταξύ άλλων ζήτησε για τα ξενοίκιαστα διαμερίσματα να υπάρξει μείωση στο μισό του φόρου για κάθε χρόνο που το ακίνητο δεν έχει μισθωθεί. Για τα αστικά οικόπεδα τόνισε ότι η επιβάρυνση είναι σημαντική φέροντας παράδειγμα δύο οικόπεδα που είναι το ένα δίπλα στο άλλο. Το ένα με τέσσερα κτισμένα σπίτια θα πληρώσει πολύ λιγότερο φόρο απ' ότι το άκτιστο οικόπεδο, είπε ο κ. Παραδιάς.
Ζήτησε μειωτικούς συντελεστές για τα διατηρητέα και τα ιστορικά ακίνητα που έχουν ηλικία άνω των 100 ετών.
Επίσης, ζήτησε να μην υπάρξει ποινικοποίηση της μη καταβολής των φόρων διότι χιλιάδες ιδιοκτήτες θα οδηγηθούν στη φυλακή καθώς ο νόμος προβλέπει φυλάκιση έως και 5 χρόνια για οφειλέτες φόρων στην ακίνητη ιδιοκτησία.
Ο πρόεδρος των συμβολαιογράφων, κ. Βλαχάκης, επισήμανε ότι οι φόροι επιβάλλονται επί αντικειμενικών αξιών που είναι διπλάσιες από τις τιμές στις οποίες γίνονται όλες οι μεταβιβάσεις.
Τέλος, ο πρόεδρος των μεσιτών, Γ. Ρεβύθης ζήτησε μείωση στο μισό των φορολογικών συντελεστών για τα εντός σχεδίου οικόπεδα.
Αναλυτικά, οι θέσεις των εκπροσώπων της αγοράς έχουν ως εξής:
1.Επί της συνταγματικότητας του νέου φόρου
Όπως είχε δεχθεί και το Συμβούλιο της Επικρατείας, κρίνοντας τη συνταγματικότητα του ΕΕΤΗΔΕ (ΣτΕ 1972/2012 Ολ.), ένας από τους βασικούς λόγους που δικαιολογούσαν την επιβολή του ήταν και ο προσωρινός του χαρακτήρας, δεδομένου ότι η εφαρμογή του περιοριζόταν αρχικά στα έτη 2011 και 2012 με σκοπό «την αντιμετώπιση της ανάγκης για άμεση μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος». Ωστόσο, το προσχέδιο για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων δρομολογεί τη μονιμοποίηση της παραπάνω δήθεν «έκτακτης» φορολογίας που επιβλήθηκε στην ακίνητη περιουσία κατά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και μάλιστα με την επέκτασή της στις κλειστές και αναξιοποίητες οικοδομές καθώς και στα οικόπεδα και αγροτεμάχια. Κατά συνέπεια το στοιχείο του «έκτακτου» και του «προσωρινού» χαρακτήρα της ρύθμισης έχει πλέον εκλείψει κάτι που ανοίγει το δρόμο για επανεξέταση των σχετικών ρυθμίσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Περαιτέρω, με τις διατάξεις των παρ. 1 και 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος συνάγονται, προκειμένου περί επιβολής φορολογικών επιβαρύνσεων, οι αρχές της καθολικότητας του φόρου και της φορολογικής ισότητας η οποία συνίσταται στον καθορισμό του φορολογικού βάρους, αναλόγως της φοροδοτικής ικανότητας του κάθε φορολογούμενου. Ωστόσο η κατοχή ακινήτων από μόνη της, χωρίς την σύνδεσή της με άλλα κριτήρια προσδιοριστικά της απόδοσής τους ή του εισοδήματος του φορολογούμενου, δεν αποδεικνύουν, αλλά ούτε καν μπορούν να αποτελέσουν τεκμήριο για την ύπαρξη πραγματικής φοροδοτικής ικανότητας, δηλαδή εισοδήματος επαρκούς για την κάλυψη του συγκεκριμένου φόρου -ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνει το σύνολο του εισοδήματος του φορολογουμένου- δεδομένου και του γεγονότος ότι στη σημερινή οικονομική συγκυρία, που όλοι πωλούν και κανείς δεν αγοράζει, είναιαπολύτως αδύνατον ακόμα και να εκποιηθούν τα ακίνητα αυτά και μάλιστα σε οποιαδήποτε τιμή, προκειμένου να βρεθούν τα χρήματα για την πληρωμή των φόρων αυτών.
Εξάλλου, το σύστημα υπολογισμού του φόρου, καθιερώνει μία σειρά αντικειμενικών –και πρακτικά αμάχητων- τεκμηρίων τα οποία λαμβάνονται περιοριστικά υπόψη προκειμένου να καθορισθεί η φορολογική υποχρέωση (εμβαδόν, χρόνος κατασκευής, απόσταση από θάλασσα, συντελεστής δόμησης κλπ.), χωρίς ο πολίτης να έχει τη δυνατότητα να αντιτάξει άλλα κρίσιμα στοιχεία απαραίτητα για τον προσδιορισμό της αξίας του ακινήτου του.
Έτσι, ο ΕΝ.Φ.Α. λαμβάνει υπόψη του τον ανεξάντλητο συντελεστή δόμησης, χωρίς να εξετάζει αν στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορεί να αξιοποιηθεί ο συντελεστής αυτός (π.χ. περίπτωση ακινήτων με πολύ μικρή πρόσοψη), λαμβάνει υπόψη του την απόσταση από τη θάλασσα ή την πρόσοψη σε εθνική οδό, χωρίς να εξετάζει την πραγματική πρόσβαση στη θάλασσα ή στην εθνική οδό, καθώς και το αν υπάρχει πραγματικό όφελος για το ακίνητο, δεν λαμβάνει υπόψη του την πραγματική κατάσταση του ακινήτου (π.χ. αν αυτό είναι κατεστραμμένο από σεισμό ή πυρκαγιά), κάτι που λαμβάνεται υπόψη από το σύστημα προσδιορισμού αντικειμενικών αξιών, μέσω του συντελεστή ειδικών συνθηκών. Μάλιστα σε όλες αυτές τις περιπτώσεις -και πολλές ακόμα που θα ανακύψουν στην πράξη- ο πολίτης στερείται του δικαιώματος να αμφισβητήσει τον φόρο που του έχει καταλογιστεί επικαλούμενος του παραπάνω λόγους.
Ωστόσο, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΣτΕ, η θέσπιση τεκμηρίων και μάλιστα αμάχητων, σχετικά με τον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης δυσχερώς συμβιβάζεται με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 20 του Συντάγματος, εφόσον με τον τρόπο αυτό περιορίζονται υπέρμετρα τα όρια του δικαστικού ελέγχου.
Απ' όλα τα παραπάνω, καθίσταται προφανές ότι ο νέος φόρος έχει σοβαρά ζητήματα Συνταγματικότητας, τα οποία είναι αμφίβολο πλέον αν μπορούν να δικαιολογηθούν από την «επείγουσα» και «προσωρινή» ανάγκη περιορισμού του ελλείμματος, όπως συνέβη στην περίπτωση του Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε.
2.Επί του αντικειμένου επιβολής του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων
Το προσχέδιο του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων επιρρίπτει το κύριο φορολογικό βάρος για μια ακόμη φορά στην αστική ακίνητη ιδιοκτησία ενώ η συνεισφορά της καθαρά αγροτικής έχει προφανώς συμβολικό και μόνον χαρακτήρα, εφόσον από το 2014 και εφεξής, η αστική ακίνητη ιδιοκτησία, παρότι αποδεκατισμένη από τις αλλεπάλληλες ειδικές εισφορές, ΕΕΤΗΔΕ, ΕΕΤΑ και τους ΦΑΠ τετραετίας, αλλά και απαξιωμένη από την οικονομική κρίση, θα πρέπει να πληρώνει έως και 4 δις στο Ελληνικό Δημόσιο ως ετήσιο φόρο κεφαλαίου…
Συνεπώς το προσχέδιο έχει ανάγκη από άμεσες αλλαγές που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την εισπραξιμότητά του, χωρίς να στείλουν στρατιές ιδιοκτητών αστικών ακινήτων, στις φυλακές της χώρας μας. Ενδεικτικά απαριθμούμε τις εξής απόλυτα αναγκαίες παρεμβάσεις στις πιο κραυγαλέες αδικίες που αφορούν τα αστικά ακίνητα:
*Τα μακροχρόνια ξενοίκιαστα ακίνητα πρέπει να φορολογούνται στο 50% της αξίας τους, κάθε χρόνο για τον οποίο, κατά ολόκληρο το εκάστοτε προηγούμενο οικονομικό έτος προκύπτει από το Ε2 ότι δηλώθηκαν κενά και συνεπώς δεν απέφεραν κανένα εισόδημα. Αυτό μπορεί να εξασφαλιστεί με την αυτόματη απόδοση μειωτικού συντελεστή 0,50 στα ακίνητα αυτά, ο οποίος θα αφαιρείται αυτόματα μόλις αυτά τυχόν εκμισθωθούν και δηλωθούν τα μισθώματα στο Ε2 της επόμενης χρονιάς.
*Οι φορολογικοί συντελεστές για τα αστικά οικόπεδα, δηλαδή τα πλέον απαξιωμένα περιουσιακά στοιχεία, έχουν καθαρά δημευτικό χαρακτήρα. Οι συντελεστές αυτοί πρέπει να μειωθούν στο μισό από όσο προβλέπει το προσχέδιο, δεδομένου ότι δεν υπάρχει καμιά δυνατότητα πληρωμής σε ετήσια βάση των τεράστιων ποσών που προκύπτουν. Σε πολλά μάλιστα από αυτά ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου (ΣΑΟ) πρέπει να μειωθεί στο επίπεδο του πράγματι ισχύοντος Συντελεστή Δόμησης (ΣΔ) διότι στο λογισμικό του Ε9 έχει οριστεί αυθαίρετα και με απόλυτη αδιαφάνεια σε τιμή πολύ μεγαλύτερή του, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζεται η φορολογική επιβάρυνση.
* Για τα κάθε είδους διατηρητέα και ιστορικά κτίρια να καθοριστεί μειωτικός συντελεστής 0,40. Για τα άνω των 100 ετών ιστορικά κτίρια να επαναληφθεί η ισχύουσα ρύθμιση της παραγράφου 2 του άρθρου 36 του Ν.3842/2010 : “Στην αξία των κτιρίων τα οποία είναι προγενέστερα των εκάστοτε τελευταίων εκατό ετών και έχουν χαρακτηρισθεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή ως έργα τέχνης, που χρήζουν ειδικής προστασίας, από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού επιβάλλεται φόρος με αυτοτελή συντελεστή 0,1% και εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης μη συνυπολογιζόμενης της αξίας τους στην παραπάνω κλίμακα.
3. Φυλάκιση και κατασχέσεις στις περιπτώσεις αδυναμίας πληρωμής του φόρου
Με το νόμο 3943/2011 έχει ποινικοποιηθεί βαρύτατα με ποινές φυλάκισης έως και 5 ετών, και η αντικειμενική αδυναμία καταβολής φόρων στην κατοχή ακίνητης περιουσίας όπως ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας, το ΕΕΤΗΔΕ, το ΕΕΤΑ, ο επικείμενος «Ενιαίος Φόρος Ακινήτων», αλλά και ο φόρος κληρονομιάς, που προκύπτουν και βεβαιώνονται αυτόματα, δηλαδή χωρίς τη διενέργεια οποιασδήποτε δικαιοπραξίας ή αδικοπραξίας εκ μέρους των πολιτών, χωρίς δηλαδή να λαμβάνεται υπόψη η φοροδοτική ικανότητά τους, αλλά και το ότι σήμερα δεν υπάρχει δυνατότητα εκποίησης ακινήτων είτε οικειοθελώς, είτε με αναγκαστικό πλειστηριασμό, ώστε να καταστεί δυνατή η πληρωμή φόρων.
Συγκεκριμένα με την παρ. 3 του παραπάνω νόμου, όποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ.) και τα τελωνεία χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης από έναν έως δώδεκα μήνες για οφειλές από 5.000€, η οποία ποινή μπορεί να φθάσει ακόμα και τα πέντε έτη για οφειλές μεγαλύτερες των 10.000€, ενώ η οφειλή 50.000€ επισύρει ελάχιστη ποινή 3ετούς φυλάκισης.
Εξάλλου, με πρόσφατη εγκύκλιό του Γενικού Γραμματέα Εσόδων (ΔΝΥ Α 1022989 ΕΞ 2013/6.2.2013) δόθηκε προς τους Προϊσταμένους των Δ.Ο.Υ. της χώρας, η εντολή να ζητούν με έγγραφό τους από τους αρμόδιους εισαγγελείς την άσκηση ποινικών διώξεων και με τη διαδικασία του αυτοφώρου, ευθύς μόλις συντρέξουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, καθόσον η εκ μέρους τους υποβολή αίτησης ποινικής δίωξης στον αρμόδιο εισαγγελέα είναι υποχρεωτική και δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρειά τους, αλλά, αντίθετα, «εντάσσεται στις ενέργειες που ασκούνται κατά δέσμια αρμοδιότητα (άρθρο 25 παρ.1 εδ. γ' ν. 1882/1990)»
Τέλος, οι δήθεν ευεργετικές ρυθμίσεις που προβλέπει το σχέδιο νόμου, είναι αμφίβολο αν θα «ευεργετήσουν» τελικά οποιονδήποτε, εφόσον εξαιρούν όλους όσους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και όλους όσους έχουν (αυτοί και οι οικογένειές τους) κτίσματα συνολικής επιφάνειας 150 τ.μ.! Προκειμένου λοιπόν να μην πάνε στη φυλακή οι εκατοντάδες χιλιάδες «νοικοκυραίοι» αυτής της χώρας, που αδυνατούν πλέον να πληρώσουν τους άδικους, αλλεπάλληλους και κυριολεκτικά εξοντωτικούς αυτούς φόρους, με διαδικασίες πιο σκληρές από αυτές που ισχύουν για τους πραγματικούς εγκληματίες, θα πρέπει ενόψει της επιβολής του ΕΝ.Φ.Α.
* Να αποποινικοποιηθεί άμεσα η αντικειμενική αδυναμία καταβολής των φόρων που υπολογίζονται αυτόματα και χωρίς καμία πραγματική συναλλαγή επί τεκμαρτής βάσης, ήτοι των φόρων στην κατοχή ακίνητης περιουσίας και στην κληρονομιά.
*Να διατηρεί το δικαίωμα μείωσης του φόρου σύμφωνα με τα καθοριζόμενα κριτήρια και όποιος φορολογούμενος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, προερχόμενες όμως από ανεξόφλητο ΦΑΠ, ΕΕΤΑ, και ΕΕΤΗΔΕ 2011-2013, από φόρους δηλαδή που βεβαιώθηκαν μέσα στο εφετεινό φορολογικό «τσουνάμι», καθώς και να απαλειφθεί το περιουσιακό κριτήριο, εφόσον από το εισοδηματικό κριτήριο και μόνον, προκύπτει η αδυναμία πληρωμής του φόρου.
*Να καθοριστεί ποσοστό έκπτωσης 10% σε όσους κατορθώσουν να εξοφλήσουν εφάπαξ το φόρο, και όχι η προβλεπόμενη συμβολική έκπτωση 1,5%.
*Να αναγνωριστεί επί τέλους το μονομερές δικαίωμα των φορολογουμένων, να εκχωρήσουν στο Δημόσιο, όταν το επιθυμούν, ακίνητο πλήρους κυριότητάς τους κατά 100%, για την εξόφληση οφειλομένων φόρων ΕΝ.Φ.Α, Φ.Α.Π, Ε.Ε.Τ.Α. και Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε. των ιδίων και των μελών της οικογενείας τους, ποσού άνω των 50.000€, αν αποδεδειγμένα στερούνται μετρητών. Τυχόν υπερβάλλον ποσό να συμψηφίζεται με οφειλές φόρων των έως και δύο επομένων ετών.
4.Τα πιστοποιητικά τροχοπέδη στις εμπράγματες συναλλαγές και στην απονομή της δικαιοσύνης
Το θετικό στοιχείο ότι με τον νέο φόρο κάθε περιουσιακό στοιχείο έχει τη δική του φορολογική ταυτότητα και επιβάρυνση, κάτι που ευνοεί τον επενδυτικό σχεδιασμό και βάζει τέλος στο να βαπτίζονται «εκατομμυριούχοι» στα χαρτιά εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες που έχουν παραπάνω από ένα ακίνητα, δεν αρκεί από μόνο του για την επανεκκίνηση της κτηματαγοράς -και συνεπώς και ολόκληρης της οικονομίας- ιδίως όταν με το σχέδιο νόμου του ΕΝ.Φ.Α. προστίθεται ένα νέο πιστοποιητικό, όχι μόνο σε κάθε συναλλαγή, αλλά και σε κάθε δικαστική ενέργεια συναφή με ακίνητα.
