Τάσος Μαντικίδης
Μετά τον B' Παγκόσμιο Πόλεμο οι επενδύσεις σε οικόπεδα και σπίτια βρέθηκαν στην καρδιά της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας, με την ιδιοκατοίκηση να ξεπερνά συνολικά το 80% και στις αγροτικές περιοχές να φθάνει το 97%.Για τους Ελληνες, εξάλλου, οι αγορές ακινήτων αποτελούν παραδοσιακά την πλέον διαδεδομένη επένδυση στην οποία τοποθετούσαν τις αποταμιεύσεις τους. Τα προηγούμενα χρόνια μάλιστα οι αποδόσεις των ακινήτων ήταν πολύ υψηλότερες από αυτές των καταθέσεων ή του Χρηματιστηρίου. Μια επένδυση π.χ. 100 ευρω σε ακίνητα στο τέλος του 1995 μετατρέπεται, βάσει των στοιχείων της Eurobank, σε 304,8 ευρω στο τέλος του 2008 έναντι 241,3 ευρώ των καταθέσεων και 209,7 ευρώ των μετοχών. Με τη χώρα μας όμως, για έκτη συνεχή χρονιά, το επόμενο έτος σε ύφεση, ξεπερνώντας ακόμη και αυτήν του 1929 στις ΗΠΑ, η κατρακύλα των τιμών των ακινήτων εύλογα
οδήγησε στην κατάρρευση της κτηματαγοράς.
Η αύξηση της προσφοράς σε σχέση με τη μειωμένη ζήτηση και την έλλειψη ρευστότητας, οι"συνεχείς μειώσεις εισοδημάτων και η αύξηση της ανεργίας συνεχίζουν να πιέζουν τις τιμές, ενώ σε όλους τους τομείς των ακινήτων παρατηρούνται επιθετικές μειώσεις των ενοικίων και μεγάλη αύξηση στα αδιάθετα ακίνητα. Είναι ενδεικτικό πως ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2007 είχαν αλλάξει χέρια περίπου 40.000 χιλιάδες ακίνητα, το ίδιο διάστημα του 2012 δεν ξεπέρασαν τις 5.000, την ώρα που η σωρευτική πτώση των τιμών κυμάνθηκε στο 35%-40% .
Σύμφωνα με τη Eurobank Properties μάλιστα, το 2013 η πτώση των τιμών θα είναι πιο χαμηλή στα υψηλής ποιότητας ακίνητα και εντονότερη στα υπόλοιπα, τη στιγμή που τα αποθέματα των απούλητων κατοικιών ξεπερνούν ακόμη και αυτά του 2008, πριν δηλαδή η κρίση αρχίσει να πλήττει την πραγματική οικονομία. Σύμφωνα με μελέτη της Alpha Bank, πάλι, η αγορά αρχίζει να εμφανίζει χαρακτηριστικά υποτίμησης καθώς ο λόγος του δείκτη τιμών των διαμερισμάτων προς τον δείκτη των ενοικίων υποχωρεί
με επιταχυνόμενο ρυθμό.
Για ορισμένους, κλειδί για την κτηματαγορά θα αποτελέσει η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, προκειμένου να δοθεί ρευστότητα στο σύστημα ώστε οι τιμές να ισορροπήσουν μερικώς. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι τιμές, για όσους διαθέτουν μετρητά, είναι χαμηλότερες από το κόστος κατασκευής τους, τα δεδομένα δείχνουν πως η εν λόγω αγορά δύσκολα μπορεί να πάρει την ανιούσα πριν η πραγματική οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει.
