Η Ελλάδα, σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, είναι από τις ακριβότερες χώρες του κόσμου σε ό,τι αφορά το συνολικό κόστος που απαιτείται για μία συναλλαγή στην κτηματαγορά. Αγοραστής και πωλητής πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους, καθώς καλούνται να πληρώσουν ένα ποσοστό που κυμαίνεται από 11,39% έως 19,01% της αξίας του ακινήτου και κατά μέσο όρο γύρω στο 15%. Βεβαίως, για το υψηλό κόστος συναλλαγών ακινήτων, μεγάλο ρόλο παίζουν οι δεκάδες φόροι που βαρύνουν την αγορά. Φόροι μεταβίβασης έως 10%, ΦΠΑ 23% στα νεόδμητα και την αντιπαροχή, δημοτικός φόρος μεταβίβασης, φόρος ανταλλαγής (στις συνενώσεις οικοπέδων), τέλη υπέρ νομικών κατά τη σύνταξη συμβολαίων, κατά τη μεταγραφή καθώς και τέλος μετεγγραφής συμβολαίων, δημιουργούν ένα «τείχος» φόρων για όσους θέλουν να αγοράσουν ή να πουλήσουν ένα ακίνητο. Αλλά και οι αμοιβές σε διάφορους επαγγελματίες που εμπλέκονται στην αγορά ακινήτων θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλές και η απελευθέρωση που αποφασίστηκε μπορεί να φέρει και? απελευθέρωση των τιμών των ακινήτων.
Επιβαρύνσεις
Να γίνει δηλαδή ακόμη πιο φθηνή η συναλλαγή, που κυρίως βαρύνει τον αγοραστή. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν κάποιος θέλει να αγοράσει σήμερα πρώτη κατοικία που στο συμβόλαιο φαίνεται ότι κοστίζει 120.000 ευρώ θα πρέπει να υπολογίσει άλλα 10.000 ευρώ για τις αμοιβές και τους φόρους. Ειδικοί της αγοράς εκτιμούν ότι μπορεί να υπάρξει σημαντική μείωση των βαρών στα ακίνητα σε συνδυασμό, όμως, και με ένα γενναίο ψαλίδι στους φόρους, οι οποίοι έχουν στραγγαλίσει την αγορά και ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη βουτιά της κτηματαγοράς.
Σε πρόσφατη ημερίδα για τα ακίνητα, η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ελ. Παναρίτη τόνισε ότι είναι αδύνατο να πάει μπροστά η αγορά στην Ελλάδα όταν για μία απλή συναλλαγή απαιτούνται 15 φορείς, 17 - 27 βήματα και χρονική διάρκεια 1 - 6 μήνες. Επίσης, απαιτούνται τρία διαφορετικά νομικά συστήματα ταυτόχρονα: ο συμβολαιογράφος, ο υποθηκοφύλακας και το κτηματολόγιο. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 150η θέση σε σύνολο 180 χωρών σε ό,τι αφορά τις δυσκολίες κατοχύρωσης ακίνητης περιουσίας. «Αλλά και η Γαλλία είναι στην 149η θέση και το Βέλγιο στην 174η θέση, διότι οι Ελληνες έχουν κοπιάρει το γαλλικό σύστημα συναλλαγών γης», τόνισε η κ. Παναρίτη. Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία για τη μείωση της συμβολαιογραφικής αμοιβής, προκύπτει ότι πλέον θα κυμαίνεται ως εξής:
Για ποσό έως 120.000,00 ευρώ σε ποσοστό 1%.
Για ποσό από 120.000,01 έως 380.000,00 σε ποσοστό 0,70%.
Για ποσό από 380.000,01 έως 2.000.000,00 ευρώ σε ποσοστό 0,65%.
Για ποσό από 2.000.000,01 έως 5.000.000,00 ευρώ σε ποσοστό 0,55%.
Για ποσό από 5.000.000,01 έως 8.000.000,00 ευρώ σε ποσοστό 0,50%.
