Βαγγέλης Κουρούδης
Ιδιοκτήτης στο Τεχνικό Γραφείο Ηλεκτρομηχανολογικών Ενεργειακών Έργων
Ο κτιριακός τομέας απαιτεί σημαντική ποσότητα ενέργειας για τη λειτουργία του (θέρμανση, δροσισμός, φωμισμός, ζεστό νερό, λειτουργία συσκευών). Υπολογίζεται ότι στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 40% περίπου της συνολικής παραγό΅ενης ενέργειας δαπανάται στον κτιριακό τομέα.
Πολλοί παράγοντες συνηγορούν στην εξεύρεση λύσεων για την ορθολογικότερη κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια και στην αξιοποίηση των ήπιων μορφών ενέργειας. Ιδίως με τη διαρκή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου η κατανάλωση ενέργειας συνεχώς αυξάνει. Η αύξηση είναι τόσο ποσοτική, καθώς καταναλώνουμε περισσότερη ενέργεια σε απόλυτο μέγεθος, όσο και ποιοτική, επειδή χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο τον ηλεκτρισμό για την ψύξη των κτιρίων μας. Συγχρόνως, οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, που αναπόφευκτα συνοδεύουν την κατανάλωση των ορυκτών καυσίμων και θεωρούνται υπεύθυνες για τη ρύπανση του περιβάλλοντος και για το "φαινόμενο του θερμοκηπίου", που τον αιώνα που διανύουμε ενδέχεται να επηρεάσει δυσμενώς τις κλιματολογικές συνθήκες σε ολόκληρο τον κόσμο, γίνονται ολοένα και πιο σημαντικές. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η χρήση συμβατικών καυσίμων στα συστήματα θέρμανσης των κτιρίων συμμετέχει σχεδόν κατά το 1/4 στη συνολική παραγωγή του διοξειδίου στις χώρες-μέλη.
Παρόλα αυτά αντιμετωπίζουμε τα θέματα της διαχείρισης ενέργειας με τον ρόλο του Επιμηθέα. H διαχείριση της ενέργειας για την εξυπηρέτηση των κτιρίων παραμένει ένα πολυσύνθετο οικολογικό, τεχνικό και οικονομικό υπαρκτό πρόβλημα, τη διάσταση του οποίου συνειδητοποιήσαμε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1970 με τις δύο πετρελαϊκές κρίσεις.
Η συνεχής αύξηση της τιμής των ορυκτών καυσίμων, σε συνδυασμό με την ανησυχία για την εξάντληση των αποθεμάτων, καθώς και η αυξανόμενη μόλυνση του περιβάλλοντος θέτουν τις βάσεις για την αναθεώρηση του τρόπου σχεδιασμού, κατασκευής και λειτουργίας των κτιρίων.
Ο ενεργειακός σχεδιασμός των κτιρίων γίνεται διαρκώς πιο επίκαιρος και δελεαστικός. Οι μελετητές των κτιρίων και όσοι ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με τον τομέα των κατασκευών καλούνται να προτείνουν λύσεις για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια, καινοτόμες τεχνολογικά και συγχρόνως συμβατές με τη διατήρηση των φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ποια είναι, όμως, τα αίτια της αυξημένης ενεργειακής κατανάλωσης του κτιριακού τομέα στη χώρα μας;
α. Η ύπαρξη του πλήθους των κτιρίων που κατασκευάστηκαν πριν το 1980 (περίπου 77% του συνόλου), τα οποία δεν είναι θερμομονωμένα, και τα οποία απαιτούν πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας για να εξασφαλίσουν τις με τα σημερινά επίπεδα αποδεκτές συνθήκες άνεσης το χειμώνα.
β. Η, κατά κανόνα, μέτρια κατάσταση των συστημάτων θέρμανσης, που οδηγεί σε μειωμένους βαθμούς απόδοσης και επομένως αυξημένη κατανάλωση ενέργειας και περιβαλλοντική επιβάρυνση.
γ. Η ολοένα ισχυρότερη απαίτηση για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, ιδίως σε ό,τι αφορά τη θερμική άνεση το καλοκαίρι, που σε συνδυασμό με τη μείωση του κόστους των συσκευών, οδήγησε στην εγκατάσταση πάνω από 1.000.000 κλιματιστικών μονάδων τα τελευταία 10 χρόνια.
δ. Η αύξηση της χρήσης του τεχνητού φωτισμού ως συνεπακόλουθο της μείωσης του μεγέθους των βορινών ανοιγμάτων για λόγους θερμικής προστασίας και συγχρόνως η συνεχής αύξηση, τόσο σε αριθμό όσο και σε εγκατεστημένη ισχύ, των συστημάτων και συσκευών που καταναλώνουν ηλεκτρική ενέργεια.
Ο στόχος του 21ου αιώνα
Το μηδενικής κατανάλωσης κτίριο είναι ένα στόχος που οι επιστήμονες προσπαθούν να επιτύχουν και διάφορες προσπάθειες έχουν γίνει από το 1975 που η πρώτη πειραματική εφαρμογή έγινε στη Γερμανία (Philipps house, Aachen). Το 1991 στην Αυστρία. Όλες οι προσπάθειες όμως εξακολουθούν να είναι πειραματικές.
Στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα ο στόχος γίνεται πιο ρεαλιστικός, για να έχει και μεγαλύτερη εφαρμογή:
- να επιτευχθεί μείωση του θερμικού και ψυκτικού φορτίου των κτιρίων
- να ελαχιστοποιηθεί η χρήση των ορυκτών καυσίμων για την παροχή θερμότητας, ψύξης και ηλεκτρισμού, με την εκμετάλλευση των ανεξάντλητων πηγών ενέργειας- τον ήλιο και τον αέρα-.
Επίσης, ο σχεδιασμός, η κατασκευή και ο τρόπος λειτουργίας των κτιρίων:
- να βασίζονται στις αρχές της ορθολογικής χρήσης και διαχείρισης των φυσικών πόρων για να βοηθήσουν στη διατήρηση του περιβάλλοντος, και
- να συνεισφέρουν στην υγιεινή και ασφαλή διαβίωση των ενοίκων χωρίς να προκαλούνται επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Η "βιωσιμότητα" και η "αειφορία" είναι ένα σημαντικό θέμα που απασχολεί την κοινωνία: Η αντιμετώπιση των τρεχουσών αναγκών σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο, με την εκμετάλλευση των πηγών του πλανήτη δεν πρέπει να υπονομεύει τη δυνατότητα να καλυφθούν οι ανάγκες που θα προκύψουν στις μελλοντικές γενεές.
Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός, η εφαρμογή συστημάτων χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, η εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας και η αξιοποίηση των ήπιων μορφών ενέργειας συμβάλλουν στον τομέα της κατασκευής και χρήσης των κτιρίων στην επίτευξη της αειφορίας.
Πηγή www.buildnet.gr