Πράγματι στο σχέδιο νόμου του νέου φόρου ορίζεται ότι απαγορεύεται η σύνταξη οποιασδήποτε συμβολαιογραφικής πράξης με την οποία μεταβιβάζονται ή δημιουργούνται εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτου, αλλά απαγορεύεται ακόμα και η άσκηση αγωγής ή άλλης δικαστικής ενέργειας, αν δεν επισυναφθεί πιστοποιητικό της Φορολογικής Διοίκησης, με το οποίο πιστοποιείται όχι μόνο ότι ο φορολογούμενος έχει δηλώσει το ακίνητό του στη δήλωση ενιαίου φόρου ακινήτων, αλλά και ότι αυτός έχει καταβάλει τον αναλογούντα φόρο όχι μόνο για το προκείμενο ακίνητο, αλλά και για όλα τα υπόλοιπα ακίνητά του!
Σύμφωνα με την πάγια νομολογία των Δικαστηρίων της χώρας δεν μπορεί να υπάρχει απαράδεκτο ή παρεμπόδιση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας προερχόμενο όχι από τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που ρυθμίζουν την πορεία της διαδικασίας, αλλά από διατάξεις νόμων που επιδιώκουν φορολογικούς σκοπούς, (Α.Π. 621/2000) διότι οι σκοποί δεν έχουν επίδραση στην έκβαση της δίκης και συνεπώς και στην ορθή απονομή της δικαιοσύνης.
Κατά συνέπεια η σχετική διάταξη πέρα από τα σοβαρότατα ζητήματα Συνταγματικότητας, δυσχεραίνει υπέρμετρα τις συναλλαγές, αυξάνει την γραφειοκρατία, εκθέτοντας τον πολίτη στην ταλαιπωρία και στις ουρές των εναπομεινασών Δ.Ο.Υ. για την παραγγελία και στη συνέχεια για την παραλαβή του σχετικού πιστοποιητικού, αλλά και στερεί από τους πολίτες το δικαίωμα δικαστικής προστασίας, εφόσον αυτοί δεν θα μπορούν να ασκήσουν κανέναν δικαίωμά τους (π.χ. να ζητήσουν ασφαλιστικά μέτρα για την καταπάτηση της περιουσίας τους, να αποβάλλουν από το μίσθιο το δύστροπο μισθωτή τους) εάν δεν έχουν πρώτα εξοφλήσει τον αναλογούντα φόρο για το σύνολο της περιουσίας τους!
Ανυπέρβλητα προβλήματα θα δημιουργήσει και η νέα πρωτοφανής ρύθμιση ότι για την καταβολή του ΕΝ.Φ.Α. είναι υπόχρεος και ο σύνδικος της πτώχευσης ή ο μεσεγγυούχος ακινήτου, κάτι που θα οδηγήσει στηναπόλυτη άρνηση των δικηγόρων που διορίζονται -πολλές φορές χωρίς τη θέλησή τους- σύνδικοι πτώχευσης, να αναλάβουν τα καθήκοντά τους με ότι αυτό συνεπάγεται για την ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας της πτώχευσης και της ικανοποίησης των πτωχευτικών αξιώσεων.
Προκειμένου λοιπόν να περιορισθεί η γραφειοκρατία, αλλά και να μην στερηθεί ο πολίτης το δικαίωμα πρόσβασης στα Δικαστήρια, θα πρέπει να γίνουν οι εξής τροποποιήσεις:
*Η σχετική βεβαίωση να αφορά μόνο στη δήλωση των ακινήτων του φορολογουμένου και να μην εκτείνεται και στην εξόφληση του φόρου, όπως άλλωστε συμβαίνει μέχρι σήμερα και με την βεβαίωση από την οποία προκύπτει ότι ο πολίτης έχει συμπεριλάβει τα μισθώματα, στη δήλωση του φόρου εισοδήματος, η οποία είναι απαραίτητη για τη συζήτηση αγωγής -ή έκδοση διαταγής απόδοσης- χρήσης μισθίου.
*Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις να αντικατασταθούν οι βεβαιώσεις των Δ.Ο.Υ., με αυτόματα εκδιδόμενες βεβαιώσεις από την ιστοσελίδα της Γ.Γ.Π.Σ., Είναι τουλάχιστον απάνθρωπο για τον πολίτη, για μία απλή δίκη ασφαλιστικών μέτρων ή αποβολής δύστροπων μισθωτών, να πρέπει να στηθεί σε δύο ουρές, σε δύο διαφορετικά τμήματα της εφορίας προκειμένου να παραγγείλει δύο βεβαιώσεις (μία για δήλωση ακινήτων και μία για δήλωση μισθωμάτων) και να επαναλάβει την παραπάνω διαδικασία και για την παραλαβή των βεβαιώσεων αυτών!
* Στην περίπτωση σύνταξης συμβολαίων που συνιστούν ή τροποποιούν εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων, θα πρέπει και πάλι η σχετική βεβαίωση να αφορά μόνο στη δήλωση των ακινήτων και όχι και στην εξόφληση των σχετικών φόρων, εφόσον η εξόφληση ή ρύθμιση της καταβολής του αναλογούντος φόρου προκύπτει (ή θα πρέπει να προκύπτει) από τη φορολογική ενημερότητα, η οποία ούτως ή άλλως προσαρτάται στα συμβόλαια και την οποία μάλιστα έχουν την δυνατότητα να εκδίδουν οι συμβολαιογράφοι ηλεκτρονικά χωρίς να χρειάζεται να ταλαιπωρηθεί ο πολίτης.
Νέες εντάξεις περιοχών της Αττικής στο σχέδιο πόλης... με μέτρο, που θα επεκταθούν σε βάθος χρόνου δεκαετίας σε περίπου 60.000 στρέμματα, κυρίως για να καλυφθούν τα αυθαίρετα άνω των 150.000 ιδιοκτητών, που εντάσσονται στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης, ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Ταυτοχρόνως το τελικό κείμενο του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας προβλέπει νέο μοντέλο ανάπτυξης για την Αττική, που πριμοδοτεί την αναζωογόνηση του αστικού ιστού, τον εκσυγχρονισμό αντί της μετεγκατάστασης των βιομηχανιών και την ολοκλήρωση του δικτύου αυτοκινητοδρόμων μέχρι τα νότια προάστια.
Επίσης το νέο Ρυθμιστικό της Αθήνας δίνει έμφαση σε ιδιωτικές στρατηγικές επενδύσεις συνεδριακού τουρισμού, τουριστικής κατοικίας και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων στο θαλάσσιο μέτωπο αλλά και στον εκτός σχεδίου χώρο.
Με 13 «ρυθμίσεις-κλειδιά», που συζητήθηκαν σε ευρεία σύσκεψη, υπό την προεδρία του υπουργού Περιβάλλοντος Γιάννη Μανιάτη, την περασμένη Πέμπτη, «κλείδωσε» με τη σύμφωνη γνώμη των εκπροσώπων συνολικά επτά υπουργείων (ΠΕΚΑ, Ανάπτυξης, Υποδομών και Μεταφορών, Τουρισμού, Πολιτισμού, Υγείας, και Αγροτικής Ανάπτυξης), το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου.
Οι νέες ρυθμίσεις, που αποτελούν προτάσεις των συναρμόδιων υπουργείων στους τομείς ευθύνης τους, ενσωματώνονται στη βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου, που εκπονήθηκε από τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ) και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από τις αρχές του περασμένου Αυγούστου.
Το τελικό σχέδιο νόμου, με τίτλο «Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας - Αττικής 2021» προγραμματίζεται τις επόμενες ημέρες να παρουσιαστεί από τον υπουργό Περιβάλλοντος και τη διοίκηση του ΟΡΣΑ στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής για κοινοβουλευτικό διάλογο και ακολούθως να κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή, ώστε να είναι νόμος του κράτους πριν από το τέλος του έτους.
Προσπάθεια δεκαετίας
Διαδοχικές κυβερνήσεις και υπουργοί Περιβάλλοντος εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία έθεσαν στόχο να αποκτήσει η Αττική νέο Ρυθμιστικό, που θα αντικαταστήσει το πρωτοποριακό για την εποχή του Ρυθμιστικό Σχέδιο που καθιέρωσε ο αείμνηστος Αντώνης Τρίτσης, το οποίο παραμένει το ίδιο από το 1985, παρ' ότι ξεπεράστηκε αλλά και καταπατήθηκε σχεδόν σε όλες τις βασικές προβλέψεις του.
Οι μεγάλες διακυμάνσεις στην οικονομική και πολιτική ζωή της τελευταίας δεκαετίας, με τις συνακόλουθες συγκρούσεις συμφερόντων, τεχνοκρατικών και πολιτικών αντιλήψεων αλλά και προβλεπόμενων χρήσεων, που σημειώθηκαν από την ευφορία και τους μεγαλοπρεπείς σχεδιασμούς της περιόδου των Ολυμπιακών Αγώνων, μέχρι την ένδεια και τη διάλυση του παραγωγικού ιστού της εποχής των Μνημονίων λειτούργησαν ανασταλτικά για την κατάρτιση του νέου Ρυθμιστικού.
Τώρα, εν μέσω της βαθιάς οικονομικής κρίσης και ύφεσης που πλήττουν τη χώρα, με αξιοσημείωτη για πρώτη φορά συμφωνία όλων των εμπλεκόμενων υπουργείων, προωθείται να θεσμοθετηθεί το νέο Ρυθμιστικό. Φιλοδοξία του ΥΠΕΚΑ και του ΟΡΣΑ είναι να αποτελέσει το νέο χάρτη στρατηγικών επιλογών για την άσκηση χωροταξικής, πολεοδομικής αλλά και οικονομικής αναπτυξιακής πολιτικής στο μεγαλύτερο μητροπολιτικό συγκρότημα, όπου ζει περίπου ο μισός πληθυσμός και αναπτύσσεται το 35% των δραστηριοτήτων της χώρας.
Το νέο Ρυθμιστικό πληροφορούμαστε αρμοδίως ότι θα αποτελείται από το βασικό νομοσχέδιο των στρατηγικών επιλογών και κατευθύνσεων για την Αττική, ενώ θα συμπληρωθεί σταδιακά, μέσα από διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης και συνεργασίας με τους φορείς (επιστημονικούς, παραγωγικούς, αυτοδιοικητικούς, οικολογικούς κ.λπ.), με οριστικό σχέδιο δράσης και εξειδίκευσης των επιμέρους χρήσεων και δραστηριοτήτων.
Στόχος του ΥΠΕΚΑ είναι πριν από την οριστικοποίηση των στρατηγικών επιλογών της νέας Προγραμματικής Περιόδου ΣΕΣ 2014-2020 να έχουν προσδιοριστεί οι μεγάλες αναπτυξιακές χωρικές παρεμβάσεις για την Αττική.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται, ωστόσο, ότι λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και μεγάλων εκκρεμοτήτων που υφίστανται σε θέματα πώλησης της δημόσιας περιουσίας, κρίνεται σκόπιμο να προσδιοριστούν π.χ. οι στρατηγικές κατευθύνεις αξιοποίησης του μητροπολιτικού πάρκου Ελληνικού και όχι με ακρίβεια οι πιθανές προβλεπόμενες χρήσεις της συγκεκριμένης έκτασης. Πράγμα που εκτιμάται στο ΥΠΕΚΑ ότι θα οδηγούσε σε νέες αντιπαραθέσεις και ενδεχομένως σε νέα ακύρωση του συνολικού προγραμματισμού, ενώ ουδείς είναι σε θέση να προεξοφλήσει την υλοποίηση συγκεκριμένου προγραμματισμού και τις πιθανές αλλαγές και ανατροπές του.
Οι πέντε βασικοί άξονες
Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος Γιάννη Μανιάτη, οι πέντε βασικές παραδοχές που αναδεικνύονται ως οι αναγκαίες για τον προσδιορισμό των στόχων και των προτεραιοτήτων για τη σύνταξη του Ρυθμιστικού Σχεδίου είναι:
1. Η παραγωγή και η στήριξη της επιχειρηματικότητας, ως βασικός μοχλός και προϋπόθεση οικονομικής και κοινωνικής βιωσιμότητας.
2. Το περιβάλλον, ως σημαντικός πόρος για το σύνολο και το μέλλον της κοινωνίας και ως άξονας για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
3. Η κοινωνική αλλά και η χωρική συνοχή, ως κατ' εξοχήν ζητούμενα σε περιόδους μετάβασης/κρίσης.
4. Ο πολιτισμός, ως έννοια που διαπερνά και εμπεριέχει όλες τις επιμέρους εκφράσεις και συνιστώσες της κοινωνίας.
5. Η αστική αναζωογόνηση, με ολοκληρωμένες παρεμβάσεις και αστικές αναπλάσεις.
* Στη σύσκεψη, στην οποία «κλείδωσε» το νέο Ρυθμιστικό, συμμετείχαν η γενική γραμματέας Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, ο γενικός γραμματέας Τουριστικών Υποδομών και Επενδύσεων, Γιάννης Πυργιώτης, η πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ), Βιβή Μπάτσου, η αντιπρόεδρος του ΟΡΣΑ Δάφνη Μπαρμπαγιανέρη, καθώς και υπηρεσιακοί παράγοντες και εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ και του ΟΡΣΑ και των υπουργείων Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υγείας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Τουρισμού.
Οι 13 ρυθμίσεις-κλειδιά στο τελικό σχέδιο νόμου του Ρυθμιστικού Αθήνας
Οι 13 «ρυθμίσεις- κλειδιά», οι οποίες αποτελούν τελικές επιλογές του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη χωροταξία και πολεοδομία της Αττικής και προτάσεις των συναρμόδιων υπουργείων, οι οποίες αποτυπώνονται στο τελικό κείμενο του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, σύμφωνα με ασφαλείς και αποκλειστικές πληροφορίες της «Ε», είναι:
1. Εντάξεις αυθαιρέτων σε σχέδια πόλης με φειδώ και περιορισμούς: Το θέμα των οικιστικών πιέσεων στην Αττική θα αντιμετωπιστεί μέσα από την ολοκλήρωση, επικαιροποίηση και λελογισμένη επέκταση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ) των συνολικά 65 δήμων της Αττικής.
Τα σενάρια μαζικών εντάξεων εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων κυρίως αγροτικής και παραγωγικής γης σε σχέδια πόλης, που είχαν κυριαρχήσει στο παρελθόν, εγκαταλείπονται.
Υπολογίζεται ότι την επόμενη δεκαετία θα ενταχθούν σε σχέδια πόλης περί τα 50.000 έως 60.000 στρέμματα γης, με βάση κυρίως τις προτάσεις των δήμων, οι οποίες θα αξιολογούνται με πολεοδομικά και περιβαλλοντικά κριτήρια.
«Πιλότος» των εξελίξεων προβλέπεται να είναι η πολιτική που ήδη ακολουθεί η διοίκηση του ΟΡΣΑ. Περιέκοψε σε ποσοστά άνω του 60% τις προτάσεις των δήμων για τις προς ένταξη επιφάνειες, εγκρίνοντας τους τελευταίους μήνες επικαιροποιήσεις και επεκτάσεις ΓΠΣ σε δήμους όπως Μαρκόπουλο, Ν. Ερυθραία, Κερατσίνι, Καλύβια, Βάρη, Μέγαρα, Πολυδένδρι, Παπάγου, Σαλαμίνα κ.ά.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου 4178/2013 για τις νομιμοποίησεις αυθαιρέτων του ΥΠΕΚΑ, εντός επταετίας θα επιλεγούν οι περιοχές νομιμοποιημένων αυθαιρέτων στην Αττική, όπως επίσης στην υπόλοιπη χώρα, που συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις οικιστικής καταλληλότητας για να πολεοδομηθούν.
Παράλληλα δεν αλλάζει η αρτιότητα των 20 στρεμμάτων για τη δόμηση οικοπέδων ούτε απαγορεύεται η εκτός σχεδίου δόμηση στην Αττική. Διατηρείται η λογική της συνεκτικής πόλης. Απορρίπτεται η διαρκής επέκταση των οικισμών προς τον εξωαστικό χώρο.
Προκρίνονται επιλογές αστικής αναζωογόνησης τόσο σε κεντρικές περιοχές, π.χ. Αθήνας, Πειραιά κ.λπ., όσο και στα κέντρα των άλλων δήμων, για την ανακαίνιση του υπάρχοντος κτηριολογικού πλούτου και στροφή της οικοδομικής δραστηριότητας σε έργα ενεργειακής αναβάθμισης, αναπλάσεων και βιοκλιματικών μεθόδων.
