«Βόμβα» στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων, εκτιμάται ότι βάζει η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών για περιουσία που δεν σχετίζεται με την πρώτη κατοικία. Καταστήματα και γραφειακοί χώροι που κατέχουν ιδιώτες ή έμποροι κινδυνεύουν, λόγω χρεών, να βγουν στο σφυρί σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, κάτι που θα σημάνει γενική απαξίωση του κλάδου.
Παράγοντες της κτηματαγοράς εκτιμούν ότι ένας μεγάλος αριθμός ιδιοκτητών επαγγελματικών ακινήτων που έχουν δανειστεί τα προηγούμενα χρόνια, θα αναγκαστούν να πουλήσουν όσο όσο προκειμένου να γλιτώσουν την κατάσχεση. Κι αυτό θα σημάνει την έναρξη νέου καθοδικού κύκλου στις τιμές, οι οποίες κατά την περίοδο της κρίσης έχουν υποστεί καθίζηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη εκατοντάδες ιδιοκτήτες προσπαθούν να βρουν αγοραστές για καταστήματα που έχουν στην κατοχή τους καθώς πλέον πιέζονται και από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας (ΕΝΦΙΑ). Σε παλιές ζωντανές εμπορικές «πιάτσες» όπως το Παγκράτι, ο Νέος Κόσμος, οι Αμπελόκηποι, το Γουδί, η Νέα Ιωνία, υπάρχουν εκατοντάδες πωλητήρια σε πολύ χαμηλές τιμές, χωρίς, ωστόσο, να υπάρχουν υποψήφιοι επενδυτές.
Οι προσδοκίες για το 2014 δεν είναι καθόλου καλές σε ό,τι αφορά την ενοικίαση επαγγελματικών ακινήτων και κυρίως καταστημάτων, ενώ ουδείς λόγος γίνεται για αγοραπωλησίες καθώς κανείς δεν θέλει να αγοράσει, ακόμη κι αν έχει ρευστό, περιμένοντας ακόμη πιο χαμηλές τιμές.
Αλλωστε, η μείωση των λιανικών πωλήσεων συνεχίζεται και είναι χαρακτηριστικό ότι τον Αύγουστο υποχώρησαν σε ετήσια βάση κατά 7,8%. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δραματική συρρίκνωση του τζίρου των καταστημάτων που συνεχίζουν να βάζουν λουκέτο, κυρίως στους παραδοσιακούς εμπορικούς δρόμους. Πολύ μικρότερης έκτασης είναι η κρίση στα εμπορικά κέντρα και εκπτωτικά χωριά, όπου φαίνεται να συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος όγκος των καταναλωτών.
Τα στοιχεία για τον τζίρο είναι εντυπωσιακά: Το 2008 ο κύκλος εργασιών τις ημέρες των εορτών ανερχόταν σε 21,9 δισ. ευρώ, ενώ φέτος εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε μόλις 6,8 δισ., σημειώνοντας μάλιστα πτώση 10% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο και συνολική υποχώρηση 70%. Σε επίπεδο απόλυτων μεγεθών, ο κύκλος εργασιών των καταστημάτων λιανικής κατά τον μήνα Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους, εκτιμάται στα 6,8 δισ. ευρώ, όντας μειωμένος κατά 0,8 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2012, αναφέρει η ΕΣΕΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΕΕ, ο τζίρος στο λιανεμπόριο τον Δεκέμβριο υποχώρησε κατά 25,1% το 2009 (στα 16,4 δισ. από 21,9 δισ. το 2008), κατά 19,5% το 2010 (στα 13,2 δισ.), κατά σχεδόν 30% το 2011 (στα 9,25 δισ. ευρώ) και κατά 17,8% πέρυσι, διαμορφούμενος στα 7,6 δισ. ευρώ.
Η κρίση και η απαισιοδοξία για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας έχουν οδηγήσει στην έξοδο πολλές ξένες αλυσίδες (Fnac, Aldi κ.λπ.), άλλες βρίσκονται με το ένα πόδι έξω από την Ελλάδα, ενώ πολλές εταιρείες που ήθελαν να έρθουν στη χώρα μας αναβάλλουν τα σχέδιά τους. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς τα άδεια επαγγελματικά ακίνητα.
Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας συμβούλων Savills, η διαθεσιμότητα στους παραδοσιακούς εμπορικούς δρόμους έχει αυξηθεί πάνω από 15%, ανάλογα με τη θέση, ενώ στα εμπορικά κέντρα η πληρότητα βρίσκεται πάνω από το 90%, στοιχείο που δείχνει την αντοχή των malls στην κρίση έχει αυξηθεί σε πάνω από 15 % , ανάλογα με τη θέση, ενώ η πληρότητα στα καλύτερα συστήματα λιανικής παραμένει υγιής σε πάνω από 90%. Μάλιστα, την τελευταία πενταετία το συνολικό μέγεθος των σύγχρονων μορφών λιανικών πωλήσεων (εμπορικά κέντρα, εκπτωτικά χωριά κ.λπ.) έχει αυξηθεί κατά 70%. Ωστόσο, υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου καθώς είναι περίπου 100 τ.μ./1.000 κατοίκους σε σύγκριση με περίπου 240 τ.μ./1.000 κατοίκους στην Ευρώπη.
Αναφορικά με τις τιμές, στα εμπορικά κέντρα και τις προνομιούχες εμπορικές πιάτσες, φαίνεται να υπάρχει σταθεροποίηση μετά από μια πτώση 25%-30% το προηγούμενο έτος, ενώ συνολικά σε ορισμένες περιοχές η υποχώρηση στα ενοίκια έχει ξεπεράσει το 50%. Χαρακτηριστική η περίπτωση της Ερμού, η οποία το 2006 ήταν μέσα στις δέκα πιο ακριβές περιοχές του κόσμου με ενοίκια γύρω στα 3.000 ευρώ/τ.μ. τον χρόνο. Φέτος, η οδός Ερμού βρέθηκε στην 28η θέση με τα ενοίκια να έχουν υποχωρήσει κάτω από 2.000 ευρώ/τ.μ. τον χρόνο, περίπου στα 165 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως.
Ωστόσο, ειδικοί της αγοράς τονίζουν ότι υπάρχουν και χαμηλότερες τιμές, αφού η Ερμού έχει αυτή την περίοδο άδεια καταστήματα που διατίθενται από τους ιδιοκτήτες τους. Σύμφωνα με την έρευνα της Savills, τα ενοίκια στις top εμπορικές περιοχές όπως η Ερμού έχουν φτάσει τα 1.680 ευρώ/τ.μ. τον χρόνο ή 140 ευρώ/τ.μ. τον μήνα.
Πολύ χειρότερη είναι η κατάσταση στις άλλες περιοχές της Αθήνας και άλλων μεγάλων πόλεων. Για παράδειγμα στο Κολωνάκι, όπου προ κρίσης τα μισθώματα ξεπερνούσαν τα 180 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως, τώρα για τα ίδια ακίνητα η μίσθωση μπορεί να γίνει ακόμη και κάτω από 100 ευρώ/τ.μ.
Μεγάλη υποχώρηση ενοικίων
«Γκρεμίστηκε» το 2013 η αγορά γραφείων
Τις δραματικές συνέπειες της κρίσης βιώνει και ο κλάδος των γραφείων. Οι τιμές ενοικίασης σε προνομιούχες περιοχές όπως η Λ. Συγγρού και η Λ. Κηφισίας έχουν υποχωρήσει από 22% έως 30%. Οι αναλυτές κάνουν λόγο για τις προσπάθειες πολλών εταιρειών να μετεγκατασταθούν και να επωφεληθούν από τα χαμηλότερα ενοίκια και από περισσότερο ευέλικτους όρους μίσθωσης, ενώ σε πολλές περιπτώσεις επαναδιαπραγματεύονται με τους ιδιοκτήτες τους όρους των συμβολαίων τους.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι ειδικά οι προνομιούχες και ακριβές περιοχές για μίσθωση γραφείων φαίνεται να έχουν πληγεί περισσότερο και να υπάρχει πολύ σημαντική μείωση των μισθωμάτων. Για παράδειγμα, όπως δείχνουν τα γραφήματα, στη Λ. Βασ. Σοφίας τα ενοίκια κυμαίνονται από 11 ευρώ/τ.μ. μέχρι λίγο πάνω από 16 ευρώ/τ.μ. τον μήνα. Πριν από την κρίση στην ίδια περιοχή είχαν γίνει συμφωνίες με ενοίκια ακόμη και κοντά στα 40 ευρώ/τ.μ.
Επίσης, στη Λ. Κηφισίας, άλλοτε «βασίλισσα» της αγοράς, τα ενοίκια κυμαίνονται από 9 έως 15 ευρώ/τ.μ., ενώ προ κρίσης ήταν σταθερά πάνω από τα 25 ευρώ/τ.μ. Οσο για τις άλλους business road, μπορεί να βρει κανείς γραφεία ακόμη και κάτω από 6 ευρώ/τ.μ. τον μήνα, ανάλογα με την παλαιότητα του κτιρίου.
Οσο για την αγορά γραφείων, υπάρχουν φθηνά κτίρια, με κάτω από 500 ευρώ/τ.μ. ενώ τα ακριβότερα, αλλά με ελάχιστη ζήτηση, κυμαίνονται γύρω στα 3.000 ευρώ/τ.μ.
Την υπαγωγή στο Πρόγραμμα "Εξοικονόμηση κατ΄ Οίκον" συνολικά 1.570 ωφελουμένων, με συνολικό επιλέξιμο προϋπολογισμό επενδύσεων 16.530.918,09 € αποφάσισε το ΕΘΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.) (πρώην Τ.Ε.Μ.Π.Μ.Ε. ΑΕ).
Για να δείτε αν υπάγεστε στη λίστα με τους δικαιούχους πατήστε εδώ.
Η χρονική διάρκεια υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των έργων από τους
Ωφελούμενους, όπως αυτά περιγράφονται, είναι 3 μήνες από την ημερομηνία εκταμίευσης προκαταβολής ή την ημερομηνία υπογραφής της δανειακής σύμβασης με τις συνεργαζόμενες τράπεζες εφόσον δεν καταβάλλεται προκαταβολή.
Καταληκτική ημερομηνία επιλεξιμότητας τόκων ορίζεται η 31-12-2015. Εάν μέχρι την υπογραφή της δανειακής σύμβασης δεν έχουν προσκομιστεί τα δικαιολογητικά που τυχόν δεν υποβλήθηκαν κατά την υποβολή της αίτησης, η υπαγωγή του Ωφελούμενου θα ανακληθεί.
Με τον νέο νόμο που ψηφίστηκε το Σαββατο 21/12/2013, αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί σε βάρος της πρώτης κατοικίας οφειλετών, έως την 31η Δεκεμβρίου 2014, εφόσον πληρούνται σωρευτικά ορισμένα κριτήρια.
Τα κριτήρια είναι τα ακόλουθα:
1.Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ.
2.Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα (χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης) είναι μέχρι 35.000 ευρώ.
3. Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
-Για οικογένειες που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, άτομα με αναπηρία άνω του 67% και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα, περιουσία), προσαυξάνονται κατά 10%.
Δηλαδή:
i)Η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 220.000 ευρώ
ii)Το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των €38.500
iii)Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με €297.000,
iv) Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις €16.500.
Κατά τη διάρκεια αναστολής πλειστηριασμού, οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλλουν δόσεις ίσες με το 10% του καθαρού μηνιαίου εισοδήματός τους, όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις €15.000. Για οικογενειακά εισοδήματα άνω των €15.000 υπολογίζεται ποσοστό 10% μέχρι του ποσού των €15.000 και ποσοστό 20% στο υπερβάλλον εισόδημα. Ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες και έμπορους το ποσό αυτό θα πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 30 % της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Για ανέργους με μηδενικό εισόδημα ή μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών.
Δείτε όλο το κείμενο για τους πλειστηριασμούς όπως ψηφίστηκε εδώ
Μεγάλες επιβαρύνσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν από τη νέα χρονιά εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων και κυρίως αυθαιρέτων οι οποίοι, πέραν του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων θα βρουν μπροστά τους κι άλλες κρυφές παγίδες.
Το πρώτο... χαράτσι αφορά τα αυθαίρετα για 385.535 ιδιοκτήτες ακινήτων που υπέβαλαν συνολικά 562.263 δηλώσεις νομιμοποίησης αυθαιρέτων. Καλούνται να ενταχθούν μέχρι τον Φεβρουάριο στο νέο νόμο για τα αυθαίρετα ώστε να μην αντιμετωπίσουν στο μέλλον προσφυγές καθώς ο νόμος 4014/2011 έχει κριθεί αντισυνταγματικός.
Οι ιδιοκτήτες δεν είναι υποχρεωμένοι να το κάνουν, ωστόσο, θα έχουν πάντα το φόβο να κριθεί παράνομη η διαδικασία με την οποία πλήρωσαν τα πρόστιμα και νομιμοποίησαν τα αυθαίρετά τους. Αν επιλέξουν να υπαχθούν στο νέο νόμο Καλαφάτη θα πρέπει να το κάνουν μέσω μηχανικού, οπότε θα καταβάλλουν αμοιβή η οποία μπορεί να ξεκινά από 50 ευρώ και να ξεπερνά τα 300 ευρώ. Για τα πρόστιμα θα υπάρξει συμψηφισμός και ενδεχομένως επιστροφή χρημάτων αν έχουν πληρώσει περισσότερα. Το πιο βασικό πρόβλημα θα είναι ο φόρος υπεραξίας 15% ο οποίος επιβάλλεται από την πρώτη του χρόνου σε όλες τις αγοραπωλησίες.
Σοκ και για περίπου 700.000 ιδιοκτήτες ακινήτων που τακτοποίησαν για 40 χρόνια τους ημιυπαίθριους τους με το νόμο Μπιρμπίλη Ν. 3843/2010. Οι ιδιοκτήτες θα μπορούν να ενταχθούν στο νόμο για τα αυθαίρετα ώστε τα 40 χρόνια να μετατραπούν σε οριστική νομιμοποίηση.
Aρκετοί από αυτούς θα κληθούν να πληρώσουν νέα πρόστιμα, από 500 ευρώ μέχρι και 4.000 ευρώ για μεγάλες παραβάσεις, Οσοι ιδιοκτήτες δεν έχουν αποπληρώσει τις δόσεις τους, θα πληρώσουν ξανά το παράβολο, αλλά θα συμψηφιστεί με τις δόσεις του προστίμου.
