Τα υψηλότερα επιτόκια θα καταστήσουν δύσκολη την αποπληρωμή στεγαστικών.
Εντονότερη αναμένεται να είναι η πτώση των τιμών των κατοικιών κατά τους επόμενους μήνες, σύμφωνα με τις συγκλίνουσες απόψεις των αναλυτών και των ειδικών της αγοράς. Σύμφωνα με έκθεση του οίκου αξιολόγησης Fitch Ratings, η οποία δημοσιοποιήθηκε εντός της εβδομάδας, οι τιμές των κατοικιών προβλέπεται να υποχωρήσουν κατά 15% την επόμενη διετία, ως αποτέλεσμα της ανόδου των επιτοκίων, εξέλιξη που θα προκαλέσει αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και συνεπώς και των κατασχέσεων. Με βάση τη σχετική ανάλυση, τα χαμηλά επιτόκια έχουν διευκολύνει μέχρι σήμερα τους δανειολήπτες στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών τους. Γι' αυτό άλλωστε, οι τιμές έχουν «αντέξει» στις πιέσεις της τελευταίας διετίας, υποχωρώντας μόλις κατά 4,3% από τα υψηλά του 2008.
Αυτό αναμένεται να αλλάξει σύντομα, καθώς ήδη τον Δεκέμβριο, ο αριθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων (για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών) εκτινάχθηκε στο 2,7%, συγκριτικά με ποσοστό 0,9% πριν από ένα χρόνο. Επιπλέον αρνητική επίδραση στην ομαλή εξυπηρέτηση των στεγαστικών δανείων, αναμένεται να έχει και η προσπάθεια της κυβέρνησης να περιορίσει τα έξοδα του Δημοσίου, αρχής γενομένης από το μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Δεδομένου ότι ένα σημαντικό ποσοστό δανειοληπτών είναι δημόσιοι υπάλληλοι, εκτιμάται ότι μέρος αυτών θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα στην καταβολή των δόσεων των δανείων τους.
Αντίστοιχα, η τελευταία έκθεση συγκυρίας στην ελληνική κτηματαγορά, την οποία επιμελείται το Τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με τη συμμετοχή ειδικών της αγοράς ακινήτων, σημειώνει ότι οι κατοικίες είναι σήμερα υπερτιμημένες σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 10% και 30% συγκριτικά με τα θεμελιώδη μεγέθη της ελληνικής οικονομίας. Ετσι, μόνο τυχαίο δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι οι ειδικοί εκτιμούν σε ποσοστό 41,4% ότι η κρίση στην αγορά κατοικίας θα διαρκέσει από δύο έως τρία χρόνια, ενώ ένα επιπλέον 32,9% κάνει λόγο για διάρκεια δύο ετών. Ταυτόχρονα, θεωρούν σε ποσοστό 90% ότι οι τιμές θα υποχωρήσουν ως αποτέλεσμα της εν λόγω αρνητικής συγκυρίας και μάλιστα με ταχύτερο ρυθμό έναντι του πρόσφατου παρελθόντος.
Σύμφωνα με τη συγκυρία, κύριος λόγος της σημερινής κρίσης στην κτηματαγορά είναι ο μεγάλος αριθμός απούλητων νεόδμητων κατοικιών, που υπολογίζεται σε 200.000 πανελλαδικά, σε συνδυασμό και με τη χαμηλή απορρόφησή τους, καθώς η ζήτηση εκτιμάται ότι έχει μειωθεί κατά 50% έως 70% σε σχέση με την περίοδο 2005-2007. Είναι λοιπόν σαφές ότι τα «χρυσά χρόνια» για την ελληνική κτηματαγορά έχουν πλέον λήξει.
Αλλωστε, η σημερινή υπερπροσφορά οφείλεται και στο γεγονός ότι δεν ελήφθη υπόψη ο παράγοντας της δημογραφίας. Συγκεκριμένα, η συνεχής αύξηση της αναλογίας των ηλικιωμένων ατόμων και η μείωση της αναλογίας των παιδιών στο σύνολο του πληθυσμού, επηρεάζουν τόσο τη ζήτηση, όσο και τον τύπο των κατοικιών που ενοικιάζονται ή αγοράζονται. Τη στιγμή λοιπόν που προκύπτει ότι τα νέα νοικοκυριά είναι λιγότερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ο αριθμός των προσφερόμενων κατοικιών είναι μεγαλύτερος των πραγματικών αναγκών, γεγονός που έχει αναμφίβολα συντελέσει στη σημερινή κρίση της αγοράς κατοικίας.
Οπως προκύπτει από την έρευνα συγκυρίας, ο Γενικός Δείκτης της Κτηματαγοράς, ο οποίος μετρά το επίπεδο της εμπιστοσύνης των ειδικών, κατέγραψε οριακή μείωση στις 36,3 μονάδες από 36,5 μονάδες κατά το προηγούμενο εξάμηνο. Σύμφωνα με τον κ. Επαμεινώνδα Πανά, διευθυντή του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου, η οριακή μείωση του δείκτη (μετά τη μεγάλη μείωση που σημειώθηκε κατά το προηγούμενο εξάμηνο) μεταφράζεται σε μεγάλη στασιμότητα στην κτηματαγορά.
Οπως τονίζει ο κ. Πανάς «η κτηματαγορά χρειάζεται τη δημιουργία ενός κλίματος με προοπτική, ικανό να αντιμετωπίσει επιθετικά τη στασιμότητα που εμφανίζεται. Φυσικά, δεν είναι εύκολο να περιμένει κανείς ότι θα αλλάξει το κλίμα που επικρατεί σήμερα στην κτηματαγορά, όταν οι τράπεζες δεν χορηγούν δάνεια, υπάρχει υπερπροσφορά ακινήτων και έλλειμμα ρευστότητας. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα και δεν χαραχθεί επιθετική στρατηγική αντιμετώπισης της κρίσης σε έναν τόσο νευραλγικό τομέα της οικονομικής ζωής της χώρας μας, θα αναμένουμε στασιμότητα».
Οσον αφορά, τέλος, τα επαγγελματικά ακινήτων, το 92,6% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι και αυτά πλήττονται από υπερπροσφορά, ενώ το 60% εκτιμά ότι οι τιμές έχουν ήδη μειωθεί συγκριτικά με τους προηγούμενους έξι μήνες. Μάλιστα, σε ποσοστό 65,6% προβλέπουν ότι θα υπάρξει και νέα μείωση των τιμών, καθώς οκτώ στους δέκα αναμένουν πολύ χαμηλότερη ζήτηση αγοράς των επαγγελματικών ακινήτων κατά το προσεχές εξάμηνο.
Πηγή www.kathimerini.gr