Για ποσό από 8.000.000,01 έως 10.000.000,00 ευρώ σε ποσοστό 0,40%.
Για ποσό από 10.000.000,01 έως 12.000.000,00 ευρώ σε ποσοστό 0,30%.
Για ποσό από 12.000.000,01 έως 20.000.000,00 ευρώ σε ποσοστό 0,25%.
Για ποσό από 20.000.000,01 και άνω σε ποσοστό 0,10%.
Για το ποσό των συμβάσεων που υπερβαίνει την αξία των 20.000.000,01 ευρώ, επιτρέπεται, με έγγραφη συμφωνία μεταξύ του συμβολαιογράφου και του παρέχοντος την εντολή προς σύνταξη συμβολαίου, να συμφωνηθεί αμοιβή μικρότερη του ποσοστού του 0,10%.
Για κάθε πρόσθετο φύλλο των συμβολαιογραφικών πράξεων, για τις οποίες η αναλογική αμοιβή προσδιορίζεται σύμφωνα με τα ανωτέρω κλιμάκια, το κόστος είναι 5 ευρώ (μείωση κατά 1 ευρώ), ενώ για κάθε φύλλο αντιγράφων το κόστος είναι 4 ευρώ.
Μέχρι πρότινος η αμοιβή των συμβολαιογράφων κυμαινόταν από 1,2% έως 2% επί της αναγραφόμενης αξίας του συμβολαίου ή επί της αντικειμενικής αξίας, ανάλογα με το ποια αξία είναι μεγαλύτερη. Επιπλέον ο συμβολαιογράφος πληρώνεται ξεχωριστά για αντίγραφα συμβολαίων, χαρτόσημα για δεύτερα φύλλα, σύσταση ιδιοκτησίας κ.λπ. Η νομοθετική ρύθμιση που προωθήθηκε στη Βουλή για την απελευθέρωση των επαγγελμάτων αφορά και τους δικηγόρους, τους κτηματομεσίτες και τους ορκωτούς εκτιμητές. Για την περίπτωση των εκτιμητών, το όφελος που μπορεί να προκύψει αφορά το κόστος των εκτιμήσεων δημόσιων ακινήτων ή ακινήτων που εμπλέκονται σε απαλλοτριώσεις. Αμεσο μπορεί να είναι το όφελος από την αύξηση του ανταγωνισμού στο δικηγορικό επάγγελμα. Σήμερα, κατά τη σύνταξη ενός συμβολαίου, απαιτείται η υποχρεωτική παρουσία δικηγόρων και των δύο πλευρών έναντι αμοιβής. Η παράσταση δικηγόρου για σύνταξη εγγράφων ενώπιον συμβολαιογράφου είναι υποχρεωτική εφόσον το αντικείμενο της συμβάσεως είναι τουλάχιστον αξίας 29.347.0286 ευρώ για τις περιφέρειες Δικηγορικών Συλλόγων Αθηνών και Πειραιά και 11.738,8114 ευρώ για τις περιφέρειες των λοιπών Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας. Το ελάχιστο όριο της αμοιβής του δικηγόρου κάθε μέρους προσδιορίζεται βάσει της αξίας του αντικειμένου ως εξής:
έως 44.020,5429 ποσοστό 1%
44.020,5458 - 1.467.351,4306 ποσοστό 0,5%
1.467.351,4336 - 2.934.702,8613, ποσοστό 0,4%
2.934.702,8642 - 5.869.405,7226, ποσοστό 0,3%
5.869.405,7256 - 14.673.514,3066, ποσοστό 0,2%
14.673.514,3096 - 29.347.028,6133, ποσοστό 0,1%
29.347.028,6162 - 58.694.057,2267, ποσοστό 0,05%
58.694.057,2296 και άνω, ποσοστό 0,01%
Φυσικά υπάρχει και ο νομικός έλεγχος του ακινήτου για τον οποίο ο δικηγόρος μπορεί να ζητήσει επιπλέον ποσό ή να υπάρξει μία συμφωνία για το κόστος συνολικά του «πακέτου» υπηρεσιών.