Ελεγχος τρωτότητας. Αφορά εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων οι οποίοι υποχρεώνονται να καταγράψουν τη στατική επάρκεια των ακινήτων τους. Ο έλεγχος αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη στο νέο νόμο Καλαφάτη και θα γίνει από τον μηχανικό που θα προωθήσει την αίτηση. Ο μηχανικός θα συμπληρώνει ειδική φόρμα έπειτα από στατική μελέτη που θα κάνει σε όλα τα αυθαίρετα. Μάλιστα, για μεγάλα κτίρια που εξυπηρετούν χρήσεις συνάθροισης θα απαιτείται ολοκληρωμένη μελέτη. Η αμοιβή μπορεί να ξεκινά από 50 - 100 ευρώ για απλές υποθέσεις και να ανεβαίνει, ανάλογα με τη δυσκολία συμπλήρωσης του «δελτίου δομικής τρωτότητας».
Ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίων: Στο εξής όλα τα κτίρια θα πρέπει να αποκτήσουν την ηλεκτρονική τους ταυτότητα η οποία θα καταγράφει την πραγματική κατάσταση του ακινήτου και τις αλλαγές που γίνονται, όπως π.χ. μεταβίβαση ή εργασίες όπου απαιτούνται άδεια δόμησης ή έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας.
Οι έλεγχοι θα είναι συνεχείς και συγκεκριμένα κάθε 8 χρόνια για κτίρια συνάθροισης κοινού, βιομηχανίες, βιοτεχνίες, πρατήρια υγρών καυσίμων και συνεργεία αυτοκινήτων, εμπορικά κέντρα, αγορές και υπεραγορές. Κάθε 10 χρόνια για κτίρια με χρήση κατοικία. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μεταξύ άλλων τα ξενοδοχεία, οι ξενώνες, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, εμπορικά καταστήματα, γραφεία, εκπαίδευση, κτίρια που φιλοξενούν υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας, σωφρονιστικά καταστήματα. Τους ελέγχους και τη συμπλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας θα κάνουν οι μηχανικοί και η αμοιβή τους θα είναι αντικείμενο ελεύθερης διαπραγμάτευσης.
Με τον νέο νόμο που ψηφίστηκε το Σαββατο 21/12/2013, αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί σε βάρος της πρώτης κατοικίας οφειλετών, έως την 31η Δεκεμβρίου 2014, εφόσον πληρούνται σωρευτικά ορισμένα κριτήρια.
Τα κριτήρια είναι τα ακόλουθα:
1.Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ.
2.Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα (χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης) είναι μέχρι 35.000 ευρώ.
3. Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
-Για οικογένειες που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, άτομα με αναπηρία άνω του 67% και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα, περιουσία), προσαυξάνονται κατά 10%.
Δηλαδή:
i)Η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 220.000 ευρώ
ii)Το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των €38.500
iii)Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με €297.000,
iv) Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις €16.500.
Κατά τη διάρκεια αναστολής πλειστηριασμού, οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλλουν δόσεις ίσες με το 10% του καθαρού μηνιαίου εισοδήματός τους, όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις €15.000. Για οικογενειακά εισοδήματα άνω των €15.000 υπολογίζεται ποσοστό 10% μέχρι του ποσού των €15.000 και ποσοστό 20% στο υπερβάλλον εισόδημα. Ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες και έμπορους το ποσό αυτό θα πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 30 % της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Για ανέργους με μηδενικό εισόδημα ή μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών.
Δείτε όλο το κείμενο για τους πλειστηριασμούς όπως ψηφίστηκε εδώ
- Τρίτεκνοι και πολύτεκνοι γλίτωσαν μεγάλο μέρος του φόρου την τελευταία στιγμή
- Τα χέρσα χωράφια και τα μισοτελειωμένα σπίτια και καταστήματα πληρώνουν μισό φόρο
- Από 2 ως 13 ευρώ/τμ ο φόρος στα σπίτια και από 3 ως 9.000 ευρώ /στρέμμα τα οικόπεδα
- Δείτε αναλυτικά πως θα υπολογίσετε τον νέο φόρο
- Δείτε παραδείγματα
Αυτό που μάθαμε ως χαράτσι, ως έναν έκτακτο φόρο λόγω μνημονίου, πλέον αποτελεί νόμο του κράτους και ήρθε για να μείνει.
Κάθε χρόνο 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ θα παίρνει το κράτος από τους ιδιοκτήτες γης. Σπίτια, οικόπεδα, χωράφια θα πληρώνουν.
Ο νέος φόρος με μια ματιά υπολογίζεται με 2 ως 13 ευρώ/τ.μ. ο φόρος στα σπίτια και από 3 ως 9.000 ευρώ /στρέμμα τα οικόπεδα.
Μετά τις αντιδράσεις και τις απειλές για καταψήφιση από βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας υπήρξαν αλλαγές της τελευταίας στιγμής προς το καλύτερο. Αυτές αφορούν στους τρίτεκνους και τους πολύτεκνους των οποίων τα όρια απαλλαγών αυξήθηκαν στις 12.000 οικογενειακού εισοδήματος με προσαύξηση 1.000 ευρω για τη σύζυγο και κάθε τέκνο. Κερδισμένοι και όσοι έχουν ημιτελές ακίνητο, εαν το σπίτι, το κατάστημα ή το γραφείο έχει ολοκληρωθεί αλλά δεν έχει ηλεκτροδοτηθεί τότε απαλλάσσεται από το 60% του φόρου.
Ανάλογη είναι η μείωση και για τα χωράφια που δεν παράγουν. Έτσι ο φόρος πέφτει στο μισό για τα χέρσα χωράφια.
Με βάση το νέο νόμο και χωρίς τους συντελεστές παλαιότητας ορόφου κλπ ο μέσος φόρος για τα σπίτια υπολογίζεται ως εξής
Ζώνη φορος τ.μ. τ.μ. τ.μ. τ.μ. τ.μ.
50 70 80 100 120
ως 500 2 100 140 160 200 240
500-750 2,8 140 196 224 280 336
751-1.000 2,9 145 203 232 290 348
1.001-1.500 3,7 185 259 296 370 444
1.501-2.000 4,5 225 315 360 450 540
2001-2.500 6 300 420 480 600 720
2.501-3.000 7,6 380 532 608 760 912
3.001-3.500 9,2 460 644 736 920 1.104
3.501-4.000 9,5 475 665 760 950 1.140
4.001-4.500 11,1 555 777 888 1.110 1.332
4.501-5.000 11,3 565 791 904 1.130 1.356
Για κάθε σπίτι υπάρχουν τρεις διαφορετικοί συντελεστές οι οποίοι πρέπει να συνυπολογιστούν.
Ο συντελεστής παλαιότητας που προβλέπει επιβάρυνση 1 για ηλικία ακινήτου άνω των 26 ετών, ο συντελεστής γίνεται 1,05 όταν η παλαιότητα είναι από 20 ως 25 έτη, ανεβαίνει στο 1,1 για 15 ως 19 έτη, στο 1,15 για ηλικία από 10 ως 14 έτη, στο 1,2 για ηλικία από 5 ως 9 έτη και στο 1,25 για ηλικία μέχρι 4 έτη.
Ο δεύτερος είναι ο συντελεστής του ορόφου που είναι 0,98 για το υπόγειο, 1 για τον πρώτο όροφο, 1,01 για τον δεύτερο και τον τρίτο όροφο, 1.02 για τον τέταρτο και τον πέμπτο όροφο και 1,03 για τον έκτο όροφο και πάνω. Επίσης υπάρχει συντελεστής 1,02 για μονοκατοικία.
Οι προσόψεις επίσης επιβαρύνουν το ακίνητο με φόρο. Εάν δεν υπάρχει καμία πρόσοψη ο συντελεστής είναι 1, για μία πρόσοψη ο συντελεστής είναι 1,01 και για δύο ή περισσότερες προσόψεις ο συντελεστής είναι 1,02.
Έτσι για να υπολογίσει κανείς τον φόρο για το σπίτι πρέπει να πολλαπλασιάσει τα τετραγωνικά επί τον βασικό φόρο και στη συνέχεια επί τους συντελεστές ανάλογα με τον όροφο, την πρόσοψη και την παλαιότητα.
Παραδείγματα για σπίτια:Με βάση τους πιο πάνω συντελεστές ένα διαμέρισμα 15 ετών 80 τμ με τιμή ζώνης 1.450 ευρώ στον πρώτο όροφο και με μία πρόσοψη θα πληρώσει τον επόμενο χρόνο 328 ευρώ, ενώ το χαράτσι εφέτος ήταν 374.
Αντίστοιχα ένα σπίτι 100 τετραγωνικών 25ετιας με τιμή ζώνης 750 ευρώ στον δεύτερο όροφο και με δυο προσόψεις θα πληρώσει φόρο 302 ευρώ, 55 ευρώ λιγότερα σε σχέση με το χαράτσι.
Για ένα σπίτ 70 τμ 15ετιας με τιμή ζώνης 3.000 στον δεύτερο όροφο και με τρεις προσόψεις ο φόρος θα είναι 729 ευρώ ενώ για το 2013 ο ίδιος ιδιοκτήτης πλήρωσε 785 ευρώ και 27 ευρώ ΦΑΠ
Ο φόρος για τα οικόπεδα ανεβαίνει κλιμακωτά:
Αξία ΦΖ Συντελεστης
φόρου
ως 2 ευυρ 1 0,003 ευρώ/τμ
10-14 ευρώ/τμ 5 0,023 ευρω/τμ
100-150/τμ 10 0,200/ευρω/τμ
500-600 ευρώ/τμ 15 1 ευρώ/τμ
600-700 16 1,3 ευρώ/τμ
700-800 17 1,5 ευρώ/τμ
800-900 18 1,7 ευρώ/τμ
1.000-1.500/τμ 20 2,5 ευρώ/τμ
1.500-2.000/τμ 21 3 ευρώ/τμ
2.000-3.000 22 4 ευρώ/τμ
3.000-4.000 23 6 ευρώ/τμ
5.000+/τμ 25 9 ευρώ/τμ
Στον φόρο για το οικόπεδο θα πρέπει να υπολογισστεί και η πρόσοψη σε μία οδό με συντελεστή 1, η πρόσψη σε δύο ή περισσότερες οδούς με συντελεστή η σε πλατεία 1,08 και με συντελεστή 0,80 το οικόπεδο που δεν έχει καμία πρόσοψη σε δρόμο.
Σε σημαντικές αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ, προχώρησε το υπουργείο Οικονομικών, έπειτα από πιέσεις των βουλευτών που τελικά ψήφισαν με 152 ψήφους τον σχετικό νόμο. Ευνοημένες από τις αλλαγές είναι οι τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες καθώς και οικογένειες με ανάπηρους. Συγκεκριμένα, οι αλλαγές που έγιναν την τελευταία στιγμή είναι:
Τρίτεκνοι, πολύτεκνοι, οικογένειες με ένα μέλος με αναπηρία άνω του 80% απαλλάσσονται από τον φόρο ακινήτων εφόσον το οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις 12.000 ευρώ προσαυξανόμενο κατά 1.000 ευρώ για τη σύζυγο και κάθε παιδί. Το προηγούμενο όριο ήταν 9.000 ευρώ.
Χαρακτηρίζονται ως ημιτελή και τα ακίνητα τα οποία έχουν ουσιαστικά αποπερατωθεί αλλά δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί και έτσι ο φόρος ακινήτων σε αυτά μειώνεται κατά 60%.
Μειώνεται κατά 50% ο φόρος ακινήτων για αγροτεμάχια που είναι χέρσες και μη καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Τα αγροτεμάχια που βρίσκονται σε αγρανάπαυση εμπίπτουν στο συντελεστή 2, δηλαδή επιβαρύνονται με διπλάσιο βασικό φόρο ήτοι δυο ευρώ ανά στρέμμα όπως και οι καλλιεργούμενες εκτάσεις.
Επιβάλλεται πλήρης φόρος ακινήτων σε όσους κατέχουν ακίνητα τα οποία ανήκουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Αυτό σημαίνει ότι επιχειρήσεις real estate καθώς και άλλοι ιδιώτες που κατέχουν ακίνητα τα οποία ενοικιάζουν στο δημόσιο, θα πληρώσουν κανονικά φόρο.
Μειώνεται ο ΕΝΦΙΑ κατά 60% για τα ακίνητα για τα οποία ισχύει μερική απαγόρευση χρήσης εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού (η αρχική διατύπωση προέβλεπε 30% μείωση).
Για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ, προβλέπεται μηδενικός συντελεστής ειδικών κτηρίων, καθώς και μηδενικός συντελεστής βοηθητικών χώρων, και για τα ειδικά κτήρια κτηνοτροφικής χρήσης (το αρχικό σχέδιο αναφερόταν μονάχα στα αγροτικής χρήσης ειδικά κτήρια).
Καταγράφεται η ρητή διαβεβαίωση του υπουργού Οικονομικών, πως για να ισχύσει η μερική ή η ολική απαλλαγή από την καταβολή ΕΝΦΙΑ, θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να μην έχει αρρύθμιστες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία (στην αρχική διατύπωση, υπήρχε μονάχα ο όρος της μη δέσμευσης του ενδιαφερομένου με ληξιπρόθεσμες οφειλές).
Σε αλλαγές της τελευταίας στιγμής, και λίγο πριν ψηφιστεί από 153 βουλευτές, προχώρησε το υπουργείο Ανάπτυξης στο νομοσχέδιο για τους πλειστηριασμούς. Το πιο σημαντικό είναι ότι δίνεται δεύτερη ευκαιρία στους ελεύθερους επαγγελματίες ενώ η καταβολή της δόσης αυξάνεται στους τρεις μήνες.
Συγκεκριμένα, οι αλλαγές που έγιναν είναι:
Δίνεται το δικαίωμα στους ελεύθερους επαγγελματίες που εντάσσονται στη ρύθμιση να πληρώσουν δόσεις που αντιστοιχούν στο 20% της τελευταίας ενήμερης δόσης, αντί του 30% που ορίζονταν στο αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου.
Αυξάνεται στους τρεις μήνες το χρονικό περιθώριο για την καταβολή της δόσης
Αυξάνεται το όριο του οικογενειακού εισοδήματος για όσους έχουν τρία η περισσότερα παιδιά και τους ανάπηρους από τις 15.000 στις 20.000 χιλιάδες ευρώ και παράλληλα η δόση που θα πληρώνουν θα είναι στο 10%.
Επίσης, καλύπτονται και οι έμποροι από το μειωμένο ποσοστό πληρωμής δόσης και δίνεται εκτός από τους άνεργους και σε όσους έχουν μηδενικά εισοδήματα η δυνατότητα να προστατεύονται και να μην πληρώνουν χρήματα.
