Τους βασικούς άξονες της νέας ρύθμισης για τα αυθαίρετα παρουσίασε σήμερα στην Βουλή η Κυβέρνηση και ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ ζήτησε απο τους Βουλευτές να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Το ΥΠΕΚΑ θέλει να καταγράψει, εκ των προτέρων, όλες τις απόψεις και προτάσεις των βουλευτών για το θέμα. Σκοπός της νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας για τις αυθαίρετες κατασκευές είναι όπως υποστηρίζουν να αντιμετωπιστεί, "το υπαρκτό από δεκαετίες πρόβλημα της πολεοδομικής αυθαιρεσίας μέσα από την περιβαλλοντική αλλά και πολεοδομική του διάσταση".
Σύμφωνα με τη νομολογία, «το οικιστικό περιβάλλον έχει αναχθεί σε συνταγματικώς προστατευόμενη αξία». Οι διατάξεις αυτές του Συντάγματος [άρθρο 24 παρ. 1 και 2] απευθύνουν στον κοινό και κανονιστικό νομοθέτη επιταγές ώστε να ρυθμίσει την πολεοδομική διαμόρφωση βάσει ενός ορθολογικού πολεοδομικού σχεδιασμού, δηλαδή σχεδιασμού υπαγορευόμενου από πολεοδομικά κριτήρια και προσαρμοσμένου στην ιδιομορφία και την εν γένει φυσιογνωμία, καθώς και τις ανάγκες, κάθε περιοχής. Η εικόνα που υπάρχει σήμερα αναφορικά με τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες συνδέεται:
1 με χρόνιες παθογένειες του τρόπου οικιστικής ανάπτυξης, με ελλιπή αν όχι ανύπαρκτο σχεδιασμό.
2 με τη διατήρηση γκρίζων περιοχών αλλά και μεθόδων που πολλές φορές οδηγούσε σε έμμεση νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών.
3 με την αποσπασματική αντιμετώπιση εκ μέρους των ανά την επικράτεια Πολεοδομιών, πολεοδομικής νομοθεσίας και εφαρμογής κανόνων.
4 με την πολιτική ατολμία να ληφθούν ριζικά μέτρα κατά της πολεοδομικής παραβατικότητας. Επιπρόσθετα στο επίπεδο του πολεοδομικού - χωροταξικού σχηματισμού ήταν και είναι εμφανής η απουσία ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού πλαισίου. Το γεγονός αυτό υποβαθμίζει το δομημένο περιβάλλον και επηρεάζει αρνητικά την καθημερινή ζωή των πολιτών.
Στόχοι
Στο πλαίσιο αυτό, οι βασικοί στόχοι για την δημιουργία ενός δίκαιου, ορθολογικού, και αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και της αυθαίρετης αλλαγής χρήσης συνοψίζονται ως εξής :
- Αποκατάσταση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου και του περιβάλλοντος από τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες που εντέλει οδήγησαν στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
- Αποκατάσταση των ανισοτήτων που έχουν προκύψει μεταξύ των πολιτών και η εμπέδωση του κράτους δικαίου.
- Χάραξη της «κόκκινης γραμμής» για την αυθαίρετη δόμηση στο μέλλον μέσω ενός αποτελεσματικού τρόπου κρίσης και ελέγχου της Διοίκησης που θα διαθέτει αξιόπιστα και επιστημονικά έγκυρα εργαλεία προς τούτο.
- Αντιμετώπιση του προβλήματος μέσα από την περιβαλλοντική και πολεοδομική του διάσταση στην λογική της βιώσιμης ανάπτυξης, των αρχών της αειφορίας και της προστασίας του περιβάλλοντος
- Συνέργεια του θεσμικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της πολεοδομικής παραβατικότητας αφενός με τον απαραίτητο σχεδιασμό στην κατεύθυνση του οποίου πρέπει να κινείται η Πολιτεία και αφετέρου με το πλαίσιο που διέπει την ανάπτυξη του κτιριακού αποθέματος της χώρας (ΝΟΚ, Ταυτότητα Κτιρίων).
- Κατηγοριοποίηση των γενόμενων παραβάσεων, στο μέτρο του εφικτού, ώστε τα προτεινόμενα μέτρα να συνδυαστούν αποτελεσματικά σε κάθε μία από τις παραβάσεις αυτές.
- Κωδικοποίηση των διατάξεων που διέπουν την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης με ενσωμάτωση των κατά καιρούς εγκυκλίων- οδηγιών της Διοίκησης αλλά και συμμόρφωση προς την νομολογία του ΣτΕ.
- Παροχή κινήτρων στους πολίτες για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου.
