Ο ν. 4014/2011 για τα αυθαίρετα συμπληρώνει δεκαπέντε μήνες από την πρώτη εφαρμογή του, αλλά… μόλις ψηφίστηκε στη Βουλή η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου με την οποία παρέχεται η δυνατότητα διενέργειας δικαιοπραξιών-μεταβίβασης κτιρίων (αυθαιρέτων), τα οποία έχουν "τακτοποιηθεί" και για τα οποία έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού προστίμου έως τις 31/01/2013.
Με τον τρόπο αυτό, η Κυβέρνηση προσπαθεί να ενθαρρύνει και να διευκολύνει τους ιδιοκτήτες αυθαίρετων ακινήτων να τα εντάξουν στις ρυθμίσεις του νόμου 4014/2011.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, με τις συγκεκριμένες διατάξεις, αφενός αποδεσμεύονται όλες οι διαδικασίες σύναψης οιασδήποτε δικαιοπραξίας ακινήτου (βεβαιώσεις μηχανικού, περαίωση, κ.λπ.) από την ολοσχερή εξόφληση του προστίμου και αφετέρου θα επιτρέπονται, χωρίς να είναι απαιτητή, η πλήρης εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου, πράξεις δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου όπως: η μεταβίβαση ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος, η έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής άδειας, η εκτέλεση εργασιών αποπεράτωσης, η έκδοση βεβαίωσης εξόφλησης ποσοστού 30% του συνολικού ποσού προστίμου έως 31/01/2013, από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ.
Ωστόσο, το ΥΠΕΚΑ έχει διευκρινίσει ότι σε περίπτωση μη αποπληρωμής του συνολικού προστίμου, το κτίσμα για το οποίο έχει πραγματοποιηθεί η ηλεκτρονική υποβολή, όπως προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις, θα καθίσταται αυτοδικαίως αυθαίρετο.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Αρκετά προβλήματα. Όπως ανέφερε χθες και η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αφροδίτη Θεοπεφτάτου κατά την συζήτηση για την ψήφιση της εν λόγω Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, "Ως προς την τροποποίηση που αναφέρεται στη διαγραφή της σχετικής διάταξης για ανείσπρακτα δηλωθέντα ποσά προστίμων ανέγερσης και διατήρησης και διαγραφή των προστίμων μετά την εξόφληση του Ενιαίου Ειδικού Προστίμου θα παρατηρούσαμε ότι δεν προκύπτει από πουθενά η τακτοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών για τα οποία έχουν βεβαιωθεί τα σχετικά πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης από τις πολεοδομικές υπηρεσίες με αυτά που δηλώθηκαν με το σύστημα ηλεκτρονικής διεκπεραίωσης του ΤΕΕ. Μας σώζει βέβαια η υπεύθυνη δήλωση.
Επίσης, τίθεται ένα επιπλέον ζήτημα. Μέχρι την εξόφληση του Ενιαίου Ειδικού Προστίμου, οπότε θα γίνει η παραπάνω διαγραφή των βεβαιωθέντων προστίμων, δεν προβλέπεται καμία αναστολή είσπραξης αυτών από τις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες, όπως είχε προβλεφθεί στον ν. 3843/2010. Αυτό υπάγεται στην αρμοδιότητα των διοικητικών δικαστηρίων, δηλαδή να ταλαιπωρούνται οι πολίτες για κάτι κατά την άποψή μας αυτονόητο.
Επίσης, δεν διευκρινίζεται στις σχετικές διατάξεις τι θα γίνει με τους πολίτες που ενώ δε θα καταφέρουν να αποπληρώσουν το Ενιαίο Ειδικό Πρόστιμο με τον ν. 4014 -και θα ακολουθήσει βεβαίως η διάταξη περί προστίμων ανέγερσης και διατήρησης με τον παρόντα νόμο- τους έχουν ήδη εκδοθεί εκκρεμή βεβαιωθέντα πρόστιμα στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες.
Τέλος, κατανοούμε την ανάγκη των απλών ανθρώπων να λύσουν ένα διαρκές πρόβλημα. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του να υπάρξει μια βέλτιστη και οριστική λύση προς όφελος των πολλών και της ακραίας εκμετάλλευσης μιας πραγματικής ανάγκης" αναφέρει χαρακτηριστικά.
Επίσης, κάνει λόγο ότι "με το δέλεαρ του 30% επί του ειδικού προστίμου και όχι με την αποπληρωμή του, επιχειρείται η σύνταξη συμβολαίων και η έκδοση αδειών δόμησης ή αναθεώρησης αυτών ή αποπεράτωσης οικοδομικών εργασιών χωρίς ακόμα να έχει εκδοθεί η απαραίτητη σχετική υπουργική απόφαση για την τρωτότητα και τη στατική επάρκεια των κτηρίων που δηλώθηκαν αυθαίρετα και θα πρέπει να ελεγχθούν και τα νόμιμα ή μη όμορά τους που πιθανόν επηρεάζονται, δηλαδή όταν είναι ενιαίος ο φέροντας οργανισμός θα πρέπει να ελεγχθεί και η στατική επάρκεια των χώρων που γειτνιάζουν" προσθέτωντας ότι"βρισκόμαστε στην πλέον σεισμογενή περιοχή της Ευρώπης. Δεν είναι δυνατό να εξασφαλίζεται η στατική επάρκεια των κατασκευών με μία βεβαίωση του μηχανικού ύστερα από μακροσκοπικό έλεγχο και να μην εξασφαλίζονται οι πολίτες, είτε αυτοί είναι ιδιοκτήτες, είτε εργαζόμενοι, είτε πελάτες επαγγελματικών χώρων, στη στοιχειώδη ασφάλεια, στο βιοτικό επίπεδο και στις ανθρώπινες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης".
