Μικρότερους χώρους γραφείων αναζητούν οι επιχειρήσεις λόγω και του μικρότερου αριθμού εργαζομένων που απασχολούν. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς το σύνηθες μέγεθος των χώρων γραφείων που ζητούνται, κυμαίνεται στα 2.000 με 3.500 τετραγωνικά μέτρα, μειωμένο κατά 20% ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του μεγέθους των επιχειρήσεων. Τα μισθώματα καταγράφουν πτώση 40%, με «πρωταθλήτριες» τη Λεωφόρο Αθηνών και τη Συγγρού.
Σύμφωνα με τον διευθυντή της εταιρείας συμβούλων Δανός, Γιώργο Λίτσα, σήμερα στην αγορά χώρων γραφείων καταγράφονται μεγάλες διορθώσεις στις μισθωτικές αξίες. Ήδη μεγάλες επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει (για 2η ή ακόμη και για 3η φορά σε επαναδιαπραγμάτευση του μισθώματος). Αρκετοί είναι εκείνοι που επιλέγουν τη μετεγκατάσταση σε λιγότερο ακριβούς χώρους με στόχο τη μείωση των λειτουργικών εξόδων. Στη Λ. Κηφισίας πριν από μερικά χρόνια η ενοικίαση γραφείων είχε φτάσει στα επίπεδα των 28 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ σήμεραυπάρχουν εκατοντάδες τ.μ. κτιρίων που είναι ξενοίκιαστα.
«Οι ιδιοκτήτες γραφείων εμφανίζονται περισσότερο διαλλακτικοί με τους επιχειρηματίες που ζητούν γραφεία και διαπραγματεύονται σε χαμηλές τιμές. Οι υφιστάμενοι μισθωτές, από την άλλη, αναζητούν φτηνότερες επιλογές μετεγκατάστασης σε ακίνητα σύγχρονων προδιαγραφών, με σκοπό να μειώσουν το λειτουργικό κόστος», επισημαίνει ο κτηματομεσίτης Α. Ζηρογιάννης. «Επίσης μεγάλη βουτιά καταγράφεται και στα ενοίκια των γραφείων στον Πειραιά, σύμφωνα με όσα δείχνουν οι δείκτες των τελευταίων μηνών. Η πτώση αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην έλλειψη ζήτησης από επιχειρήσεις, αλλά και στην ανάγκη να μειώσουν το λειτουργικό κόστος.
Ειδικότερα στους δρόμους γύρω από το λιμάνι η μείωση των ενοικίων ξεπερνάει πολλές φορές και το 30%, των μέχρι τώρα συμφωνηθέντων ποσών. Παρά τη σημαντική πτώση, ωστόσο, η ελληνική αγορά εξακολουθεί να είναι ακριβή για τις επιχειρήσεις που θέλουν να μισθώσουν γραφεία», αναφέρει.
Σήμερα οι μισθώσεις χώρων γραφείων στη Αθήνα καταγράφουν πτώση άνω του 40%, ενώ σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων ακινήτων Savillis το κτιριακό απόθεμα ανέρχεται στα 2 εκατ. τετραγωνικά μέτρα. Στα νότια προάστια, με βασικούς άξονες τις Λ. Συγγρού, Βουλιαγμένης και Ποσειδώνος, το απόθεμα γραφείων υπολογίζεται στα 650.000 τετραγωνικά μέτρα, ενώ η κενότητα των χώρων γραφείων Α’ ποιότητας επί της Λ. Συγγρού κινείται στα επίπεδα του 12%, και επί της Λ. Βουλιαγμένης στο 14%. Για τα Β’ ποιότητας γραφεία, η κενότητα είναι κατά πολύ υψηλότερη και ξεπερνά το 20% του διαθέσιμου αποθέματος.
Στο κέντρο, το απόθεμα ανέρχεται σε 350.000 τ.μ. με τα κενά γραφεία να ξεπερνούν το 10% ενώ στα γραφεία Β’ ποιότητας παρατηρείται μικρότερη κενότητα λόγω μετεγκατάστασης πολλών επαγγελματιών ή μέσου μεγέθους εταιρειών σε φτηνότερους χώρους με μικρότερες κτιριακές ανέσεις. Στα δυτικά προάστια οι κυριότεροι άξονες είναι η Λ. Αθηνών και η Λ. Κηφισού. Οι Ιερά Οδός και η Πέτρου Ράλλη ακολουθούν.