Παρουσία
Πλέον συζητείται αν πρέπει να είναι υποχρεωτική η παρουσία δικηγόρων στη σύνταξη συμβολαίων, που ίσως πρέπει να περιοριστεί στο νομικό έλεγχο του ακινήτου.
Αναφορικά με το επάγγελμα του κτηματομεσίτη, η αμοιβή του συνήθως είναι 2% επί της εμπορικής αξίας του ακινήτου συν 25% ΦΠΑ. Ωστόσο, ουσιαστικά ελάχιστη κατώτατη αμοιβή δεν υφίσταται και η ίδια η αγορά έχει καθορίσει το ποσό που πρέπει να πληρώσουν αγοραστές και πωλητές. Ιδιαίτερα την περίοδο της βαθιάς ύφεσης οι κτηματομεσίτες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης, κλείνουν γραφεία και αλλάζουν δραστηριότητες, ενώ προχωρούν και σε «εκπτώσεις» στις αμοιβές τους. Κάνουν δηλαδή ειδικές συμφωνίες με τους πελάτες τους και πολλές φορές πληρώνονται μόνο από τον κατασκευαστή, κι όχι από τον αγοραστή.
Kόστος συναλλαγής ακινήτων
Φόρος μεταβίβασης 7,21%-11,33%
Συμβολαιογραφική αμοιβή 1,20%
Tέλη εγγραφής0,475%+15 ευρώ
Δικηγορική αμοιβή 0,25%-0,5%
Aμοιβή κτηματομεσίτη 1%-2,5%
Δαπάνες αγοραστών 10,14%-16,01%
Δαπάνες πωλητών 1,3%-3%
Συνολικό κόστος συναλλαγής 11,39%-19,01%
H Eλλάδα, 8η παγκοσμίως ως προς το κόστος συναλλαγής με 15,48% επί της αξίας του ακινήτου
Πρώτη η Pωσία με 25% και δεύτερη η Bουλγαρία με 24,88%
Υποθηκοφυλάκειο και κτηματολόγιο
Πληρώνουμε διπλή την εγγραφή
Υπάρχουν, όμως, και αμοιβές που κατευθύνονται στα δημόσια ταμεία και για τις οποίες η πολιτεία θα πρέπει να προχωρήσει σε μείωση ή κατάργησή τους.
Για παράδειγμα, το τέλος εγγραφής στο υποθηκοφυλακείο κοστίζει 0,475% επί τους τιμήματος ή της αντικειμενικής αξίας του συμβολαίου, ανάλογα με το ποια αξία είναι η μεγαλύτερη.
Κτηματολόγιο
Ωστόσο, απορίας άξιο είναι γιατί ο ιδιοκτήτης πρέπει μόλις αγοράσει ένα ακίνητο να σπεύσει να πληρώσει ένα ποσό για εγγραφή και στο κτηματολόγιο. Θα πρέπει να προστεθεί εδώ και το κόστος μετεγγραφής της προσημείωσης του ακινήτου που αγοράζεται με στεγαστικό δάνειο. Ο αγοραστής πρέπει να καταβάλει στο υποθηκοφυλακείο 0,75%-0,80% επί της αξίας του ακινήτου. Για τα παραπάνω υπάρχει και ΦΠΑ 23%. Υπάρχουν φυσικά οι φόροι μεταβίβασης 8% για τα πρώτα 20.000 ευρώ και 10% για το υπόλοιπο της αξίας (εκτός της πρώτης κατοικίας που απαλλάσσεται). Η περιπέτεια δε σταματά εδώ, αφού επιβάλλεται τέλος 3% επί του φόρου μεταβίβασης υπέρ των ΟΤΑ, στα όρια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο. Πηγή www.imerisia.gr
