Το υψηλότερο ποσοστό κενών γραφείων στην Ευρώπη έχει η Αθήνα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2012, που παρουσίασε σε έκθεσή της για την πορεία της ευρωπαϊκής αγοράς γραφείων η BNP Paribas Real Estate, η οποία στην ελληνική αγορά εκπροσωπείται από τη Δανός & Συνεργάτες. Συγκεκριμένα, στην έκθεση αναφέρεται ότι το ποσοστό διαθεσιμότητας κενών γραφείων εκτινάχθηκε στο 20% κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, συγκριτικά με 15,5% που βρισκόταν την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Πρόκειται για ένα σαφές δείγμα του πλήγματος που έχει φέρει η οικονομική ύφεση στην επιχειρηματική δραστηριότητα, μειώνοντας κατακόρυφα τη ζήτηση ενοικίασης γραφειακών χώρων.
Ενας πρόσθετος λόγος είναι και η κίνηση χιλιάδων επιχειρήσεων να περιορίσουν τα λειτουργικά τους έξοδα, περικόπτοντας σημαντικό μέρος των στεγαστικών τους αναγκών. Στόχος να συγκεντρωθούν σε λιγότερους γραφειακούς χώρους, μικρότερης επιφάνειας σε σχέση με το παρελθόν.
Το δεύτερο σκέλος της στρατηγικής τους είναι η αναδιαπραγμάτευση των ενοικίων. Αυτή εφαρμόζεται πλέον σε όλες σχεδόν τις νέες μισθωτήριες συμβάσεις, περιορίζοντας το μέσο ενοίκιο (για χώρους γραφείων υψηλών προδιαγραφών σε καλές περιοχές της πρωτεύουσας) στα 216 ευρώ/τ.μ. σε ετήσια βάση, δηλαδή σε επίπεδα της τάξεως των 18 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση. Κατά το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011, το μέσο ενοίκιο για τους ίδιους γραφειακούς χώρους διαμορφωνόταν στα 264 ευρώ/τ.μ. ετησίως, δηλαδή πέριξ των 22 ευρώ/τ.μ. τον μήνα. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το αντίστοιχο ποσό διαμορφωνόταν σε επίπεδα πάνω από 25 ευρώ/τ.μ. και στην περίπτωση της πλατείας Συντάγματος ακόμα και πάνω από 30 ευρώ/τ.μ., δείγμα της κατακόρυφης κάμψης των ενοικίων γραφείων από την έναρξη της κρίσης και μέχρι σήμερα.
Μετά και την υποχώρηση αυτή, η αγορά της Αθήνας παραμένει στα ίδια επίπεδα με αυτά της Χάγης (215 ευρώ/τ.μ. ετησίως), του Βουκουρεστίου και της Λισσαβώνας. Αντίστοιχα, στο Βερολίνο, το μέσο ενοίκιο ανέρχεται σήμερα στα 264 ευρώ/τ.μ., σταθερό σε σχέση με πριν από ένα χρόνο. Εν ολίγοις, το πρώτο τρίμηνο του 2011, μεσούσης της οικονομικής κρίσης, τα ενοίκια γραφείων στην Αθήνα βρίσκονταν στα ίδια επίπεδα με εκείνα της γερμανικής πρωτεύουσας.
Οπως τόνισε πρόσφατα στην ετήσια έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδος, στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων τα τελευταία χρόνια καταγράφονται μειούμενη ζήτηση, με παράλληλη στροφή των επιχειρήσεων προς φθηνότερη επαγγελματική στέγη, αυξημένη προσφορά με πτωτική τάση τιμών, στενότητα χρηματοδότησης και σχετική επιφυλακτικότητα ως προς την ανάπτυξη νέων επενδυτικών σχεδίων και αύξηση των κενών εμπορικών καταστημάτων και γραφείων. Σύμφωνα με όλες τις αναλύσεις και εκτιμήσεις Ελλήνων και ξένων ειδικών, η πτωτική τάση των ενοικίων στην εγχώρια αγορά αναμένεται ότι θα συνεχιστεί και κατά το τρέχον έτος, χωρίς να αποκλείεται και περαιτέρω κάμψη το 2013, εφόσον το οικονομικό κλίμα δεν εμφανίσει σημάδια βελτίωσης.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πάντως, η κρίση της Ευρωζώνης συνεχίζει να έχει αρνητική επίδραση στην αγορά γραφείων. Σύμφωνα με την BNP Paribas, η ζήτηση των ενοικιαστών για νέα γραφεία μειώθηκε περαιτέρω σε εννιά μεγάλες πόλεις, ακόμα και στη Δυτική Ευρώπη. Η τάση αυτή επηρέασε και τις μεγάλες συναλλαγές, δηλαδή τις συμφωνίες μίσθωσης μεγάλων επιφανειών γραφείων, ο αριθμός των οποίων ήταν σαφώς μικρότερος κατά το πρώτο τρίμηνο του 2012. Αντίστοιχα, τα ενοίκια των κτιρίων γραφείων υψηλών προδιαγραφών και σε κεντρικές τοποθεσίες στα επιχειρηματικά κέντρα των πόλεων δεν διαφοροποιήθηκαν ιδιαίτερα σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες.
Από τις εξαιρέσεις βέβαια ήταν η αγορά της Μαδρίτης, όπου οι επιδεινούμενες συνθήκες στην αγορά εργασίας έχουν περιορίσει τη ζήτηση. Ετσι, το πρώτο τρίμηνο του 2012 αποδείχθηκε, κατά την BNP Paribas, ως το πλέον αδύναμο των τελευταίων τριών ετών, με την πτωτική τάση μάλιστα να επηρεάζει αρνητικά όλες τις επιμέρους περιοχές της ισπανικής πρωτεύουσας.
Οσον αφορά τις επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν στην ευρωπαϊκή αγορά γραφείων, συνολικά τοποθετήθηκαν 11,4 δισ. ευρώ κατά το πρώτο τρίμηνο, όντας ο μοναδικός κλάδος των ακινήτων όπου καταγράφηκε αύξηση σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Οι γερμανικές πόλεις αποδείχθηκαν οι πιο δημοφιλείς, όσον αφορά τις επενδύσεις σε γραφεία. Σημειώνεται ότι συνολικά σε ακίνητα επενδύθηκαν 21,4 δισ. ευρώ σε επαγγελματικά ακίνητα στην Ευρώπη κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο, μια κάμψη της τάξεως του 19% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2011.
Πηγή www.kathimerini.gr