2. Νέο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης με παραθαλάσσια τουριστικά καταλύματα:Προβλέπεται σε εκτάσεις όπως π.χ. στο Ελληνικό, στο παράκτιο μέτωπο στη νησιωτική Αττική, αλλά και σε εκτάσεις εκτός σχεδίου όπου ορίζονται Περιοχές Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης (ΠΕΡΠΟ) για ιδιωτικές τουριστικές επενδύσεις.
Αναφέρεται ότι στόχος είναι η Αθήνα να αποτελέσει προορισμό για συνέδρια, εκθέσεις, επαγγελματικές συναντήσεις και, όπως λέγεται στην τουριστική ορολογία, «city break» προορισμό, με επενδύσεις σε υποδομές, συνεδριακές, αναψυχής, πολιτιστικών δραστηριοτήτων διεθνούς εμβέλειας, νέες μορφές τουρισμού, όπως ο ιατρικός, τα κέντρα αποκατάστασης, τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα και η τουριστική κατοικία.
3. Ανάπτυξη τουριστικών προγραμμάτων σε ιστορικές περιοχές: Αποκατάσταση και ενίσχυση σημαντικών προορισμών, με αιχμή το κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά, που έχουν απολέσει την αίγλη τους, με μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις, σχεδιασμό και ανάδειξη ειδικών διαδρομών περιπάτου.
Να αποκτήσουν ενδιαφέρον νέοι προορισμοί στο κέντρο, όπως Αρχαιολογικό Μουσείο, Μεταξουργείο, Κεραμεικός, Ακαδημία Πλάτωνος. Επίσης δημιουργία δικτύου περιοχών, που συγκεντρώνουν φυσικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον, όπως Μαραθώνας, Τατόι, Μακρόνησος, Σούνιο, Ελευσίνα, το νησιωτικό σύμπλεγμα της Αττικής και η Λαυρεωτική.
4. Προορισμοί κρουαζιέρας στην Αττική: Επιλογή τόπων προορισμού και επισκέψεων για τους τουρίστες. Δημιουργία σχεδίων εμπλουτισμού και διαχείρισης των προορισμών σε συνδυασμό με την ανάδειξη περιοχών, που έχουν φυσικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον.
5. Ολοκλήρωση του δικτύου αυτοκινητοδρόμων: Η Αττική Οδός εντάσσεται στο θεσμοθετημένο οδικό δίκτυο διευρωπαϊκών αξόνων.
Προβλέπεται επέκταση της Αττικής Οδού από την Περιφερειακή Υμηττού μέχρι τα νότια προάστια στο Ελληνικό. Επίσης σύνδεση του αεροδρομίου των Σπάτων με την έκταση του παλαιού αεροδρομίου Ελληνικού, πρόβλεψη που διατηρεί την προοπτική διάνοιξης σήραγγας στον Υμηττό. Παράλληλα προβλέπεται να φτάσει η Αττική Οδός μέχρι το λιμάνι της Ραφήνας.
Η ακριβής χάραξη των επεκτάσεων και τα χαρακτηριστικά των νέων οδικών έργων παραπέμπονται σε ειδικές μελέτες.
6. Σύνδεση Ελευσίνας - Θήβας: Νέος αυτοκινητόδρομος μήκους 50 χιλιομέτρων, που θα συνδέει Ελευσίνα - Θήβα - Υλίκη, παρακάμπτοντας εξ ολοκλήρου την Αθήνα, και θα κατασκευαστεί και θα λειτουργήσει με σύμβαση παραχώρησης.
Το νέο έργο θα αποσυμφορήσει κυκλοφοριακά την Αθήνα, ενώ θα μειώσει τις ροές των οχημάτων στην Αττική Οδό.
7. Νέα χάραξη του συγκοινωνιακού δικτύου: Προβλέπεται με βάση τις χρήσεις γης, δηλαδή τους νέους πόλους και τις δραστηριότητες που θα αναπτυχθούν στην Αττική, να γίνει επανασχεδιασμός του συγκοινωνιακού δικτύου.
Ολοκλήρωση των επεκτάσεων του Μετρό, προς Πειραιά, τις πυκνοδομημένες περιοχές του κέντρου (Καισαριανή, Βύρωνας, Καρέας) και προς το Μαρούσι, επέκταση Προαστιακού προς Λαύριο, επέκταση Τραμ προς Πειραιά.
Η επέκταση Τραμ στη γραμμή Σταθμός Λαρίσης - Νοσοκομείο Παίδων (Γουδή) εγκαταλείπεται. Στο πρωτεύον οδικό δίκτυο δημιουργείται ένα βασικό δίκτυο λεωφορειακών γραμμών, με επέκταση του δικτύου ταχείας διέλευσης (λεωφορειόδρομων).
8. Αυστηρό καθεστώς προστασίας των πολιτιστικών χώρων και των ιστορικών κέντρων: Πλήρης αποτύπωση και υψηλή προστασία όλων των χώρων αρμοδιότητας του υπουργείου Πολιτισμού.
Ολοκλήρωση της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας ώς Κεραμεικό, Ιερά Οδό, Ακαδημία Πλάτωνος. Αναβάθμιση ιστορικών κέντρων Ελευσίνας και Πειραιά στο πλαίσιο της πολιτιστικής αρχής. Πολιτιστικές διαδρομές Αθήνας - Ελευσίνας, μέσω Ιεράς Οδού και πολιτιστικών διαδρομών Λαυρεωτικής και Μεγάρων.
Πλήρης τεκμηρίωση για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων διαχείρισης λυμάτων, φωτοβολταϊκών συστημάτων, αιολικών πάρκων, ιχθυοκαλλιεργειών, καθώς και ειδικών πάρκων κεραιών, σε περιοχές εμβέλειας αρχαιολογικών χώρων.
9. Στήριξη της βιομηχανίας και ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας:Αλλάζουν τα δεδομένα λόγω της οικονομικής κρίσης και τα μεγαλόπνοα σχέδια του παρελθόντος, που το ίδιο το κράτος δεν τήρησε, να εξασφαλίσει -από τη δεκαετία 1990-2000- εντός 12ετίας οργανωμένους χώρους υποδοχής και να προσφέρει κίνητρα μετεγκατάστασης βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων.
Προβλέπεται πλέον ενθάρρυνση της παραμονής και βελτίωση των όρων λειτουργίας των μονάδων, με εφαρμογές περιβαλλοντικής προστασίας που προσφέρει η τεχνολογία. Μετεγκατάσταση θα ισχύσει για ασύμβατες χρήσεις που ρυπαίνουν και οχλούν σε περιοχές οι οποίες υπόκεινται σε καθεστώς προστασίας ή και διαθέτουν ιδιαίτερη πολιτιστική σημασία.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία και θα αντιμετωπιστούν αναλόγως είναι επιχειρήσεις στη ζώνη προστασίας του όρους Αιγάλεω, ορισμένα βυρσοδεψεία στον Ελαιώνα, υποδοχέας επικίνδυνων αποβλήτων στο Δήμο Μάνδρας και ορισμένες χρήσεις που θα επανεξεταστούν στη ζώνη Κερατσινίου - Περάματος - Χαϊδαρίου - Ελευσίνας - Σαλαμίνας, όπου προκρίνονται δραστηριότητες ναυπήγησης και επισκευής πλοίων.
10. Βιομηχανικές χρήσεις σε ΒΙΟΠΑ, ΒΙΠΑ και αστικό ιστό: Υποστηρίζεται η επανάχρηση και αναβάθμιση κτηριακών κελύφων κυρίως εγκαταλειμμένων κτηρίων στον αστικό ιστό για την ανάπτυξη μεταποιητικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Προωθείται η πολεοδόμηση των ήδη θεσμοθετημένων υποδοχέων μεταποιητικών δραστηριοτήτων (ΒΙΠΑ, ΒΙΟΠΑ και σε περιοχές εντός Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου). Καταργείται η ΒΙΠΑ στον αναπτυξιακό πόλο Αθήνας - Πειραιά, στην οποία έχει ήδη εγκαταλειφθεί η βιομηχανική δραστηριότητα και καθορίζονται νέες χρήσεις δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα για την ανάπτυξη της περιοχής.
11. Υποδομές για ηλεκτρικά αυτοκίνητα: Ανάπτυξη δικτύου φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης, καθώς και σε ανωδομές ή σε υπόγεια ακινήτων με αναπροσαρμογή του θεσμικού πλαισίου.
12. Οριοθέτηση και προστασία της γεωργικής γης: Αναγνωρίζεται η σημασία του πρωτογενούς τομέα στην Αττική και καθορίζονται περιοχές γεωργίας πρώτης προτεραιότητας στην Περιφέρεια Αττικής.
Οι περιοχές αυτές που περιλαμβάνουν αξιόλογα παραγωγικά εδάφη, με παραδοσιακές εξειδικευμένες καλλιέργειες, δημιουργούν φυσικές ενότητες και μπαίνουν σε καθεστώς προστασίας από κάθε μορφής πιέσεις για αλλαγή της χρήσης τους.
13. Ανάδειξη της Μαραθώνιας διαδρομής: Η λεωφόρος Μαραθώνος ώς το Παναθηναϊκό Στάδιο εντάσσεται στους αναπτυξιακούς άξονες διεθνούς και εθνικής εμβέλειας.
Παράλληλα το θαλάσσιο μέτωπο του Δήμου Μαραθώνα μέχρι το Δήμο Ραφήνας εντάσσεται στους άξονες μητροπολιτικής σημασίας. Τέλος, υπάρχει αίτημα το λιμάνι της Αγίας Μαρίνας να χαρακτηριστεί εμπορικό-επιβατικό.
"Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή τελεί υπό κατάσταση φτώχειας. Όσοι έρχονται να επενδύσουν ψάχνουν "σκοτωμένα ακίνητα", και ζητούν τιμή ακόμη πιο χαμηλή από αυτήν που προσφέρει ο ιδιοκτήτης" δήλωσε πρόσφατα στη Voria.gr ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης και επικεφαλής της Parthenon Real Estate, Kώστας Γεωργάκος.
"Το σημαντικότερο ενδιαφέρον σε πωλήσεις παρατηρείται κυρίως σε ακίνητα μικρής αξίας στη Θεσσαλονίκη, ύψους 10.000 με 60.000 ευρώ και πιο σπάνια σε ακίνητα 80.000 - 100.000 ευρώ. Θεωρώ ότι από του χρόνου τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο και θα αρχίσουμε να βλέπουμε πραγματικές τοποθετήσεις σε μεγάλα και ακριβά ακίνητα και όχι παραμύθια και Ρώσους και Κινέζους εκατομμυριούχους", τονίζει.
Παράλληλα, όπως αναφέρει το δημοσίευμα ... ""Too good to be true". Αυτό είναι το σχόλιο των μεσιτών αναφορικά με τη φημολογία και τα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για "επέλαση" Ρώσων και Κινέζων επενδυτών στην αγορά ακινήτων της βόρειας Ελλάδας. Όπως σημειώνουν, ναι μεν υπάρχει ένα μικρό ενδιαφέρον, μια βολιδοσκόπηση της αγοράς από ξένους αγοραστές, αλλά ακόμη δεν έχει μετουσιωθεί σε υπογραφή πράξεων αγοράς.
Πάντως, σύμφωνα με εκπροσώπους της αγοράς, το κλίμα φέτος είναι αρκετά καλύτερο σε σχέση με το 2012, ενώ υπάρχουν σημαντικές προσδοκίες για ανάπτυξη, έστω και μικρή, της αγοράς, το 2014. Δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο διάστημα στη Θεσσαλονίκη παρατηρείται η δημιουργία ομάδων επενδυτών ή επιχειρηματιών, οι οποίες ψάχνουν ακίνητα χαμηλών αξιών στην πόλη."
Παρελθόν φαίνεται να αποτελεί για επτά στους δέκα καταναλωτές και οκτώ στους δέκα βιοτέχνες της Θεσσαλονίκης, που δραστηριοποιούνται σε επαγγέλματα συναφή με την οικοδομή, η άποψη ότι η απόκτηση κατοικίας είναι ασφαλής επένδυση, σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.
Η αλλεπάλληλη επιβολή, συχνά ευφάνταστων, φόρων οδηγεί ολοένα και περισσότερους να αναθεωρούν την εκτίμηση ότι η αγορά κατοικίας αποτελεί απάγκιο για τις όποιες αποταμιεύσεις.
Μάλιστα για εννιά στους δέκα επιχειρηματίες η κρίση στην οικοδομή θα παραταθεί για περισσότερα από τέσσερα χρόνια, γεγονός που δημιουργεί έντονη ανησυχία για το μέλλον του κλάδου, που χρόνο με το χρόνο καταγράφει ολοένα και πιο αποκαρδιωτικά αποτελέσματα.
Τα στοιχεία προκύπτουν από έρευνα με θέμα «Το παρόν και το μέλλον των επαγγελμάτων που σχετίζονται με την οικοδομική δραστηριότητα» και διενεργήθηκε για λογαριασμό του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ) από την εταιρεία δημοσκοπήσεων Interview, το διάστημα 16 έως 18 Οκτωβρίου.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 770 ατόμων και συγκεκριμένα σε 405 επιχειρήσεις - μέλη του επιμελητηρίου (ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, ανελκυστήρες, καυστήρες, υδραυλικά-καλοριφέρ, ελαιοχρωματιστές, τοποθέτηση πλακιδίων, κλιματιστικά, ξυλουργικές εργασίες, αποχετευτικά, γυαλί, σιδηροκατασκευές, αλουμινοκατασκευές, κουφώματα, τζάκια κ.α.), σε 310 καταναλωτές και 55 δικηγόρους και συμβολαιογράφους.
Οκτώ στους δέκα βλέπουν μείωση τζίρου
Ζοφερή καταγράφεται η εικόνα στα ταμεία των επιχειρήσεων που ‘ζουν’ από την οικοδομική δραστηριότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ερώτηση σχετική με το τζίρο στο εννεάμηνο του τρέχοντος έτους έναντι του αντίστοιχου περσινού το 79% απαντά ότι το είδε να συρρικνώνεται, το 17% να παραμένει στα ίδια επίπεδα και μόλις το 4% να καταγράφει αύξηση. Κατά μέσο, δε, όρο η μείωση των εσόδων αγγίζει το 45%.
Το 85% αγγίζει η πρόθεση για διατήρηση προσωπικού κατά το επόμενο διάστημα, το 2% για πρόσληψη και το 13% για απόλυση. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα και διαθέτουν προσωπικό αποτελούν το 44% του δείγματος, ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι το 56%. Επιπλέον η τάση διατηρησιμότητας αν και μοιάζει υψηλή, είναι περισσότερο «αναπόφευκτη», καθώς η πλειονότητα αυτών που δηλώνουν ότι έχουν προσωπικό κάνουν λόγο για ένα εργαζόμενο.
Η ψυχολογία βαρόμετρο για την αγορά ακινήτων
Την αβεβαιότητα για το μέλλον, την κακή ψυχολογία των εν δυνάμει αγοραστών, την δύσκολη πρόσβαση στο δανεισμό και τις αντικειμενικές αξίες δείχνει ο επιχειρηματικός κόσμος ως τις κυριότερες παραμέτρους που οδήγησαν σε ύφεση την αγορά ακινήτων.
Πιο συγκεκριμένα στην ερώτηση «τι κατά τη γνώμη σας οδήγησε στην ύφεση την αγορά ακινήτων;», οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα τριών επιλογών, το 56,4% απάντησε η αβεβαιότητα για το μέλλον, το 41,9% η δύσκολη πρόσβασή στο δανεισμό, το 32,5% η κακή ψυχολογία ως απόρροια της οικονομικής κρίσης, το 32,9% οι αντικειμενικές αξίες, το 11,1% η ακόρεστη δίψα του Έλληνα για το σπίτι, ενώ το 8,1% η υπερπροσφορά ακινήτων.
Ζητούν μείωση ή και κατάργηση φόρων
Τη μείωση ή και κατάργηση των φόρων που επιβαρύνουν το ακίνητο (μεταξύ άλλων: χαράτσια, ΦΑΠ, φόρος μεταβίβασης) θεωρεί το 79,1% ως σημαντικότερο κίνητρο προκειμένου να δοθεί εκ νέου ώθηση στην αγορά ακινήτου. Το 43,2% θεωρεί κινητήριο μοχλό τη μείωση του ΦΠΑ στο 13%, σε οτιδήποτε αφορά την οικοδομή, ενώ το 35% ζητά πρόσβαση στο δανεισμό. Στην ίδια ερώτηση που σημειωτέον οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα τριών επιλογών, το 17,5% ζητά εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις τρέχουσες εμπορικές, το 17,1% την ελαχιστοποίηση ή και κατάργηση των εξόδων κατά τη μεταβίβαση, ενώ το 7,7% την αξιοποίηση προγραμμάτων του ΕΣΠΑ που έχουν σχέση με την οικοδομική δραστηριότητα.
