Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Κτηματολόγιο εναντίον... υποθηκοφυλάκων.



Για ανακρίβειες και ανυπόστατες "καταγγελίες" με σημείο αναφοράς τους δύο νόμους που διέπουν τη σύνταξη και λειτουργία του κτηματολογίου (2308/1995 και 2664/1998) κάνει λόγο η Κτηματολόγιο Α.Ε. με αφορμή τη συνέντευξη Τύπου της Ένωσης Αμισθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος που πραγματοποιήθηκε στις 29.11.2011.

Όπως τονίζει, το Κτηματολόγιο υπερέχει των υποθηκοφυλακείων ως σύστημα δημοσιότητας γιατί είναι σύγχρονο και εξασφαλίζει τη διαφάνεια και την ασφάλεια στις συναλλαγές. Από νομική άποψη η υπεροχή αυτή συμπυκνώνεται στο ότι το σύστημα του κτηματολογίου είναι κτηματοκεντρικό, δηλαδή όλες οι πράξεις που δημιουργούν, μεταβιβάζουν αλλοιώνουν ή καταργούν δικαιώματα σε ακίνητα καταγράφονται με βάση το ακίνητο και όχι με βάση του δικαιούχους των δικαιωμάτων, όπως γινόταν μέχρι σήμερα στα βιβλία του Υποθηκοφυλακείου (προσωποκεντρικό σύστημα). Συνεπώς, καταλήγουν με το σύστημα του κτηματολογίου μπορούμε να πληροφορηθούμε άμεσα, εύκολα και αξιόπιστα για το σύνολο των δικαιωμάτων που υπάρχουν σε κάθε ακίνητο, σε αντίθεση με το σύστημα των μεταγραφών που η αναζήτηση αυτή είναι αδύνατη.
Επίσης, αναφέρει ότι το επιχείρημα των υποθηκοφυλάκων ότι "νομικό κτηματολόγιο διαθέτει η χώρα" δεν ευσταθεί ούτε ιστορικά, ούτε λογικά, αφού ο ορισμός του Κτηματολογίου, ακόμα και ετυμολογικά, εμπεριέχει την έννοια της οργάνωσης της πληροφορίας, νομικής και τεχνικής, σε σχέση με το ακίνητο. "Το χαρακτηριστικό αυτό διακρίνει ποιοτικά το σύστημα των μεταγραφών και υποθηκών από το σύστημα του Κτηματολογίου".

Είναι προφανές συνεχίζει ότι η απόφαση σύνταξης Εθνικού Κτηματολογίου αποτελεί συνειδητή επιλογή της Πολιτείας να προχωρήσει σύμφωνα με τα διεθνή νομοθετικά πρότυπα στη δημιουργία ενός σύγχρονου, πλήρως αυτοματοποιημένου αρχείου ακίνητης ιδιοκτησίας, όλα τα στοιχεία του οποίου έχουν αποδεικτικό χαρακτήρα, εξασφαλίζοντας τη μεγαλύτερη δυνατή δημοσιότητα και ασφάλεια των συναλλαγών.

Παράλληλα, παραθέτει τα ακόλουθα όσον αφορά το Κτηματολόγιο:
"1. Με βάση τα παραπάνω, γίνεται σαφές ότι η διαδικασία της κτηματογράφησης, πολύ σωστά, ξεκινά με την υποβολή δηλώσεων από τους δικαιούχους, οι οποίοι καλούνται να εντοπίσουν τα ακίνητά τους, να υποβάλλουν τίτλους ιδιοκτησίας των δικαιωμάτων που έχουν πάνω σ΄αυτά τα ακίνητα και να σημειώσουν την αιτία κτήσης των δικαιωμάτων τους. Με τον τρόπο αυτό καλύπτονται ουσιαστικές αδυναμίες του συστήματος των Υποθηκοφυλακείων, όπως: η καταγραφή του ενεργού τίτλου του δικαιώματος, η σύνδεση της νομικής με τη χωρική πληροφορία, η υπόδειξη για διόρθωση των ορίων των ακινήτων όπου απαιτείται, η καταγραφή δικαιωμάτων με αιτία κτήσης τη χρησικτησία (της οποίας τα αποδεικτικά έγγραφα δεν υπάρχουν στο Υποθηκοφυλακείο), η συλλογή πληροφορίας για δικαιώματα με αιτία κτήσης την κληρονομιά (όταν οι δικαιούχοι δεν έχουν προβεί σε αποδοχή κληρονομιάς, αλλά μπορούν να αποδείξουν το κληρονομικό δικαίωμα). Επίσης, σε περίπτωση έριδας για κάποιο εγγραπτέο δικαίωμα, ανοίγει ο δρόμος μέσω των αντίθετων δηλώσεων για την επίλυση της διοικητικής και τελικώς δικαστικής διευθέτησης της αμφισβήτησης.
