Στο επίκεντρο της άγριας κόντρας που έχει ξεσπάσει μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας για την άρση της προστασίας των δανειοληπτών από τους πλειστηριασμούς έχουν βρεθεί οι τράπεζες, οι οποίες ουσιαστικά συντάσσονται με την άποψη της κυβέρνησης, καθώς ούτε αυτές επιθυμούν άκριτη απελευθέρωση των πλειστηριασμών που θα οδηγούσε σε πιθανή κοινωνική αναταραχή, χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα για τα πιστωτικά ιδρύματα.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν στην «Η» τραπεζικά στελέχη, οι τράπεζες δεν επιθυμούν να γεμίσουν ακίνητα σε μία αγορά η οποία καταρρέει, ακίνητα τα οποία θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκπλειστηριάσουν. Επιπλέον θεωρούν απολύτως άδικο να υποχρεωθούν να προχωρήσουν σε τέτοιες ενέργειες, ενώ γνωρίζοντας κατά τρόπο απόλυτο το προφίλ των δανειοληπτών τους, μπορούν να διαμορφώσουν μοντέλα πολύ πιο αποτελεσματικά, εφόσον τους παραχθούν οι σχετικές ευχέρειες.
Οι τράπεζες επιθυμούν να διαμορφωθεί θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέπει τους πλειστηριασμούς ως εργαλείο σε όσους έχουν την ικανότητα να αποπληρώσουν τα δάνειά τους και δεν το πράττουν, λέει με τρόπο κατηγορηματικό στην «Η» τραπεζική πηγή.
Στατιστική
Η ίδια πηγή αναφέρει με βάση μια πρόχειρη στατιστική, όσον αφορά τα στεγαστικά δάνεια, ότι 120.000 χρηματοδοτήσεις για πρώτη κατοικία βρίσκονται στο κόκκινο όριο, δηλαδή σε καθυστέρηση πλέον των 90 ημερών. Από τα δάνεια αυτά, περίπου 15.000 αφορούν σπίτια τα οποία νοικιάζονται και άρα δεν χρησιμοποιούνται ως πρώτη κατοικία, ενώ 30.000 έως 35.000 δάνεια αφορούν χρηματοδοτήσεις που έχουν ληφθεί από δανειολήπτες που έχουν την οικονομική δυνατότητα να αποπληρώσουν και δεν το πράττουν.
Οι τράπεζες δεν παρέχουν στοιχεία τα οποία αφορούν το ύψος των δανείων που έχουν χορηγήσει ανά δανειολήπτη -σε στατιστικές υπηρεσίες- για να υπάρξει μία έγκυρη και πλήρης εικόνα. Ομως σε κάθε περίπτωση τα δάνεια που ξεπερνούν τις 200.000 ευρώ με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, που ήταν εξαιρετικά υψηλές, κινούνται λίγο πάνω από το 30%. Ομως, όπως είναι διαμορφωμένο το θεσμικό πλαίσιο, μπορεί τα δάνεια ενός δανειολήπτη να είναι περισσότερα του ενός και να αφορούν όλα στο ίδιο ακίνητο. Σε αυτήν την περίπτωση το ισχύον καθεστώς προστατεύει όλα τα δάνεια υπό την προϋπόθεση που βρίσκονται κάτω από τα 200.000 ευρώ έκαστο.
Τέτοιες στρεβλώσεις είναι πιθανόν να διορθωθούν με βάση το θεσμικό πλαίσιο που θα δημιουργηθεί και το οποίο όσον αφορά την πλευρά των τραπεζών, επιθυμία είναι να «χτιστούν» πάνω στο προφίλ των δανειοληπτών. Οσον αφορά τις λοιπές κατοικίες, αυτές δηλαδή που χρήζουν προστασίας, η προστασία πρέπει να υπάρξει επί τη βάση ρυθμίσεων. Οι τράπεζες στην παρούσα φάση δεν παρεμβαίνουν και αφήνουν τη διαδικασία να εξελιχθεί με βάση τη διαπραγμάτευση μεταξύ τρόικας και κυβέρνησης. Μετά την εξέλιξη της διαδικασίας και αναλόγως του αποτελέσματος θα καταθέσουν τις προτάσεις τους.
Τα επιχειρηματικά
Η πιστωτική συρρίκνωση, πάντως, όπως διαπιστώνεται και από τη μελέτη του ΟΟΣΑ, συνεχίζεται για τις τράπεζες με ρυθμό που φαίνεται να επιβραδύνεται. Τούτο εν μέρει αντικατοπτρίζει τη μείωση της ζήτησης για δάνεια, λόγω του βάθους της ύφεσης, αλλά και την απομόχλευση λόγω και των περιορισμών που επιβάλλει η περιορισμένη ρευστότητα των τραπεζών. Η κατάσταση αυτή, κατά ΟΟΣΑ, επιδεινώνει την ύφεση καθώς δεν δίδεται ρευστότητα στους παραγωγικούς τομείς που έχουν τη δυνατότητα ανάπτυξης. Η μελέτη του ΟΟΣΑ στέκεται όμως κυρίως στα επιχειρηματικά δάνεια, επισημαίνοντας πως οι τράπεζες πρέπει να ασκήσουν μια πιο «επιθετική» πολιτική προς τις επιχειρήσεις χωρίς προοπτικές, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν εκείνες τις εταιρείες που έχουν προοπτικές.
Ενα μοντέλο
Σε κάθε περίπτωση οι ελληνικές τράπεζες βλέπουν ένα μοντέλο για τα επιχειρηματικά δάνεια όπου οι ρυθμίσεις και η περαιτέρω χρηματοδότηση θα συνδυαστεί κυρίως με το αν οι επιχειρηματίες θελήσουν να χρηματοδοτήσουν και αυτοί τις επιχειρήσεις τους. Ο Οργανισμός θεωρεί πως η διαχείριση των κόκκινων δανείων δεν πρέπει να γίνει από μία bad bank που θα ιδρύσει ο δημόσιος τομέας, αλλά από bad banks που θα συστήσουν οι τράπεζες, η καθεμία χωριστά.
Το θέμα των κόκκινων δανείων αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης και στο 24ο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα φθάσουν τη μέγιστη τιμή τους τη χρονική περίοδο 2016-2017, για λόγους που συνδέονται με την υπερφόρτωση του δικαστικού συστήματος, ανέφερε ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Σπύρος Παπασπύρου, μιλώντας στο Συνέδριο. Το κόστος, ωστόσο, των δανείων έχει βελτιωθεί μολονότι παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Ο ίδιος τόνισε πως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει να εκμεταλλευτούν τα προγράμματα συγχρηματοδότησης με το ΕΣΠΑ.