Απόρροια της αρνητικής συγκυρίας που έχει διαμορφωθεί στο χώρο της οικοδομής είναιτο 83% των επιχειρηματιών να απαντά ότι δεν θεωρεί ότι η αγορά ακινήτων είναι η καλύτερη επένδυση, ενώ θετική άποψη έχει το 17%. Απαισιόδοξο για το μέλλον του κλάδου εμφανίζεται το 88% των ερωτηθέντων καθώς εκτιμά ότι η κρίση στην οικοδομή θα διαρκέσει επί μακρόν, το 10% τρία με τέσσερα χρόνια και μόλις το 2% ένα με δύο.
Αποστομωτική είναι η απάντηση στην ερώτηση «πιστεύετε ότι η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για την ανάσχεση της κρίσης στον κατασκευαστικό κλάδο;». Το 93% απαντά αρνητικά και μόλις το 7% εκτιμά ότι η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για την ανακοπή της φθίνουσας πορείας στον κατασκευαστικό κλάδο.
Τέσσερις στους δέκα χρωστούν στον ΟΑΕΕ ένα έως δύο χρόνια
Σε βρόγχο εξελίσσεται για πολλούς βιοτέχνες η κάλυψη των υποχρεώσεων τους προς τον ΟΑΕΕ. Πιο συγκεκριμένα σε σχετική ερώτηση δύο στους δέκα βιοτέχνες απαντούν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις οφειλές τους προς τον ΟΑΕΕ, έξι στους δύο πληρώνουν κανονικά τις εισφορές τους προς το Ταμείο τους, ενώ δύο στους δέκα έχουν μπει σε ρύθμιση οφειλών.
Μάλιστα από αυτούς που απάντησαν ότι έχουν οφειλές προς τον ΟΑΕΕ, το 44% λέει ότι έχει σταματήσει να πληρώνει ένα με δύο χρόνια, το 32% λιγότερο από χρόνο, ενώ το 24% περισσότερο από δύο χρόνια.
Εννέα στους δέκα καταναλωτές βλέπουν μείωση τιμών μέσα σε ένα χρόνο
Η δυσκολία εξασφάλισης δανειοδότησης αποτελεί για το 54% των καταναλωτών μελανό σημείο για την αγορά ακινήτου, ενώ για το 40,9% η αβεβαιότητα για το μέλλον. Την ίδια ερώτηση με αυτή που υποβλήθηκε στους επιχειρηματίες («τι κατά την άποψη σας οδήγησε στην ύφεση την αγορά ακινήτων;») κλήθηκαν να απαντήσουν και οι καταναλωτές, οι οποίοι είχαν επίσης τη δυνατότητα τριών επιλογών.
Για το 33% οι αντικειμενικές αξίες ήταν αυτές που οδήγησαν την αγορά ακινήτων σε ύφεση, για το 34,5% η κακή ψυχολογία, για το 9% η υπερπροσφορά ακινήτων και για το 8% η ακόρεστη δίψα του Έλληνα για την απόκτηση κατοικίας.
Το 90% των ερωτηθέντων προκρίνει ως καλύτερη λύση για την επιστροφή της κτηματαγοράς σε τροχιά ανάπτυξης, τη μείωση ή και κατάργηση των φόρων που επιβαρύνουν το ακίνητο, το 27% την εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις πραγματικές, το 30% την ευκολότερη πρόσβαση στο δανεισμό, το 38% την ελαχιστοποίηση ή και κατάργηση των εξόδων μεταβίβασης, το 26% τη μείωση του ΦΠΑ και το 19% την αξιοποίηση προγραμμάτων του ΕΣΠΑ που έχουν σχέση με την οικοδομική δραστηριότητα.
Για το 68% των καταναλωτών η αγορά ακινήτου δεν αποτελεί πλέον την καλύτερη επένδυση, ενώ διαφορετική άποψη έχει το 32%. Η αρνητική οικονομική συγκυρία έχει οδηγήσει το 76% στην αναβολή ανακαίνισης της κατοικίας του, το 8% στην αναβολή κτισίματος και το 16% στην αγορά ακινήτου.
Μείωση στις τιμές ακινήτων (τόσο προς πώληση όσο και προς ενοικίαση) βλέπει τον τελευταίο χρόνο το 90%, το 8% εκτιμά ότι παρέμειναν ίδιες, ενώ το 2% ότι αυξήθηκαν. Για το επόμενο διάστημα το 65% των ερωτηθέντων αναμένει πτώση τιμών, το 33% σταθεροποίηση και το 2% αύξηση.
Στα «τάρταρα», μέσα σε μία τριετία, ο τζίρος δικηγόρων - συμβολαιογράφων.
Για μείωση του τζίρου τους κατά μέσο όρο κατά 82% την τριετία 2010-2012, αναφορικά με τη δραστηριότητα τους που σχετίζεται με το ακίνητο, κάνουν λόγο δικηγόροι και συμβολαιογράφοι. Στην ερώτηση «τι κατά την άποψή σας θα μπορούσε να δώσει εκ νέου ώθηση στην αγορά ακινήτων;» (οι επιλογές ήταν τρεις) το 95% απάντησε η μείωση ή και κατάργηση φόρων που το επιβαρύνουν, το 55% η πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό, το 25% η ελαχιστοποίηση ή και κατάργηση των εξόδων κατά τη μεταβίβαση και το 90% η μείωση του ΦΠΑ.
"Δυστυχώς στη συνεχιζόμενη ύφεση της Ελληνικής Κτηματαγοράς πρέπει η Κυβέρνηση άμεσα να συμβάλλει με μέτρα και κίνητρα στην βελτίωση και την ανάπτυξή της και άμεσα να μειώσει τους ληστρικούς φόρους που δυσχεραίνουν τις αγοραπωλησίες και έχουν παγώσει την αγορά όπως επίσης να κάνει αναγκαίες αλλαγές στον καινούριο Ενιαίο Φόρο Ακινήτων" αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Ελλάδος (ΟΜΑΣΕ).
Παράλληλα, κάνει και την προτάσεις της στο Σχέδιο Νόμου ως ακολούθως:
- Θα πρέπει να μειωθούν τουλάχιστον στο μισό οι φορολογικοί συντελεστές για τα εντός σχεδίου οικόπεδα ή να μη φορολογούνται καθόλου διότι δεν αποφέρουν κανένα εισόδημα.
- Για τα ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται θα πρέπει να μεγαλώσει ο μειωτικός συντελεστής όπως επίσης για διατηρητέα ακίνητα, δασικές εκτάσεις, ξενοδοχεία και ιδιαίτερα ακίνητα πολλαπλών χρήσεων.
- Να μειωθεί ο φόρος μεταβίβασης στο 3%.
- Να δοθεί παράταση για τον πόθεν έσχες στην αγορά και ανοικοδόμηση ακινήτων για τουλάχιστον 2 χρόνια ακόμα.
- Να υπάρχουν μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές για επενδύσεις σε ξενοδοχεία και εκτάσεις που προορίζονται για παραθεριστικές κατοικίες.
- Μείωση των αντικειμενικών αξιών και των συντελεστών εμπορικότητας.
- Αυξημένο φόρο μεταβίβασης για όσους Έλληνες φέρουν χρήματα από το εξωτερικό για αγορά ακινήτων (ώστε να έρθουν σιγά - σιγά τα χρήματα των Ελλήνων που υπάρχουν στο εξωτερικό).
- Συνέχιση αναστολής των πλειστηριασμών για πρώτη κατοικία και υποχρέωση των τραπεζών να επιμηκύνουν το χρόνο αποπληρωμής δανείων από δανειολήπτες που δεν μπορούν πραγματικά να εξυπηρετήσουν τα δάνεια τους.
- Κατάργηση του φόρου υπεραξίας ή τουλάχιστον να μειωθεί στο 5% διότι με ψεύτικες αντικειμενικές αξίες θα αναγκαστούν οι πωλητές να πληρώνουν υπέρμετρο φόρο.
- Να καταργηθούν τα τεκμήρια διαβίωσης με κριτήριο την κατοχή ακινήτων διότι λόγω των χαμηλών εισοδημάτων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες πολίτες είναι άδικο να φορολογούνται βάσει της κατοχής των ακινήτων που απέκτησαν από οποιαδήποτε αιτία.
"Είναι άδικη η φορολόγηση οποιονδήποτε ακινήτων που δεν αποφέρουν εισόδημα και σε κάθε περίπτωση ο ενιαίος φόρος ακινήτων παραβιάζει βάναυσα την βασική συνταγματική αρχή της πληρωμής φόρων ανάλογα με την φοροδοτική ικανότητα των πολιτών" επισημαίνει.
"Οι φόροι των ακινήτων θα πρέπει να είναι λογικοί για να μπορούν να πληρώνονται, η αδυναμία πληρωμής των φόρων να μην ποινικοποιείται και επιτέλους στη συνεχιζόμενη ύφεση της αγοράς, θα πρέπει η Κυβέρνηση να καινοτομίσει δίνοντας κίνητρα για επενδύσεις και όχι υπέρμετρους φόρους για να διαλύσει την αγορά" τονίζουν χαρακτηριστικά.
Αυστηρότεροι, από ότι φαίνεται, γίνονται οι όροι των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων. Συγκεκριμένα, η τραπεζική χρηματοδότηση, όπως εκτιμάται, θα φτάνει το πολύ στο 75% της αξίας του ακινήτου, ενώ ο δανειολήπτης θα πρέπει να καλύψει με ιδία κεφάλαια το υπόλοιπο 25% τουλάχιστον.
Σημειώνεται, ότι στο παρελθόν οι τράπεζες χορηγούσαν σε πολλές περιπτώσεις δάνεια που κάλυπταν και το 100% της εμπορικής αξίας του ακινήτου ή και ακόμα υψηλότερο, με κάλυψη επισκευαστικών δαπανών.
Ακόμα εκτός από την ιδία συμμετοχή, όπως αναφέρει η "Καθημερινή" ο δανειολήπτης θα πρέπει να εμφανίζει μηνιαία εισοδήματα που να καλύπτουν τουλάχιστον το 30-35% της μηνιαίας δόσης για την εξόφληση του δανείου.
Επίσης, σημειώνεται ότι το δάνειο θα πρέπει να αναφέρει την πραγματική αξία της συναλλαγής και όχι την όποια διαφορά μεταξύ αντικειμενικής-εμπορικής αξίας.
Στο θέμα των καθυστερήσεων των αποπληρωμών, για τις εργασίες που πραγματοποιούν, στο πλαίσιο του προγράμματος "Εξοικονομώ κατ' οίκον", οι οποίες μπορούν να φτάσουν ακόμα και τους οκτώ μήνες, αναφέρεται το Σωματείο Ελλήνων Μεταποιητών Αλουμινίου και Σιδήρου (ΣΕΜΑΣ), σε επιστολή του προς τον υπουργό ΠΕΚΑ, Γιάννη Μανιάτη.
Στην επιστολή του το ΣΕΜΑΣ κάνει λόγο για στρεβλώσεις στην εφαρμογή του προγράμματος, καθώς και για την ανάγκη η αποπληρωμή να συντελείται σε 45 μέρες. Οπως επισημαίνει -βάσει έρευνας που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των μελών του- ο συνήθης χρόνος αποπληρωμής είναι οι πέντε με έξι μήνες, ενώ αν προκύψει κάποια έλλειψη, το διάστημα αυτό μπορεί να ξεπεράσει και τους οκτώ.
"Πρέπει ... να υπάρξει κάποια χρονική δέσμευση στην αποπληρωμή από τις τράπεζες", τονίζει η διοίκηση του ΣΕΜΑΣ και προσθέτει ότι "οι κατασκευαστές αυτού του προγράμματος έχουν την ανάγκη συμπαράστασης, ώστε η αποπληρωμή, μετά την ολοκλήρωση του έργου και την έκδοση του τιμολογίου, να γίνεται τουλάχιστον μέσα σε 45 μέρες. Αυτό γιατί ο πελάτης, μετά την υπογραφή της σύμβασης, μέσα σε ένα μήνα έχει ξεκινήσει να καταβάλει τη πρώτη δόση, αλλά και ο κατασκευαστής, με την έκδοση του τιμολογίου, πρέπει να πληρώσει το ΦΠΑ και τις λοιπές υποχρεώσεις του".
Σύμφωνα με το Σωματείο, αν δεν αποκατασταθεί η ομαλότητα στην αποπληρωμή των κατασκευαστών, αυτοί δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, καθώς είναι ήδη υποχρεωμένοι να επιχειρούν μέσα σε περιβάλλον "οικονομικής ασφυξίας" και οι δυσκολίες της εφαρμογής του προγράμματος θα τους αποτρέψουν απο τη συμμετοχή τους σε αυτό.
Μεγάλες αντιδράσεις έχει προκαλέσει το Σχέδιο Νόμου για τον Ενιαίο Έκτακτο Φόρο Ακινήτων και πλέον πολλοί βουλευτές και φορείς εκφράζουν την αντίθεσή τους στην "υπερφορολόγηση" των αγροτεμαχίων και των οικοπέδων ενώ δεν είναι λίγοι και αυτοί που θεωρούν ότι θα δώσει "το τελειωτικό κτύπημα στην ημιθανή αγορά των ακινήτων".
Στα πλαίσια αυτά διοργανώνουν σήμερα, έκτακτη συνέντευξη Τύπου με θέμα τις "δραματικές" επιπτώσεις του σχεδιαζόμενου Ενιαίου Φόρου Ακινήτων στην κοινωνία, την οικονομία, τις συναλλαγές και την απονομή της Δικαιοσύνης, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, οι πρόεδροι του ΔΣΑ, της ΠΟΜΙΔΑ και των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος.
Μεταξύ άλλων οι φορείς θα ζητήσουν να υπάρξουν δραστικές αλλαγές στα 11 άρθρα του προωθούμενου Σχεδίου Νόμου.
Υπενθυμίζεται ότι η ΠΟΜΙΔΑ με ανακοίνωσή της έχει ζητήσει να υπάρξουν οι εξής παρεμβάσεις:
- Τα μακροχρόνια ξενοίκιαστα ακίνητα πρέπει να εξομοιωθούν με τα ημιτελή και να φορολογούνται με το 40% της φορολογικής επιβάρυνσης της οικείας ζώνης.
- Οι φορολογικοί συντελεστές για τα οικόπεδα πρέπει να μειωθούν στο μισό από όσο προβλέπει το προσχέδιο, δεδομένου ότι επιβαρύνονται πέραν πάσης πραγματικότητας. Σε πολλά από αυτά ο συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου (ΣΑΟ) πρέπει να μειωθεί στο επίπεδο του ισχύοντος Συντελεστή Δόμησης (ΣΔ) διότι στο λογισμικό του Ε9 έχει οριστεί αυθαίρετα και με απόλυτη αδιαφάνεια σε τιμή πολύ μεγαλύτερή του, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζεται η φορολογική επιβάρυνση.
- Για τα κάθε είδους διατηρητέα και ιστορικά κτίρια να καθοριστεί μειωτικός συντελεστής 0,40.
- Να αντικατασταθούν οι βεβαιώσεις των ΔΟΥ που ζητούνται για σύνταξη συμβολαίων ή άσκηση κάθε είδους αγωγών, με αυτόματα εκδιδόμενες βεβαιώσεις από την ιστοσελίδα της ΓΓΠΣ, ιδιαίτερα για δίκες ασφαλιστικών μέτρων και αποβολής δύστροπων μισθωτών. Είναι δυνατόν για τέτοιες δίκες με μηνιαίο μίσθωμα π.χ. 200 ευρώ, να πρέπει ο ιδιοκτήτης - θύμα να εκλιπαρεί στις ουρές των εναπομεινασών ΔΟΥ για δύο βεβαιώσεις, εισοδήματος και Ενιαίου Φόρου.
- Να διατηρεί το δικαίωμα μείωσης του φόρου σύμφωνα με τα καθοριζόμενα κριτήρια και όποιος φορολογούμενος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, προερχόμενες όμως από ανεξόφλητο ΦΑΠ, ΕΕΤΑ, και ΕΕΤΗΔΕ 2011-2013, από φόρους δηλαδή που βεβαιώθηκαν μέσα στο εφετεινό φορολογικό «τσουνάμι».
