«Κόκκινη κάρτα» για ακόμη μια χρονιά βγάζουν τα στελέχη της ευρωπαϊκής αγοράς ακινήτων στο ελληνικό real estate. Ακόμη μία έρευνα της PriceWaterHouseCoopers και του Urban Land Institute με τίτλο «Emerging Trends in Real Estate Europe 2013» αποτελεί κόλαφο για την Ελλάδα, καθώς ουσιαστικά η χώρα μας συνεχίζει να είναι ανύπαρκτη επενδυτικά για τους ξένους.
Οπως και το 2012 έτσι και φέτος η Αθήνα βρίσκεται στην τελευταία θέση των προτιμήσεων των ξένων επενδυτών, οι οποίοι δεν βλέπουν καμιά προοπτική ανάπτυξης και εκτιμούν ότι ουσιαστικά κανείς δεν μπορεί στην παρούσα φάση να τοποθετήσει κεφάλαια στην ελληνική κτηματαγορά.
Ερευνα
Η έρευνα που γίνεται κάθε χρόνο βασίζεται στις συνεντεύξεις, μέσω ερωτηματολογίων, 500 στελεχών σε ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ακινήτων, στην ανάπτυξη, της διαχείριση κεφαλαίων, τις τράπεζες κ.λπ. Ενώ, λοιπόν, η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι το ευρύ πρόγραμμα αξιοποίησης ακινήτων θα προσελκύσει ξένα κεφάλαια, τα 500 στελέχη βγάζουν εντελώς την Ελλάδα από τον χάρτη των επενδυτικών επιλογών. Η Αθήνα βρίσκεται στην 27η θέση σε σύνολο 27 αγορών, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι στην έρευνα αναφέρεται ότι από το τελευταίο τρίμηνο του 2011 δεν έχει καταγραφεί καμιά αξιόλογη συναλλαγή στην αγορά ακινήτων. «Η έλλειψη ρευστότητας και η αδυναμία εξεύρεσης χρηματοδότησης είναι οι βασικότεροι κίνδυνοι», αναφέρει η έκθεση.
Πολύ φτωχή
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αντίστοιχη περσινή έρευνα αναφερόταν για την Αθήνα ότι «είναι καλύτερα να αποφεύγεται». Φέτος, με την Ελλάδα βυθισμένη στην οικονομική κρίση, οι αναλυτές αναφέρουν ότι «η αγορά ακινήτων είναι ετοιμοθάνατη». Στη σχετική ψηφοφορία των ειδικών της αγοράς real estate, η Αθήνα παίρνει τον χαρακτηρισμό «very poor», δηλαδή πολύ φτωχή και σε μια κλίμακα από 1 έως 5 βαθμολογείται ως εξής:
Με 1,67 για τις υφιστάμενες επενδύσεις, με 1,97 για τις νέες επενδύσεις και με 1,65 για τις αναπτύξεις ακινήτων. Να σημειωθεί ότι το «άριστα» στη βαθμολογία είναι το 5. Στην προτελευταία θέση βρίσκεται η Λισαβόνα, χτυπημένη κι αυτή από την οικονομική κρίση. Στην 25η και 24η θέση καταλαμβάνουν η Βουδαπέστη και η Μαδρίτη, όλες όμως με καλύτερη σχετικά βαθμολογία από την ελληνική πρωτεύουσα.
Επενδύσεις
Αναφορικά με τις προσδοκίες σχετικά με τις επενδύσεις και τα ενοίκια, η Αθήνα βρίσκεται στη 19η θέση, καθώς παίρνει βαθμό 3,21 για το ποσό των επενδύσεων, 3,64 για τα ενοίκια και 3,83 για την αξία των ακινήτων.
Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία σχετικά με τις απαντήσεις που δίνουν τα στελέχη για το ποιες επενδύσεις έχουν καλύτερες προοπτικές για εξαγορές, πού μπορεί δηλαδή να υπάρξουν επενδυτικές κινήσεις. Από τους επενδυτές που ερωτήθηκαν μόλις 4 είπαν ότι στα γραφεία υπάρχουν προοπτικές (πέρυσι ήταν 5), 6 στο εμπόριο (πέρυσι 12), κανένας στους βιομηχανικούς - αποθηκευτικούς χώρους (το 2012 είχαν απαντήσει 3), μόλις 3 στα διαμερίσματα (πέρυσι 9) και 10 στον ξενοδοχειακό κλάδο (πέρυσι 17), που είναι κάπως καλύτερα. Τα στελέχη δηλαδή εκτιμούν ότι ίσως στα ξενοδοχεία (και στη δεύτερη κατοικία) θα μπορούσαν να γίνουν κάποιες επενδυτικές κινήσεις.
Επιδείνωση
Σε κάθε περίπτωση, η βαθμολογία της Αθήνας χειροτέρευσε σε σχέση με το 2012.
«Το οικονομικό περιβάλλον και η αβεβαιότητα στην Ελλάδα έχουν οδηγήσει σε μια λογική 'περιμένουμε και βλέπουμε' τόσο για τους Ελληνες όσο και για τους διεθνείς επενδυτές», τονίζεται στην έκθεση και συνεχίζει: Σημείο-κλειδί που μπορεί να φέρει ελπίδες στην ελληνική αγορά είναι το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο, πάντως, βρίσκεται ακόμη σε ένα αργό ξεκίνημα». Μάλιστα, οι αναλυτές αναφέρονται και στο ενδιαφέρον του Κατάρ για το Ελληνικό, το οποίο ωστόσο πριν από μερικές ημέρες «έσβησε», στοιχείο που επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις των στελεχών για το μέλλον της αγοράς μέσα στο 2013.
Κυριαρχούν οι Γερμανοί και στο real estate
Γερμανική κυριαρχία παρατηρείται και στον τομέα της αγοράς ακινήτων, καθώς Μόναχο και Βερολίνο είναι πρώτα στις προτιμήσεις των στελεχών, τα οποία περιμένουν ότι εκεί θα γίνουν οι περισσότερες επενδύσεις. Ακολουθεί το Λονδίνο, η Κωνσταντινούπολη και το Αμβούργο στην 5η θέση.
Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει για την Κωνσταντινούπολη, η οποία αν κι έπεσε από την περσινή πρώτη θέση συνεχίζει να εντυπωσιάζει, καθώς στελέχη εκτιμούν ότι το 2013 θα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή πόλη η οποία θα τριπλασιάσει τα κεφάλαια που θα τοποθετηθούν, τα ενοίκια και τις αξίες των ακινήτων. Το Λονδίνο βρίσκεται πάντα στις πρώτες επιλογές των επενδυτών και ανέβηκε από την περσινή δέκατη θέση στην τρίτη.
Σε ό,τι αφορά τον... πάτο της λίστας, ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στο Δουβλίνο και στην Ιρλανδία που κι αυτή χτυπήθηκε από την κρίση, αλλά ανακάμπτει εντυπωσιακά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2011 η ιρλανδική πρωτεύουσα βρισκόταν τελευταία, στην 27η θέση, κάτω κι από την Αθήνα. Πέρυσι πέρασε στην 26η θέση, για να σκαρφαλώσει φέτος στην 20ή θέση, σημάδι ότι οι επενδυτές επιστρέφουν στην αγορά ακινήτων.
