Ανάσα σε χιλιάδες νοικοκυριά που βαρύνονται από στεγαστικά δάνεια για αγορά πρώτης κατοικίας θα εξετάσουν το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση και η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών (ΕΕΤ), επιχειρώντας να δώσουν λύση σε ένα διογκούμενο κοινωνικό πρόβλημα και να ανακόψουν τον υψηλό σήμερα ρυθμό αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι συζητήσεις ανάμεσα στο οικονομικό επιτελείο και την ΕΕΤ αναμένεται να ξεκινήσουν τις επόμενες ημέρες ώστε να υπάρξει συμφωνία και να ρυθμιστεί νομοθετικά το ζήτημα μέχρι και την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Η κυβέρνηση ξεκινά τη διαπραγμάτευση από τη θέση της προγραμματικής συμφωνίας των τριών κομμάτων, η οποία προβλέπει την επιβολή πλαφόν ώστε η δόση για το στεγαστικό να μην ξεπερνά το 30% του μηνιαίου εισοδήματος, με εξαίρεση τα υψηλά εισοδήματα. Για κάποιες μάλιστα ειδικές κατηγορίες η δόση ενδέχεται να προσδιοριστεί στο 25% του μηνιαίου εισοδήματος.
Πρόκειται για θέση που θα οδηγήσει σε σημαντική επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων έως και 99 έτη λόγω της σημαντικής μείωσης η οποία θα επέλθει στον ρυθμό αποπληρωμής. Ταυτόχρονα, αν επιμηκυνθούν τα δάνεια σε τέτοιον βαθμό, εγείρεται και θέμα κυριότητας της κατοικίας.
Για τον λόγο αυτόν τραπεζικά στελέχη αντιπροτείνουν να αξιοποιηθεί η εμπειρία από την πρόσφατη αναχρηματοδότηση στεγαστικών δανείων των δημοσίων υπαλλήλων, που υλοποίησαν το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) και δευτερευόντως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, μετά τη ρύθμιση της κυβέρνησης Παπαδήμου.
Τους τελευταίους μήνες, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων προχώρησε σε ρύθμιση περίπου 16 χιλιάδων στεγαστικών δανείων. Στις περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις έθεσε σε εφαρμογή ρύθμιση που ισχύει για μια μεταβατική περίοδο 5 ετών.
Μείωσε, δηλαδή, τη μηνιαία δόση στο 50% και επιμήκυνε τη διάρκεια του δανείου στα 40 χρόνια, με την επιφύλαξη ότι οι όροι του δανείου θα επανεξεταστούν μετά την παρέλευση 5ετίας, ανάλογα με την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Το παραπάνω μοντέλο θεωρούν περισσότερο λειτουργικό οι τράπεζες. «Πριν αποφασίσουμε να μειώσουμε δραστικά τη δόση και να επιμηκύνουμε τα δάνεια ως και τα 99 έτη, ας δώσουμε μιαμεταβατική ρύθμιση πενταετίας με μείωση στο μισό των δόσεων. Μετά βλέπουμε», σημειώνει στέλεχος χορηγήσεων μεγάλης τράπεζας, σημειώνοντας ότι αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν ικανά στοιχεία για να διασταυρωθούν τα πραγματικά εισοδήματα των δανειοληπτών και να οριστεί ότι η δόση δεν θα ξεπερνά το 30% αυτών.
Η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, από την πλευρά της, έχει επεξεργαστεί σειρά εναλλακτικών σχεδίων για αναχρηματοδοτήσεις στεγαστικών δανείων. Ένα από αυτά, το οποίο είχε αποκαλύψει το Euro2day (Στεγαστικά: Το σχέδιο ανάσα για δανειολήπτες), προβλέπει την ενοικίαση για 3 χρόνια των κατασχεμένων ή υπό κατάσχεση σπιτιών.
Μεταβατικό σχέδιο… ενοικίασης!