- Να καθοριστεί ποσοστό έκπτωσης 10% σε όσους κατορθώσουν να εξοφλήσουν εφάπαξ το φόρο, και όχι η προβλεπόμενη συμβολική έκπτωση 1,5%.
- Να αναγνωριστεί επί τέλους το μονομερές δικαίωμα των φορολογουμένων, να εκχωρήσουν στο Δημόσιο ακίνητο πλήρους κυριότητάς τους κατά 100%, για την εξόφληση οφειλομένων φόρων ΕΝΦΑ, ΦΑΠ, ΕΕΤΑ και ΕΕΤΗΔΕ των ιδίων και των μελών της οικογενείας τους, ποσού άνω των 50.000€ για το οποίο προβλέπεται εκτός από πλειστηριασμό περιουσίας, και φυλάκιση τριών (3) ετών, αν αποδεδειγμένα στερούνται μετρητών. Τυχόν υπερβάλλον ποσό να συμψηφίζεται με οφειλές φόρων των έως και δύο επομένων ετών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι χθες το βράδυ βουλευτές της Ν.Δ. συναντήθηκαν με τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα σε μία προσπάθεια να τον πείσουν για το "άδικο των ρυθμίσεων". Η συνάντηση διήρκησε περίπου 40 λεπτά και οι δύο πλευρές συμφώνησαν να γίνει νέα σύσκεψη, απόψε στις 20:30, στο υπουργείο Οικονομικών.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση ο βουλευτής της Ν.Δ. Ιορδάνης Τζαμτζής ανέφερε ότι στόχος των βουλευτών είναι να γίνει δίκαιο το φορολογικό νομοσχέδιο.
Βόμβα από βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας οι οποίοι στη συνάντησή τους με τον Γ. Στουρνάρα ζήτησαν διατήρηση και για το 2014 του χαρατσιού στα ακίνητα που εισπράττεται μέσω της ΔΕΗ.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι βουλευτές της περιφέρειας κατέθεσαν αυτή την πρόταση ώστε να μην υπάρξει και του χρόνου επιβάρυνση στα αγροτεμάχια. Ομάδα τουλάχιστον 30 βουλευτών της ΝΔ με επικεφαλής τον Ιορδάνη Τζαμτζή συνυπογράφει πρόταση να παραταθεί για ένα χρόνο, δηλαδή να συνεχιστεί και το 2014, η επιβολή του χαρατσιού στα ακίνητα μέσω της ΔΕΗ και να αναβληθεί για ένα χρόνο η εφαρμογή του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων προκειμένου η κυβέρνηση να έχει χρόνο να επεξεργαστεί καλύτερα το σχέδιο για τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων.
Συγκεκριμένα, η ομάδα των βουλευτών της ΝΔ πρότεινε τη διατήρηση του χαρατσιού μέσω της ΔΕΗ σε μια πιο light εκδοχή, μειωμένο δηλαδή κατά 10% και ταυτόχρονη αύξηση του φόρου πολύ μεγάλης περιουσίας.
Ενδοκυβερνητικές τριβές προκαλεί το νομοσχέδιο για τον ενιαίο φόρο ακινήτων, την ώρα που οι αγρότες διά της ΠΑΣΕΓΕΣ προειδοποιούν ευθέως με κινητοποιήσεις και οι φορολογούμενοι βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.
Ήδη 22 βουλευτές της Ν.Δ. σήκωσαν μπαϊράκι και με ερώτησή τους προς τον υπουργό Οικονομικών ζητούν αλλαγές και διορθώσεις, ιδίως σε περιπτώσεις αγροτεμαχίων και αγροτικών σπιτιών σε χωριά. Mε αντιπροσωπεία τους είχε συνάντηση το πρωί της Τετάρτης ο Γιάννης Στουρνάρας. Σε αυτή καταγράφηκαν οι απόψεις των βουλευτών, έγινε ενημέρωση από την πλευρά του υπουργείου και συμφωνήθηκε να υπάρξει νέα συνάντηση σήμερα το απόγευμα παρουσία και του εκπροσώπου της Ν.Δ. στις διαβουλεύσεις που έγιναν πριν την δημοσιοποίηση του νομοσχεδίου.
Η συγκεκριμένη συνάντηση είναι «ανοικτή» για όσους βουλευτές θέλουν να συμμετάσχουν καθώς έχει «κλειστεί» η μεγάλη αίθουσα στο υπουργείο Οικονομικών.
Ανάλογος αναβρασμός επικρατεί και στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, όπου χθες σε σύσκεψη στη Βουλή καταγράφηκαν έντονες ενστάσεις αναφορικά κυρίως με τον φόρο που θα επιβληθεί σε αγροτεμάχια, οικόπεδα και σπίτια σε χωριά. Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί εκ νέου σε συνεδρίαση του ΚΤΕ αύριο στη Βουλή.
Η κινητικότητα που παρατηρείται στις κοινοβουλευτικές ομάδες της συγκυβέρνησης προς το παρόν δεν έχει σημάνει συναγερμό για πιθανή αδυναμία ψήφισης του νέου φόρου, σίγουρα όμως έχει θέσει σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας το Μέγαρο Μαξίμου, που ζήτησε αλλαγές.
Έτσι, χθες το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε σε μια πρώτη υποχώρηση εξαιρώντας τις... στάνες από τον ενιαίο φόρο. Με ανακοινωσή του διευκρινίζει ότι «στο νέο νομοσχέδιο για τα ακίνητα (ΕΝΦΑ) οι αποθηκευτικοί χώροι που βρίσκονται σε αγροτική γη (γεωργικών μηχανημάτων, θερμοκήπια, στάνες κ.λπ.) δεν πρόκειται να φορολογηθούν». Να σημειωθεί ότι η ανακοίνωση έρχεται μετά την κατάθεση της ερώτησης από τους βουλευτές της Ν.Δ.
Την ίδια ώρα, πάντως, οι προσωπικές ιστορίες φοροτρέλας, όπως παρατίθενται στη διαβούλευση του νομοσχεδίου στη «Διαύγεια» (http://www.et.diavgeia.gov.gr/), η οποία ολοκληρώνεται σήμερα, εγείρουν εύλογα ερωτήματα για το κατά πόσον το υπουργείο Οικονομικών θα εισπράξει τα 2,9 δισ. ευρώ που υπολογίζει, δεδομένου ότι σε πληθώρα περιπτώσεων ο νέος φόρος δείχνει τουλάχιστον «παρανοϊκός».
Οι καταγγελίες
Ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι αυτό ενός συνταξιούχου, του κυρίου Κώστα Βασιλειάδη, ο οποίος είχε την «ατυχία» να κληρονομήσει μια μονοκατοικία στη Φιλοθέη. Τα δεδομένα του σπιτιού φαντάζουν ιδιαίτερα ελκυστικά και παραπέμπουν σε βαρύ πορτοφόλι. Το πρόβλημα είναι ότι η σύνταξη του κ. Κώστα είναι 12.000 ευρώ τον χρόνο και καλείται να πληρώσει για το σπίτι και τον κήπο ενιαίο φόρο ακινήτων 9.500 ευρώ.
Γράφει στη « Διαύγεια»: «Τυχαίνει να κατοικώ σε μια παλαιά ιδιόκτητη μονοκατοικία (άνω των 30 ετών, την οποία κληρονόμησε από τους γονείς του) στη Φιλοθέη Αττικής, που είναι κτισμένη σε οικόπεδο 835 τ.μ. Η κατοικία είναι 200 τ.μ. και βάσει της νέας κλίμακας εκτιμώ ότι θα φορολογηθεί με ένα ποσό γύρω στα 2.500 ευρώ ετησίως. Για το υπόλοιπο του οικοπέδου, το οποίο είναι κήπος με δένδρα, θα πρέπει να πληρωθεί ετήσιος φόρος περί τα 7.000 ευρώ. Είμαι εδώ και 3 χρόνια συνταξιούχος και η σύνταξή μου είναι περίπου 12.000 ευρώ ετησίως. Ήλπιζα ότι ο νέος νόμος θα ήταν δικαιότερος, αλλά δυστυχώς διαπιστώνω ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα (εκτός από την κατάργηση του «χαρατσιού»)».
Η παραπάνω ιστορία δεν είναι η μοναδική. Αλιεύσαμε από τη διαβούλευση ορισμένες ακόμα χαρακτηριστικές περιπτώσεις που αν μη τι άλλο θα πρέπει να προβληματίσουν το υπουργείο Οικονομικών.
* "Στην οικογένειά μου υπάρχει οικόπεδο δεσμευμένο, μετά από αίτημα του Δήμου Καλαμαριάς, για την ανέγερση νηπιαγωγείου, από το 1987. Δυστυχώς μετά από 26 χρόνια δεν έχει ακόμη κινηθεί η διαδικασία απαλλοτρίωσης, καλούμαστε όμως να πληρώνουμε δυσβάστακτους φόρους κληρονομιάς και ακινήτων, ενώ το οικόπεδο δεν έχει καμία εμπορική αξία και δεν είναι δυνατόν να πουληθεί. Η υποχρέωση καταβολής Ενιαίου Φόρου Ακινήτων επί της αντικειμενικής αξίας του θα οδηγήσει μαθηματικά στη δήμευσή του, αφού δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να τον πληρώσουμε".
Χαράλαμπος Βάρβογλης
* "Πολύ πρόχειρα υπολόγισα ότι για ένα σπίτι που κατέχει η μητέρα μου ο φόρος είναι 1.442,28 ευρώ. Το εισόδημά της από τη σύνταξη του πατέρα μου είναι περίπου 9.600 ευρώ. Έστω και με 50% έκπτωση, πώς θα πληρώσει τον φόρο;".
Αντώνης Κυριαζής
* "Το 2009 η γιαγιά μας μας μεταβίβασε εξ αδιαιρέτου οικόπεδο 2.200 τετραγωνικών μέτρων στο Ηράκλειο. Τα 3 προηγούμενα χρόνια πληρώσαμε φόρο 300 ευρώ ο καθένας μας για κάθε έτος. Με τον νέο νόμο για το 2014 θα πρέπει να πληρώνουμε κάθε χρόνο ο καθένας μας 2.200 ευρώ. Η ηλικία μας είναι 30 και 26 ετών και είμαστε ΑΝΕΡΓΟΙ (διότι δυστυχώς σπουδάσαμε) και μας συντηρούν οι συνταξιούχοι γονείς μας.
Το παραπάνω ακίνητο το έχουμε προς πώληση με τιμή πολύ κατώτερη από την αντικειμενική εδώ και δύο χρόνια και δεν το αγοράζει κανείς. Δυστυχώς, θα βρεθούμε στη δυσάρεστη θέση να μην μπορούμε να πληρώνουμε αυτόν τον παράλογο, ληστρικό και άδικο φόρο.
Οι οικοδομές στην ίδια περιοχή επιβαρύνονται πολύ λιγότερο αναλογικά με τα αντίστοιχα οικόπεδα, τα οποία δεν αποδίδουν και κανένα εισόδημα.
Πιστεύουμε ότι η επιτροπή που επεξεργάζεται τις τελικές αλλαγές του νέου νόμου ΦΑΠ 2014 θα προτείνει τη διόρθωση της τεράστιας αδικίας για οικόπεδα εντός σχεδίου πόλης".
ΓΙΑΝΝΗΣ και ΒΑΓΓΕΛΗΣ
* "Είναι δυνατόν να φορολογούνται δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις όταν νομέας της έκτασης θεωρείται το Δημόσιο και οι εκτάσεις δεν μπορούν να αξιοποιηθούν από τους υποτιθέμενους ιδιοκτήτες χωρίς προσφυγή στα πολιτικά δικαστήρια για το ιδιοκτησιακό; Έχω στην Κρήτη παραλιακή έκταση με θάμνους επικλινή, η οποία έχει χαρακτηριστεί κατά ένα τμήμα χορτολιβαδικη και σε ένα τμήμα δασική. Επί του τμήματος αυτού καμία πράξη νομής δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα λόγω κλίσεων του εδάφους είναι απρόσοδη, ενώ για ένα μικρό τμήμα ομαλό που χαρακτηρίστηκε χορτολιβαδικο προβάλλει αξιώσεις το δασαρχείο. Ερωτώ τους κυρίους του υπουργείου θα κληθώ να καταβάλω υπέρογκους φόρους για ακίνητο που αμφισβητείται η νομή μου, δεν μου αποφέρει τίποτε και πρέπει να περιμένω δεκαετία τουλάχιστον να κριθεί η αντιδικία μου με το Δημόσιο;".
* "Είμαι 33 ετών, άνεργη (εγγεγραμμένη στον ΟΑΕΔ εδώ και 8 μήνες). Ο σύζυγός μου (υπάλληλος) με τις μειώσεις έχει φτάσει τα 7.200 ευρώ τον χρόνο καθαρά. Έχω κληρονομήσει από τον πατέρα μου, που πέθανε το 2003, ένα οικόπεδο (εντός οικισμού) πέντε στρεμμάτων, στην Άνω Γατζέα Ν. Μαγνησίας. Εκεί τα οικόπεδα έχουν εμπορική και πραγματική αξία αγρών (πρόκειται για ορεινό, μη τουριστικό χωριό, όπως πολλά άλλα στην Ελλάδα), δηλαδή αντιμετωπίζονται ως χωράφια.
Όταν έχασα τον πατέρα μου, με τιμωρήσατε επιπλέον και εσείς τότε με φόρο κληρονομιάς -σε ηλικία 23 ετών φοιτήτρια-, καθώς τότε τα αφορολόγητα όρια ήταν γελοία (6.500.000 δρχ.- 19.000,00 ευρώ, ενώ σήμερα είναι 150.000,00 ευρώ, προς το παρόν...).
Βάσει του σχεδίου νόμου, με αντικειμενική αξία 24,00 ευρώ /τ.μ. στην περιοχή, θα μου επιβάλετε φόρο 1.500 ευρώ κάθε χρόνο! Ακόμη και αν βρω να το πουλήσω, τα χρήματα που θα πάρω θα σας τα χρωστάω από τους φόρους που θα έχουν προκύψει μέχρι να βρω αγοραστή.
Εμείς ήδη ζούμε οριακά, παιδιά δε σκεφτόμαστε να κάνουμε γιατί δε θα μπορούμε να τα ζήσουμε, μας φορολογείτε για το εισόδημα άνω των 5.000 ευρώ του συζύγου μου και αξιώνετε και επιπλέον φόρο για ένα ακίνητο που δεν μου αποφέρει κανένα εισόδημα. Είναι δυνατόν να ζήσουμε και να πληρώνουμε και τους φόρους που σκέφτεστε κάθε φορά;
Νομίζω πως είναι λογικό να διευρυνθούν τα άτομα που θα απαλλάσσονται από τον φόρο εντελώς και να εξορθολογιστούν οι φόροι σε οικόπεδα περιοχών που δεν έχουν πραγματική αξία, με βάση την πραγματικότητα και όχι φανταστικά σενάρια."
33χρονη
* "Κύριε υπουργέ, είμαι ιδιοκτήτης ερειπωμένου διατηρητέου στην Αθήνα. Είναι σε περιοχή που δεν με συμφέρει να το φτιάξω διότι το κόστος επισκευής υπερβαίνει τα έσοδα που μπορώ να έχω από το ακίνητο. Ακριβώς για τον ίδιο λόγο δεν το αγοράζει κανείς.
Με βάση τον νόμο που προτείνετε, υπολογίζω πως θα πληρώνω περίπου 1.800 ευρώ φόρο τον χρόνο για το συγκεκριμένο ακίνητο.
Σας ερωτώ:
1. Είναι λογικό η Πολιτεία να δεσμεύει ακίνητα ως διατηρητέα και οι ιδιοκτήτες να μην μπορούν να τα αξιοποιήσουν; Γιατί τα διατηρητέα κτίρια δεν απαλλάσσονται από τον φόρο; Προτείνω να εξετάσετε προσεκτικά την περίπτωση των διατηρητέων και να δώσετε απαλλαγή.
2. Είναι λογικό κενό κτίριο που δεν αποδίδει εισόδημα να πληρώνει φόρο;
Και αν όλα αυτά είναι λογικά, κύριε υπουργέ, επιτέλους ας έρθει η Πολιτεία που μου χαρακτήρισε το κτίριο διατηρητέο να το αγοράσει.
