Τη νομιμοποίηση, άλλα με το αζημίωτο και έως 48 δόσεις τουλάχιστον, όλων των αυθαιρέτων παρεμβάσεων σε κτίρια με νόμιμη οικοδομική άδεια, φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος που τίθεται απο μέρα σε μέρα σε δημόσια διαβούλευση. Το κατώτερο κόστος για νομιμοποίηση θα είναι τα 500 ευρώ.Οι διαδικασίες νομιμοποίησης θα συνδυαστούν με τη θεσμοθέτηση της «ηλεκτρονικής ταυτότητας» που θα πρέπει να αποκτήσουν όλα τα κτίρια της χώρας μέσα σε δέκα χρόνια και το κόστος της οποίας θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες.Συγκεκριμένα, με το νέο νομοσχέδιο δίνεται η δυνατότητα, με την πληρωμή του παραβόλου ή του προστίμου για την τακτοποίηση, να νομιμοποιηθούν όλες οι πολεοδομικές παραβάσεις που γίνονται μέσα στον νόμιμο όγκο του κτιρίου ή οι μικρές και μεσαίες υπερβάσεις σε εντός και εκτός σχεδίου ακίνητα.Για αυτό το λόγο το υπουργείο προχωρεί και στην κατηγοριοποιήση των αυθαιρέτων:
Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται οι αυθαιρεσίες από τις οποίες δεν προκύπτει νέος δομημένος χώρος σε κτίρια με οικοδομική άδεια. Πρόκειται για τις λεγόμενες «μικροπαραβάσεις» όπως πέργκολες, δώματα, μπάρμπεκιου, αλλαγές στις θέσεις των δωματίων, αλλαγές στα μπαλκόνια, υπερβάσεις περιφράξεων, οριοθέτηση θέσεων στάθμευσης με φυτά, οι αντλητικές εγκαταστάσεις, οι αλλαγές χρήσης του 50% των υπογείων κ.λπ. Πρόκειται για παραβάσεις που νομιμοποιούνται πλέον ούτως ή άλλως απο τον νέο Οικοδομικό Κανονισμό.
Για την νομιμοποίηση αυτών των υφιστάμενων παραβάσεων προβλέπεται η δυνατότητα πληρωμής του εφάπαξ παραβόλου 500 ευρώ που προβλέπεται απο την διαδικασία της τακτοποίησης και η δήλωση της αλλαγής στην ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου.
Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και περιπτώσεις κτιρίων που έχουν ανεγερθεί πριν από το 1975 και οι ιδιοκτήτες τους έχουν χάσει την οικοδομική άδεια ή δεν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια ή έχει χαθεί όλος ο φάκελος, αυτά θεωρούνται νομίμως υφιστάμενα. Εδώ η νομιμοποίηση γίνεται με την εφάπαξ καταβολή 500 ευρώ, μια απλή τεχνική έκθεση από τον μηχανικό και την υποβολή μιας αίτησης από την πλευρά του ιδιοκτήτη.
Στη δεύτερη κατηγορία είναι οι αυθαιρεσίες σε κτίρια εντός και εκτός σχεδίου με οικοδομική άδεια όπου οι υπερβάσεις βρίσκονται εντός του νόμιμου περιγράμματος του κτιρίου. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι για τους οποιος θα τεθεί πλαφόν 20% - 40% στο δικαίωμα κάλυψης τους. Όσοι υπερβαίνουν τα ποσοστά που θα δοθούν, θα μπορούν να τα τακτοποιήσουν για 40 χρόνια. Οι υπόλοιποι θα λάβουν οριστική νομιμοποίηση αφού πληρώσουν το πρόστιμο που ισχύει σήμερα για την τακτοποίηση και την δήλωση της αλλαγής στην ταυτότητα του κτιρίου.
Στην τρίτη κατηγορία είναι τα αυθαίρετα κτίρια χωρίς καμία οικοδομική άδεια ή με μεγάλες υπερβάσεις στη δόμηση. Δεν προβλέπεται για αυτούς διαδικασία νομιμοποίησης, παρά μόνο τακτοποίησης για διάρκεια 30 ετών και δικαίωμα μεταβίβασης και άλλων δικαιοπραξιών με την με την καταβολή του 30% του συνολικού προστίμου. Δεν προβλέπεται καμία διαδικασία για αυθαίρετα που βρίσκονται σε δάση, αιγιαλούς και αρχαιολογικούς χώρους.
Εκτός νομιμοποίησης μένουν και όσα αυθαίρετα ανεγέρθηκαν μετά την 28η Ιουλίου του 2011.
Το υπουργείο εξετάζει το ενδεχόμενο αύξησης των δόσεων, άλλα προς το παρόν όχι μείωσης των προστίμων προκειμένου να μην προκύψουν αδικίες εις βάρος όσων ήδη έχουν μπει στην διαδικασία τακτοποίησης. Εξετάζονται πάντως ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.