Επιπλέον, τονίζει ότι τίθεται σοβαρό θέμα δικαίου της ιδιοκτησίας με τις μεταβιβάσεις σε κτίσματα προϋφιστάμενα του 1983, γιατί "για πρώτη φορά μία ανάλογη διάταξη για τις δικαιοπραξίες ήταν με το ν. 1337/1093. Θεσμοθετήθηκε λοιπόν η απαγόρευση μεταβίβασης αυθαίρετων κτισμάτων που όμως είχαν κατασκευαστεί μετά την εφαρμογή του 1337. Σήμερα με το ν.4014/2011 απαγορεύεται η μεταβίβαση κτισμάτων που ήδη είχαν εξαιρεθεί από την αδειοδότηση. Έχετε υπόψη σας ότι έχουμε σε πολλές περιοχές άδειες κατασκευών που χορηγούσαν οι πρόεδροι των κοινοτήτων, είτε υπήρχε ειδικό καθεστώς στις δυσπρόσιτες περιοχές και χρειαζόταν ένα απλό έγγραφο αντί για οικοδομική άδεια.
Έχουν δημιουργηθεί, λοιπόν, σ΄ αυτές τις κατασκευές καλοπίστως συμφέροντα υπέρ τρίτων και πιθανόν οι σημερινοί ιδιοκτήτες τους ή οι μελλοντικοί δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει ανάγκη τακτοποίησής τους. Δεν προβλέπεται δηλαδή στον παρόντα νόμο ότι οι διατάξεις που ίσχυαν τότε το καθιστούν νόμιμο".
Το πρόβλημα που προκύπτει με την πληρωμή του 30% έθιξε χθες στη Βουλή και ο κ. Βασίλης Κεκέρογλου, Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ. Τι ακριβώς είπε; "Έχουμε ένα αυθαίρετο, πληρώνει ο υπόχρεος το 30%, παίρνει την έκπτωση 10%, ρυθμίζονται οι δόσεις -πολύ καλά- γίνεται η αγοραπωλησία και έρχεται μετά ο υπόχρεος, που είναι ο πωλητής και δεν πληρώνει τις υπόλοιπες δόσεις. Ενώ ο υπόχρεος, λοιπόν, είναι ο πωλητής και δεν πληρώνει τις υπόλοιπες δόσεις, ο νόμος λέει ότι αν δεν πληρωθούν οι δόσεις, το αυθαίρετο, που τακτοποιήθηκε, μεταπίπτει στην κατηγορία των αυθαιρέτων αυτόματα.
Εδώ, λοιπόν, θα έχουμε μία συνέπεια που θα την έχει ο αγοραστής χωρίς να ευθύνεται. Το τακτοποιημένο δεν θα είναι πλέον τακτοποιημένο. ’ρα, θα πρέπει να μπει μία διάταξη, μία ασφαλιστική δικλείδα, σε σχέση με αυτό το θέμα".
Πρόσθεσε μάλιστα έπειτα από σχετικά παρέμβαση ότι το συμβόλαιο μπορεί να γίνει αν είναι τακτοποιημένο το 30%. "Πάει, λοιπόν, η βεβαίωση ότι είναι τακτοποιημένο στο συμβολαιογράφο, δεν τίθεται θέμα και προχωρούν στην αγοραπωλησία. Έρχεται ο υπόχρεος, που είναι ο πωλητής, μετά από τρεις-τέσερις μήνες και δεν πληρώνει τις δόσεις και την "πληρώνει" ο αγοραστής, χωρίς να είναι υποψιασμένος. ’γνοια νόμου θα μου πείτε ότι δεν επιτρέπεται. Όχι! Αν είναι οι νόμοι μπερδεμένοι, τους μπερδεύουμε παραπάνω. Ας το δούμε, λοιπόν, αυτό το θέμα.
Επίσης, ας δούμε και την περίπτωση ανωτέρας βίας σε περίπτωση που δεν μπορεί για οποιοδήποτε λόγο να πληρώσει, να μη μεταπίπτει στα αυθαίρετα, να του δίνεται η διευκόλυνση να πληρώσει αργότερα, έστω και έντοκα. Δεν μπορεί η αδυναμία ενός μηνός του ιδιοκτήτη να πληρώσει μία δόση να του το καθιστά ξανά αυθαίρετο. Θα πρέπει να του δώσουν τη δυνατότητα να παρατείνεται η πληρωμή συγκεκριμένους μήνες, φυσικά έντοκα πλέον, αλλά να μη μεταπίπτει σε αυθαίρετο".