Κύριοι, με βάση τα ανωτέρω, ο κατέχων οικόπεδο π.χ. 1.000 τ.μ. (1 στρέμμα) εντός σχεδίου με αντικειμενική αξία 500,00-600,00 € το τ.μ. πληρώνει ετήσιο φόρο κατοχής με 4,00 € το τ.μ., ήτοι:
4,00 € Χ 1.000 τ.μ. = 4.000,00 € ετησίως για απρόσοδο οικόπεδο, εφόσον δεν έχει άλλες εκπλήξεις – προσαυξήσεις λόγω προσόψεων κ.λπ. Συνειδητοποιείτε ότι αυτό είναι παράλογο και ανέφικτο ή είστε σε γυάλα; Συνειδητοποιείτε ότι πρόκειται περί κατάσχεσης των οικοπέδων;".
Tο σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων προκάλεσε την οργή των πολιτών. Αυτή η εικόνα προκύπτει από τα περίπου 300 σχόλια που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του opengov.gr, στο πλαίσιο της διαβούλευσης που ολοκληρώνεται σήμερα το απόγευμα.
Η συντριπτική πλειοψηφία των σχολίων εκφράζει οργή, απογοήτευση και ειρωνεία, ενώ δεν λείπουν και πολλά χιουμοριστικά σχόλια που έχουν ως... αποδέκτη τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα. «Εάν ανέβαζε κάποιος στο θέατρο μια επιθεώρηση σε σχέση με το νομοσχέδιο, θα την ονόμαζε βοήθεια κλέφτες» αvαφέρει χαρακτηριστικα ένα από τα σχόλια, ενώ ένα άλλο προειδοποιεί: «Μην πιστεύετε ότι θα εισπράξετε όσα εισπράξατε με τις προηγούμενες έκτακτες εισφορές και φόρους. Σιγά σιγά τα αποθέματα τελειώνουν. Ο κόσμος δεν πληρώνει τα ενοίκια, δεν πληρώνει κοινόχρηστα στις πολυκατοικίες».
Σε γενικές γραμμές οι φορολογούμενοι ζητούν αλλαγές σε διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν κυρίως τον τρόπο φορολόγησης των αγροτεμαχίων, καθώς και ακινήτων που είναι για διάφορους λόγους «δεσμευμένα», ενώ το υπουργείο Οικονομικών χθες προχώρησε σε διορθώσεις που αφορούν τους αγρότες.
Το υπουργείο Οικονομικών διευκρίνισε ότι εξαιρούνται από τον ενιαίο φόρο ακινήτων οι αγροτικές αποθήκες, καθώς και οι στάνες και τα θερμοκήπια ικανοποιώντας ένα βασικό αίτημα των αγροτών, όπως προκύπτει από τη διαδικασία της διαβούλευσης.
Σύμφωνα με τα αιτήματα που έχουν υποβληθεί στη σχετική ιστοσελίδα στη «Διαύγεια» ένα μεγάλο ποσοστό του ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε συγκεντρώνει το θέμα του τρόπου φορολόγησης των αγροτεμαχίων που είναι δίπλα στη θάλασσα και χρησιμοποιούνται ως αγροτικές εκμεταλλεύσεις, τα οποία σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπεται να φορολογηθούν με υψηλότερο συντελεστή.
Επίσης αρκετές είναι οι αναφορές σε περιπτώσεις μεγάλων κληρονομιών σε φορολογούμενους με χαμηλό εισόδημα, καθώς και αυτές που αφορούν εκτάσεις που είναι «δεσμευμένες» και μη αξιοποιήσιμες από τους ιδιοκτήτες τους.
Τις τελευταίες ημέρες ξαναγινόμαστε μάρτυρες της απόλυσης / κινητικότητας / απομάκρυνσης των 12.500 δημοσίων υπαλλήλων. Ειρήσθω εν παρόδω, αυτοί οι άνθρωποι τα τελευταία αυτά χρόνια έχουν «φύγει» τόσες πολλές φορές από τις δουλειές τους που αμφιβάλλω αν ξυπνώντας το πρωί γνωρίζουν σε ποια υπηρεσία εργάζονται. Μέχρι στιγμής πάντως από όσο μαθαίνουμε, καταφέραμε να διώξουμε από το δημόσιο 2 άτομα! Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι πώς οι 12.500 δημόσιοι υπάλληλοι έχουν μεγαλύτερη αξία από το 1.500.000 περίπου ανέργων, ελεύθερων επαγγελματιών και ιδιωτικών υπαλλήλων, κάποιοι εξ αυτών δεν θα καταφέρουν ποτέ να βρουν δουλειά αφού δυστυχώς βρίσκονται στην κατηγορία των ανθρώπων άνω των 50 που κανείς δεν μπορεί ή δεν θέλει να προσλάβει.
Δεν θα πέσω όμως στην παγίδα να γκρινιάξω ή να χλευάσω ή απλώς να βάλω στο ζύγι τους δημοσίους υπαλλήλους από τη μία και τους ιδιωτικούς από την άλλη. Αλλά θέλω να εκφραστώ για τους συναδέλφους μου ασφαλιστές οι οποίοι σήμερα δεν είναι ούτε στη μία ούτε στην άλλη κατηγορία, αφού θεωρούνται ενεργοί επαγγελματίες (λόγω της έναρξης επιτηδεύματος) και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ανασφάλιστοι διότι «θεωρητικά» πληρώνουν τις εισφορές τους στον ΟΑΕΕ. Ποια είναι όμως η αλήθεια που κρύβεται πίσω από αυτό; Πόσοι άνθρωποι καταφέρνουν να πληρώσουν τα περίπου 10.000 € που είναι τα ελάχιστα ετήσια έξοδα λειτουργίας ενός ασφαλιστικού συμβούλου, και να έχουν πραγματικό εισόδημα;
Λυπάμαι, κύριοι, αλλά συνάμα έχω υποχρέωση να μεταφέρω την κατάσταση που υπάρχει σήμερα στον κλάδο μας. Η εικόνα στη Θεσσαλονίκη έχει ως εξής, και είμαι βέβαιος ότι αυτό ισχύει και για την υπόλοιπη Ελλάδα. Οι εγγραφές του 2011 στο Επιμελητήριό μας ήταν 93 ενώ οι διαγραφές ήταν 148. Οι εγγραφές του 2012 ήταν 112 ενώ οι διαγραφές ήταν 119. Για το 2013 οι μέχρι τώρα εγγραφές είναι 74 και οι διαγραφές 111. Καταλαβαίνεται λοιπόν ότι μειώθηκαν οι «φιλόδοξοι» που ξεκινούν και αυξήθηκαν δυσανάλογα οι άνθρωποι που διακόπτουν (πρόωρα κατά τη γνώμη μου) αυτήν τη δραστηριότητα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αγορά και για τους ίδιους. Πέραν τούτου, στο επάγγελμα του ασφαλιστικού συμβούλου δεν υπάρχει δυνατότητα να εκπέσουν τα πραγματικά έξοδα που πραγματοποιούνται από το σύνολο των συναδέλφων μου τα οποία έχουν να κάνουν με την καλύτερη εξυπηρέτηση του πελατολογίου τους, όπως έξοδα κίνησης, έξοδα δημοσίων σχέσεων, επικοινωνίας, ρουχισμός κ.λπ., οπότε δεν φορολογείται το πραγματικό εισόδημα. Πόσοι καταφέρνουν να πληρώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές ή έστω να τις ρυθμίζουν για να έχουν αυτή την υποτυπώδη κάλυψη; Ο ΟΑΕΕ όχι μόνο βρίσκεται σε κόκκινο αλλά αδυνατεί ακόμη και να πληρώσει συντάξεις. Η κατάσταση έχει να κάνει με το ότι από τους 730.000 ασφαλισμένους δεν πληρώνει περίπου το 70%, από τους οποίους μόνο 2.300 κατέθεσαν αιτήσεις για να ρυθμιστούν οι οφειλές τους που αντιστοιχούν σε 13.5 εκατομμύρια, ενώ οι συνολικές οφειλές ανέρχονται στα 7.300.000.000 ευρώ. Κατά τη γνώμη μου, το αδιέξοδο αυτό πρόβλημα προέκυψε μετά την ενοποίηση του ΤΕΒΕ με τα άλλα Ταμεία και ιδιαίτερα το ΤΣΑ.
Επί των ενεργών συναδέλφων μου τα μηνύματα είναι άκρως απογοητευτικά αφού περίπου οι μισοί από εμάς δεν μπορούμε να πληρώσουμε τις ασφαλιστικές μας εισφορές. Όπως καταλαβαίνετε, αυτό μας οδηγεί σε επαγγελματικό αδιέξοδο αφού επί της ουσίας δεν θα καταφέρουμε (τουλάχιστον εύκολα) να ανανεώσουμε τις άδειές μας αφού δεν μπορούμε να καλύψουμε τα υποχρεωτικά, κατά τη γνώμη μου ιδιαιτέρως υψηλά, έξοδα τα οποία απαιτούνται για τη διατήρηση αυτής της δραστηριότητας.
Λυπάμαι, κύριοι, αλλά δεν είναι απλά πρόβλημα ανεργίας, ουσιαστικά μιλάμε για κλέψιμο των ονείρων μας και το αστείο, φυσικά, της υπόθεσης είναι ότι δεν έχουμε καν την πολυτέλεια να διαμαρτυρηθούμε. Αν λάβουμε υπόψη μας την αρνητική ανάπτυξη της οικονομίας μας, για 6η συνεχόμενη χρονιά, και την αντίστοιχη πληρωμή των ασφαλιστικών μας εισφορών τότε πράγματι έχουμε εισέλθει σε μια ατέρμονη διαδικασία, σε μια αρνητική δίνη, η οποία μόνο με αισιοδοξία δεν μπορεί να μας γεμίσει.
Διαμαρτύρομαι, κύριοι, γιατί κλέψατε τα όνειρά μας, κλέψατε δηλαδή ό,τι πιο ουσιαστικό, δημιουργικό έχουν να επιδείξουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και φυσικά οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι. Πέραν των Επιμελητηρίων, των επαγγελματικών Συλλόγων και Σωματείων κανείς άλλος δεν βρίσκεται να μιλήσει για εμάς, για τους ανθρώπους που δεν αναζητούμε μια θέση στο Δημόσιο, ούτε κάποια μορφή επιδότησης, αλλά μόνοι μας οραματιζόμαστε, σχεδιάζουμε, προγραμματίζουμε, πληρώνουμε και υλοποιούμε το όραμά μας. Αντίθετα, με οδηγίες της Τρόικα, καταργείται η υποχρεωτικότητα των Επιμελητηρίων, διότι είναι αντιαναπτυξιακά (λόγω συνδρομής), και αφήνουν τον ΟΑΕΕ κυριολεκτικά να αποτελεί το μεγαλύτερο αντικίνητρο στην έναρξη οποιασδήποτε επαγγελματικής δραστηριότητας.
Πώς είναι δυνατόν σε έναν κλάδο που προσφέρει εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο και τα οποία συγκεντρώνουμε μέσω της retail διαδικασίας (λιανική πώληση), πελάτη-πελάτη, η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια να καταφέρνει, άνευ λόγου, χτυπήματα τα οποία μας στερούν και την ελάχιστη επιχειρηματική διάθεση. Στο παρελθόν δίνονταν τουλάχιστον η ευκαιρία σε έναν ασφαλιστικό σύμβουλο χαρακτηρίζοντάς τον «δόκιμο» να εργαστεί, να αποκτήσει κάποιο εισόδημα και κατόπιν να οδηγηθεί στις εξετάσεις και φυσικά στην έναρξη επιτηδεύματος. Αυτό σταμάτησε με την αιτιολογία της ποιοτικής αναβάθμισης του χώρου μας!
Δεν το χωράει ο νους μας πώς γίνεται σε μια χώρα που ενώ η ασφαλιστική κάλυψη των Ελλήνων πολιτών οδηγείται από το κακό στο χειρότερο, η κυβέρνηση καταργεί τις όποιες πενιχρές φοροαπαλλαγές των ατομικών συμβολαίων, δημιουργώντας σε έναν από τους πιο δυνατούς κλάδους συνεχή αντικίνητρα. Φυσικά η ανάπτυξη θα έρθει μέσω των εκατοντάδων πιστοποιήσεων τραπεζικών στελεχών που από εδώ και στο εξής ανέξοδα και με την ασφάλεια του γκισέ θα πουλάνε ασφαλιστικά προϊόντα.
Πιστεύω ότι κανένας σήμερα δεν μπορεί να πιστεύει ότι δεν θα αναπτυχθούν στο μέλλον τα χρηματοοικονομικά προϊόντα αφού οι ασφαλιστικές ανάγκες πολλαπλασιάζονται καθημερινά (φροντίζει για αυτά το Υπουργείο Υγείας!). Δεν είναι τυχαίο ότι ο ασφαλιστικός τομέας επί του ΑΕΠ συνεχώς μεγαλώνει. Παρόλα αυτά είμαστε ακόμα πολύ πίσω από την υπόλοιπη Ευρώπη και αυτό δείχνει ότι τα περιθώρια είναι μεγάλα, αν και η πολιτική σκηνή δεν μπορεί ή δεν θέλει ακόμη να συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα της ιδιωτικής ασφάλισης. Τα πάντα αλλάζουν στην αγορά. Κάθε πρωί που ξυπνάμε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες πραγματικότητες. Η φιλοσοφία μας όμως παραμένει η ίδια: είμαστε επαγγελματίες οι οποίοι αγωνιζόμαστε καθημερινά να βοηθήσουμε τον καθένα να καταλάβει τις ανάγκες του και να τον οδηγήσουμε στη δική του προσωπική ασφάλιση-λύση.
Πρέπει να παλέψουμε ενωμένοι για τη διασφάλιση και την ανάπτυξη με ασφαλείς όρους του πιο ενδιαφέροντος και πιο χρήσιμου επαγγέλματος του κόσμου. Δεν υπάρχει ομορφότερο συναίσθημα από το να εργάζεσαι και να προσφέρεις στο κοινωνικό σύνολο. Προτεραιότητές μας πρέπει να είναι:
1. Η παράταση της υποχρεωτικής ασφάλισης ενός έτους όλων των ελεύθερων επαγγελματιών που ξεκινούν για πρώτη φορά επαγγελματική δραστηριότητα. Θα μπορούσε η πολιτεία να δημιουργήσει μια νέα κατηγορία ασφάλισης με τη βασική Νοσοκομειακή Περίθαλψη για τον πρώτο χρόνο έναρξης επιτηδεύματος όλων των ελεύθερων επαγγελματιών και από τον δεύτερο ας πληρώσουμε όλοι κανονικά υπηρετώντας την περιβόητη «αλληλεγγύη των γενεών».
2. Η δυνατότητα ένταξης της εν λόγω δραστηριότητας, αυτής του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή, σε όλα τα μικρά προγράμματα ΕΣΠΑ.
3. Η διασφάλιση της ελεύθερης διαμεσολάβησης, η προστασία μας από την επίθεση των τραπεζών και σαφής διαχωρισμός «ποιος κάνει τι».
Θα μπορούσα να συνεχίσω με δεκάδες θέματα που θα θέλαμε να επιλυθούν αλλά νομίζω ότι θα ήταν υπερβολή σε ένα άρθρο-κείμενο να προσπαθήσω να αγκαλιάσω όλα τα κλαδικά θέματα που μας αφορούν.
Είναι ξεκάθαρο ότι κάθε χρόνο συρρικνώνεται το επάγγελμα του ασφαλιστικού συμβούλου, γεγονός που απαντά στο ερώτημα του τίτλου του άρθρου. Ο αριθμός των άνεργων ασφαλιστών αυξάνεται καθημερινά και ένα μεγάλο ποσοστό συναδέλφων μου, ενώ τυπικά θεωρείται ενεργό, αφού ακόμη διατηρεί την άδειά του και είναι υποχρεωμένο να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ανεξάρτητα από το αν έχει εισόδημα ή όχι, είναι στην πραγματικότητα ανενεργό, αφού η αγοραστική δύναμη της αγοράς βρίσκεται στο ναδίρ.
Το ατυχές είναι ότι ενώ η ασφάλιση από πολυτέλεια γίνεται αναγκαιότητα για όλο και μεγαλύτερο μέρος των συμπολιτών μας, η πολιτεία με τις παραπάνω πρακτικές, και όχι μόνο (δείτε την κατάργηση της φοροαπαλλαγής στις ιδιωτικές ασφαλίσεις), αντί να στηρίξει την εκ νέου ανάπτυξη του κλάδου θα οδηγήσει τους περισσότερους υποψήφιους πελάτες στην αγκαλιά του γκισέ και του internet, αφού την ώρα της αγοράς δεν μπορούν να αντιληφθούν την αξία της υπηρεσίας μας. Είναι ευθύνη δική μας να προσδώσουμε σε αυτό που κάνουμε την μέγιστη αξία και ευθύνη της πολιτείας να στηρίξει έναν από τους παραγωγικότερους τομείς της οικονομίας.