2. Σχετικά με το έργο των Ενεργών Τίτλων, που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Γ΄ΚΠΣ, επισημαίνουμε ότι αυτό ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις τεχνικές προδιαγραφές, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και από τους ελέγχους των εμπειρογνωμόνων της ΕΕ, που παρακολουθούσαν το έργο. Ο όρος «ενεργός τίτλος» χρησιμοποιήθηκε για να διαφοροποιήσει τους τίτλους που είναι σε ισχύ σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους που τηρούνται στα Υποθηκοφυλακεία από την έναρξη λειτουργίας τους και έχουν τροποποιηθεί ή καταργηθεί. Το έργο της ψηφιοποίησης όλων των καταχωρημένων πράξεων θα ήταν αναποτελεσματικό, δαπανηρό και περιττό, αφού πολλοί από τους μεταγεγραμμένους τίτλους δεν είναι πλέον σε ισχύ!
Αποτέλεσμα της επιτυχούς ολοκλήρωσης του έργου των «ενεργών τίτλων» ήταν η απευθείας Πρόσκληση της ΕΕ προς την Κτηματολόγιο ΑΕ για τον προγραμματισμό νέων δράσεων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.
3. Η υψηλή ποιότητα του έργου της κτηματογράφησης που επιτελείται σήμερα από τα στελέχη της εταιρείας και τους μελετητές του έργου καταδεικνύεται από τα στοιχεία της Ανάρτησης των νέων προγραμμάτων, σύμφωνα με τα οποία το ποσοστό αιτήσεων διόρθωσης/ ενστάσεων που υποβλήθηκαν δεν ξεπερνά το 3%, έναντι 20% κατά μέσο όρο στα πρώτα προγράμματα κτηματογράφησης. Το ποιοτικό αυτό άλμα είναι αποτέλεσμα της μεγάλης εμπειρίας που έχει αποκτηθεί, αλλά και του υψηλού επιπέδου προδιαγραφών και ελέγχων του έργου.
4. Για να δώσουμε την πραγματική διάσταση των πραγμάτων με αριθμούς και όχι αφορισμούς, σημειώνουμε: Στο πλαίσιο των πρώτων προγραμμάτων κτηματογράφησης, καταχωρίστηκαν στο κτηματολόγιο 3,8 εκατ. ακίνητα και 6,7 εκατ. δικαιώματα που αντιστοιχούν σε έκταση 8.7 εκατ. στρεμμάτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μέχρι σήμερα λειτουργίας, οι αιτήσεις διόρθωσης κτηματολογικών στοιχείων δεν ξεπερνούν το 1% των συνολικά υποβαλλομένων αιτήσεων που ανέρχονται σε 1.5 εκατ.
5. Σε συγκεκριμένες περιοχές, όπου αναφέρθηκαν εκτεταμένες αστοχίες, κυρίως ως προς την αποτύπωση των γεωμετρικών στοιχείων των γεωτεμαχίων, η Κτηματολόγιο ΑΕ ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες με σκοπό την αποκατάστασή τους. Συγκεκριμένα, αρχικά λειτούργησε με δικούς της πόρους τεχνικές υπηρεσίες με στόχο την καταγραφή και αξιολόγηση των αστοχιών και εν συνεχεία μερίμνησε ώστε να εξοπλιστεί θεσμικά η λειτουργία του Κτηματολογίου με μηχανισμό και διαδικασία που επιτρέπει την αντιμετώπιση τυχόν αναγκών επαναπροσδιορισμού θέσης και ορίων ακινήτων εξωδικαστικά και χωρίς κόστος για τον πολίτη.
