Οι τράπεζες είναι έτοιμες να ψαλιδίσουν τόκους – όχι όμως και κεφάλαιο – προκειμένου να δοθεί ανάσα στα νοικοκυριά, τα οποία με τη σειρά τους θα δουν τη δόση του δανείου τους να μειώνεται σημαντικά
Ψαλίδι στα επιτόκια των δανείων είναι διατεθειμένοι να βάλουν οι τραπεζίτες, στο πλαίσιο των ρυθμίσεων των χρεών των νοικοκυριών.
Καθώς η ανάγκη για ελάφρυνση των δανειοληπτών είναι πλέον επιτακτική - και εντείνεται ακόμη περισσότερο με τα νέα μέτρα - τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι έτοιμα να ψαλιδίσουν τους τόκους των δανείων - όχι όμως και το κεφάλαιο - προκειμένου να αποφύγουν τα χειρότερα.
Το τσουνάμι των επισφαλειών που χτυπά τη στεγαστική και την καταναλωτική πίστη, αλλά και η αντικειμενική δυσκολία εκατομμυρίων νοικοκυριών να καλύψουν με συνέπεια τις υποχρεώσεις τους φέρνει στο προσκήνιο την ανάγκη μιας μαζικής ρύθμισης οφειλών.
«Οι εξελίξεις θα δρομολογηθούν αφού ψηφιστούν τα μέτρα και ξεκαθαρίσει το τοπίο. Δεν πρόκειται να γίνει μαζικό κούρεμα στο κεφάλαιο, αλλά οι τράπεζες θα χάσουν κάποιους τόκους, προκειμένου να δοθεί ανάσα στα νοικοκυριά» υποστηρίζει κορυφαίος τραπεζίτης που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις.
Εξάλλου, εντός των επομένων ημερών, ενδεχομένως και τη Δευτέρα, η Ελληνική Ενωση Τραπεζών αναμένεται να ανακοινώσει τις προτάσεις της για τη ρύθμιση των οφειλών.
Το ψαλίδι των επιτοκίων είναι - σύμφωνα με τραπεζικές πηγές - μια λύση που διευκολύνει σημαντικά τα νοικοκυριά, τα οποία με τη σειρά τους θα δουν τη δόση τους να μειώνεται σημαντικά, αλλά και τις ίδιες τις τράπεζες, καθώς δεν θα διαγράψουν κεφάλαια δανείων από τα χαρτοφυλάκιά τους, αλλά μόνο μελλοντικά κέρδη. Και, με δεδομένο τον κίνδυνο των επισφαλειών, συμφέρει πολύ περισσότερο τις τράπεζες να έχουν εξυπηρετούμενα δάνεια με μειωμένο ή παγωμένο επιτόκιο παρά μη εξυπηρετούμενες οφειλές. Παράλληλα, η μείωση των επιτοκίων μπορεί να γίνει σε οριζόντια βάση, σε «κόκκινα» αλλά και κανονικά εξυπηρετούμενα δάνεια, λαμβάνοντας παράλληλα υπ' όψιν και τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες (π.χ. άνεργοι, συνταξιούχοι, πολύτεκνοι κ.λπ.). Επιπλέον, το γεγονός ότι οι τράπεζες, μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους, θα έχουν πρόσβαση σε φθηνό χρήμα μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, διευκολύνει με τη σειρά του το ψαλίδι στα δικά τους επιτόκια.