Αναστασίου Δημήτρης
Απόλυτη κατάρρευση των ακινήτων καταγράφεται στα τελευταία χρόνια, καθώς η δαπάνη επενδύσεων στην κατασκευή ακινήτων στο β’ τρίμηνο του 2013 έπεσε κάτω από τα επίπεδα του έτους 2000. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η επενδυτική δαπάνη στην κατασκευή ακινήτων στο β’ τρίμηνο του 2013 υποχώρησε στο ποσό των 969 εκατ. ευρώ, ποσό που είναι χαμηλότερο μεταξύ όλων των τριμήνων από το έτος 2000! Μάλιστα το έτος 2000 η μέση δαπάνη στα τέσσερα τρίμηνα του έτους ήταν 3,4 δισ. ευρώ και δεκατρία χρόνια αργότερα υποχώρησε κάτω από το 1/3. Επίσης, οι επενδύσεις στα ακίνητα του β’ τριμήνου του 2013,αποτελούν μόλις το 14% της αντίστοιχης δαπάνης του μέσου όρου του έτους 2007, όταν και καταγράφηκαν οι υψηλότερες τιμές. Η επενδυτική δαπάνη στα ακίνητα παρουσίασε σταδιακή αύξηση από το 2000 μέχρι και το 2007, όπου καταγράφηκε η υψηλότερη τιμή της (7 δισ. ευρώ), λόγω της αναπτυξιακής τροχιάς της οικονομίας, των μειωμένων επιτοκίων δανεισμού και των υψηλών και αυξανόμενων εισοδημάτων. Καμπή αποτέλεσε η επιβολή του ΦΠΑ στα νεόδμητα από το 2006, που οδήγησε στη μαζική έκδοση αδειών το συγκεκριμένο έτος και αφορούσαν σε κατασκευές που υλοποιήθηκαν και στα επόμενα χρόνια.
Η συνεχιζόμενη κάμψη στον κλάδο των επενδύσεων σε κατοικίες απεικονίζεται και στα πιο πρόσφατα στοιχεία για τις εξελίξεις αναφορικά με τις τιμές των κατοικιών, όπως αναφέρει στην τετραμηνιαία του έκδοση και συγκεκριμένα στο τεύχος 22, με θέμα "Οικονομικές Εξελίξεις" το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών".
Ειδικότερα, διψήφιες αρνητικές μεταβολές συνέχισε να καταγράφει ο δείκτης τιμών κατοικιών για το σύνολο των αστικών περιοχών τόσο στο πρώτο (-11,2%) όσο και στο δεύτερο τρίμηνο του 2013, ως προς τα αντίστοιχα τρίμηνα του 2012. Παρόμοιες υπήρξαν και οι εξελίξεις αναφορικά με το δείκτη τιμών διαμερισμάτων κατά γεωγραφική περιοχή, με τις διψήφιες αρνητικές μεταβολές να είναι στο δεύτερο τρίμηνο του έτους υψηλότερες για την περιοχή της Αθήνας (-12,7%), ακολουθούμενες από εκείνες για τις άλλες μεγάλες πόλεις (-11,5%), τη Θεσσαλονίκη (-10,5%) και τις λοιπές περιοχές (-10%).
Στη βάση του διαχωρισμού του δείκτη τιμών διαμερισμάτων κατά παλαιότητα, με εξαίρεση την κατηγορία των λοιπών περιοχών, οι αρνητικές μεταβολές υπήρξαν κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2013 -συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012- δυσμενέστερες στην περίπτωση των παλαιών διαμερισμάτων. Ακολουθώντας, τέλος, τις γενικότερες τάσεις στον κλάδο των επενδύσεων σε κατοικίες, περαιτέρω πτώση -για τέταρτο συνεχόμενο τρίμηνο- καταγράφηκε στο δείκτη κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών, με τη σχετική ποσοστιαία μεταβολή στο δεύτερο τρίμηνο του έτους να κυμαίνεται στο -1,1%.
Αναφορικά με τις επενδύσεις σε κατασκευές, στην περίπτωση των λοιπών κατασκευών παρατηρήθηκε οριακή αύξηση στο πρώτο τρίμηνο (0,7%) και σημαντική ανάκαμψη στο δεύτερο τρίμηνο του 2013 (5,7%), ενώ αντίθετα στην περίπτωση των επενδύσεων σε κατοικίες παρατηρήθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 περαιτέρω ραγδαία πτώση (-35,6%). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες αποτελεί από το τέταρτο τρίμηνο του 2012 και έπειτα τον κυρίαρχο παράγοντα κάμψης της επενδυτικής δαπάνης, και είναι ενδεικτικό ότι, στο δεύτερο τρίμηνο του 2013, η αρνητική συνεισφορά της στο ΑΕΠ ανήλθε στις -1,3 ποσοστιαίες μονάδες, από -1,5 μονάδες για το σύνολο των επενδύσεων.
Αναφορικά με τις επενδύσεις σε κατοικίες, οι ενδείξεις που παρέχουν τα δεδομένα για την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα από το μηνιαίο όγκο βάσει αδειών νέων κατοικιών εξακολουθούν να είναι δυσμενείς ως προς την εξέλιξη στον κλάδο, παρά τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη που παρουσιάζει ο δείκτης εμπιστοσύνης στις κατασκευές από την αρχή του 2013.
Ειδικότερα, ιδιαίτερα αρνητικοί παρέμειναν οι μηνιαίοι ρυθμοί μεταβολής στο εν λόγω μέγεθος μέχρι και τον Ιούνιο του 2013 (-55,5% τον Μάρτιο, -15,8% τον Απρίλιο, -50,6% τον Μάιο και -15,2% τον Ιούνιο), ενώ η μέση μηνιαία μεταβολή στην εκτιμώμενη ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα για την περίοδο Ιουλίου 2012-Ιουνίου 2013 ήταν της τάξεως του -41,2%.
Παράλληλα, η θετική εξέλιξη στο δείκτη εμπιστοσύνης στις κατασκευές, σε συνδυασμό και με τις ενδείξεις που παρέχει ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές, αντανακλά τη συνέχιση μιας σημαντικής ανάκαμψης στις προσδοκίες αναφορικά με τον κλάδο των κατασκευών.
Ανατρέχοντας στους επιμέρους κλάδους του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές, προκύπτει ότι οι βελτιωμένες προσδοκίες αφορούν κυρίως τις κατασκευές δημοσίων έργων και όχι στις ιδιωτικές κατασκευές. Στην ίδια κατεύθυνση παραπέμπουν και τα πιο πρόσφατα στοιχεία αναφορικά με το δείκτη παραγωγής στις κατασκευές για το δεύτερο τρίμηνο του 2013, η αύξηση κατά 20,6% του οποίου οφείλεται αποκλειστικά στην εκτέλεση έργων πολιτικού μηχανικού. Σημειώνεται ότι η εν λόγω κατηγορία αναφέρεται μεταξύ άλλων σε έργα υποδομών -όπως έργα για αυτοκινητόδρομους, οδούς, αεροδρόμια, γέφυρες, σήραγγες και έργα δικτύων- και όχι σε κτιριακά έργα.
«Στην αγορά ακινήτων, φαίνεται ότι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ανάκαμψη, πιθανότατα από τα μέσα του 2014» αναφέρεται στο πρόσφατο Οικονομικό Δελτίο της Alpha Bank και έτσι η Τράπεζα συγκαταλέγεται στις πρώτες επίσημες «φωνές» που σε αυτή τη χρονική φάση εντοπίζουν ένα πιθανό χρονικό σημείο ανάκαμψης για τον κλάδο και μάλιστα σχετικά σύντομα. Βέβαια, έχουν κατά καιρούς υπάρξει και παράγοντες του κλάδου που έχουν προτρέψει πελάτες τους που διαθέτουν την απαιτούμενη ρευστότητα να αγοράσουν επιλεγμένα ακίνητα, τώρα που... «οι τιμές είναι χαμηλά». Τα κυριότερα επιχειρήματα στα οποία βασίζεται η συγκρατημένη αισιοδοξία της Alpha Bank για την πορεία της αγοράς ακινήτων, είναι:
α) Ο νέος φόρος, ο οποίος θα είναι χαμηλότερος από το άθροισμα των τρεχουσών φορολογιών (Τέλος Ακινήτων συν αθροιστικός ΦΑΠ διαφόρων ετών). β) Η μεγάλη διόρθωση τιμών που έχει συντελεστεί από τα υψηλά του 2008.
γ) Η αναμενόμενη μείωση του κόστους των συναλλαγών στα ακίνητα από την αρχή του 2014, μέσα από την διαφαινόμενη «εκλογίκευση» του σχετικού φόρου.
δ) Η παλαιότερη πρόβλεψη της Τράπεζας (την οποία σήμερα έχει αρχίσει να την ασπάζεται και η πλειονότητα των ξένων οίκων) ότι η ελληνική οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει από το 2014 και μετά.
ε) Στο ίδιο Οικονομικό Δελτίο επισημαίνεται πως «δεν θα πρέπει να υποβαθμιστεί το γεγονός ότι ήδη δόθηκαν είκοσι άδειες διαμονής στην Ελλάδα, σε ξένους επενδυτές, που πραγματοποιούν επενδύσεις σε εγχώρια ακίνητα αξίας άνω των 250 χιλιάδων δολαρίων (επενδυτικός νόμος 4146/2013) και πως άνω των τριακοσίων ερωτημάτων έχουν γίνει από τον Απρίλιο που ψηφίστηκε ο νόμος έως σήμερα στην υπηρεσία Invest in Greece».
Από τα βιομηχανικά εργοστάσια και τις τουριστικές επιχειρήσεις με μεγάλες εκτάσεις, σε διακεκριμένες περιοχές, επεκτείνονται και στα στεγαστικά δάνεια ακόμη και πρώτης κατοικίας. Το «κοράκια» αγοράς χρεών που «αξιοποιούν» την αγωνία των Τραπεζών και τους «διευκολύνουν» αγοράζοντας τσουβάλια με χρέη επιχειρήσεων πέρασαν τώρα και στα στεγαστικά δάνεια πάσης φύσεως ακινήτων. Πρόκειται για τα επονομαζόμενα διεθνώς «κοράκια» προσφοράς κεφαλαίων για αγορά χρεών και κόκκινων δανείων σε τιμές όμως που θα ενδιέφεραν σήμερα μέχρι και συνταξιούχο του ΟΓΑ και του ΤΕΒΕ. Τα κεφάλαια (πέραν εκείνων για την εξαγορά χρεών βιομηχανιών, τουριστικών επιχειρήσεων και κατασκευαστικών Εταιριών) που (όπως ακούγεται στην αγορά) είναι έτοιμα να διατεθούν για στεγαστικά δάνεια φθάνουν και τα 3 δισ. ευρώ (σε πρώτο γύρο) ενώ οι προσφορές που έχουν περάσει σε πρώτη φάση διερεύνησης από τα «φίλτρα» Τραπεζών ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα μισά μπορούν να χαρακτηρίζονται ήδη και ως συμφωνίες. Οι περιφερόμενοι κεφαλαιούχοι είναι επισήμως γνωστοί ως επιχειρηματικοί Όμιλοι (αγνώστου όμως πραγματικής μετοχικής σύνθεσης) που περιφέρονται σε όλες τις χώρες (ιδίως σε αυτές με χρέη μέχρι τον λαιμό όπως η δική μας) και αγοράζουν σε τιμές φανταστικής ευκαιρίας χρέη και ανεξόφλητα δάνεια τα οποία αγγίζουν ή και βρίσκονται στην περιοχή του κόκκινου.
Στην Ελλάδα η παρουσία τους (διακριτική έως το 2008) έγινε μέχρι και αδιάκριτη από το 2009 όταν τα επιφανή δικηγορικά γραφεία, που τους εκπροσωπούν ελληνικά και ξένα (με έντονο αμερικάνικο και αραβικό άρωμα) έφθασαν στο σημείο να τηλεφωνούν απ ευθείας και στους επιχειρηματίες που είχαν σκοπεύσει και να τους προϊδέαζαν ότι... ενόψει συζητήσεων με την Τράπεζά τους για τα χρέη τους μήπως είχαν ενδιαφέρον να συζητήσουν πρώτα μαζί τους για σχετική συμφωνία ώστε να αποφύγουν τον δύσβατο δρόμο της εξαγοράς μέσω Τραπέζης... Το 2010-2012 υπήρξαν αρκετές θετικές ανταποκρίσεις από συγκεκριμένες βιομηχανικές επιχειρήσεις (προϊόντων οικοδομής και ενδιαμέσων υλών και υλικών) και η «δουλειά» έκλεισε πριν να δώσει τις «ευλογίες» της, για τις υποθήκες, η Τράπεζα.
Σε προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κατά του νέου νόμου για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων (Ν.4137/2013) προχώρησαν πολίτες από διάφορες περιοχές της χώρα, λίγες μόνο μέρες μετά τη δημοσίευση της απόφασης της Ολομέλειας του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, που έκρινε αντισυνταγματικό το νόμο 4014/2011 για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων νέας γενιάς.
Σύμφωνα με τις προσφυγές τους, ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα (4137/2013) όπως και οι αποφάσεις με τις οποίες καθορίζονται η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής των δικαιολογητικών νομιμοποίησης των αυθαιρέτων, κ.λπ., είναι αντισυνταγματικές και παράνομες.
Ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα "επιβραβεύει κάθε εγκληματική ενέργεια εις βάρος του νόμιμου πολεοδομικού σχεδιασμού και εις βάρος της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων" υποστηρίζουν οι πολίτες ενώ προσθέτουν ότι προσκρούει στη συνταγματική αρχή της ισότητας, καθώς τίθενται σε μειονεκτική θέση όσοι δεν παρανόμησαν και σεβάστηκαν τη πολεοδομική νομοθεσία.
Τέλος, υποστηρίζουν ότι οι νομοταγείς πολίτες θα πρέπει να ανέχονται στο διηνεκές τις δυσμενείς πολεοδομικές συνέπειες των αυθαιρέτων.
Οι τιμές των ακινήτων στην Ευρωζώνη υποχώρησαν κατά 5,7% στο 2ο τρίμηνο του 2013 σε σχέση με τα υψηλά του έτους 2008 και κατά 1,1% από τις αρχές του 2013, σύμφωνα με το τελευταίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank.
Αντίστοιχα στην ΕΕ-27, οι τιμές των ακινήτων υποχώρησαν κατά 6,7% από τα υψηλά του 2007 και κατά 0,5% από τις αρχές του έτους. Σε ετήσια βάση η πτώση των τιμών στην Ευρωζώνη και ΕΕ-27 στο 2ο τρίμηνο του 2013 ήταν κατά 1,3% και 2,2% αντιστοίχως ενώ διαφαίνεται σταθεροποίηση των τιμών το 2ο τρίμηνο σε σχέση με το 1ο τρίμηνο του 2013.
Σημαντικές είναι οι διαφορές της μεταβολής των τιμών των ακινήτων από την έναρξη της χρηματοοικονομικής κρίσης μέσα στην Ευρωζώνη. Για παράδειγμα, χώρες όπως η Ιρλανδία, Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία και Πορτογαλία είχαν σημαντικές μειώσεις στην τιμές των ακινήτων σε σχέση με τα υψηλά τους πριν την χρηματοοικονομική κρίση.
Για παράδειγμα, στην Ιρλανδία οι τιμές των ακινήτων έπεφταν για τέσσερα συνεχόμενα έτη έως το 2013 με συνολική πτώση κατά 53,3%, ενώ στην Ισπανία η πτώση έως σήμερα είναι της τάξεως του 37% (Αύγουστος 2013) και στην Ελλάδα η αντίστοιχη συνολική πτώση για έξι συνεχόμενα έτη ανέρχεται ήδη στο 31,4% (από το 2008 έως και το 2ο τρίμηνο του 2013).
Στην Πορτογαλία η πτώση ήταν χαμηλότερα κατά 17,5% έως το 1ο τρίμηνο του 2013 (γύρισε με μικρή άνοδο μέσα στο 2ο τρίμηνο του 2013). Η Κύπρος στο διάστημα 2008 έως το 2ο τρίμηνο του 2013, παρουσιάζει συνολική πτώση τιμών ακινήτων κατά 21,2% η οποία και αναμένεται να συνεχισθεί τα επόμενα τρίμηνα. Στην Ιταλία, η πτώση των τιμών των ακινήτων, επί του παρόντος, είναι ακόμα μικρότερη, συνολικά κατά 7,8% από το 2011 έως σήμερα (2ο τρίμηνο 2013). Χώρες εκτός της Ευρωζώνης, όπως οι ΗΠΑ είχαν επίσης μεγάλη πτώση στις τιμές των ακινήτων την περίοδο 2006-2012 που ανερχόταν στο 35,1%, ενώ η Μ.Βρετανία είχε συνολική μείωση κατά 20,6% (2007-2009).