Αναδρομικό φόρο για τα λεφτά που άλλαζαν χέρια κάτω από το τραπέζι σχεδόν σε κάθε αγοραπωλησία ακινήτων, εδώ και δεκαετίες, επιχειρεί να βάλει η κυβέρνηση. Από 1.1.2014 η Εφορία θα ράβει κοστούμι στον πωλητή και θα τον φορολογεί για πλασματικές υπεραξίες από την πώληση του ακινήτου του, λογαριάζοντας σαν... κέρδος τη μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα στη χαμηλή αντικειμενική τιμή που είχε δηλωθεί στα συμβόλαια και στην εξωπραγματικά υψηλή αντικειμενική αξία, η οποία ισχύει σήμερα και πλέον ξεπερνά την αγοραία. Το μέτρο πέρασε «λάθρα» το καλοκαίρι, στον ν. 4172, ανατρέποντας ό,τι προέβλεπε ο ν. 4110 που είχε ψηφιστεί πέντε μήνες νωρίτερα! Η τρόικα απαίτησε να στηθεί παγίδα για όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων που θα τολμήσουν στο εξής να πουλήσουν ακίνητο. Στόχος είναι να εισπράξει το Δημόσιο ό,τι έχασε τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και ό,τι πιθανόν θα χάσει με την επικείμενη μείωση του φόρου μεταβίβασης στο 3% (από 8%-10% που ισχύει σήμερα). Ο φόρος υπεραξίας θα ανέρχεται σε ποσοστό 15% και θα επιβάλλεται σε μεταβιβάσεις ακινήτων από «δεύτερο χέρι», δηλαδή για όσα δεν θεωρούνται νεόδμητα. Συγκρίνοντας την αξία που είχε δηλωθεί στο συμβόλαιο με το οποίο απέκτησε το ακίνητο ο ιδιοκτήτης και την τιμή πώλησης που θα γραφτεί στο συμβόλαιο μετά την 1.1.2014, η Εφορία θα του ζητήσει να πληρώσει φόρο 15% για το... κέρδος του - αφού όμως αναγνωρίσει και κάποιες «εκπτώσεις» (μέχρι 39% το πολύ) λόγω παλαιότητας. Στην πράξη, βέβαια, ο φόρος θα υπολογιστεί βάσει των λανθασμένων αντικειμενικών τιμών που ίσχυαν τότε και τώρα. Σε σχέση με είκοσι χρόνια πριν, παρότι οι εμπορικές τιμές πλέον καταρρέουν, ο φόρος θα υπολογιστεί, με αντικειμενικές τιμές έως 100 φορές υψηλότερες! Για τις «ανατιμήσεις» αυτές που αποφάσισε το κράτος ο πωλητής θα πληρώσει φόρο υπεραξίας για τιμή υψηλότερη από την αξία που θα εισπράξει πουλώντας το ακίνητο. Στην πραγματικότητα ο σημερινός ιδιοκτήτης θα πληρώσει αναδρομικά φόρο και για τα λεφτά που έδωσε «μαύρα» στον πωλητή όταν αγόρασε το ακίνητο!
Ο παραλογισμός αυτός οφείλεται στο γεγονός ότι σχεδόν όλα τα συμβόλαια συντάσσονταν -από καταβολής αντικειμενικών τιμών- βάσει των τιμών της Εφορίας, που συνήθως ήταν χαμηλότερες από τις εμπορικές. Για παράδειγμα, αν ένα σπίτι στο Παλαιό Φάληρο πουλήθηκε το 1996 για 30.000.000 δραχμές (ή περίπου 88.000 ευρώ) αλλά η αντικειμενική τιμή στο συμβόλαιο ήταν 20.000.000 δραχμές (περίπου 58.000 ευρώ), ο ιδιοκτήτης που το μεταπωλεί σήμερα για 100.000 ευρώ (λόγω κρίσης) αλλά με αντικειμενική αξία στο συμβόλαιο 175.000 ευρώ, θα πληρώσει φόρο για «κέρδος» 117.000 ευρώ και όχι για μόλις 12.000 ευρώ που είναι η πραγματική διαφορά μεταξύ όσων πλήρωσε τότε και εισέπραξε σήμερα. Λόγω παλαιότητας η φορολογητέα αξία «αποπληθωρίζεται» και μειώνεται κατά 27%. Ετσι, ο φόρος θα υπολογιστεί με συντελεστή 15% (για αξία περίπου 77.000 ευρώ) στα 11.500 ευρώ. Δηλαδή ο ιδιοκτήτης θα δώσει στο κράτος το 95% των χρημάτων που «κέρδισε» ή το 10% των χρημάτων που εισέπραξε. Σε ακραίες περιπτώσεις, όπως ρητώς προβλέπει ο ν. 4172/13, όταν η τιμή αγοράς του ακινήτου δεν προκύπτει με ακρίβεια ή από έγγραφα (αν π.χ. έγιναν «διά λόγου» συμβόλαια αγοράς, όπως στην Κρήτη, από κληρονομιά από παππούδες ή με τίμημα σε κατοχικές δραχμές κ.λπ.), η Εφορία μπορεί να θεωρεί μηδενικό (!) το κόστος απόκτησής του, επιβάλλοντας φόρο υπεραξίας για τον πωλητή που θα υπολογίζεται στο 100% της τρέχουσας αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Ωστόσο, ο σημερινός ιδιοκτήτης δεν μπορεί να ισχυριστεί στην Εφορία -για να γλιτώσει φόρο υπεραξίας- ότι στα συμβόλαια με τα οποία αγόρασε στο παρελθόν το ακίνητο είχε δηλώσει μικρότερη αξία από την πραγματική για να φοροδιαφύγουν αυτός και ο πωλητής. Συνεπώς, θα αναγκαστεί να πληρώσει περισσότερους φόρους σήμερα, στις αντίξοες εποχές που βιώνουν όμως πια η χώρα και όλα τα νοικοκυριά. Υπ’ αυτήν την έννοια, το κράτος θα τον φορολογεί και για τα λεφτά που έδωσε πριν από μία ή δύο δεκαετίες κάτω από το τραπέζι, χωρίς να φαίνονται στα συμβόλαια, και τα οποία κατέληξαν «μαύρα» και αφορολόγητα στις τσέπες όσων στο παρελθόν θησαύριζαν από το Ελ Ντοράντο της ελληνικής κτηματαγοράς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, στο τέλος Ιουνίου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανήλθαν στο 29,3% έναντι 24,5% στο τέλος Δεκεμβρίου 2012. Αναλυτικά, οι καθυστερήσεις στα επιχειρηματικά δάνεια ανήλθαν στο 29,2% έναντι 23,4% στο τέλος Δεκεμβρίου 2012, στη στεγαστική πίστη στο 24% από 21,4%, ενώ στα καταναλωτικά δάνεια τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανήλθαν στο 43,8% από 38,8% στο τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου. Δηλαδή στο «κόκκινο» βρίσκονται δάνεια ύψους 65,6 δισ. ευρώ εκ των οποίων 31,5 δισ. ευρώ είναι επιχειρηματικά, τα 17,5 δισ. ευρώ στεγαστικά και τα υπόλοιπα 13 δισ. ευρώ καταναλωτικά.
Εως τις αρχές Φεβρουαρίου 2014 δίδεται διορία στους ιδιοκτήτες παλαιών αυθαιρέτων προκειμένου να μεταφέρουν στον νέο νόμο 4178/2013 δηλώσεις τακτοποίησης αυθαιρέτων που έγιναν με την ρύθμιση 4014/2011 και έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές ή βρίσκονταν σε κατάσταση αρχικής υποβολής. Στις «διευκολύνσεις» που προωθεί το υπουργείο δίδεται οριστική λύση σε όσους είχαν ενταχθεί στον νόμο 3843/2010 για την τακτοποίηση ημιυπαιθρίων («νόμος Μπιρμπίλη») και δεν είχαν αποπληρώσει τα σχετικά πρόστιμα, ενώ όσοι είχαν ενταχθεί στο «νόμο Παπακωνσταντίνου» (ν. 4014/11) και έχουν πληρώσει μόνο τα προβλεπόμενα παράβολα ή σταμάτησαν να πληρώνουν τα σχετικά πρόστιμα, να ενταχθούν πλέον στον «νόμο Καλαφάτη», με συμψηφισμό των ποσών που έχουν καταβάλει και όσων προβλέπει ο νέος νόμος.
Περισσότερους φόρους φέρνει το 2014 σε εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους που αποκτούν εισοδήματα από ενοίκια. Φόροι για εισοδήματα από ενοίκια Με το νέο σύστημα, οι φορολογούμενοι με εισοδήματα αποκλειστικά από ενοίκια θα κληθούν να πληρώσουν το επόμενο έτος αυξημένους φόρους έως και 500% καθώς τα εισοδήματα από ακίνητα φορολογούνται πλέον με 10% από το πρώτο ευρώ. Ο νέος τρόπος φορολόγησης των εισοδημάτων από ακίνητα, που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2013, αναμένεται να επιβαρύνει σημαντικά τους ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν έχουν άλλα εισοδήματα πλην των ενοικίων. Ωστόσο θα ευνοήσει μισθωτούς ή συνταξιούχους οι οποίοι εξασφαλίζουν ένα περιορισμένου εύρους πρόσθετο έσοδο από ενοίκια.
Τη βαθιά ανησυχία των νοικοκυριών για την τύχη της προσωπικής και οικογενειακής τους περιουσίας εξαιτίας τόσο της υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης όσο και της αδυναμίας αποπληρωμής των δανείων (στεγαστικών, επιχειρηματικών ή άλλων), επιβεβαιώνουν τα ποιοτικά και ποσοτικά ευρήματα της έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (συνεργασία με την εταιρία MARC AE).
Η συγκεκριμένη έρευνα έγινε σε δείγμα 1200 νοικοκυριών στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας την περίοδο του Δεκεμβρίου. Στόχος, η καταγραφή των επιπτώσεων της φορολόγησης ακινήτων στα νοικοκυριά σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα, τις φορολογικές και άλλες υποχρεώσεις.
Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας είναι:
Το 35% των νοικοκυριών έχει συσσωρευμένες οφειλές, στις οποίες εκτιμάται ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί το επόμενο έτος. Οι νέες φορολογικές επιβαρύνσεις θα επιτείνουν την οικονομική αδυναμία των νοικοκυριών και αναμένεται να αυξήσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Επιβεβαιώνεται το υψηλό ποσοστό κατοχής ακίνητης περιουσίας από τα ελληνικά νοικοκυριά. Το 86,7% του πληθυσμού κατέχει κάποιο ακίνητο. Στα νοικοκυριά που έχουν άνεργους το ποσοστό αυτό δε διαφέρει σημαντικά (84,9%). Αυτό σημαίνει ότι η κατοχή ιδιοκτησιακών τίτλων ακίνητης περιουσίας αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ύστατο καταφύγιο και υποκατάστατο προστασίας έναντι του κινδύνου ακραίας φτώχειας και αποκλεισμού, ελλείψει μάλιστα στοιχειωδών δομών και παροχών κοινωνικής προστασίας. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται και από το υψηλό ποσοστό κινδύνου φτώχειας που διατρέχει τα ελληνικά νοικοκυριά (άνω του 30%) πρόσφατης έρευνας της Eurostat. ’ρα δεν θα πρέπει η κατοχή κάποιου ακινήτου να εκλαμβάνεται συλλήβδην ως ικανότητα παραγωγής προσόδου.
Το 28,1% των νοικοκυριών που διαμένει σε ιδιόκτητο σπίτι έχει στεγαστικό δάνειο. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1εκ. νοικοκυριά έχουν δανειακά βάρη στο ακίνητο που διαμένουν.
Από τα 1 εκ. νοικοκυριά που έχουν στεγαστικό δάνειο, 168,000 νοικοκυριά (16,8%) έχει καθυστερημένες οφειλές σε μόνιμη βάση και 220.000 νοικοκυριά (22 %) τα αποπληρώνει μεν αλλά με συχνές καθυστερήσεις δε. Τούτο επιβεβαιώνεται και από τα πρόσφατα στοιχεία της ΤτΕ όπου καταγράφεται μια αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε ποσοστό πάνω από 30%. Αν λάβουμε υπόψη και τα επιχειρηματικά δάνεια τα οποία έχουν εμπράγματες διασφαλίσεις (με προσημείωση προσωπικής περιουσίας), τότε το πρόβλημα γίνεται οξύτερο.
1 στα 3 νοικοκυριά φοβάται ότι θα χάσει το σπίτι του εξ αιτίας τόσο των συσσωρευμένων υποχρεώσεων όσο και των επιπρόσθετων επιβαρύνσεων (δανειακών, φορολογικών και άλλων). Η ανασφάλεια αυτή δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο αποεπένδυσης και κατάρρευσης των αξιών των ακινήτων.
Φέτος, πάνω από το 45% των νοικοκυριών κλήθηκε να πληρώσει φόρο ακινήτων πάνω από 500 ευρώ. Αν συνυπολογίσουμε την υπερφορολόγηση των εισοδημάτων και τη μεγάλη μείωση των εισοδημάτων συνάγεται ότι 1 στα 2 νοικοκυριά επιβαρύνθηκε με φόρο κατοχής ακινήτου αξίας τουλάχιστον ενός μισθού.
Η συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών θεωρεί ότι ο φόρος ακινήτων θα πρέπει να είναι μηδενικός για τους ανέργους και για την αναξιοποίητη περιουσία (κλειστά μαγαζιά και κατοικίες), ενώ θα πρέπει να είναι μικρότερος για ακίνητα με δανειακά βάρη και για τις επιχειρήσεις που τα χρησιμοποιούν στην παραγωγική διαδικασία.
Η έρευνα έχει καταδείξει τη μεγάλη ανησυχία των ελληνικών νοικοκυριών σχετικά με τη δυνατότητα διατήρησης της κατοικίας τους. Στη σημερινή οικονομική συγκυρία ούτε η πολιτική των πλειστηριασμών, ούτε εκείνη της υψηλής φορολόγησης θα επιλύσουν το πρόβλημα του υψηλού δημόσιου και ιδιωτικού χρέους. Αντίθετα, θα το επιδεινώσουν καταλήγει η έρευνα.
Μείωση 2% σημείωσαν τον Νοέμβριο εφέτος οι τιμές των οικοδομικών υλικών, καθώς επιβαρύνθηκαν μεν από τις ανατιμήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ, αλλά, από την άλλη πλευρά, επέδρασε σε αυτές θετικά τόσο η πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, όσο και το «πάγωμα» της οικοδομικής δραστηριότητας.
Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), κατέγραψε μειώσεις τιμών σε: Σωλήνες χαλκού (8,7%), αγωγούς χάλκινους (8,5%), ανελκυστήρες (5,1%), σίδηρο οπλισµού (4,9%), πετρέλαιο κίνησης- Diesel (4,8%), γυψοσανίδες (4%), κιγκλιδώματα σιδερένια (3,6%), έτοιµο σκυρόδεμα (3,2%), παράθυρα (2,3%), εξηλασµένη πολυστερίνη- πολυστερόλη- πολυουρεθάνη (2,1%), κιγκλιδώματα αλουμινίου (1,9%), μηχανισμούς γκαραζόπορτας (1,9%), μαρµαρόπλακες (1,8%), πόρτες ασφαλείας (1,8%), κιγκλιδώματα ανοξείδωτα (1,8%), εντοιχισμένα ντουλάπια (1,7%), διακόπτες (1,6%) και κουφώµατα αλουμινίου (1,6%). Στον αντίποδα, ανατιμήσεις σημειώθηκαν σε: Ηλεκτρική ενέργεια (18,7%), τούβλα (4,5%), κεραµίδια (4,4%), ενισχυτικά κονιαμάτων και έτοιµου σκυροδέματος (3,1%) και σε σωλήνες πλαστικούς- συνθετικούς- ινοτσιµέντου (2,6%).
Συγκεκριμένα, από την ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώθηκαν τα εξής:
Ο γενικός δείκτης τιµών υλικών κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών σημείωσε μείωση 2% τον Νοέμβριο εφέτος σε σύγκριση µε τον αντίστοιχο δείκτη του Νοεμβρίου 2012, έναντι αύξησης 0,4% που σημειώθηκε κατά την ίδια σύγκριση των δεικτών το 2012 προς το 2011.
Ο ίδιος δείκτης, τον Νοέμβριο 2013 σε σύγκριση µε τον δείκτη του Οκτωβρίου 2013, παρουσίασε μείωση 0,2% έναντι μείωσης, επίσης, 0,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2012.
O κλάδος των εμπορικών ακινήτων βρίσκεται πλέον σε ένα σημείο καμπής καθώς «οι αξίες δεν καθορίζονται πλέον από τις κεφαλαιαγορές». Βάσει εκτιμήσεων της ετήσιας έρευνας Emerging Trends, στη διάρκεια του 2014 οι βασικοί παράγοντες που θα διαμορφώσουν τις αξίες θα είναι τα θεμελιώδη μεγέθη της κάθε αγοράς, ενώ η αναβάθμιση του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος θα δώσει την τελική απόδοση, περιορίζοντας αισθητά την εξάρτηση από τη μείωση της κεφαλαιοποίησης και τα υψηλά επίπεδα δανεισμού.
Παράλληλα, μέσα στο νέο έτος η ανάκαμψη του real estate θα είναι ταχύτερη. Αυτό είναι μια καλή εξέλιξη για έναν κλάδο που είδε τα βασικά του μεγέθη να ανακάμπτουν με πολύ βραδείς ρυθμούς σε σχέση με αυτό που αναμενόταν ή έχει καταγραφεί, μετά την ύφεση.
Οι κυρίαρχες τάσεις που ξεχωρίζουν για το 2014 δεν διαφέρουν και πολύ από αυτές των προηγούμενων ετών. Αυτό συμβαίνει καθώς η βραδεία οικονομική ανάκαμψη δεν επέτρεψε την επιβεβαίωσή τους μέσα στο αναμενόμενο χρονικό διάστημα.
Το 2014 η αγορά δείχνει να έχει ολοκληρώσει τον προηγούμενο οικονομικό κύκλο και πλέον έχουν ωριμάσει οι συνθήκες που θα επιτρέψουν την υλοποίηση των τάσεων που έχουν διαφανεί τα τελευταία χρόνια.
Καθώς ο κύκλος της ανάκαμψης έχει ξεκινήσει για την αγορά ακινήτων, προβλέπονται σημαντικές ευκαιρίες και προκλήσεις.
Οι οικονομικές και δημογραφικές μεταβολές θα οδηγήσουν τη ζήτηση για ακίνητα σε γνώριμα επίπεδα, αν και η αγορά θα χρειαστεί χρόνο για να προσαρμοστεί. Μετοχικά και δανειακά κεφάλαια θα παραμείνουν στο προσκήνιο αλλά για την ανάπτυξης αυτών των κεφαλαίων απαιτούνται διευρυμένες επενδυτικές στρατηγικές σε περισσότερες αγορές και περισσότερες κατηγορίες ακινήτων.
Στις ΗΠΑ
Η ανάκαμψη στις ΗΠΑ αναμένεται να συνεχιστεί το 2014, κάτι που θα φέρει υψηλότερα επιτόκια. Η επίδραση των υψηλότερων επιτοκίων εκτιμάται ότι θα είναι περιορισμένη, αλλά ενδεχομένως να οδηγήσει κεφάλαια σε εναλλακτικές τοποθετήσεις. Αν και οι απόψεις είναι αντικρουόμενες εκτιμάται ότι η αναζήτηση αποδόσεων μέσω της συμπίεσης του ανώτατου επιτοκίου θα εξελιχθεί σε κυνήγι αποδόσεων βάσει των θεμελιωδών της αγοράς και τις βελτιωτικές επεμβάσεις στα ακίνητα.
Οι επαγγελματίες του κλάδου θεωρούν ότι το 2014 ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι τέτοιος που θα στηρίξει την αυξημένη ζήτηση που αναμένεται για όλες τις κατηγορίες των εμπορικών ακινήτων. Η αύξηση του αμερικανικού ΑΕΠ κατά 2,5% στο δεύτερο τρίμηνο μπορεί να μην είναι εντυπωσιακό ποσοστό, αλλά είναι ικανό να στηρίξει τη ζήτηση για εμπορικά ακίνητα, κάτι που μεταφράζεται σε ζήτηση για περισσότερο χώρο και βελτιωμένα ενοίκια, καθώς αυτή την περίοδο η προσφορά νέων αναπτύξεων είναι μηδενική.
Αρκετοί εκτιμούν επίσης ότι η σημαντική βελτίωση στην απασχόληση θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. «Δεν έχουμε ρυθμό ανάκαμψης που δημιουργεί 250.000 θέσεις εργασίας όπως σε προηγούμενους κύκλους. Ο ρυθμός είναι βραδύτερος και δημιουργούνται 100.000 νέες θέσεις τον μήνα, αλλά και αυτό δεν παύει να είναι βελτίωση» υπογραμμίζουν.
Για την Ευρώπη πάντως -και ειδικά την Ευρωζώνη- τα αντίστοιχα νούμερα δεν προκαλούν αντίστοιχη αισιοδοξία. Ο ρυθμός ανάπτυξης μετά βίας θα υπερβεί το 1%, και αυτό χάριν των επιδόσεων της γερμανικής οικονομίας, ενώ το ποσοστό της ανεργίας κινείται σε διψήφια επίπεδα, καταγράφοντας μάλιστα ιστορικά ρεκόρ σε πολλές χώρες με πιο αξιοσημείωτες την Ελλάδα, την Ισπανία, αλλά και τη Γαλλία.
Οι κλάδοι
Η τόνωση της απασχόλησης εκτιμάται ότι θα επιδράσει πολύ θετικά σε κλάδους που δημιουργούν τη μεγάλη ζήτηση για εμπορικά ακίνητα (ενέργεια, τεχνολογία, παροχή ιατρικών υπηρεσιών, έρευνα και σε μικρότερο βαθμό στην εκπαίδευση και τον χρηματοοικονομικό τομέα). Παράλληλα, αναμένεται ουσιαστική βελτίωση στην αγορά κατοικίας.
Από την άλλη πλευρά, οι παραδοσιακές εστίες ανησυχίας των τελευταίων ετών δεν έχουν εκλείψει. Και για το 2014 ξεχωρίζουν η αβεβαιότητα σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο και η δημοσιονομική πολιτική, καθώς και το αυξανόμενο κόστος του δανεισμού, ειδικά από τη στιγμή που η Fed περιορίσει την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης με τις μηνιαίες αγορές κρατικών ομολόγων.
Ένα μήνα προθεσμία, και συγκεκριμένα μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2014, θα έχουν οι δανειολήπτες που δεν πληρώνουν να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να μη χάσουν το σπίτι του σε πλειστηριασμό.
Το νομοσχέδιο - σκούπα που κατατέθηκε χθες, θα ψηφιστεί το Σάββατο στη Βουλή και περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας για ένα ακόμη χρόνο με προϋποθέσεις.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι «κόκκινοι» δανειολήπτες που θέλουν να αποφύγουν τον κίνδυνο του εκπλειστηριασμού, έχουν μόλις ένα μήνα περιθώριο, μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2014, να κινήσουν τις απαραίτητες διαδικασίες.
Θα πρέπει να προσκομίσουν υπεύθυνη δήλωση, στην οποία θα αναφέρονται τα πλήρη στοιχεία τους, λεπτομερή στοιχεία επικοινωνίας και περιγραφή των περιουσιακών στοιχείων τους, ώστε να αποδεικνύονται πως πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, καθώς και λεπτομερή αναγραφή των κινήσεων του λογαριασμού που ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ τους τελευταίους 24 μήνες.
Αν ο οφειλέτης δεν τηρήσει τη συγκεκριμένη υποχρέωση μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2014 ή εντός δύο μηνών από την επίδοση επιταγής προς εκτέλεση, αίρεται η προστασία.
Παράλληλα στο νομοσχέδιο υπάρχει ρύθμιση που απαγορεύει τον πλειστηριασμό ακινήτων για τους εγγυητές, ακόμη κι αν δεν υπάρχει απαγόρευση πλειστηριασμού για τον πρωτοφειλέτη.
Τι θα ζητούν οι τράπεζες:
α. αντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί μετά την 1.1.2007 καθώς και τα φύλλα υπολογισμού αξίας ακινήτου για ακίνητα που αποκτήθηκαν έπειτα από αυτή την ημερομηνία.
β. βεβαίωση συγκριτικών στοιχείων της αρμόδιας φορολογικής αρχής με αναφορά επί του ποσού του ακινήτου για ακίνητα εκτός του αντικειμενικού προσδιορισμού.
γ. αντίγραφα τελευταίων δηλώσεων Ε1 και Ε9.
δ. αποδεικτικό έγγραφο για το ύψος των καταθέσεων που διατηρούσαν πριν από την 20ή Νοεμβρίου 2013.
ε. βεβαίωση ανεργίας από τον ΟΑΕΔ είτε αντίγραφο της επικαιροποιημένης κάρτας ανεργίας από τον ΟΑΕΔ.
ζ. πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
η) πιστοποιητικό Α΄/βάθμιας ή Β΄/βάθμιας Επιτροπής για την πιστοποίηση της αναπηρίας και του ποσοστού της (Νομαρχιακές Υγειονομικές Επιτροπές, Υγειονομικές Επιτροπές Ασφαλιστικών Ταμείων, Υγειονομικές Επιτροπές Ενόπλων Δυνάμεων, Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας).
Και σε αυτή την περίπτωση οι δανειολήπτες θα έχουν μόλις ένα μήνα περιθώριο για να προσκομίσουν τα στοιχεία από τη στιγμή που τους ζητηθούν.
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης ότι αν υπάρχουν περισσότερα του ενός «κόκκινα δάνεια» η ελάχιστη δόση θα κατανέμεται σύμμετρα για όλα, ενώ αν δεν πληρωθεί για τρεις μήνες αίρεται η προστασία.
Για τους εγγυητές προβλέπεται πως απαγορεύονται και οι πλειστηριασμοί ακινήτων, ακόμη κι αν παύουν να προστατεύονται οι οφειλέτες των οποίων τα δάνεια δεν εξυπηρετούνται.
Η μηνιαία δόση βάσει του οικογενειακού εισοδήματος
Όπως αναφέρει το υπουργείο Ανάπτυξης σε σχετική ανακοίνωση, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου, όπως παρουσιάστηκαν ήδη χθες από τον υπουργό Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Κωστή Χατζηδάκη, αναστέλλονται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 οι πλειστηριασμοί για την πρώτη κατοικία οφειλετών, εφόσον η αντικειμενική αξία της κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ, το καθαρό οικογενειακό εισόδημα είναι μέχρι 35.000 ευρώ και η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
Προβλέπεται επίσης ότι κατά τη διάρκεια ισχύος της αναστολής πλειστηριασμού, οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλλουν δόσεις ίσες με το 10% του μηνιαίου εισοδήματός για εισόδημα μέχρι 15.000 ευρώ και 20% στο υπερβάλλον. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και έμπορους το ποσό αυτό θα πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 30% της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Για τους εγγυητές το σχέδιο νόμου προβλέπει ότι η τράπεζα απαγορεύεται να στραφεί εναντίον τους εφόσον ο πρωτοφειλέτης ενταχθεί στη ρύθμιση που τώρα εισάγεται. Αν η τράπεζα έχει ήδη στραφεί κατά του εγγυητή τότε και αυτός έχει το δικαίωμα να ενταχθεί στη ρύθμιση με τα ίδια κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας κλπ.
Σύσταση Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου
Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης τη σύσταση του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου, το οποίο θα παρέχει κεφάλαια στις ελληνικές τράπεζες για χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και έργων υποδομής, με ευνοϊκούς όρους.
Το Ελληνικό Δημόσιο θα εισφέρει 350 εκατ. ευρώ στο κεφάλαιο του Ταμείου, από το ΠΔΕ και το ΕΣΠΑ.
Επιπλέον, έχουν υπογραφεί κατ' αρχήν συμφωνίες με τη γερμανική KfW για επένδυση ύψους έως 100 εκατ. ευρώ και το Ίδρυμα Ωνάση για 30 εκατ. ευρώ, ενώ υπάρχει κατ' αρχήν δέσμευση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να εξετάσει την υπογραφή αντίστοιχης συμφωνίας και είναι σε εξέλιξη συζητήσεις με άλλους υποψήφιους επενδυτές, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ταμείο θα διοικείται από επαγγελματικό management και προβλέπεται να λειτουργήσει στις αρχές του 2014.
Πτώση που προσεγγίζει το 38% σε πραγματικούς όρους σημειώνουν οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα από την έναρξη της κρίσης μέχρι σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) στην ενδιάμεση έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική, που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Ειδικότερα, από την αρχή της τρέχουσας κρίσης, η συνολική υποχώρηση των τιμών των διαμερισμάτων έχει φθάσει στο 32% (ή 37,6% σε πραγματικούς όρους), ενώ τα στοιχεία από τα κτηματομεσιτικά γραφεία δείχνουν ακόμη μεγαλύτερη μείωση, σημειώνει η ΤτΕ.
