Νέα «βουτιά» στις τιμές γραφείων, καταστημάτων και εξοχικών
Βαθαίνει η κρίση στην αγορά ακινήτων και ειδικά στα γραφεία, τα καταστήματα και τη δεύτερη (εξοχική) κατοικία. Η τελευταία έρευνα της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Southeast Real Estate, για το γ' τρίμηνο 2010, επιβεβαιώνει τη μεγάλη «βουτιά» της ζήτησης και των ενοικίων για επαγγελματική στέγη, αλλά και την παντελή αδιαφορία για την απόκτηση παραθεριστικής κατοικίας. Η πτώση των συναλλαγών στα τουριστικά ακίνητα αγγίζει το 70%.
Νέα υποχώρηση αναμένεται να καταγράψουν οι τιμές των ακινήτων και το δ' τρίμηνο του 2010 εξαιτίας της συνεχιζόμενης έλλειψης ρευστότητας και τη μειωμένης ζήτησης. Η οικονομική κρίση και η δεινή κατάσταση που βρίσκονται χιλιάδες επαγγελματίες, έχει επηρεάσει περισσότερο την αγορά γραφείων και εμπορικών ακινήτων, όπου τα ενοίκια όλη τη χρονιά καταγράφουν μεγάλη υποχώρηση, σε πολλές περιπτώσεις πάνω από 20%. Η έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία Southeast Real Estate αντικατοπτρίζει το αρνητικό κλίμα που επικρατεί στην κτηματαγορά, κυρίως στα επαγγελματικά ακίνητα. Από την άλλη, στην πτώση των ενοικίων έχει συμβάλει τα μέγιστα και η απόφαση της κυβέρνησης να επαναδιαπραγματευτεί και να ελαττώσει τα μισθώματα των γραφειακών χώρων που μισθώνει το Δημόσιο, κατά 20%. Αναλυτικά η εικόνα της αγοράς το γ' τρίμηνο, που θα συνεχιστεί στο ίδιο μοτίβο μέχρι το τέλος του έτους, είναι:
Γραφεία
Το γενικότερο αρνητικό κλίμα της οικονομίας κατά τη διάρκεια του 2010 αντικατοπτρίστηκε στην αγορά γραφειακών χώρων, με μια σημαντική μείωση στην επενδυτική δραστηριότητα. Η αστάθεια της αγοράς ανάγκασε τους επενδυτές να παραμείνουν αδρανείς, ενώ η κατασκευή πολλών νέων έργων είτε σταμάτησε είτε αναβλήθηκε, έως ότου ξεκαθαρίσει η κατάσταση στο οικονομικό περιβάλλον.
Σε ό,τι αφορά την ενοικίαση γραφείων, το βασικό στοιχείο είναι ότι οι επιχειρήσεις μετακομίζουν σε μικρότερους χώρους ή σε δευτερεύουσες περιοχές, ώστε να πληρώνουν χαμηλότερα μισθώματα. Παράλληλα, με αμείωτη ένταση συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για μείωση των ενοικίων με τους ιδιοκτήτες να είναι περισσότερο διαλλακτικοί επιλέγοντας τους σίγουρους μισθωτές έστω και με χαμηλότερο ενοίκιο. Τα παραπάνω οδήγησαν σε πτώση των τιμών ενοικίασης γραφειακών χώρων κατά περίπου 10% - 15%. Σημαντικό είναι το ποσοστό των κενών χώρων στην Αθήνα το οποίο αυξήθηκε κατά την διάρκεια του 2010 και εκτιμάται σήμερα σε 10% με 15%. Αφορά κυρίως σε παλαιά και μη ανακαινισμένα κτήρια που δεν ζητούνται από τις επιχειρήσεις.
Τα μισθώματα γραφειακών χώρων πρώτης κατηγορίας (prime) στο επιχειρηματικό κέντρο της Αθήνας και ειδικότερα κατά μήκος της Λ. Βασ. Σοφίας και της Οδού Πανεπιστημίου κυμάνθηκαν από 22 έως 26 ευρώ/τ.μ. ανά μήνα. Κατά μήκος της Λ. Κηφισίας τα μηνιαία ενοίκια κυμάνθηκαν μεταξύ 16 και 20 ευρώ/τ.μ., ενώ στη Λ. Συγγρού από 15 έως 17 ευρώ ανά τ.μ. Η πρόβλεψη είναι ότι και το υπόλοιπο 2010 θα συνεχιστούν οι πτωτικές τάσεις σε ζήτηση και ενοίκια.
