Σε πλήρη απραξία έχει βυθιστεί η αγορά κατοικίας, μετά και τις πρόσφατες εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό και τη διεξαγωγή επαναληπτικών εκλογών. Οπως αναφέρουν φορείς της αγοράς, η όποια ελάχιστη δραστηριότητα, όσον αφορά τις αγοραπωλησίες, έχει πλέον παγώσει ολοσχερώς, καθώς όσοι κινούνταν στην αγορά για απόκτηση κατοικιών σε τιμή ευκαιρίας πλέον αναβάλλουν κάθε απόφαση έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο. Ακόμα ένας ανασχετικός παράγοντας είναι η ανησυχία που επικρατεί σχετικά με την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη, που εντείνει τη σύγχυση και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει ωθήσει μικροκαταθέτες στην αναζήτηση λύσεων εξόδου των χρημάτων τους σε τράπεζες του εξωτερικού. Οι τελευταίοι προσβλέπουν στη θωράκιση των οικονομιών τους από ένα σενάριο εξόδου από την Ευρωζώνη και επιστροφής σε εθνικό νόμισμα, το οποίο θα υποτιμηθεί σημαντικά έναντι του ευρώ.
Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα αποκτήσουν πρόσθετη αγοραστική δύναμη, μιας και τα σημερινά 50.000 ευρώ, που αγοράζουν ένα μικρό διαμέρισμα 60-70 τ.μ. στο υποβαθμισμένο κέντρο της Αθήνας, θα μεταφραστούν σε μια σαφώς καλύτερων προδιαγραφών κατοικία, αν η χώρα έχει επιστρέψει σε εθνικό νόμισμα. Ολα αυτά τα σχέδια επί χάρτου είναι εν γνώσει των φορέων της αγοράς, που βλέπουν ότι μετά την οικονομική ανασφάλεια, ένας ακόμα αρνητικός παράγοντας, αυτός της παρατεταμένης ακυβερνησίας, έχει πλήξει την αγορά ακινήτων, εντείνοντας την ύφεση.
Εν μέσω αυτής της κατάστασης, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η πορεία των τιμών των κατοικιών μόνο καθοδική θα είναι και μάλιστα με όλο και υψηλότερο ρυθμό υποχώρησης. Οπως είχαν επισημάνει ήδη από τα τέλη του 2011 στελέχη της αγοράς κατοικίας, κατά το τρέχον έτος η κάμψη των τιμών θα «έτρεχε» με ρυθμό της τάξεως του 15%, εφόσον δεν υπήρχε κάποια πρόσθετη και απρόοπτη επιβαρυντική εξέλιξη. Σε αντίθετο ενδεχόμενο, εκτιμούσαν ότι οι αξίες ενδεχομένως και να μειώνονταν με πολύ ταχύτερο και ανεξέλεγκτο ρυθμό. Το σενάριο αυτό φαίνεται πως ξεδιπλώνεται σήμερα και πιθανώς να αρχίσει να αποτυπώνεται και στους δείκτες τιμών της Τράπεζας της Ελλάδος, προς τα τέλη του έτους.
Προς το παρόν, μετά και τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου, η ΤτΕ κάνει λόγο για επιτάχυνση της μείωσης των τιμών των κατοικιών, καθώς οι αξίες τους μειώθηκαν κατά 9,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Αντίστοιχα, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία για το 2011, προκύπτει ότι οι τιμές των κατοικιών υποχώρησαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,3% (5,4%, 5,0%, 4,4% και 6,5% το α΄, β΄, γ΄ και δ΄ τρίμηνο του 2011, αντίστοιχα), έναντι μείωσης 4,7% το 2010. Οπως βέβαια έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν, τα ποσοστά αυτά βασίζονται σε εκτιμήσεις ακινήτων από τράπεζες και σε συναλλαγές που πραγματοποιούνται με τη συμμετοχή του τραπεζικού συστήματος. Ετσι, δεν αντανακλούν πλήρως την πραγματικότητα και κυρίως τη σημαντική διαφορά που προκύπτει μεταξύ των ζητούμενων τιμών από τους πωλητές και εκείνων στις οποίες πραγματοποιούνται τελικά οι αγοραπωλησίες.
Σύμφωνα με την πλειονότητα των μεσιτικών γραφείων, η πραγματική μείωση των τιμών από την έναρξη της κρίσης ενδεχομένως και να προσεγγίζει το 50% σε ορισμένες περιπτώσεις. Κανείς όμως δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσει το παραπάνω ποσοστό μείωσης, μιας και οι αγοραπωλησίες είναι πλέον ελάχιστες και δεν είναι ικανές να αποτυπώσουν με σαφήνεια την πραγματική κάμψη των τιμών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους περιορίστηκαν σε μόλις 5.900, έναντι 7.700 κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2011, ενώ σε ετήσια βάση, η πτώση τους αγγίζει το 54,1%. Συνολικά το 2011 πραγματοποιήθηκαν μόλις 42.000 συναλλαγές (μέσω του τραπεζικού συστήματος), μειωμένες κατά 43,5% σε σχέση με το 2010 (74.500).
Αντίστοιχα, κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο διαπιστώνεται η επιτάχυνση της κάμψης των τιμών των νεόδμητων ακινήτων, καθώς αυτά υποχώρησαν κατά 10,3%, ενώ τα παλαιότερα ακίνητα περιορίστηκαν κατά 8,6%. Από την ανάλυση των στοιχείων κατά γεωγραφική περιοχή προκύπτει ότι οι τιμές κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο ήταν μειωμένες σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011 κατά 9,9% στην Αθήνα, 10,1% στη Θεσσαλονίκη, 8,8% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 8,2% στις λοιπές περιοχές της χώρας. Πρόκειται για σαφές δείγμα της μεγαλύτερη μείωσης που καταγράφουν οι αξίες των κατοικιών στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, σε σχέση με τις άλλες περιοχές της χώρας. Για το σύνολο του 2011, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, η μείωση των τιμών στις ίδιες περιοχές σε σχέση με το 2010 ήταν 6,4% (Αθήνα), 6,8% (Θεσσαλονίκη), 4,0% (άλλες μεγάλες πόλεις) και 3,7% (λοιπές περιοχές) αντίστοιχα. www.kathimerini.gr
