Τις βασικές αρχές και τους στόχους για την αντιμετώπιση του ζητήματος των αυθαιρέτων θέτει ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης και καλεί τους Βουλευτές να καταθέσουν τις προτάσεις τους.
Συγκεκριμένα, η Κυβέρνηση παρουσιάζει σήμερα στη Βουλή, στην αρμόδια Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου του Ελληνικού Κοινοβουλίου, σε ειδική, ανοιχτή συνεδρίαση, το βασικό σκεπτικό το οποίο οδηγεί σε ένα νέο νόμο για τα αυθαίρετα. Το ΥΠΕΚΑ, σύμφωνα με ανακοίνωσή του, θέλει να καταγράψει, εκ των προτέρων, όλες τις απόψεις και προτάσεις των βουλευτών για το θέμα.
Οπως μάλιστα τονίζει το υπουργείο, η πρωτοβουλία αυτή του Υπουργού Αναπληρωτή Σταύρου Καλαφάτη να γίνει μία ανοιχτή κοινοβουλευτική διαδικασία, ώστε να συγκεντρωθούν οι απόψεις των εκπροσώπων των πολιτών, πριν η κυβέρνηση αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία, ακολουθείται για πρώτη φορά στο ζήτημα των αυθαιρέτων. Βούληση του Υπουργού Αναπληρωτή και της Κυβέρνησης, σημειώνεται χαρακτηριστικά, είναι η σύνθεση των απόψεων, στην κατεύθυνση μίας ολιστικής αντιμετώπισης του ζητήματος των αυθαιρέτων.
Βασικές κατευθύνσεις του πλαισίου που παρουσιάζεται είναι:
- Η κωδικοποίηση της νομοθεσίας περί αυθαιρέτων σε ένα ενιαίο κείμενο
- Η κατηγοριοποίηση των αυθαιρεσιών και η ταξινόμηση της βαρύτητας κάθε παράβασης, ώστε να αποκατασταθούν οι ανισότητες και να εμπεδωθεί το κράτος δικαίου
- Η θεσμική θωράκιση και ενίσχυση της νομικής «κόκκινης γραμμής» για την ύπαρξη αυθαιρέτων, με στόχο την κατοχύρωση του χρονικού σημείου ύστερα από το οποίο δεν θα γίνει, επ΄ ουδενί, δεκτή οποιαδήποτε αυθαιρεσία.
- Η καταγραφή των αυθαιρέτων, με παροχή διευκολύνσεων στους πολίτες, ώστε να μπορεί να αποτυπωθεί και να υπολογισθεί το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, με τρόπο ανταποδοτικό και όχι εισπρακτικό
- Η όσο το δυνατόν καλύτερη νομική θωράκιση των διαμορφούμενων διατάξεων
Στόχος του ΥΠΕΚΑ είναι, σε σύντομο χρονικό διάστημα, μετά την ακρόαση των βουλευτών και την καταγραφή των απόψεών τους, να ολοκληρωθεί η επεξεργασία του σχεδίου νόμου, το οποίο θα θέσει σε δημόσια διαβούλευση και κατόπιν θα φέρει προς ψήφιση στη Βουλή.
Παρακάτω παραθέτουμε το ενημερωτικό σημείωμα που απέστειλε το ΥΠΕΚΑ για τα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου σύμφωνα με το Αρθρο 36 Παρ. 5 του ΚτΒ σχετικά με τις αυθαίρετες κατασκευές.
"Σκοπός - Γενικά
Σκοπός της νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας για τις αυθαίρετες κατασκευές είναι να αντιμετωπίσει - επιτέλους - ριζικά, το υπαρκτό από δεκαετίες πρόβλημα της πολεοδομικής αυθαιρεσίας μέσα από την περιβαλλοντική αλλά και πολεοδομική του διάσταση.
Σύμφωνα με τη νομολογία, "το οικιστικό περιβάλλον έχει αναχθεί σε συνταγματικώς προστατευόμενη αξία". Οι διατάξεις αυτές του Συντάγματος [άρθρο 24 παρ. 1 και 2] απευθύνουν στον κοινό και κανονιστικό νομοθέτη επιταγές ώστε να ρυθμίσει την πολεοδομική διαμόρφωση βάσει ενός ορθολογικού πολεοδομικού σχεδιασμού, δηλαδή σχεδιασμού υπαγορευόμενου από πολεοδομικά κριτήρια και προσαρμοσμένου στην ιδιομορφία και την εν γένει φυσιογνωμία, καθώς και τις ανάγκες, κάθε περιοχής.
Η εικόνα που υπάρχει σήμερα αναφορικά με τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες συνδέεται:
- με χρόνιες παθογένειες του τρόπου οικιστικής ανάπτυξης, με ελλιπή αν όχι ανύπαρκτο σχεδιασμό.
- με τη διατήρηση γκρίζων περιοχών αλλά και μεθόδων που πολλές φορές οδηγούσε σε έμμεση νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών.
- με την αποσπασματική αντιμετώπιση εκ μέρους των ανά την επικράτεια Πολεοδομιών, πολεοδομικής νομοθεσίας και εφαρμογής κανόνων.
- με την πολιτική ατολμία να ληφθούν ριζικά μέτρα κατά της πολεοδομικής παραβατικότητας.
Επιπρόσθετα στο επίπεδο του πολεοδομικού - χωροταξικού σχηματισμού ήταν και είναι εμφανής η απουσία ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού πλαισίου. Το γεγονός αυτό υποβαθμίζει το δομημένο περιβάλλον και επηρεάζει αρνητικά την καθημερινή ζωή των πολιτών.
Στόχοι
Στο πλαίσιο αυτό, οι βασικοί στόχοι μας για την δημιουργία ενός δίκαιου, ορθολογικού, και αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης συνοψίζονται ως εξής :
- Αποκατάσταση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου και του περιβάλλοντος από τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες που εντέλει οδήγησαν στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
- Αποκατάσταση των ανισοτήτων που έχουν προκύψει μεταξύ των πολιτών και η εμπέδωση του κράτους δικαίου.
- Χάραξη της "κόκκινης γραμμής" για την αυθαίρετη δόμηση στο μέλλον μέσω ενός αποτελεσματικού τρόπου κρίσης και ελέγχου της Διοίκησης που θα διαθέτει αξιόπιστα και επιστημονικά έγκυρα εργαλεία προς τούτο.
- Αντιμετώπιση του προβλήματος μέσα από την περιβαλλοντική και πολεοδομική του διάσταση στην λογική της βιώσιμης ανάπτυξης, των αρχών της αειφορίας και της προστασίας του περιβάλλοντος
- Συνέργεια του θεσμικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της πολεοδομικής παραβατικότητας αφενός με τον απαραίτητο σχεδιασμό στην κατεύθυνση του οποίου πρέπει να κινείται η Πολιτεία και αφετέρου με το πλαίσιο που διέπει την ανάπτυξη του κτιριακού αποθέματος της χώρας (ΝΟΚ, Ταυτότητα Κτιρίων).
- Κατηγοριοποίηση των γενόμενων παραβάσεων, στο μέτρο του εφικτού, ώστε τα προτεινόμενα μέτρα να συνδυαστούν αποτελεσματικά σε κάθε μία από τις παραβάσεις αυτές.
- Κωδικοποίηση των διατάξεων που διέπουν την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης με ενσωμάτωση των κατά καιρούς εγκυκλίων- οδηγιών της Διοίκησης αλλά και συμμόρφωση προς την νομολογία του ΣτΕ.
- Παροχή κινήτρων στους πολίτες για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου".
