Δεν έχουν περάσει ούτε 5- 6 χρόνια από τη στιγμή που στον πιο εμπορικό δρόμο της Ελλάδας, την οδό Ερμού, δίνονταν ενοίκια για καταστήματα της τάξης των 300 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Επίσης, επιχειρηματίες αναγκάζονταν να δίνουν εκατ. ευρώ για «αέρα», προκειμένου να «καπαρώσουν» το καλύτερο σημείο του δρόμου. Μάλιστα, όπως περιγράφει κάποιος από τους επιχειρηματίες της «χρυσής» εποχής ο οποίος άνοιξε γνωστό κατάστημα πριν μερικά χρόνια: «τα λεφτά για τον «αέρα» δίνονταν μέσα σε μαύρες σακούλες και η... δημοπρασία για το ποιος θα αποκτούσε το καλύτερο ακίνητο δεν είχε προηγούμενο».
Τιμές
Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά επίσης ότι μόλις πριν μια πενταετία η Ερμού είχε ανακηρυχθεί ο ένατος ακριβότερος δρόμος του κόσμου με την τιμή ενοικίασης να φτάνει τα 3.600 ευρώ/τ.μ. το χρόνο ή 300 ευρώ/τ.μ. το μήνα. Τότε είχαν πει ότι είμαστε μια χώρα με φτωχούς πολίτες αλλά πλούσιους εμπορικούς δρόμους. Και δεν είχαν άδικο αφού η οδός Ερμού ήταν ακριβότερη από πολλές γνωστές ευρωπαϊκές αγορές, επιχειρηματίες και αλυσίδες συνωστίζονταν για να βρουν λίγα τετραγωνικά μέτρα επί της οδού και οι συναλλαγές «κάτω από το τραπέζι» με διακίνηση εκατ. ευρώ «μαύρου» χρήματος ήταν καθημερινό φαινόμενο.
Η οικονομική κρίση, το σπάσιμο της «φούσκας» της ελληνικής οικονομίας και ιδιαίτερα της κατανάλωσης αλλά και το άνοιγμα εμπορικών κέντρων που άλλαξαν το χάρτη του λιανεμπορίου, έχουν φέρει τα πάνω κάτω στα εμπορικά ακίνητα. Η Ερμού, αλλά και όλες οι γνωστές εμπορικές πιάτσες έχουν πάρει την κάτω βόλτα, οι επιχειρηματίες δεν «καίγονται» για να ανοίξουν καταστήματα στην περιοχή, ο «αέρας» έχει εξανεμιστεί και οι... μαύρες σακούλες με χρήμα έχουν εξαφανιστεί. Πλέον, σύμφωνα με όλες τις αναλύσεις διεθνών οίκων, τα ενοίκια καταστημάτων στην Ερμού βρίσκεται στο μισό, δηλαδή στα 150 ευρώ/τ.μ. το μήνα με τάσεις περαιτέρω αποκλιμάκωσης. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της εταιρείας συμβούλων ακινήτων, Colliers, η Αθήνα παίρνει... αργυρό ευρωπαϊκό μετάλλιο στην πτώση των ενοικίων για το πρώτο τρίμηνο 2012 και σε εξαμηνιαία βάση.
Συγκεκριμένα, η υποχώρηση φτάνει το 11,8%, πίσω από τη Βουλγαρία που καταγράφει πτώση 20% και μπροστά από τα Τίρανα στην Αλβανία με πτώση 10%. Ο χάρτης μισθωμάτων στο λιανεμπόριο δείχνει μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων όπου κάποιες χώρες προσελκύουν τις μεγάλες αλυσίδες, γι' αυτό και τα ενοίκια αυξάνονται και άλλες, κυρίως στα Βαλκάνια και τη νότια Ευρώπη όπου πλέον τα καταστήματα ενοικιάζονται πολύ φθηνότερα. Συγκεκριμένα, σημειώνεται αύξηση των ενοικίων για προνομιακά ακίνητα στις λεγόμενες high streets και συγκεκριμένα στη Βιέννη (14%), το Αμβούργο (12%) και το Λονδίνο (11%), καθώς επίσης και χώρες της Βαλτικής, όπως η Ρίγα (23%) και το Ταλίν (16%). Στο Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός του Λονδίνου, το Μάντσεστερ (11%) και το Εδιμβούργο (9%) κατέγραψαν αύξηση μισθωτικών αξιών. Μειώσεις, εκτός από Αθήνα, Σόφια και Τίρανα, καταγράφουν η Ρώμη (-2,2%), η Λισαβόνα (-3,3%), το Όσλο και το Μινσκ (-6,7%), η Γενεύη (-4%) κ.λπ.
Προοπτικές
Σύμφωνα με την ανάλυση για τις προοπτικές της αγοράς «οι στρατηγικές των εμπόρων θα συνεχίσουν να ακολουθούν τις τρέχουσες τάσεις: Το κλείσιμο μη κερδοφόρων μονάδων, η επέκταση σε προνομιακές τοποθεσίες με εμπορικό ενδιαφέρον και η αναζήτηση νέων διαύλων πωλήσεων, όπως πωλήσεις μέσω του διαδικτύου και λύσεις βασισμένες στη κινητή τηλεφωνία. Η συνεχιζόμενη εξάπλωση του ηλεκτρονικού εμπορίου αναμένεται να συνεχιστεί ανεξάρτητα από τις ευρύτερες οικονομικές προοπτικές.
Περαιτέρω ανάπτυξη των διεθνών ισχυρών εμπορικών σημάτων αναμένεται συμπεριλαμβανομένων των λιανικών εμπόρων πολυτελείας. Επίσης αναμένεται περαιτέρω αύξηση των προνομιακών μισθωτικών αξιών στις ισχυρότερες αγορές high streets όπως το Λονδίνο, η Φραγκφούρτη, η Μόσχα και η Αγία Πετρούπολη.
Συμφέρουν τα malls
Την ίδια στιγμή, πάντως, το άνοιγμα καταστημάτων σε εμπορικά κέντρα κρίνεται πιο συμφέρουσα για τους εμπόρους, γι' αυτό και στα περισσότερα ελληνικά malls οι κενοί χώροι είναι ελάχιστοι. Το ανώτατο ενοίκιο σε εμπορικό κέντρο στην Αθήνα φτάνει τα 45 ευρώ/τ.μ. το μήνα, χωρίς μεταβολή το προηγούμενο εξάμηνο. Πρόκειται ουσιαστικά για το 1/3 του ενοικίου που δίνεται στην οδό Ερμού, αλλά θα πρέπει να υπολογιστεί και ποσοστό επί του τζίρου των καταστημάτων. Ωστόσο, η στροφή των καταναλωτών σε οργανωμένες αγορές όπως τα malls οδηγεί τους εμπόρους στο να ανοίγουν εκεί τα καταστήματά τους. Οι μεγαλύτερες μειώσεις ενοικίων σε malls καταγράφονται σε Σόφια (-8,6%), Λισαβόνα (-8,3%), Μαδρίτη (-5,7%). Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στο εξάμηνο είναι σε Γλασκόβη (11%), Μόσχα (8%) και Βελιγράδι (8%). www.imerisia.gr