Στον αντίποδα των μειώσεων τιμών στα ακίνητα, συγκαταλέγονται ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης όπου οι τιμές των ακινήτων κινούνται σήμερα σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που επικρατούσαν πριν την χρηματοπιστωτική κρίση και είναι το Βέλγιο, η Γερμανία, το Λουξεμβούργο, η Αυστρία, η Φινλανδία, η Γαλλία και η Μάλτα.
Η εμπειρία με τις τιμές των ακινήτων σε άλλες χώρες ποικίλει. Για παράδειγμα, η Σιγκαπούρη, όπου οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 33% από το 2009, επέβαλε ήδη όριο στη συνολικής εξυπηρέτησης του χρέους από στεγαστικά δάνεια ως προς το εισόδημα, το οποίο θα πρέπει να μην υπερβαίνει το 60%. Επιπλέον, επιβάλλει αυξημένους φόρους στα ακίνητα και αυξημένα έξοδα μεταβίβασης. Αντίστοιχοι περιορισμοί, αλλά σε μικρότερη κλίμακα εισήχθησαν στο Χόνγκ-Κόνγκ, όπου οι τιμές των
ακινήτων υπερδιπλασιάσθηκαν μετά το 2008.
Σε άλλες χώρες όπως το Ην. Βασίλειο μειώθηκε σημαντικά από τις τράπεζες ο λόγος δανείου προς αξία ακινήτου (LTV) στο 75% από το συνηθισμένο στην προ της κρίσης κατάσταση 95%.
Επίσης, προβλέπεται η εξασφάλιση της ομαλής εξυπηρέτησης του δανείου με την απαίτηση της απόδειξης από το δανειζόμενο της ύπαρξης ενός ‘διατηρήσιμου’ επιπέδου εισοδήματος στο μέλλον από το οποίο θα μπορεί
να εξυπηρετεί το δάνειο.
Τέλος, ως δαπάνες που επιβαρύνουν τον δανειζόμενο αναγνωρίζονται πέραν των συνήθων που απορρέουν από το ίδιο το δάνειο και άλλες δαπάνες, όπως, π.χ., εκείνες που απορρέουν από κάρτες, τοπικούς και εθνικούς φόρους , κ.λπ.
Στη σύσταση ομάδας εργασίας που θα αποτελείται από υπηρεσιακούς υπαλλήλους μεταξύ των Υπουργείων Οικονομικών και ΠΕΚΑ, προχωρά ο αναπληρωτής υπουργός, Σταύρος Καλαφάτης.
Η ομάδα αυτή θα συντονίζει όλες τις κινήσεις των δύο υπουργείων στο θέμα των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του δημοσίου σε αμφισβητούμενες εκτάσεις. Με αυτό τον τρόπο δε θα αλλάζουν τα μέλη της επιτροπής όταν αλλάζει ο εκάστοτε υπουργός και θα συνεχίζουν απρόσκοπτα το έργο τους. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση κάνει βήματα μπροστά σε ότι αφορά τη διεκδίκηση αμφισβητούμενων εκτάσεων.
Επιπλέον ο Σταύρος Καλαφάτης ανέφερε ότι εξετάζεται από τον ίδιο η δημιουργία «μιας ομάδας εργασίας, απαρτιζόμενης από ανώτατους υπαλλήλους και νομικούς συμβούλους του υπουργείου Περιβάλλοντος ώστε να υπάρξει συντονισμός.
Μια μόνιμη, ει δυνατόν, ομάδα εργασίας, κοινής επίβλεψης και εξέτασης των προβλημάτων, ακόμα και ανά περιοχή. Να βλέπουν σε κάθε νομό τα προβλήματα χωροταξίας και ιδιοκτησίας και να καταλήγουν σε κάποια λύση».
Την εξαίρεση από τον ενιαίο φόρο ακινήτων των αποθηκευτικών χώρων γεωργικών μηχανημάτων, καθώς και των χώρων άλλης χρήσης όπως στάνες, θερμοκήπια κλπ που βρίσκονται εντός αγροτεμαχίων ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών μετά τις έντονες ενστάσεις που διατύπωσαν 22 βουλευτές της ΝΔ με επικεφαλής τον Ιωάννη Τζαμτζή, μέσω ερώτησης που κατέθεσαν στη Βουλή προς τον υπουργό Οικονομικών.
Συγκεκριμένα στην ανακοίνωση του υπουργείου αναφέρεται ότι «Το υπουργείο Οικονομικών διευκρινίζει ότι στο νέο νομοσχέδιο για τα ακίνητα (ΕΝΦΑ) οι αποθηκευτικοί χώροι που βρίσκονται σε αγροτική γη (γεωργικών μηχανημάτων, θερμοκήπια, στάνες κλπ) δεν πρόκειται να φορολογηθούν».
Εν τω μεταξύ με ιστορίες «φορολογικής τρέλας» σχολιάζουν απλοί φορολογούμενοι το νομοσχέδιο για τον ενιαίο φόρο ακινήτων το οποίο θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι το μεσημέρι. Τα περισσότερα από τα 290 σχόλια που υποβλήθηκαν είναι επικριτικά ενώ σε πολλά δεν λείπει η ειρωνεία αλλά και το χιούμορ.
Οι πολίτες κάνουν λόγο για αντισυνταγματικό νόμο και δήμευση περιουσιών, θεωρούν τη φορολογία εξοντωτική ειδικά για τις πολύτεκνες οικογένειες, τους ανέργους καθώς και για τα άτομα με αναπηρία. Μάλιστα ορισμένοι δεν διστάζουν να «χαρίσουν» ακόμα και τα σπίτια τους στο ελληνικό δημόσιο θέλοντας να δείξουν με αυτή την υπερβολή ότι αδυνατούν να καταβάλουν το νέο φόρο στα ακίνητα.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα δύο άνεργων αδελφών που κληρονόμησαν από τη γιαγιά τους ένα οικόπεδο 2.200 τετραγωνικά μέτρα στο Ηράκλειο στην Κρήτη. Με την εφαρμογή του νέου φόρου θα πρέπει να πληρώνουν κάθε χρόνο από 2.200 ευρώ ο καθένας για ακίνητα που δεν τα αγοράζει κανείς.
«Δεν μπορούμε να πληρώσουμε τόσους φόρους στα ακίνητα που αγοράσαμε με στεγαστικά δάνεια και ακόμη τα ξεχρεώνουμε ή αποκτήσαμε με γονική παροχή ή κληρονομιάς και έχουμε μισθούς μειωμένους κατά 40%» σημειώνει μια φορολογούμενη ενώ ένας άλλος πολίτης διηγείται το παράδειγμα της μητέρας του η οποία για το σπίτι που έχει στην κατοχή της ο φόρος που θα πρέπει να πληρώνει το χρόνο είναι 1.442,28 ευρώ όταν το ετήσιο εισόδημά της από τη σύνταξη του συζύγου της είναι 9.600 ευρώ και αναρωτιέται: «Έστω και με έκπτωση 50% πως θα πληρώσει το φόρο;»
«Εάν ανέβαζε κάποιος στο θέατρο μια επιθεώρηση σε σχέση με το νομοσχέδιο, θα την ονόμαζε «Βοήθεια κλέφτες» σχολιάζει με χιούμορ ένας φορολογούμενος επισημαίνοντας ότι «με το υπάρχον νομοσχέδιο γίνεται δήμευση στην ακίνητη περιουσία των πολιτών μέσω της φορολογίας...Δεν λαμβάνεται υπόψιν το σύνταγμα και η φοροδοτική ικανότητα του κάθε πολίτη πολύ περισσότερο για τους πολύτεκνους που το σύνταγμα ορίζει προστασία. Καταργείται στην ουσία η πρώτη κατοικία, αφού φορολογείται το ίδιο με τα ακίνητα που προσφέρουν εισόδημα».
« Μην πιστεύετε ότι θα εισπράξετε όσα εισπράξατε με τις προηγούμενες έκτακτες εισφορές και φόρους. Σιγά σιγά τα αποθέματα τελειώνουν. Ο κόσμος δεν πληρώνει τα ενοίκια, δεν πληρώνει κοινόχρηστα στις πολυκατοικίες» επισημαίνει ένας άλλος φορολογούμενος απευθυνόμενος στο οικονομικό επιτελείο.
Μια απλή πολίτης αφού υπογραμμίζει ότι το Σύνταγμα εν ολίγοις προβλέπει την προστασία της ιδιοκτησίας, την ισότητα μεταξύ όλων των πολιτών και την φορολόγηση εκάστου αναλόγως των δυνατοτήτων του διερωτάται τα εξής: «Λαμβάνοντας υπόψη ότι ήδη φορολογούνται τα κέρδη – εισοδήματα από κάθε περιουσία – ιδιοκτησία και εν προκειμένω τα ενοίκια από τα ακίνητα, οι τόκοι από τις καταθέσεις και τα μερίσματα από τις μετοχές, γιατί λοιπόν επιβάλετε φόρο κατοχής μόνο στα ακίνητα που σημειωτέον δεν ρευστοποιούνται (εκτός αν δέχεστε πληρωμές σε πέτρες, τούβλα, κ.λ.π.) και δεν επιβάλλετε φόρο κατοχής επί των καταθέσεων και επί των μετοχών; αυτό δε συνιστά άνιση και άδικη μεταχείριση πολλώ δε μάλλον αφού ο φόρος κατοχής θα καταβάλλεται και επί απρόσοδων ακινήτων;».
Τα νούμερα και τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους. Οι φόροι πάνω στην ακίνητη περιουσία αυξήθηκαν σε πέντε χρόνια κατά 684,4%.
Δείτε παρακάτω τα στοιχεία για τα έσοδα του κράτους από τα ακίνητα στην πενταετία:
- Το 2009 στα ταμεία μπήκαν 526 εκατ. ευρώ.
- Το 2010 οι εισπράξεις ανήλθαν στα 487 εκατ. ευρώ.
- Το 2011 εισπράχθηκαν 1,17 δισ. ευρώ.
- Το 2012 οι εισπράξεις εκτοξεύθηκαν στα 2,75 δισ. ευρώ.
- Το 2013 εκτιμάται ότι θα μπούν στα κρατικά ταμεία 2,75 δισ. ευρώ.
- Το 2014 οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν να πληρώσουν 3,6 δισ. ευρώ*.
*Για το 2014 υπολογίζονται έσοδα 2,9 δισ. ευρώ καθώς εκτιμάται ότι περίπου 700 εκατ. ευρώ δεν θα καταβληθούν από τους φορολογουμένους λόγω της αδυναμίας τους να πληρώσουν τον φόρο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με σχέδιο νόμου, ο ενιαίος φόρος ακινήτων θα εφαρμοσθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2014 και θα αντικαταστήσει το ειδικό τέλος ακινήτων που πληρώνεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, καθώς και τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας.
Από το φόρο δεν θα γλιτώσει κάνενα ανεξαιρέτως κτίσμα είτε πρόκειται για διαμέρισμα, μονοκατοικία, οικόπεδο, ημιτελείς οικοδομές, ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται, χωράφια (καλλιεργήσιμα ή μη), θέσεις στάθμευσης, πιλοτές, αποθήκες και λοιποί βοηθητικοί χώροι, πισίνες σε κοινόχρηστους χώρους ακινήτων, κοτέτσια, γεωργικές αποθήκες κτλ.
Η συνεχιζόμενη κάμψη στον κλάδο των επενδύσεων σε κατοικίες απεικονίζεται και στα πιο πρόσφατα στοιχεία για τις εξελίξεις αναφορικά με τις τιμές των κατοικιών, όπως αναφέρει στην τετραμηνιαία του έκδοση και συγκεκριμένα στο τεύχος 22, με θέμα "Οικονομικές Εξελίξεις" το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών".
Ειδικότερα, διψήφιες αρνητικές μεταβολές συνέχισε να καταγράφει ο δείκτης τιμών κατοικιών για το σύνολο των αστικών περιοχών τόσο στο πρώτο (-11,2%) όσο και στο δεύτερο τρίμηνο του 2013, ως προς τα αντίστοιχα τρίμηνα του 2012. Παρόμοιες υπήρξαν και οι εξελίξεις αναφορικά με το δείκτη τιμών διαμερισμάτων κατά γεωγραφική περιοχή, με τις διψήφιες αρνητικές μεταβολές να είναι στο δεύτερο τρίμηνο του έτους υψηλότερες για την περιοχή της Αθήνας (-12,7%), ακολουθούμενες από εκείνες για τις άλλες μεγάλες πόλεις (-11,5%), τη Θεσσαλονίκη (-10,5%) και τις λοιπές περιοχές (-10%).
Στη βάση του διαχωρισμού του δείκτη τιμών διαμερισμάτων κατά παλαιότητα, με εξαίρεση την κατηγορία των λοιπών περιοχών, οι αρνητικές μεταβολές υπήρξαν κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2013 -συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012- δυσμενέστερες στην περίπτωση των παλαιών διαμερισμάτων. Ακολουθώντας, τέλος, τις γενικότερες τάσεις στον κλάδο των επενδύσεων σε κατοικίες, περαιτέρω πτώση -για τέταρτο συνεχόμενο τρίμηνο- καταγράφηκε στο δείκτη κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών, με τη σχετική ποσοστιαία μεταβολή στο δεύτερο τρίμηνο του έτους να κυμαίνεται στο -1,1%.
Αναφορικά με τις επενδύσεις σε κατασκευές, στην περίπτωση των λοιπών κατασκευών παρατηρήθηκε οριακή αύξηση στο πρώτο τρίμηνο (0,7%) και σημαντική ανάκαμψη στο δεύτερο τρίμηνο του 2013 (5,7%), ενώ αντίθετα στην περίπτωση των επενδύσεων σε κατοικίες παρατηρήθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 περαιτέρω ραγδαία πτώση (-35,6%). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες αποτελεί από το τέταρτο τρίμηνο του 2012 και έπειτα τον κυρίαρχο παράγοντα κάμψης της επενδυτικής δαπάνης, και είναι ενδεικτικό ότι, στο δεύτερο τρίμηνο του 2013, η αρνητική συνεισφορά της στο ΑΕΠ ανήλθε στις -1,3 ποσοστιαίες μονάδες, από -1,5 μονάδες για το σύνολο των επενδύσεων.
Αναφορικά με τις επενδύσεις σε κατοικίες, οι ενδείξεις που παρέχουν τα δεδομένα για την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα από το μηνιαίο όγκο βάσει αδειών νέων κατοικιών εξακολουθούν να είναι δυσμενείς ως προς την εξέλιξη στον κλάδο, παρά τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη που παρουσιάζει ο δείκτης εμπιστοσύνης στις κατασκευές από την αρχή του 2013.
Ειδικότερα, ιδιαίτερα αρνητικοί παρέμειναν οι μηνιαίοι ρυθμοί μεταβολής στο εν λόγω μέγεθος μέχρι και τον Ιούνιο του 2013 (-55,5% τον Μάρτιο, -15,8% τον Απρίλιο, -50,6% τον Μάιο και -15,2% τον Ιούνιο), ενώ η μέση μηνιαία μεταβολή στην εκτιμώμενη ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα για την περίοδο Ιουλίου 2012-Ιουνίου 2013 ήταν της τάξεως του -41,2%.
Παράλληλα, η θετική εξέλιξη στο δείκτη εμπιστοσύνης στις κατασκευές, σε συνδυασμό και με τις ενδείξεις που παρέχει ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές, αντανακλά τη συνέχιση μιας σημαντικής ανάκαμψης στις προσδοκίες αναφορικά με τον κλάδο των κατασκευών.
Ανατρέχοντας στους επιμέρους κλάδους του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές, προκύπτει ότι οι βελτιωμένες προσδοκίες αφορούν κυρίως τις κατασκευές δημοσίων έργων και όχι στις ιδιωτικές κατασκευές. Στην ίδια κατεύθυνση παραπέμπουν και τα πιο πρόσφατα στοιχεία αναφορικά με το δείκτη παραγωγής στις κατασκευές για το δεύτερο τρίμηνο του 2013, η αύξηση κατά 20,6% του οποίου οφείλεται αποκλειστικά στην εκτέλεση έργων πολιτικού μηχανικού. Σημειώνεται ότι η εν λόγω κατηγορία αναφέρεται μεταξύ άλλων σε έργα υποδομών -όπως έργα για αυτοκινητόδρομους, οδούς, αεροδρόμια, γέφυρες, σήραγγες και έργα δικτύων- και όχι σε κτιριακά έργα.