Η υποχώρηση των τιμών κατοικιών ήταν εντονότερη στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα -32,7% και Θεσσαλονίκη -38%), καθώς και για τα μεγαλύτερου εμβαδού ακίνητα στις σχετικά ακριβότερες περιοχές της χώρας.
Η αποκλιμάκωση των τιμών στην αγορά των κατοικιών συνεχίστηκε ?ε έντονο ρυθμό το εννεάμηνο του 2013. Με βάση στοιχεία από τα πιστωτικά ιδρύματα, οι τιμές των διαμερισμάτων υποχώρησαν σε ονομαστικούς όρους ?ε ?έσο ετήσιο ρυθμό 11,6%, 11,8% και 9,2% το πρώτο, δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2013 αντίστοιχα, έναντι 11,7% για το σύνολο του 2012.
Κρίση
Το μέγεθος της κρίσης αποτυπώνεται επίσης στο γεγονός ότι η μέση περίοδος αναμονής, σύμφωνα πάντα με στοιχεία της ΤτΕ, για τη διάθεση των προσφερόμενων προς πώληση ακινήτων εκτιμάται ότι έφθασε το τρίτο τρίμηνο του 2013 περίπου στο ένα έτος, έναντι πέντε μηνών στις αρχές του 2009, ενώ η έκπτωση επί της αρχικής τιμής ήταν κατά ?έσο όρο 21,5% (έναντι 12,6% στις αρχές του 2009).
Στο τρίτο τρίμηνο του 2013, μόλις το 16% των συναλλαγών πραγματοποιήθηκε ?ε τη βοήθεια τραπεζικού δανεισμού (έναντι 82,1% στις αρχές του 2009), ?ε το μέσο ποσοστό δανειοδότησης να ανέρχεται σε περίπου 28% επί της συνολικής αξίας του ακινήτου, έναντι 70% στις αρχές του 2009.
Στον τομέα των επαγγελματικών ακινήτων, τόσο οι μισθωτικές όσο και οι αγοραίες αξίες συρρικνώθηκαν περαιτέρω κατά το εννεάμηνο του 2013 (μέση ετήσια μεταβολή -18,6% και -18,2% αντίστοιχα).
«Πονοκέφαλο» στους ιδιοκτήτες ακινήτων προκαλεί η επιβολή φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις που θα πραγματοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου, όπως προβλέπει το σχέδιο νόμου για τον νέο ενιαίο φόρο ακινήτων. Ουσιαστικά, ο φόρος υπεραξίας είναι η διαφορά ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης του ακινήτου από έναν ιδιοκτήτη. Η διαφορά αυτή θα φορολογείται με συντελεστή 15%, εφόσον το ακίνητο πωληθεί μετά την 1/1/2014.
Τι συμβαίνει εάν ένας φορολογούμενος απέκτησε ακίνητο πριν από 30 χρόνια και στον τίτλο ιδιοκτησίας δεν υπάρχει αναγραφόμενο τίμημα; Σε αυτήν την περίπτωση, ως υπεραξία θα προσδιορίζεται η αντικειμενική αξία που έχει το ακίνητο σήμερα. Σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος, θα υπάρχει αφορολόγητο όριο 25.000 ευρώ για την υπεραξία, όπως και συντελεστής διακράτησης.
Για παράδειγμα, ένας ιδιοκτήτης πουλάει στα μέσα Ιανουαρίου 2014 σπίτι με αντικειμενική αξία 250.000 ευρώ, το οποίο είχε αποκτήσει το 1985, οπότε η αντικειμενική του αξία ήταν 70.000 ευρώ. Από το ποσό (180.000 ευρώ) που προκύπτει από τη διαφορά αφαιρείται 34% λόγω διακράτησης του ακινήτου πάνω από 20 χρόνια, όπως και 25.000 ευρώ που είναι το αφορολόγητο όριο. Το ποσό αυτό, ύστερα και από την αφαίρεση του πληθωρισμού, θα φορολογείται με 15%.
Ο φόρος υπεραξίας θα επιβάλλεται όχι μόνο στις πωλήσεις, αλλά και στη μεταβίβαση της ψιλής κυριότητας και της επικαρπίας και έχει ήδη προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις στην αγορά ακινήτων.
Αντιδράσεις
Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, το Υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να προχωρήσει στην έκδοση εγκυκλίου με την οποία θα διευκρινίζεται π.χ. τι θα ισχύει σε περίπτωση που η τιμή πώλησης είναι χαμηλότερη από την αντικειμενική.
Ωστόσο, ήδη οι αντιδράσεις είναι οξύτατες. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν στο zougla.gr ότι ο φόρος υπεραξίας θα αποθαρρύνει τις επενδύσεις στα ακίνητα και θα δημιουργήσει σύγχυση στους ξένους αγοραστές. Και αυτό διότι ο τρόπος υπολογισμού του είναι ιδιαίτερα πολύπλοκος, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο σύνθετη τη διαδικασία της αγοραπωλησίας.
Ταυτόχρονα, οι πωλητές -που βαρύνονται από τον φόρο υπεραξίας- εκτιμάται ότι θα μετακυλήσουν το επιπρόσθετο κόστος στους αγοραστές, γεγονός που θα επιδεινώσει τις συνθήκες κραχ που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά ακινήτων.
Όπως αναφέρει στο τελευταίο δελτίο της η Alpha Bank, στην κτηματαγορά επικρατεί ασφυξία, καθώς τα ακίνητα επιβαρύνθηκαν το 2013 με πέντε διαφορετικούς φόρους, ενώ το 2014 θα επιβληθεί διπλή φορολογία και φόρος υπεραξίας.
Ας σημειωθεί ότι η κυβέρνηση εισέπραξε περίπου 3,5 δισ. ευρώ από την πενταπλή φορολόγηση των ακινήτων αντί πρόβλεψης για βεβαιωμένα έσοδα ύψους 5,8 δισ. ευρώ (3 δις από τους τέσσερις ΦΑΠ και 2,8 δις από το «χαράτσι» του 2013 μέσω ΔΕΗ).
«Ήδη στο πρώτο δεκάμηνο του 2013 οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις από φόρους περιουσίας αυξήθηκαν κατά 433 εκατ. ευρώ, αλλά προφανώς θα αυξηθούν πολύ περισσότερο στους επόμενους μήνες» σημειώνει η Alpha Bank.
«Η εμμονή της Κυβέρνησης να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα εξοντωτικής φορολογίας των ακινήτων, η οποία, εκ των πραγμάτων συνεπάγεται την πλήρη διακοπή της λειτουργίας της αγοράς ακινήτων, έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην συνολική ανάκαμψη της οικονομίας», υπογραμμίζουν οι συντάκτες του εβδομαδιαίου τελευταίου Οικονομικού Δελτίου της Alpha Bank.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι λόγω της επιβολής της τετραπλής φορολογίας στην κατοχή ακινήτων το 2013 και, επιπλέον, της εφαρμογής της πολύ υψηλής φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων σε υπέρμετρα υψηλές αντικειμενικές αξίες, επιταχύνθηκε στο 3ο τρίμηνο του 2013 η κατακόρυφη πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες κατά -39,6%, με συνέπεια τον περιορισμό τους περίπου στα 4 δισ. ευρώ για ολόκληρο το 2013, που σημαίνει στο 2,4 του ΑΕΠ, έναντι 3,5% το 2012 (5,9 δισ. ευρώ) και 12,4% το 2007 (26,1 δισ. ευρώ) !
Έτσι, για το 2013, οι επενδύσεις σε οικοδομές θα περιοριστούν συνολικά σε επίπεδα χαμηλότερα του 0,6% της αξίας του συνόλου των οικιστικών ακινήτων στην Ελλάδα που, ακόμη και στα κατάβαθα της κρίσης που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα, εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 650 δισ. ευρώ.
Όπως επισημαίνεται από τους συντάκτες του οικονομικού δελτίου της Alpha Bank, "σε κάθε περίπτωση, η πορεία προς την ανάκαμψη της οικονομίας θα μπορούσε να επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο εάν αντιμετωπίζονταν έγκαιρα και αποτελεσματικά μια σειρά από αναίτιες δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής", εν προκειμένω με την ταχύτερη προώθηση των προγραμμάτων ανακαίνισης, εκσυγχρονισμού και αντικατάστασης των υφιστάμενων ακινήτων, γεγονός που θα είχε πολλαπλασιαστικά οφέλη στο σύνολο της οικονομίας.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ακόμη κι αν θεωρήσει κανείς πως η περίοδος ζωής κάθε οικιστικού ακινήτου υπερβαίνει τα 100 έτη, μόνο για αντικατάσταση ή/και ανακαίνιση του συνόλου των ακινήτων της χώρας απαιτούνται ετήσιες επενδύσεις άνω των 8 δισ. ευρώ, δηλαδή ποσό διπλάσιο απ’ τα 4 δισ. ευρώ που θα διαμορφωθούν το 2013.
"Σημειώνεται ότι η συνολική επίπτωση στην πτώση του ΑΕΠ και στην αύξηση της ανεργίας από την πλήρη διακοπή της λειτουργίας της αγοράς ακινήτων το 2013 είναι ασφαλώς πολύ μεγαλύτερη από τις -1,4 ποσοστιαίες μονάδες. Εάν ληφθούν υπόψη και οι έμμεσες επιδράσεις, τότε η επίπτωση πιθανότατα υπερβαίνει τις 2,5 ποσοστιαίες μοναδες. Πολλοί σημαντικοί παραγωγικοί κλάδοι της χώρας (μη μεταλλικά ορυκτά, έπιπλα, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, κ.ά.) και επίσης σημαντικές επαγγελματικές τάξεις, έχουν καθηλωθεί σε υπέρμετρα χαμηλά επίπεδα παραγωγής και εγχώριου κύκλου εργασιών λόγω του ανεξέλεγκτου καταποντισμού της οικονομικής δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων" σημειώνεται.
Μάλιστα, όπως φανερώνουν τα στοιχεία έως και τον Σεπτέμβριο, ο καταποντισμός της οικοδομικής δραστηριότητας συνεχίζεται, με συνέπεια ό όγκος των νέων οικοδομών (σε κυβικά μέτρα), με βάση τις εκδοθείσες νέες άδειες οικοδομών, να μειωθεί περαιτέρω κατά -37,1% σε ετήσια βάση και να διαμορφωθεί στις 738,2 χιλ. m3, έναντι 7.068 χιλ. m3 τον Σεπτέμβριο του 2005 !
Είναι ενδεικτικό ότι στο 7μηνο 2013 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ), ολοκληρώθηκαν μόλις 7.009 κατοικίες σε όλη τη χώρα, έναντι 12.622 το 7μηνο 2012 και 66.162 το 7μηνο 2007 !
Αυτά και μόνο τα στοιχεία αναδεικνύουν την τεράστια σημασία που είχε ο εξορθολογισμός της φορολογίας επί των ακινήτων από το 2014, υπογραμμίζουν οι συντάκτες του οικονομικού δελτίου. Στην κατεύθυνση αυτή το σχέδιο νόμου για τη φορολογία ακινήτων με σημαντικά διευρυμένη φορολογική βάση (ο ΕΦΙΑ), σε συνδυασμό με τη σημαντική μείωση του συντελεστή του φόρου επί των συναλλαγών ακινήτων σε επίπεδα κάτω του 3%, έτσι ώστε να εξουδετερώνεται η απαγορευτική επίπτωση στις συναλλαγές ακινήτων από την μη προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, θα μπορούσε να επιδράσει σε σημαντική αύξηση των συναλλαγών και αύξηση των επενδύσεων σε ακίνητα σε επίπεδα άνω των 7 δισ. ευρώ από το 2015. Ωστόσο, με τον ΕΦΙΑ+ΦΑΠ που κατατέθηκε (και συζητείται) στη Βουλή, επιβάλλεται και πάλι διπλός φόρος στα ακίνητα και στην περιουσία σε ακίνητα που υπερβαίνει σε αντικειμενική αξία τα 300.000 ευρώ, γεγονός που διατηρεί το σοβαρό εμπόδιο στην επανεκκίνηση της αγοράς ακινήτων, παρά την αναμενόμενη μείωση του φορολογικού συντελεστή στις συναλλαγές ακινήτων που είναι προς την σωστή κατεύθυνση, σημειώνουν οι συντάκτες.
- Ποια δικαιολογητικά θα ζητούν οι τράπεζες
- Δείτε το ποσό των μηνιαίων δόσεων που αντιστοιχεί στο οικογενειακό σας εισόδημα
- Το νομοσχέδιο για τους πλειστηριασμούς θα ψηφιστεί το Σάββατο με τη διαδικασία του κατεπείγοντος
- Τι θα ισχύσει για ελεύθερους επαγγελματίες και εμπόρους
- Διαβάστε αναλυτικά το νομοσχέδιο
Με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, θα ψηφιστεί το Σάββατο το νομοσχέδιο για τους πλειστηριασμούς, που κατατέθηκε το βράδυ της Πέμπτης στη Βουλή.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι “κόκκινοι” δανειολήπτες που θέλουν να αποφύγουν τον κίνδυνο του εκπλειστηριασμού, έχουν μόλις ένα μήνα περιθώριο, μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2014, να κινήσουν τις απαραίτητες διαδικασίες.
Συγκεκριμένα, θα πρέπει να προσκομίσουν υπεύθυνη δήλωση, στην οποία θα αναφέρονται τα πλήρη στοιχεία τους, λεπτομερή στοιχεία επικοινωνίας και περιγραφή των περιουσιακών στοιχείων τους, ώστε να αποδεικνύονται πως πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, καθώς και λεπτομερή αναγραφή των κινήσεων του λογαριασμού που ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ τους τελευταίους 24 μήνες.
Αν ο οφειλέτης δεν τηρήσει τη συγκεκριμένη υποχρέωση μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2014 ή εντός δύο μηνών από την επίδοση επιταγής προς εκτέλεση, αίρεται η προστασία.
Παράλληλα στο νομοσχέδιο υπάρχει ρύθμιση που απαγορεύει τον πλειστηριασμό ακινήτων για τους εγγυητές, ακόμη κι αν δεν υπάρχει απαγόρευση πλειστηριασμού για τον πρωτοφειλέτη.