Το σχέδιο προβλέπει πως όσα σπίτια έχουν αγοραστεί με στεγαστικό αξίας κατά μέσο όρο 100.000-150.000 ευρώ και δεν αποπληρώνονται (έχουν κατασχεθεί από την τράπεζα ή βρίσκονται ένα βήμα πριν από την κατάσχεση) να ενοικιαστούν στους μέχρι πρότινος ιδιοκτήτες τους για τα επόμενα 3 χρόνια.
Εν συνεχεία, θα δίνεται η δυνατότητα στον ενοικιαστή (πρώην ιδιοκτήτη-δανειολήπτη) να αγοράσει εκ νέου το σπίτι με νέο δάνειο. Το ενοίκιο που θα καταβάλλει ο ενοικιαστής θα προσδιορίζεται, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, με βάση τις τρέχουσες τιμές της αγοράς (ανάλογα με την περιοχή). Δεν αποκλείεται, δε, για να είναι πιο ελκυστικό το ενοίκιο να είναι μειωμένο κατά 20% σε σχέση με τον μέσο όρο της περιοχής.
Με την πάροδο των 3 ετών, η τράπεζα θα δίνει τη δυνατότητα στον ενοικιαστή (πρώην ιδιοκτήτη-δανειολήπτη) να επαναγοράσει το ακίνητο με νέο στεγαστικό δάνειο προσαρμοσμένο στην αξία που αυτό θα έχει τότε.
«Για ένα σπίτι αξίας π.χ. 100.000 ευρώ, το οποίο αγοράστηκε πριν από μερικά χρόνια όταν δεν υπήρχε ίχνος προβλημάτων στην αγορά, με δάνειο 80.000 ευρώ (το υπόλοιπο ήταν συμμετοχή του ιδιοκτήτη), σήμερα η αξία του έχει πέσει στο 80% και αναμένεται να φθάσει το 50%. Για τον λόγο αυτόν, η τράπεζα θα προσαρμόσει το παλαιό δάνειο των 80.000 ευρώ στα 50.000 ευρώ», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Προϋπόθεση βέβαια είναι ο πρώην ιδιοκτήτης να είναι σε θέση μετά από τρία χρόνια, όταν όλοι ευελπιστούν ότι η ελληνική οικονομία θα έχει μπει σε τροχιά ανάπτυξης, να μπορεί να εξυπηρετήσει το νέο «κουρεμένο» στεγαστικό δάνειο.
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες με το μέτρο αυτό ελπίζουν ότι στο τέλος της κρίσης «δεν θα μείνουν με χιλιάδες ακίνητα στο χέρι, τα οποία δεν θα μπορούν εύκολα να πουλήσουν, ενώ δεν θα εγγράψουν ζημίες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Αντίθετα, οι ζημίες από το μέρος της διαγραφής θα είναι πολύ μικρότερες και θα συνεχιστεί η σχέση τους με τον δανειολήπτη».
Το 25% των στεγαστικών θα μπει σε ρύθμιση
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, λόγω της βαθιάς ύφεσης και της εκτίναξης της ανεργίας, το 25% των στεγαστικών δανείων χρήζει ρύθμισης ή νέας αναχρηματοδότησης, με τάση μάλιστα αυξητική τους τελευταίους μήνες.
Οι ίδιοι θεωρούν ότι, αν τελικώς δεν αποφευχθούν οι μειώσεις στα ειδικά μισθολόγια και η χώρα αναγκαστεί να προχωρήσει σε περικοπές 11,5 δισ. ευρώ στη διετία 2013 -2014, και όχι στην τετραετία 2013-16 που επιθυμεί η κυβέρνηση, τότε η αναλογία των στεγαστικών δανείων που θα χρειαστούν ρύθμιση θα ξεπεράσει το 1 στα 4 ( 25%).
Σημειώνεται ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εκτιμάται ότι σήμερα ανέρχονται στο 18% περίπου του εν Ελλάδι χαρτοφυλακίου χορηγήσεων, με την τάση να παραμένει αυξητική. www.euro2day.gr