Το κυριότερο, όμως, είναι ότι για τις περιοχές που εντάσσονται σ΄αυτή τη διαδικασία, σύμφωνα με την πρόβλεψη στο νόμο, διενεργούνται κανονικά συναλλαγές καθόλη τη διάρκεια των εργασιών επαναπροσδιορισμού (με διαδικασία ανάλογη με όσα ήδη ισχύουν για τις συναλλαγές που διενεργούνται όταν είναι σε εξέλιξη διαδικασία διόρθωσης). Η εφαρμογή αυτής της πρόβλεψης έχει ήδη ενεργοποιηθεί στην Λέσβο σε συνεργασία με την τοπική δημοτική αρχή και είναι σε εξέλιξη παρόμοιες συνεργασίες στη Λευκάδα και τη Χίο.
6. Η πρόθεση καταπάτησης μιας ιδιοκτησίας δεν μπορεί να αποτραπεί από κανένα νόμο (είτε από το σύστημα του Κτηματολογίου, είτε από το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών). Στο σύστημα του Κτηματολογίου, όμως, οι προϋποθέσεις για τη διασφάλιση των συναλλαγών είναι πολύ πιο αυστηρές, καθώς επιβάλλεται ουσιαστικός έλεγχος νομιμότητας, δηλαδή για να καταχωριστεί μια δικαιοπραξία θα πρέπει αυτός που την διενεργεί να είναι ο εγγεγραμμένος στο κτηματολόγιο. Αντίθετα, στο σύστημα του Υποθηκοφυλακείου δεν υπάρχει παρόμοια διασφάλιση, γιατί δεν επιβάλλεται έλεγχος νομιμότητας, και άρα ένα ακίνητο μπορεί να μεταβιβαστεί πολλαπλώς, από διαφορετικά πρόσωπα που δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους ή με το ακίνητο!
Θέλουμε να υπενθυμίσουμε με έμφαση ότι το θεσμικό πλαίσιο του Κτηματολογίου έχει εξοπλίσει τον Προϊστάμενο του Κτηματολογικού Γραφείου με πολύ σημαντικές αρμοδιότητες εξωδικαστικής επίλυσης υποθέσεων που αφορούν σε αποκατάσταση σφαλμάτων των κτηματολογικών εγγραφών, είτε αυτές εμφιλοχώρησαν κατά την κτηματογράφηση, είτε ανέκυψαν κατά τη λειτουργία του Κτηματολογίου λόγω εσφαλμένων καταχωρίσεων.
Είναι άξιο απορίας, λοιπόν, γιατί ζητείται η τροποποίηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και η απόδοση εξουσίας διόρθωσης των εγγραφών στους Προϊσταμένους των Κτηματολογικών Γραφείων, όταν οι σχετικές ήδη προβλεπόμενες σημαντικές δυνατότητες αποδεδειγμένα δεν αξιοποιούνται από αυτούς ως λειτουργούς του θεσμού, με αποτέλεσμα να μετακυλύεται η επίλυση των σχετικών υποθέσεων στα Δικαστήρια με το ανάλογο κόστος για τους πολίτες.
7. Ο τελικός στόχος του Εθνικού Κτηματολογίου είναι η ίδρυση των οριστικών Κτηματολογικών Γραφείων που θα υπάγονται στην αρμοδιότητα των προβλεπόμενων φορέων. Η διάρθρωση του Κτηματολογίου θα γίνει με γνώμονα την εξυπηρέτηση των πολιτών, με τρόπο ορθολογικό και οικονομικά βέλτιστο λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία φόρτου, οικονομίας κλίμακας και την ανάγκη ισόρροπης χωροθέτησης των υπηρεσιών του, δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα χρήσης σύγχρονων τεχνολογικών μέσων.
Το μέλλον προοιωνίζεται πιο προκλητικό και απαιτητικό για όλους μας, φορείς και λειτουργούς. Η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου αποτελεί εθνική δέσμευση και η επιτάχυνσή της επιβάλει να εργαστούμε και να συνεργαστούμε εγκαίρως και αποτελεσματικά για την εξασφάλιση υποδομών, θεσμικών, τεχνικών και λειτουργικών, που θα εγγυηθούν την απρόσκοπτη εφαρμογή του και θα αναδείξουν τα οφέλη του για τους πολίτες. Σε κάθε περίπτωση, η αμφισβήτηση βασικών θεσμικών επιλογών της ελληνικής Πολιτείας ως προς το θεσμό του Κτηματολογίου είναι κατά την άποψη μας άκαιρη και δεν συνεισφέρει στον τελικό σκοπό".Πηγή www.buildnet.gr