Το απόθεμα γραφείων Α’ & Β’ κατηγορίας υπολογίζεται σε 150.000-200.000 τ.μ. Σε ό,τι αφορά τα ενοίκια, στο κέντρο της Αθήνας τα υψηλότερης ποιότητας γραφεία είναι στα 20 ευρώ ανά τετραγωνικό και τα μέσης ποιότητας στα 9 έως 10 ευρώ ανά τετραγωνικό, καταγράφοντας πτώση 25% την τελευταία τριετία. Στη Λ. Κηφισίας η πτώση των μισθωμάτων αγγίζει το 20%, ενώ όσον αφορά τις τιμές τα υψηλότερης ποιότητας κτίρια ενοικιάζονται 15-16 ευρώ/τ.μ., τα χαμηλής ποιότητας 9-10 ευρώ το τετραγωνικό.
Στη Λ. Συγγρού τα ενοίκια είναι μειωμένα κατά 25% και οι τιμές κυμαίνονται από 12-14 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ πτώση 40% καταγράφουν τα ενοίκια στη Λεωφόρο Αθηνών όπου οι μισθώσεις διαμορφώνονται για τα υψηλής ποιότητας στα 9-10 ευρώ/τ.μ.
Εκτός τειχών έχει επεκταθεί η κρίση
Στην αναζήτηση φτηνότερων επιλογών μετεγκατάστασης καθώς και σε επαναδιαπραγμάτευση των υφιστάμενων μισθώσεων προχωρούν οι μισθωτές χώρων γραφείων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, με αποτέλεσμα οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης να δέχονται πτωτικές πιέσεις.
Σύμφωνα με το τμήμα Μελετών και Έρευνας Αγοράς της Διεύθυνσης Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Eurobank EFG Property Services, το υποτονικό κλίμα της κτηματαγοράς αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη δημιουργία νέων αναπτύξεων οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις είτε ματαιώνονται είτε αναβάλλονται μέχρι την εμφάνιση ενδείξεων ανάπτυξης της οικονομίας.
Δύσκολες ημέρες περνά η επαγγελματική στέγη, εκτός από την Αθήνα, και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, όπως, για παράδειγμα, η Θεσσαλονίκη, όπου καταγράφεται σημαντική πτώση στο κέντρο. Ανάλογη είναι η εικόνα της αγοράς χώρων γραφείων στη δυτική Θεσσαλονίκη, όπου η διαθεσιμότητα χώρων είναι σχετικά υψηλή τόσο στα κτίρια επί της οδού 26ης Οκτωβρίου, όσο και στις λοιπές αναπτύξεις.
Οι ρυθμοί διάθεσης των συγκεκριμένων χώρων είναι κι αυτοί χαμηλοί, αφενός λόγω της σχετικά μεγάλης προσφοράς χώρων και αφετέρου λόγω της απροθυμίας των επιχειρήσεων να εγκατασταθούν στα δυτικά της πόλης. Πρώτη επιλογή για χώρους γραφείων αποτελεί η περιοχή της ανατολικής Θεσσαλονίκης, λόγω εύκολης πρόσβασης και γενικότερης ανάπτυξής της. Σε εντός σχεδίου περιοχές ο αριθμός των αδιάθετων «καλών» γραφείων είναι μικρός, ενώ στις εκτός σχεδίου ζώνες είναι πολύ μεγάλος.
Όσον αφορά στις μισθώσεις, στην Τσιμισκή οι τιμές κυμαίνονται στα 7 με 16 ευρώ το τετραγωνικό, στη Μητροπόλεως στα 7 έως 12 ευρώ το τετραγωνικό, στην Εγνατία στα 5 έως 10 ευρώ/τ.μ., στην Ανδριανουπόλεως στα 6-16 ευρώ/τ.μ., στη Δυτική Είσοδο στα 7-15 ευρώ/τ.μ. και στις περιοχές Πυλαία και Θέρμη οι τιμές κυμαίνονται από 9 έως 12 ευρώ το τετραγωνικό. Η κρίση έχει αρχίσει να πλήττει και άλλες μεγάλες πόλεις, όπως η Λάρισα, η Πάτρα και τα Ιωάννινα, σε ηπιότερους όμως ρυθμούς σε σχέση με την Αθήνα.
Πολλές επιχειρήσεις εγκαταλείπουν το κέντρο της Λάρισας, προκειμένου να πετύχουν χαμηλότερα ενοίκια. Σήμερα τα ενοίκια στην Πλατεία Ταχυδρομείου κυμαίνονται περίπου στα 80-100 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ στις περιμετρικές συνοικίες, οι τιμές ενοικίασης είναι χαμηλότερες μέχρι και 50% σε σχέση με αυτές του κέντρου. Στη Μαιζώνος, στην Πάτρα, τα μισθώματα κυμαίνονται στα 110-134 ευρώ το τετραγωνικό, και στην Αγίου Νικολάου στα 120-180 ευρώ το τετραγωνικό.
Στη Χ. Τρικούπη, στα Ιωάννινα, το ύψος των μισθωμάτων κυμαίνεται στα 60 με 80 ευρώ το τετραγωνικό.
Πηγή www.isotimia.gr