Τι θα ζητούν οι τράπεζες:
α. αντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί μετά την 1.1.2007 καθώς και τα φύλλα υπολογισμού αξίας ακινήτου για ακίνητα που αποκτήθηκαν έπειτα από αυτή την ημερομηνία
β. βεβαίωση συγκριτικών στοιχείων της αρμόδιας φορολογικής αρχής με αναφορά επί του ποσού του ακινήτου για ακίνητα εκτός του αντικειμενικού προσδιορισμού
γ. αντίγραφα τελευταίων δηλώσεων Ε1 και Ε9
δ. αποδεικτικό έγγραφο για το ύψος των καταθέσεων που διατηρούσαν πριν από την 20ή Νοεμβρίου 2013
ε. βεβαίωση ανεργίας από τον ΟΑΕΔ είτε αντίγραφο της επικαιροποιημένης κάρτας ανεργίας από τον ΟΑΕΔ
ζ. πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης
η) πιστοποιητικό Α΄/βάθμιας ή Β΄/βάθμιας Επιτροπής για την πιστοποίηση της αναπηρίας και του ποσοστού της (Νομαρχιακές Υγειονομικές Επιτροπές, Υγειονομικές Επιτροπές Ασφαλιστικών Ταμείων, Υγειονομικές Επιτροπές Ενόπλων Δυνάμεων, Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας).
Και σε αυτή την περίπτωση οι δανειολήπτες θα έχουν μόλις ένα μήνα περιθώριο για να προσκομίσουν τα στοιχεία από τη στιγμή που τους ζητηθούν.
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης ότι αν υπάρχουν περισσότερα του ενός «κόκκινα δάνεια» η ελάχιστη δόση θα κατανέμεται σύμμετρα για όλους, ενώ αν δεν πληρωθεί για τρεις μήνες αίρεται η προστασία.
Για τους εγγυητές προβλέπεται πως απαγορεύονται και οι πλειστηριασμοί ακινήτων, ακόμη κι αν παύουν να προστατεύονται οι οφειλέτες των οποίων τα δάνεια δεν εξυπηρετούνται
Η μηνιαία δόση βάσει του οικογενειακού εισοδήματος
Όπως αναφέρει το υπουργείο Ανάπτυξης σε σχετική ανακοίνωση, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου, όπως παρουσιάστηκαν ήδη χθες από τον υπουργό Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Κωστή Χατζηδάκη, αναστέλλονται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 οι πλειστηριασμοί για την πρώτη κατοικία οφειλετών, εφόσον η αντικειμενική αξία της κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ, το καθαρό οικογενειακό εισόδημα είναι μέχρι 35.000 ευρώ και η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
Ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα Ελάχιστη δόση Υπερβάλλον για εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ Σύνολο ετήσιας δόσης Μηνιαία δόση
5.000€ 500€ 0€ 500€ 42€
10.000€ 1.000€ 0€ 1.000€ 83€
15.000€ 1.500€ 0€ 1.500€ 125€
20.000€ 1.500€ 1.000€ 2.500€ 208€
25.000€ 1.500€ 2.000€ 3.500€ 292€
35.000€ 1.500€ 4.000€ 5.500€ 458€
Προβλέπεται επίσης ότι κατά τη διάρκεια ισχύος της αναστολής πλειστηριασμού, οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλλουν δόσεις ίσες με το 10% του μηνιαίου εισοδήματός για εισόδημα μέχρι 15.000 ευρώ και 20% στο υπερβάλλον. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και έμπορους το ποσό αυτό θα πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 30% της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Για τους εγγυητές το σχέδιο νόμου προβλέπει ότι η τράπεζα απαγορεύεται να στραφεί εναντίον τους εφόσον ο πρωτοφειλέτης ενταχθεί στη ρύθμιση που τώρα εισάγεται. Αν η τράπεζα έχει ήδη στραφεί κατά του εγγυητή τότε και αυτός έχει το δικαίωμα να ενταχθεί στη ρύθμιση με τα ίδια κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας κλπ.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης τη σύσταση του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου, το οποίο θα παρέχει κεφάλαια στις ελληνικές τράπεζες για χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και έργων υποδομής, με ευνοϊκούς όρους.
Το Ελληνικό Δημόσιο θα εισφέρει 350 εκατ. ευρώ στο κεφάλαιο του Ταμείου, από το ΠΔΕ και το ΕΣΠΑ. Επιπλέον, έχουν υπογραφεί κατ’ αρχήν συμφωνίες με τη γερμανική KfW για επένδυση ύψους έως 100 εκατ. ευρώ και το Ίδρυμα Ωνάση για 30 εκατ. ευρώ, ενώ υπάρχει κατ’ αρχήν δέσμευση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να εξετάσει την υπογραφή αντίστοιχης συμφωνίας και είναι σε εξέλιξη συζητήσεις με άλλους υποψήφιους επενδυτές, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ταμείο θα διοικείται από επαγγελματικό management και προβλέπεται να λειτουργήσει στις αρχές του 2014.
- Μεγάλη επιχείρηση της αστυνομίας σε όλη την Ελλάδα
- Εχουν συλληφθεί 20 άτομα που εμπλέκονται στην υπόθεση
- Είχαν στήσει "μαϊμού" θυγατρική της μεγάλης βουλγαρικής εταιρείας Balkan Insurance
- Με "πρακτορεία" σε πολλές πόλεις πουλούσαν πλαστά ασφαλιστήρια
- Τι πρέπει να κάνουν όσοι εξαπατήθηκαν
Σε εξέλιξη βρίσκεται μεγάλη αστυνομική επιχείρηση της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, με τη συνδρομή εισαγγελικών λειτουργών, με στόχο τον εντοπισμό και τη σύλληψη μελών εγκληματικής ομάδας, που σύμφωνα με την αστυνομία διέπραττε απάτες με ασφαλιστήρια συμβόλαια αυτοκινήτων.
Μέχρι στιγμής έχουν συλληφθεί 20 άτομα ενώ οι συλλήψεις αναμένεται να ξεπεράσουν τις 30.Tα μέλη της, είχαν συστήσει "μαϊμού" ασφαλιστική εταιρεία, η οποία -υποτίθεται- ήταν υποκατάστημα της ασφαλιστικής εταιρείας, Balkan Insurance, με έδρα τη Βουλγαρία. Σε συνεργασία με ασφαλιστικά γραφεία, πράκτορες και διαμεσολαβητές, αναλάμβαναν την έκδοση πλαστών ασφαλιστηρίων αστικής ευθύνης οχημάτων.
Οπως αποκαλύφθηκε τα "μαιμού" υποκαταστήματα της εταιρίας ήταν σε Αθήνα, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Χανιά, Ηράκλειο και Ζάκυνθο.
Σημειώνεται οτι η Βalkan Insurance είναι μεγάλη ασφαλιστική εταιρία η οποία ιδρύθηκε το 1998 στη Βουλγαρία και είναι μία απολύτως νόμιμη και αξιόπιστη εταιρία.
Τι πρέπει να κάνουν όσοι εξαπατήθηκαν
Οπως δήλωσε στο Newsit o Kωνσταντίνος Μπερτσιάς, εκπρόσωπος του κλάδου αυτοκινήτων της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών "οσοι οδηγοί εξαπατήθηκαν πρέπει να προστρέξουν να ασφαλιστούν κανονικά. Πρέπει να πούμε στον κόσμο να προσέχει πάρα πολύ διότι με τα οικονομικά προβλήματα που έχουμε σήμερα όλοι μας προσπαθούμε να μειώσουμε το κόστος της ασφάλισης του αυτοκινήτου μας. Να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε οσους μας υπόσχονται φτηνά ασφάλιστρα, πρεπει να ξέρουμε την ασφαλιστική μας εταιρεία, τον ασφαλιστικό μας σύμβουλο ή πράκτορα. Πρέπει να ζητάμε να βλέπουμε την επαγγελματική ταυτότητα οσων μας ασφαλίζουν. Μην εμπιστευόμαστε οτι κάποιος φιλος ή γνωστός είναι σίγουρα και ασφαλιστής. Δεν υπάρχουν μαγικές διαφορές στον κλάδο της ασφάλισης, 10% με 15% είναι οι διαφορές από τη μια εταιρεία στην άλλη".
Ο κ. Μπερτσιάς συμπληρώνει οτι "αν κάποιοι πελατες δεν εξαπατήθηκαν αλλά ήξεραν οτι έχουν πλαστό συμβόλαιο αρα και σήμα και αυτό πρέπει να διερευνηθεί απο την αστυνομία".
Την παράταση κατά ένα χρόνο της αναστολής στη σύναψη συμβάσεων σύνδεσης και πώλησης φωτοβολταϊκών σταθμών προβλέπει τροπολογία του ΥΠΕΚΑ στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων και άλλες διατάξεις».
Στις σχετικές παραγράφους της τροπολογίας αναφέρεται:
Αναστέλλεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2014 η σύναψη Συμβάσεων Σύνδεσης φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με το Σύστημα ή το Δίκτυο συμπεριλαμβανομένου και του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών.
Αναστέλλεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2014 η σύναψη συμβάσεων πώλησης για φωτοβολταϊκούς σταθμούς με τον Λειτουργό της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και τον Διαχειριστή του Δικτύου των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Από την αναστολή του προηγούμενου εδαφίου εξαιρούνται οι περιπτώσεις για τις οποίες μέχρι την 9η Μαΐου 2013 είχε κατατεθεί πλήρης φάκελος για την υπογραφή σύμβασης πώλησης.
Η αναστολή σύναψης συμβάσεων των δύο προηγούμενων παραγράφων μπορεί να αίρεται πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2014 με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής μετά από γνώμη της ΡΑΕ, εκτιμώντας την πορεία του ελλείμματος του ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 40 του ν. 2773/1999 και την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται βάσει του άρθρου 1 του ν. 3468/2006.|
Από την αναστολή της παραγράφου 1 εξαιρούνται οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στην Κ.Υ.Α. «Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώματα και στέγες κτιρίων» (Β΄ 1079/2009).»
Στην ίδια τροπολογία περιλαμβάνονται διατάξεις που αφορούν στα ακόλουθα ζητήματα:
Παράταση για 2 έτη της προσωρινής ενιαίας άδειας λειτουργίας των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ Α.Ε., δηλαδή μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2015.
Δίδεται εναλλακτική δυνατότητα για τη χορήγηση άδειας εμπορίας πετρελαιοειδών με την υποβολή εγγυητικής επιστολής ισόποσης προς το ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο.
Παρατείνεται η σύμβαση της εταιρείας Γ.Μ.Μ.Α.Ε. ΛΑΡΚΟ με τους ίδιους όρους και όλες οι άδειες, που απαιτούνται για τη λειτουργία της μέχρι να εγκατασταθεί ο πλειοδότης που θα προκύψει από ανοικτό διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό, τον οποίο θα προκηρύξει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για το δημόσιο μεταλλείο Λάρυμνας.
Παρατείνεται η ρύθμιση που απαγορεύει στη ΔΕΠΑ και άλλους προμηθευτές φυσικού αερίου να περιλαμβάνουν σε συμβάσεις τους με τους επιλέγοντες πελάτες τους όρους δυσμενέστερους από αυτούς που περιλαμβάνονται στις δικές τους συμβάσεις με τους δικούς τους προμηθευτές (ιδίως ρήτρες take or pay).
Μετατίθεται η καταληκτική ημερομηνία από την 31.12.2013 στην 31.03.2014 για τη μεταφορά στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ του προσωπικού της ΔΕΗ που είναι αποσπασμένο στον ΕΟΠΥΥ.
Εξισώνεται η χρέωση των ΥΚΩ της ενεργοβόρου Μέσης Τάσης (με ετήσια κατανάλωση ανά παροχή από 13 GWH και άνω) με την Υψηλή.
«Μπλόκο» στην παραχώρηση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων σε ξένες τράπεζες και funds, επιχειρούν να βάλουν τα μέλη της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Η Αρχή αναφέρει ότι είναι επικίνδυνο το ενδεχόμενο να μεταβιβάζονται οικονομικά δεδομένα οφειλετών, πριν από την τυχόν εκχώρηση δανειακών συμβάσεων από τις τράπεζες σε ξένα funds.
Η προσπάθεια αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς ήδη έχουν γίνει εκχωρήσεις δανείων σε ξένα funds κάτι που σημαίνει ότι έχουν δοθεί και οικονομικά δεδομένα των δανειοληπτών.
Κατά την ακρόαση της Αρχής ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Βούτσης, ζήτησε από την Αρχή να απαντήσει αν είναι σύννομο να περάσουν δανειακές υποχρεώσεις, εγγυήσεις και συμβάσεις στα χέρια των distress funds, έναντι πινακίου φακής.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Αρχής, Πέτρο Χριστόφορου, στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, προσβάλλονται οικονομικά δεδομένα. Για τον λόγο αυτόν, το ενδιαφέρον της Αρχής εστιάζεται στις εταιρείες εμπορίας δεδομένων και τις εισπρακτικές εταιρείες.
Οι έρευνες, άλλωστε, που είχαν ξεκινήσει σε εταιρείες εμπορίας δεδομένων ήταν που οδήγησαν και στην επιβολή προστίμου στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών το καλοκαίρι, όταν διαπιστώθηκε μαζική διαρροή στοιχείων Ε1, Ε2, Ε9, ΕΤΑΚ, της έκτακτης εισφοράς, στοιχεία του μητρώου φορολογουμένων, των σημειωμάτων περαίωσης και στοιχεία κυκλοφορίας οχημάτων.
Πτώση που προσεγγίζει το 38% σε πραγματικούς όρους, σημειώνουν οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα από την έναρξη της κρίσης μέχρι σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) στην ενδιάμεση έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Ειδικότερα, από την αρχή της τρέχουσας κρίσης η συνολική υποχώρηση των τιμών των διαμερισμάτων έχει φθάσει στο 32% (ή 37,6% σε πραγματικούς όρους), ενώ τα στοιχεία από τα κτηματομεσιτικά γραφεία δείχνουν ακόμη μεγαλύτερη μείωση, σημειώνει η ΤτΕ.
Η υποχώρηση των τιμών κατοικιών ήταν εντονότερη στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα -32,7% και Θεσσαλονίκη -38%), καθώς και για τα μεγαλύτερου εμβαδού ακίνητα στις σχετικά ακριβότερες περιοχές της χώρας.
Η αποκλιμάκωση των τιμών στην αγορά των κατοικιών συνεχίστηκε µε έντονο ρυθμό το εννεάμηνο του 2013. Με βάση στοιχεία από τα πιστωτικά ιδρύματα, οι τιμές των διαμερισμάτων υποχώρησαν σε ονομαστικούς όρους µε µέσο ετήσιο ρυθμό 11,6%, 11,8% και 9,2% το πρώτο, δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2013 αντίστοιχα, έναντι 11,7% για το σύνολο του 2012.