Καταστήματα
Το λιανεμπόριο ήταν ο τομέας που δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα λόγω της οικονομικής κρίσης, Ολο το 2010 καταγράφονται έντονες πιέσεις στα ενοίκια ακόμη και σε περιοχές πρώτης προβολής και υψηλής εμπορικότητας. Παράλληλα, οι ενοικιαστές προσπαθούν να επιτύχουν νέες συμφωνίες με χαμηλότερα μισθώματα. Το πρόβλημα στην αγορά με τα «λουκέτα» είναι ότι τα κενά καταστήματα, ειδικά στο κέντρο της Αθήνας φτάνουν το 20%, δηλαδή 1 στα 5 είναι κλειστό. Μεγάλος είναι ο αριθμός των άδειων εμπορικών καταστημάτων σε δευτερεύουσες αγορές όπως το Κολωνάκι, η Γλυφάδα, η Πατησίων, αλλά και πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, όπου υπάρχει διαθεσιμότητα σε ποσοστό 20%. Οσο για τα ενοίκια, αυτά έχουν υποχωρήσει κατά 15%-20% και στην Ερμού διαμορφώνονται στα 200 ευρώ/τ.μ. το μήνα, στο Κολωνάκι 100-160 ευρώ/τ.μ. και στη Γλυφάδα από 80 έως 130 ευρώ/τ.μ. Στα καταστήματα σε δευτερεύουσες τοποθεσίες τα ενοίκια έχουν μειωθεί 20%-25%. Για το υπόλοιπο 2010 αναμένονται περαιτέρω πιέσεις για μείωση μισθωμάτων στα καταστήματα λιανικής πώλησης.
Εξοχική κατοικία
Δραματική είναι η πτώση της ζήτησης για παραθεριστική κατοικία, καθώς τους πρώτους 9 μήνες του 2010 κύριο χαρακτηριστικό ήταν η έλλειψη αγοραστικού ενδιαφέροντος. Ετσι, η πτώση στις αγοραπωλησίες ξεπέρασε το 50% και σε ορισμένες περιπτώσεις προσέγγισε το 70% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009. Εργολάβοι και κατασκευαστές εξοχικών κατοικιών εμφανίζονται επιφυλακτικοί στο να αναλάβουν νέα έργα, ενώ πολλά έχουν «παγώσει» ή βρίσκονται σε αναμονή. Οι τιμές πώλησης σημείωσαν πτώση 10% έως 20%. Εκτιμάται ότι έως το τέλος του 2010 η παρατεταμένη υποχώρηση της ζήτησης θα συνοδευτεί από νέα βουτιά στις τιμές πώλησης.
•Πτώση στις αποθήκες
Εως το τρίτο τρίμηνο του 2010 παρατηρήθηκε μειωμένη ζήτηση για σύγχρονους βιομηχανικούς και αποθηκευτικούς χώρους, με εξαί-ρεση ορισμένες περιοχές που βρίσκονται κοντά σε κεντρικούς οδικούς άξονες.
•Οι τιμές ενοικίασης για τις καλύτερες ιδιοκτησίες σε περιοχές της Αττικής όπως ο Ασπρόπυργος, το Θριάσιο Πεδίο, ο Άγιος Στέφανος, η Μαγούλα και το Κρυονέρι αγγίζουν τα 5,5 ευρώ και σε ορισμένες περιπτώσεις τα 6,5 ευρώ/τ.μ. το μήνα, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές οι τιμές ενοικίασης κυμαίνονται μεταξύ ευρώ 3,5 - 4 ευρώ ανά τετραγωνικό το μήνα.
•Τα περισσότερα ακίνητα που διατίθενται για αποθήκες είναι παλαιά και χαμηλής ποιότητας.Πηγή www.imerisia.gr