«Κόκκινη γραμμή»
Τέλος σε κάθε νέο αυθαίρετο φιλοδοξεί να βάλει το υπουργείο Περιβάλλοντος με τη χρήση της συγχρονης τεχνολογίας. Σε έξι μήνες από σήμερα αναμένεται να είναι έτοιμοι όλοι οι ορθοφωτοχάρτες που θα αποτυπώνουν όλο τον δομημένο χώρο της χώρας μέχρι τις 28 Ιουλίου του 2011, ημερομηνία εφαρμογής του νόμου για την τακτοποίηση αυθαιρέτων.
Με τους ορθοφωτοχάρτες οι υπηρεσίες θα γνωρίζουν εάν κάποιος ξεκίνησε να χτίζει αυθαίρετα μετά την παραπάνω ημερομηνία.
Με τον τρόπο αυτό θα ξεκαθαριστεί κι ένα μείζον πρόβλημα που δημιουργήθηκε με την νομοθετική ρύθμιση η οποία έδινε το δικαίωμα σε ιδιοκτήτες να πιστοποιούν τον χρόνο κατασκευής του αυθαιρέτου με ιδιωτικά έγγραφα. Αυτό οδήγησε σε ένα μπαράζ παρατυπιών και είχε ως αποτέλεσμα την ανέγερση πολλών αυθαιρέτων οι ιδιοκτήτες των οποίων μπήκαν εκπρόθεσμα στην διαδικασία τακτοποίησης.
Συνολικά, 60.000 ιδιοκτησίες μπήκαν στην ρύθμιση τακτοποίησης με ιδιωτικά έγγραφα, ενώ δορυφορικές φωτογραφίες σε Μύκονο, Ρόδο και Σαντορίνη αποκάλυψαν την ανέγερση εκατοντάδων «εκπρόθεσμων» αυθαιρέτων. Το Συμβούλιο της Επικρατείας με απόφαση του έχει μπλοκάρει την δυνατότητα υποβολής αίτησης με ιδιωτικά κι όχι δημόσια έγγραφα κι έτσι η τότε ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος πήρε τη ρύθμιση πίσω.
ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ
Ηλεκτρονική ταυτότητα
Την υποχρεωτική ψηφιακή καταγραφή όλων των στοιχείων και αλλαγών των κτιρίων με κόστος που θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες, καθιερώνει το Προεδρικό Διάταγμα που θα συνοδεύει το νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα. Με βάση αυτό το αρχείο θα γίνεται αυτόματα εντοπισμός αυθαιρεσιών και πολεοδομικών υπερβάσεων. Παράλληλα, βεβαίως, δημιουργείται μια νέα βάση δεδομένων για την άσκηση φορολογίας επί των ακινήτων.
Πρόκειται για το «βιογραφικό» των κτιρίων έτσι ώστε κάθε ιδιοκτήτης ή υποψήφιος αγοραστής, αλλά και το κράτος να γνωρίζουν όλα τα στοιχεία και τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο κτίριο. Η διαδικασία της ηλεκτρονικής καταγραφής θα ολοκληρωθεί σε βάθος δεκαετίας.
Το μέτρο αυτό προβλέφθηκε από το Ν. 3843/10 για τις τακτοποιήσεις των ημιυπαίθριων χώρων και εκκρεμεί η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την εφαρμογή του. Η ταυτότητα του κτηρίου, της οποίας το κόστος δημιουργίας δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί, αλλά θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες, θα ισχύει για δέκα χρόνια και ακολούθως θα ανανεώνεται.
Όλες οι νέες οικοδομές και όλα τα ακίνητα που θα ενταχθούν στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης ή τακτοποίησης αυθαιρέτων, θα πρέπει να διαθέτουν ένα ψηφιακό αρχείο που θα περιλαμβάνονται όλα τα δεδομένα του κτηρίου (αρχιτεκτονικά σχέδια, τοπογραφικά διαγράμματα, φωτογραφίες, συμβόλαια κ.λπ.) από τη φάση της μελέτης μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής του.
Το υλικό αυτό, σε καθιερωμένες φόρμες, με τη μορφή CD και ευθύνη του μηχανικού, θα υποβάλλεται και στο υπουργείο Περιβάλλοντος, δημιουργώντας το ηλεκτρονικό αρχείο του κτηριακού αποθέματος της χώρας, το οποίο θα δίνει χρήσιμες πληροφορίες σε όλους τους φορείς.
Με το νέο νομοσχέδιο δίνεται η δυνατότητα, με την πληρωμή του παραβόλου ή του προστίμου για την τακτοποίηση, να νομιμοποιηθούν όλες οι πολεοδομικές παραβάσεις που γίνονται μέσα στον νόμιμο όγκο του κτιρίου ή οι μικρές και μεσαίες υπερβάσεις σε εντός και εκτός σχεδίου ακίνητα.