Το μέγεθος της κρίσης αποτυπώνεται επίσης στο γεγονός ότι η μέση περίοδος αναμονής, σύμφωνα πάντα με στοιχεία της ΤτΕ, για τη διάθεση των προσφερόμενων προς πώληση ακινήτων εκτιμάται ότι έφθασε το τρίτο τρίμηνο του 2013 περίπου στο ένα έτος, έναντι πέντε μηνών στις αρχές του 2009, ενώ η έκπτωση επί της αρχικής τιμής ήταν κατά µέσο όρο 21,5% (έναντι 12,6% στις αρχές του 2009).
Στο τρίτο τρίμηνο του 2013, μόλις το 16% των συναλλαγών πραγματοποιήθηκε µε τη βοήθεια τραπεζικού δανεισμού (έναντι 82,1% στις αρχές του 2009), µε το μέσο ποσοστό δανειοδότησης να ανέρχεται σε περίπου 28% επί της συνολικής αξίας του ακινήτου, έναντι 70% στις αρχές του 2009.
Στον τομέα των επαγγελματικών ακινήτων, τόσο οι μισθωτικές όσο και οι αγοραίες αξίες συρρικνώθηκαν περαιτέρω κατά το εννεάμηνο του 2013 (μέση ετήσια μεταβολή -18,6% και -18,2% αντίστοιχα).
Όπως εκτιμάται στην ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ, αμυδρά σημάδια σταθεροποίησης καταγράφονται στην αγορά των καταστημάτων, η οποία έχει υποστεί και τις μεγαλύτερες πιέσεις από την αρχή της τρέχουσας κρίσης.
Συμπερασματικά, όπως αναφέρεται στην έκθεση της ΤτΕ, η αγορά ακινήτων εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από υπερβάλλουσα προσφορά και σημαντική υποχώρηση της ζήτησης, η οποία μπορεί να αποδοθεί κυρίως στη δραματική αύξηση της ανεργίας και στη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, στην αύξηση της φορολογίας των ακινήτων και στην αστάθεια του φορολογικού πλαισίου, καθώς και στην έλλειψη ρευστότητας, µε δεδομένους τους αυστηρότερους όρους τραπεζικής χρηματοδότησης
Όπως τονίζεται στην ίδια έκθεση, «ανοικτά ζητήματα, όπως η οριστικοποίηση του ενιαίου φόρου ακινήτων, η μείωση του φόρου μεταβίβασης, η προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα πραγματικά επίπεδα της αγοράς και η απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων, αλλά και η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα σε σχέση με τη λήψη επιπρόσθετων μη προσδιορισμένων μέτρων για την κάλυψη πιθανού δημοσιονομικού κενού, σε συνδυασμό με τις προσδοκίες των επενδυτών για περαιτέρω υποχώρηση των τιμών και τους περιορισμούς από την πλευρά της χρηματοδότησης, αναστέλλουν τις αποφάσεις για την ανάληψη νέων σημαντικών επενδυτικών πρωτοβουλιών», στον κλάδο των ακινήτων.
Με στόχο το “πρασίνισμα” των χιλιάδων “κόκκινων” δανείων αλλά και την προστασία από τους τραπεζικούς πλειστηριασμούς της κύριας κατοικίας των μικρομεσαίων νοικοκυριών, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης καταθέτει τις επόμενες ώρες στη βουλή νομοσχέδιο.
Τους όρους και τα κριτήρια προκειμένου τα νοικοκυριά αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες και μικροί έμποροι να αποφύγουν τους πλειστηριασμούς το 2014 παρουσίασαν χθες ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης και ο γενικός γραμματέας Καταναλωτή Γιώργος Στεργίου.
Φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι το νοικοκυριό να πληρώνει ένα ελάχιστο ποσό έναντι της μηνιαίας δόσης που πλήρωνε και εφόσον πληρεί αθροιστικά κριτήρια, όπως της αντικειμενικής αξίας, του εισοδήματος και της περιουσιακής κατάστασης να γλιτώνει τον πλειστηριασμό.
Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου για 12 μήνες προστατεύεται η κύρια κατοικία του 90% των δανειοληπτών. Από το 2015 έρχεται το λεγόμενο “ιρλανδικό” μοντέλο με το οποίο θα ρυθμίζονται γενναία τα δάνεια οικογενειών και επιχειρήσεων.
Πιο συγκεκριμένα, αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί σε βάρος της πρώτης κατοικίας οφειλετών, έως την 31η Δεκεμβρίου 2014, εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια:
1.Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ.
2.Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα (χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης) είναι μέχρι 35.000 ευρώ.
3.Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
-Για οικογένειες που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, άτομα με αναπηρία άνω του 67% και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα, περιουσία), προσαυξάνονται κατά 10%.
Δηλαδή: Η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 220.000 ευρώ, το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 38.500 ευρώ,
η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με 297.000 ευρώ.
Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις 16.500 ευρώ.
4. Κατά τη διάρκεια αναστολής πλειστηριασμού, οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλλουν δόσεις ίσες με το 10% του καθαρού μηνιαίου εισοδήματός τους, όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις 15.000 ευρώ. Για οικογενειακά εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ υπολογίζεται ποσοστό 10% μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ και ποσοστό 20% στο υπερβάλλον εισόδημα. Ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες και έμπορους το ποσό αυτό θα πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 30 % της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Για ανέργους με μηδενικό εισόδημα ή μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών.
Με απλή υπεύθυνη δήλωση θα γίνεται η αίτηση στις τράπεζες, οι οποίες διατηρούν το δικαίωμα να ζητήσουν περιουσιακά στοιχεία.
Η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης σε μία προσπάθεια να πείσει για το μεγάλο εύρος της προστασίας που παρέχουν οι διατάξεις έκανε γνωστά τα ακόλουθα στοιχεία:
-Εννιά στους 10 δανειολήπτες έχουν κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας μικρότερης των 200.000 ευρώ.
- Το 90% των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο έχουν καθαρό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 35.000 ευρώ.
-Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η διάμεσος αξία της κινητής και ακίνητης περιουσίας για το σύνολο των νοικοκυριών ανέρχεται στα 110.200 ευρώ (δηλ. το 50% των νοικοκυριών έχει περιουσία χαμηλότερης αξίας). Ειδικά για τους δανειολήπτες η διάμεσος αξία της συνολικής περιουσίας τους ανέρχεται στα 173.966 ευρώ.
-Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία το μέσο ποσό καταθέσεων ανέρχεται σε 3.600 ευρώ, ενώ η συνολική αξία των χρηματοοικονομικών στοιχείων (καταθέσεις, επενδύσεις, ομόλογα, μετοχές κτλ) που διαθέτουν τα νοικοκυριά στη χώρα μας ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 4.400 ευρώ. Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, το 92,8% των καταθετών διαθέτει καταθέσεις συνολικού ύψους έως 10.000 ευρώ.
Εξάλλου, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε και στο νέο μοντέλο ρύθμισης των δανείων που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου του 2015. Το ονόμασε πρόγραμμα μακροπρόθεσμης διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών. Αυτό περιλαμβάνει:
1.Τη σύσταση κυβερνητικού συμβουλίου διαχείρισης ιδιωτικού χρέους
Με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου θα συσταθεί το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, στο οποίο μετέχουν οι Υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Δικαιοσύνης και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Το Συμβούλιο εποπτεύει τη μεταβατική διαδικασία , εισάγει και παρακολουθεί τις δράσεις για την ενίσχυση της επίλυσης του χρέους φυσικών, νομικών προσώπων και επιχειρήσεων.
Αποστολή του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους είναι ενδεικτικά:
η διαμόρφωση πολιτικών σχετικά με την οργάνωση ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού αποτελεσματικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών δανείων,
οι προτάσεις τροποποιήσεων των υφιστάμενων νομικών πλαισίων σε θέματα ουσίας και διαδικασίας/δικονομίας για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στην επίλυση θεμάτων ιδιωτικού χρέους, συμπεριλαμβανομένης της επιτάχυνσης των διαδικασιών αναφορικά με τις καθυστερούμενες αποπληρωμές,
Το κυβερνητικό συμβούλιο για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους ορίζει με απόφαση του τις αρχές του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και προβαίνει ετησίως στην εκτίμηση των «απαραίτητων δαπανών διαβίωσης», με βάση τα ετήσια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που θα ενσωματωθούν και θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της κατάρτισης του Κώδικα Δεοντολογίας προκειμένου να αποτελέσουν σημείο αναφοράς στις απόπειρες εξωδικαστικού συμβιβασμού και ενώπιον των δικαστηρίων.
2.Έκδοση Κώδικα Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών
Με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, εκδίδεται Κώδικας Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών, ο οποίος τίθεται σε εφαρμογή το αργότερο την 31-12-2014.
Ο κώδικας δεοντολογίας θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες αξιολόγησης κινδύνου, διαδικασίες αξιολόγησης της δυνατότητας αποπληρωμής, δεσμευτικούς κανόνες με σαφή χρονοδιαγράμματα, προϋποθέσεις επικοινωνίας μεταξύ πιστωτικών ιδρυμάτων και δανειστών, την εισαγωγή των ορισμών του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και «απαραίτητων δαπανών διαβίωσης» επί των αποφάσεων των τραπεζών σχετικά με παροχή λύσεων/αναδιαρθρώσεων δανείων σε καθυστέρηση πληρωμής.
3.Διαμεσολάβηση Συνηγόρου του Καταναλωτή
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή είναι αρμόδιος για τη διαμεσολάβηση μεταξύ δανειστών και οφειλετών, με σκοπό τη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ιδίως αναφορικά με θέματα που άπτονται της εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας.
Δείτε παρακάτω όλα όσα είπε ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης κατά την παρουσίαση της νομοθετικής ρύθμισης για την προστασία των δανειοληπτών για το 2014. Στα 200.000 ευρώ το όριο για την α΄κατοικία, η αντικειμενική αξία του δανειολήπτη έως 270.000 και οι καταθέσεις του έως 15.000 ευρώ.
"Όπως γνωρίζετε, τους τελευταίους μήνες έγιναν εντατικές διαπραγματεύσεις με την τρόικα για το καθεστώς προστασίας των δανειοληπτών. Σας έχουμε ήδη ενημερώσει, ότι στο πλαίσιο αυτών των διαπραγματεύσεων εξασφαλίσθηκαν κατ αρχήν δύο πράγματα:
-Πρώτον, ότι δεν αμφισβητείται η φιλοσοφία των νόμων 3869/2010 και 4161/2013. Αναφέρομαι στη φιλοσοφία των νόμων γιατί θα υπάρξουν παρεμβάσεις προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες εφαρμογής τους. Με τους νόμους αυτούς παρέχεται απόλυτη προστασία της κύριας κατοικίας του οφειλέτη που βρίσκεται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμών έναντι όλων των δανειστών (τράπεζες, ιδιώτες, εταιρείες κτλ), αμέσως μετά την υποβολή αίτησης υπαγωγής στο νόμο και μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης. Με άλλα λόγια στη χώρα μας θα εξακολουθήσει να εφαρμόζεται το ισχυρότερο στην Ευρώπη πλαίσιο προστασίας των πιο αδύναμων οικονομικά στρωμάτων.
-Δεύτερον, ότι από το 2015 θα ισχύσει ένα μόνιμο πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων οφειλών που θα διαμορφωθεί από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με συμμετοχή των συναρμόδιων υπουργών και την έκδοση Κώδικα Δεοντολογίας από την Τράπεζα της Ελλάδος για τον τρόπο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών. Το νέο πλαίσιο θα τεθεί σε ισχύ το 2015 καθώς απαιτείται χρόνος για την προετοιμασία του.
Το θέμα που παρέμενε ανοιχτό ήταν το καθεστώς που θα ισχύσει κατά τη μεταβατική περίοδο του 2014, δηλαδή από τις 31-12-2013 οπότε λήγει η αναστολή των πλειστηριασμών μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή το μόνιμο πλαίσιο.
Εξηγήσαμε από την αρχή των διαπραγματεύσεων ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να δεχθεί γενική άρση της αναστολής των πλειστηριασμών, γιατί αυτή ήταν η θέση της τρόικα. Παρά το γεγονός ότι το πλαίσιο προστασίας που ισχύει με τους νόμους 3869 και 4161 είναι ισχυρό, θεωρούμε ότι οι συνθήκες είναι τέτοιες που επιβάλουν ένα δεύτερο πλέγμα προστασίας, όχι κατ’ ανάγκην μέσω των Δικαστηρίων, για τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα που έχουν πληγεί από την κρίση.
Από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να συνεχίζεται το καθεστώς προστασίας για όσους έχουν κατά τεκμήριο τη δυνατότητα να εξυπηρετούν τα δάνειά τους
Είναι γεγονός ότι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η πλευρά των δανειστών έκανε αρκετά βήματα προς τις θέσεις της κυβέρνησης. Δεν κατέστη δυνατόν όμως να υπάρξει τελική συμφωνία. Ο χρονικός ορίζοντας που έχουμε προκειμένου να νομοθετήσουμε, όπως σας ανέφερα προηγουμένως, είναι συγκεκριμένος. Κατά συνέπεια προχωρούμε στην κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή, χωρίς να έχει επιτευχθεί πλήρης συμφωνία με την τρόικα, αλλά και χωρίς ρητή διαφωνία από την πλευρά τους.
Θα σας παρουσιάσουμε λοιπόν σήμερα τις παραμέτρους του μεταβατικού καθεστώτος που θα ισχύσει το 2014 καθώς και τα χαρακτηριστικά του μόνιμου πλαισίου διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων οφειλών από το 2015, αφού θυμίσω τα γενικά χαρακτηριστικά του πλαισίου προστασίας που θέτουν οι νόμοι 3869 και 4161.
Νόμοι 3869/2010 και 4161/2013
Α.Εξασφαλίζεται απόλυτη προστασία της κύριας κατοικίας του οφειλέτη που βρίσκεται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμών. Συγκεκριμένα προβλέπεται:
1) ’μεση αναστολή πλειστηριασμών (καταδιωκτικών μέτρων), από την κατάθεση της αίτησης και μέχρι τη συζήτηση της προσωρινής διαταγής.
2) Από την έκδοση της προσωρινής διαταγής υπέρ του οφειλέτη, παύει σε βάρος του κάθε εκτέλεση μέχρι τη συζήτηση της αίτησης, και συνεπώς αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί επί της κύριας κατοικίας του.
3) Κατόπιν της εκδίκασης και με την έκδοση της οριστικής απόφασης του Δικαστηρίου διατάσσεται ο τρόπος ρύθμισης των χρεών ώστε να δύναται ο οφειλέτης να σώσει την κατοικία του.