Μείωση με δύο τρόπους. Η μείωση των δόσεων για τα νοικοκυριά μέσω του κουρέματος στα επιτόκια μπορεί να γίνει με δύο τρόπους, σύμφωνα με τα σενάρια που αυτή τη στιγμή επεξεργάζονται τα τραπεζικά επιτελεία. Ο πρώτος, και απλούστερος, είναι να μειώσουν το περιθώριο κέρδους τους επί του επιτοκίου στα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο ή να μειώσουν απλώς το επιτόκιο στα σταθερά δάνεια. Για παράδειγμα, υπάρχουν αυτή τη στιγμή στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, στα οποία το περιθώριο κέρδους των τραπεζών είναι της τάξης του 3% πάνω από το επιτόκιο της ΕΚΤ (σήμερα 0,75%). Δηλαδή, συνολικά ο δανειολήπτης επιβαρύνεται με επιτόκιο 3,75%. Αυτό σημαίνει ότι για ένα μέσο στεγαστικό δάνειο 150.000 ευρώ για 20 χρόνια, η μηνιαία δόση διαμορφώνεται στα 889 ευρώ. Αν η τράπεζα μειώσει στο μισό το περιθώριο κέρδους της, από το 3% στο 1,5%, το τελικό επιτόκιο διαμορφώνεται αυτόματα στο 2,25%. Ετσι, η μηνιαία δόση πέφτει στα 777 ευρώ και προκύπτει ελάφρυνση 112 ευρώ τον μήνα ή 1.344 ευρώ τον χρόνο για τον δανειολήπτη. Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, μια τέτοια κίνηση μπορεί να γίνει ακόμη και σε οριζόντια βάση, καθώς οι απώλειες από τα επισφαλή δάνεια είναι μεγαλύτερες από τις απώλειες τόκων.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε ανέργους, συνταξιούχους και πολύτεκνους, υπάρχει σενάριο οι τράπεζες να εξαλείψουν πλήρως το περιθώριο κέρδους τους, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα. Στην περίπτωση αυτή, η ελάφρυνση για τον δανειολήπτη είναι σημαντικά υψηλότερη. Αναλυτικότερα, στο δάνειο του παραδείγματος, χωρίς τραπεζικό περιθώριο κέρδους, το τελικό επιτόκιο πέφτει στο 0,75% και η μηνιαία δόση μειώνεται στα 673 ευρώ. Προκύπτει δηλαδή ελάφρυνση της τάξης των 216 ευρώ τον μήνα ή 2.592 ευρώ τον χρόνο.
Το όφελος είναι ακόμη μεγαλύτερο αν πρόκειται για μεγαλύτερης αξίας δάνειο. Ετσι, αντίστοιχα, για ένα 30ετές στεγαστικό δάνειο ύψους 250.000 ευρώ, με τα ίδια δεδομένα, η ελάφρυνση είναι της τάξης των 203 ευρώ τον μήνα ή 2.436 ευρώ τον χρόνο αν το τραπεζικό περιθώριο κέρδους μειωθεί στο μισό. Αν μάλιστα εξαλειφθεί πλήρως, η ελάφρυνση ανεβαίνει στα 382 ευρώ τον μήνα ή 4.584 ευρώ τον χρόνο.
«Φθηνό χρήμα»
Οι τράπεζες, μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους, θα έχουν πρόσβαση σε «φθηνό χρήμα» μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, γεγονός που θα διευκολύνει με τη σειρά του τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να ψαλιδίσουν τα δικά τους επιτόκια
Ατοκη επιμήκυνση
Το δεύτερο σενάριο που επεξεργάζονται τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι η άτοκη αύξηση της διάρκειας του δανείου για έως και 10 χρόνια, αφήνοντας όμως αμετάβλητο το επιτόκιο. Στην περίπτωση αυτή, τόκοι και κεφάλαιο επιμερίζονται στη νέα διάρκεια, γεγονός που προκαλεί σημαντική ελάφρυνση. Δηλαδή, αν κάποιος δανειολήπτης πλήρωνε συγκεκριμένα χρήματα για τόκους και κεφάλαιο ενός 20ετούς δανείου, θα πληρώσει το ίδιο ποσό σε 30 χρόνια, άρα θα πληρώνει λιγότερα χρήματα ανά μήνα. Για παράδειγμα, ένα 20ετές στεγαστικό δάνειο 200.000 ευρώ με κυμαινόμενο επιτόκιο 3,75% (επιτόκιο ΕΚΤ πλέον περιθωρίου κέρδους τράπεζας 3%) επιβαρύνεται με μηνιαία δόση 1.028 ευρώ. Αν υπάρξει άτοκη επιμήκυνση στα 30 χρόνια, η μηνιαία δόση μειώνεται αυτόματα στα 734 ευρώ. Προκύπτει δηλαδή ελάφρυνση 294 ευρώ τον μήνα ή 3.528 ευρώ τον χρόνο για τον δανειολήπτη, χωρίς να επιβαρυνθεί με επιπλέον τόκους.