4) Ακόμα και στην περίπτωση έκδοσης οριστικής σε βάρος του οφειλέτη απόφασης, και κατά την άσκηση έφεσης από αυτόν, παρέχεται πλέον η δυνατότητα να αιτηθεί προσωρινής διαταγής αναστολής πλειστηριασμών και των καταδιωκτικών σε βάρος του μέτρων, μέχρι και την έκδοση της τελεσίδικης απόφασης του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου.
Β. Πρόγραμμα διευκόλυνσης για μισθωτούς, συνταξιούχους, επαγγελματίες, φυσικά πρόσωπα με εισόδημα από ατομική επιχείρηση, ανέργους με ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα έως € 25.000 ή ατομικό 15.000 ευρώ, εφόσον αυτό έχει μειωθεί περισσότερο από 20% σε σύγκριση με το 2009.
Με τα περιουσιακά κριτήρια που γνωρίζετε χορηγείται περίοδος χάριτος 48 μηνών με μείωση των δόσεων στο 30% του μηνιαίου καθαρού εισοδήματός του νοικοκυριού και δυνατότητα μηδενικών καταβολών για ανέργους.
Ισχύουν επίσης ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για ειδικές κατηγορίες πληθυσμού και χαμηλό επιτόκιο κατά την περίοδο χάριτος για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα, κάτω από 15.000 ευρώ.
Πρόγραμμα μακροπρόθεσμης διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών
1.Σύσταση Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους
Με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου θα συσταθεί το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, στο οποίο μετέχουν οι Υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Δικαιοσύνης και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Το Συμβούλιο εποπτεύει τη μεταβατική διαδικασία , εισάγει και παρακολουθεί τις δράσεις για την ενίσχυση της επίλυσης του χρέους φυσικών, νομικών προσώπων και επιχειρήσεων.
Αποστολή του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους είναι ενδεικτικά:
i) η διαμόρφωση πολιτικών σχετικά με την οργάνωση ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού αποτελεσματικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών δανείων,
ii) οι προτάσεις τροποποιήσεων των υφιστάμενων νομικών πλαισίων σε θέματα ουσίας και διαδικασίας/δικονομίας για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στην επίλυση θεμάτων ιδιωτικού χρέους, συμπεριλαμβανομένης της επιτάχυνσης των διαδικασιών αναφορικά με τις καθυστερούμενες αποπληρωμές,
iii) η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την αγορά ακινήτων,
iv) η άμεση και αποτελεσματική ενημέρωση και υποστήριξη των πολιτών και των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με τη λήψη αποφάσεων επί των ανωτέρω θεμάτων
v) η υλοποίηση εκστρατειών ευαισθητοποίησης για την κατάρτιση των πολιτών και των επαγγελματιών
vi) η δημιουργία ενός δικτύου παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών για θέματα διαχείρισης οφειλών
vii) η τρίμηνη δημοσίευση έκθεσης προόδου.
Το Κυβερνητικό Συμβούλιο για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους ορίζει με απόφαση του τις αρχές του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και προβαίνει ετησίως στην εκτίμηση των «απαραίτητων δαπανών διαβίωσης», με βάση τα ετήσια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που θα ενσωματωθούν και θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της κατάρτισης του Κώδικα Δεοντολογίας προκειμένου να αποτελέσουν σημείο αναφοράς στις απόπειρες εξωδικαστικού συμβιβασμού και ενώπιον των δικαστηρίων.
2. Έκδοση Κώδικα Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών
Με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, εκδίδεται Κώδικας Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών, ο οποίος τίθεται σε εφαρμογή το αργότερο την 31-12-2014.
Ο κώδικας δεοντολογίας θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες αξιολόγησης κινδύνου, διαδικασίες αξιολόγησης της δυνατότητας αποπληρωμής, δεσμευτικούς κανόνες με σαφή χρονοδιαγράμματα, προϋποθέσεις επικοινωνίας μεταξύ πιστωτικών ιδρυμάτων και δανειστών, την εισαγωγή των ορισμών του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και «απαραίτητων δαπανών διαβίωσης» επί των αποφάσεων των τραπεζών σχετικά με παροχή λύσεων/αναδιαρθρώσεων δανείων σε καθυστέρηση πληρωμής.
3. Διαμεσολάβηση Συνηγόρου του Καταναλωτή
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή είναι αρμόδιος για τη διαμεσολάβηση μεταξύ δανειστών και οφειλετών, με σκοπό τη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ιδίως αναφορικά με θέματα που άπτονται της εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας.
Μεταβατικές διατάξεις περί αναστολής πλειστηριασμών
Αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί σε βάρος της πρώτης κατοικίας οφειλετών, έως την 31η Δεκεμβρίου 2014, εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια:
1.Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ.
2.Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα (χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης) είναι μέχρι 35.000 ευρώ.
3. Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
-Για οικογένειες που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, άτομα με αναπηρία άνω του 67% και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα, περιουσία), προσαυξάνονται κατά 10%.
Δηλαδή:
i)Η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 220.000 ευρώ
ii)Το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των €38.500
iii)Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με €297.000,
iv) Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις €16.500.
Κατά τη διάρκεια αναστολής πλειστηριασμού, οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλλουν δόσεις ίσες με το 10% του καθαρού μηνιαίου εισοδήματός τους, όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις €15.000. Για οικογενειακά εισοδήματα άνω των €15.000 υπολογίζεται ποσοστό 10% μέχρι του ποσού των €15.000 και ποσοστό 20% στο υπερβάλλον εισόδημα. Ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες και έμπορους το ποσό αυτό θα πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 30 % της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Για ανέργους με μηδενικό εισόδημα ή μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών.
Επιλέξαμε να προβλέπεται μια μικρή μηνιαία καταβολή δόσης προκειμένου να υπάρξει επανεκκίνηση της σχέσης του δανειολήπτη με την τράπεζα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που θα σας παρουσιάσουμε, η δόση αυτή είναι μικρή σε σχέση με το εισόδημα του δανειολήπτη και πάντως, σε κάθε περίπτωση πολύ μικρότερη από το ενοίκιο που θα πλήρωνε αν δεν είχε λάβει στεγαστικό δάνειο. Ενδεικτικά για ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, δηλαδή περίπου 830 ευρώ το μήνα, η δόση του δανείου διαμορφώνεται στα 83 ευρώ.
Τα στοιχεία για το εισόδημα, το ύψος της περιουσίας κλπ. θα αποδεικνύονται με υπεύθυνη δήλωση του οφειλέτη, στην οποία θα αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του, περιγραφή της πλήρωσης των παραπάνω προϋποθέσεων και λεπτομερής αναγραφή των καταθέσεων και κινητών αξιών και των κινήσεων που ξεπερνούν το ποσό των €1.000 τους τελευταίους 24 μήνες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε, οι δικλείδες που τίθενται προστατεύουν την συντριπτική πλειονότητα των δανειοληπτών. Συγκεκριμένα:
-9 στους 10 δανειολήπτες έχουν κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας μικρότερης των €200.000.
- το 90% των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο έχουν καθαρό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των €35.000.
-Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η διάμεσος αξία της κινητής και ακίνητης περιουσίας για το σύνολο των νοικοκυριών ανέρχεται στα €110.200 (δηλ. το 50% των νοικοκυριών έχει περιουσία χαμηλότερης αξίας). Ειδικά για τους δανειολήπτες η διάμεσος αξία της συνολικής περιουσίας τους ανέρχεται στα 173.966 €.
-Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία το μέσο ποσό καταθέσεων ανέρχεται σε 3.600 €, ενώ η συνολική αξία των χρηματοοικονομικών στοιχείων (καταθέσεις, επενδύσεις, ομόλογα, μετοχές κτλ) που διαθέτουν τα νοικοκυριά στη χώρα μας ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 4.400 €. Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, το 92,8% των καταθετών διαθέτει καταθέσεις συνολικού ύψους έως 10.000 ευρώ.
Προκύπτει λοιπόν ότι με τα κριτήρια που τίθενται, προστατεύεται η συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο και όχι μόνο τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα.
Αυτές είναι σε γενικές γραμμές οι διατάξεις που θα κατατεθούν άμεσα στη Βουλή. Όπως γνωρίζετε επιδιώξαμε όλο αυτό το διάστημα να υπάρξει συμφωνία. Είχαμε δηλώσει όμως ξεκάθαρα πώς δεν θα συμφωνούσαμε σε οτιδήποτε και δεν το κάναμε. Και τελικά δεν υπήρξε συνολική συμφωνία για κάθε επιμέρους παράμετρο των ρυθμίσεων. Αντιλαμβάνομαι ωστόσο ότι δεν θα υπάρξει αντίδραση από την πλευρά της τρόικα για το πλαίσιο των μέτρων που σήμερα παρουσιάζουμε.
Τι ισχύει για το 2014:
1. Αναστολή πλειστηριασμών με τρεις προϋποθέσεις:
α. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ.
β.Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα (χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης) είναι μέχρι 35.000 ευρώ.
γ. Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
Για οικογένειες που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, άτομα με αναπηρία άνω του 67% και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα, περιουσία), προσαυξάνονται κατά 10%.
2. Μηνιαίες καταβολές ανάλογα με το εισόδημα και την οικογενειακή κατάσταση
Ποιοι προστατεύονται από τις μεταβατικές διατάξεις
I. Κριτήριο αντικειμενική αξίας κύριας κατοικίας
«Η αντικειμενική αξία της κύρια κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ»
Σύμφωνα με στοιχεία της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών του 2012 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής καθώς και της έρευνας του Ευρωσυστήματος, Household Finance and Consumption Survey (HFCS) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (βλ. πίνακα 1):
9 στους 10 δανειολήπτες έχουν κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας μικρότερης των €200.000.
Περίπου 7 στους 10 δανειολήπτες μάλιστα έχουν κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας μικρότερης των €140.000.
II. Εισοδηματικό κριτήριο
«Καθαρό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των €35.000»
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων για το οικονομικό έτος 2013 (εισοδήματα του 2012), το μέσο δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο ανέρχεται σε €25.482 ετησίως (διάμεσος €21.355 ετησίως).
Στα στοιχεία της ΓΓΠΣ αναφέρονται τα εισοδήματα χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές αλλά με την παρακράτηση φόρου.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι περίπου το 90% των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο έχουν καθαρό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των €35.000.
III. Κριτήριο συνολικής ακίνητης περιουσίας
«Συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με €270.000 και εκ του ανωτέρω ποσού, το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις €15.000»
Σύμφωνα την έρευνα του Ευρωσυστήματος, Household Finance and Consumption Survey (HFCS) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η διάμεσος αξία της συνολικής περιουσίας για το σύνολο των νοικοκυριών στην Ελλάδα ανέρχεται στα €110.200 (δηλ. το 50% των νοικοκυριών έχει χαμηλότερη).
Το σύνολο των πραγματικών περιουσιακών στοιχείων στο σύνολο της περιουσίας των νοικοκυριών ανέρχεται στο 93,1% και το σύνολο της ακίνητης περιουσίας στο σύνολο της περιουσίας στο 83,7%, ενώ το ποσοστό των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στο σύνολο της περιουσίας των νοικοκυριών ανέρχεται μόλις στο 6,9%. (βλ. πίνακα 3)
Πίνακας 3: Κατανομή περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών
Για τους δανειολήπτες η διάμεσος αξία της συνολικής περιουσίας τους ανέρχεται στα 173.966 € (δηλ. το 50% των δανειοληπτών έχει χαμηλότερη).
Παρατηρείται επίσης ότι η συνολική περιουσία των νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα είναι αρκετά μικρότερη. Συγκεκριμένα, για εισοδήματα έως 11.000 € η συνολική περιουσία των νοικοκυριών ανέρχεται στα 55.113 €, για εισοδήματα 11.000-18.000 € στα 81.100 €, για εισοδήματα 18.000-27.000 στα 113.357 € και για εισοδήματα 27.000-40.000 € στα 137.186 €, ενώ για εισοδήματα μεγαλύτερα από 40.000 € συνολική περιουσία των νοικοκυριών ανέρχεται στα 225.860 €.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύει την αμετάθετη θέση του Υπουργείου Ανάπτυξης για προστασία των αδύναμων νοικοκυριών.
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το μέσο ποσό καταθέσεων ανέρχεται σε 3.600 €, ενώ η συνολική αξία των χρηματοοικονομικών στοιχείων (καταθέσεις, επενδύσεις, ομόλογα, μετοχές κτλ) που διαθέτουν τα νοικοκυριά στη χώρα μας ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 4.400 €.
IV. Κριτήριο χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων
«εκ του ανωτέρω ποσού, το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις δέκα πέντε χιλιάδες ευρώ €15.000»
Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, το 92,8% των φυσικών προσώπων-καταθετών των ελληνικών τραπεζών διαθέτει καταθέσεις συνολικού ύψους έως 10.000 ευρώ, το 81,5% μάλιστα διαθέτει καταθέσεις μικρότερες των 2.000 €.
V. Ελάχιστη μηνιαία καταβολή δόσεων
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται το ποσό των μηνιαίων δόσεων που αντιστοιχεί ανάλογα με το οικογενειακό εισόδημα των νοικοκυριών:
Ετήσιο οικογενειακό εισόδημα Ελάχιστη ετήσια δόση Υπερβάλλον για εισοδήματα άνω των 15.000
Σύνολο ετήσια δόση Μηνιαία δόση
5.000 € 500 € 0 € 500 € 42 €
10.000 € 1.000 € 0 € 1.000 € 83 €
15.000 € 1.500 € 0 € 1.500 € 125 €
20.000 € 1.500 € 1.000 € 2.500 € 208 €
25.000 € 1.500 € 2.000 € 3.500 € 292 €
30.000 € 1.500 € 3.000 € 4.500 € 375 €
35.000 € 1.500 € 4.000 € 5.500 € 458 €
VI. Ειδική πρόβλεψη για ανέργους με μηδενικό εισόδημα ή μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας.
Προβλέπεται αναστολή πλειστηριασμών για ανέργους χωρίς να υπάρχει υποχρέωση οποιασδήποτε καταβολής
VII. Ειδική μεταχείριση για πολύτεκνους και ανθρώπους με αναπηρία
«Για i) οικογένειες που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, ii) άτομα με αναπηρία άνω του 67%, iii) όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όριο των σωρευτικών προϋποθέσεων προσαυξάνονται σε ποσοστό κατά 10%»
Δηλαδή:
i) Η αντικειμενική του αξία ορίζεται να μην υπερβαίνει τις 220.000 ευρώ
ii) Το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των €38.500
iii) Η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με €297.000,
iv) εκ του ανωτέρω ποσού, το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν υπερβαίνει τις €16.500”.
