Καθυστερήσεις στην πορεία ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου παραδέχτηκε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σ. Καλαφάτης χθες στη Βουλή, προαναγγέλοντας ότι τις επόμενες ημέρες θα κατατεθεί νομοσχέδιο, το οποίο θα καλύπτει ελλείψεις του νομοθετικού πλαισίου, προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ολοκλήρωσης του έργου.
Αφορμή για αυτές τις δηλώσεις του κ. Καλαφάτη, στάθηκε ερώτηση σχετικά με τις καθυστερήσεις του Κτηματολογίου από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλη Αποστόλου, ο οποίος ζήτησε να μάθει, μεταξύ άλλων, από τον υπουργό "αν θα προχωρήσετε και σε ποιες αλλαγές στη διαδικασία κτηματογράφησης, ώστε να επιταχυνθούν οι εργασίες, ποιες είναι οι απόψεις σας για το πρόβλημα κυριότητας των παραπάνω καταπατημένων εκτάσεων αλλά και αυτών που θα αποκαλυφθούν μελλοντικά, σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διαδικασίες κατάρτισης των δασικών χαρτών και βεβαίως, γιατί δεν προχωρά έγκαιρα, γρήγορα η εκδίκαση των αναρτήσεων που έχουν κατατεθεί κατά των αναρτηθέντων χαρτών της Αττικής, ώστε να ολοκληρωθεί με την κύρωση η σύνταξή τους".
Η πορεία της Κτηματογράφησης
Σύμφωνα με τον κ. Καλαφάτη, η επιτάχυνση των εργασιών κτηματογράφησης αποτελεί κυρίαρχο στόχο για το ΥΠΕΚΑ. Οι καθυστερήσεις, ανέφερε, εντοπίζονται κυρίως στο πλαίσιο της ανάθεσης των έργων. "Η επιτάχυνση, λοιπόν, της σύνταξης του έργου του Κτηματολογίου, η πληρέστερη προστασία αλλά και η καταγραφή των δημοσίων ακινήτων, καθώς και η ολοκλήρωση των δασικών χαρτών της χώρας αποτελούν αντικείμενα του νέου σχεδίου νόμου που θα έρθει συντομότατα στη Βουλή".
Επίσης, πρόσθεσε ότι "το Εθνικό Κτηματολόγιο αποτελεί ένα πολύ αξιόπιστο σύστημα, το οποίο μπορεί να εγγυηθεί ασφάλεια στις συναλλαγές. Αυτό αφορά τόσο την προστασία των δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου όσο και των πολιτών, κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης. Το Κτηματολόγιο εφαρμόζει τις δικαστικές αποφάσεις που αφορούν στις διορθώσεις κτηματολογικών εγγραφών, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό τους και τον τρόπο έκδοσής τους.
Πέρα από αυτό, οι νόμοι του Εθνικού Κτηματολογίου για τη σύνταξη και τη λειτουργία του θεσμού έχουν θωρακίσει τη διεκδίκηση ακινήτων αγνώστου ιδιοκτήτη με διαδικασίες που λειτουργούν ως ασφαλιστικές δικλίδες για την αποτροπή καταπατήσεων".
Χρησικτησία
Οσον αφορά την αποτροπή της ιδιοποίησης ακινήτων αγνώστου ιδιοκτήτη με αιτία κτήσης την έκτακτη χρησικτησία, η οποία συνιστά πρωτότυπο τρόπο κτήσης της κυριότητας, όπως προβλέπεται από τον Αστικό Κώδικα και δεν στηρίζεται σε έγγραφο τίτλο, ο κ. Καλαφάτης δήλωσε ότι ισχύουν τα ακόλουθα, αναφέροντας τη διαδικασία:
"Στη διάρκεια της κτηματογράφησης για την παραλαβή σχετικής δήλωσης, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, δεν αρκεί η προσκόμιση ενός μόνο αποδεικτικού εγγράφου. Σε περίπτωση υποβολής δήλωσης με ένα μόνο αποδεικτικό στοιχείο, το δικαίωμα που περιέχεται σε αυτή δεν προκρίνεται.
Θα πρέπει, επίσης, να τονιστεί ότι η δήλωση με επίκληση χρησικτησίας μπορεί να υποβληθεί μέχρι την ανάρτηση. Από την ανάρτηση και μετά δεν επιτρέπεται η υποβολή δήλωσης σε ακίνητο που έχει καταγραφεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη. Αντί δήλωσης, στην περίπτωση αυτή, υποβάλλεται ένσταση, η οποία υποχρεωτικά κοινοποιείται στο Ελληνικό Δημόσιο.
Επίσης, οι ανάδοχοι μελετητές, που υλοποιούν την κτηματογράφηση, έχουν υπογράψει ρήτρα εμπιστευτικότητας για τη διαχείριση των πληροφοριών που συνέλεξαν ή συλλέγουν και οποιαδήποτε διαρροή συνιστά συμβατική παράβαση αλλά και ποινικό αδίκημα. Συνεπώς, η όποια σχετική καταγγελία οφείλει να είναι συγκεκριμένη, τόσο για την πράξη όσο και για το πρόσωπο στο οποίο αφορά.
Μετά την έναρξη της λειτουργίας του Κτηματολογίου σε μια περιοχή, η διόρθωση αρχικών εγγραφών σε ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη με αιτία κτήσης "έκτακτη χρησικτησία", διατάσσεται αποκλειστικά και μόνο από τα αρμόδια δικαστήρια. Μάλιστα, οι σχετικές αποφάσεις δεν αποδίδουν κυριότητα, αλλά διατάσσουν μόνο τη διόρθωση της εγγραφής και εκ του λόγου τούτου δεν μπορούν να αντιταχθούν κατά του πραγματικού κυρίου.
Για τις δίκες αυτές προβλέπεται υποχρεωτικά η κοινοποίηση του δικογράφου στο Ελληνικό Δημόσιο, ώστε να λάβει γνώση της διαδικασίας και να παρέμβει εγκαίρως προβάλλοντας τυχόν δικαιώματά του, αν βέβαια πρόκειται για δημόσια περιουσία.
Με το Κτηματολόγιο έχουμε ακόμη ένα πλεονέκτημα. Για πρώτη φορά όσοι θέλουν να διεκδικήσουν με έκτακτη χρησικτησία ακίνητα στα οποία έχουν κάποιοι άλλοι καταχωρηθεί ως κύριοι, είναι υποχρεωμένοι να στραφούν κατ’ αυτών και όχι κατά του τρίτου προσώπου, ασχέτου ή και ανύπαρκτου, δημιουργώντας εικονικές δίκες".
Δασικοί χάρτες
Σχετικά με τη διαδικασία κατάρτισης και κύρωσης δασικών χαρτών, ο υπουργός τόνισε"Η σύνταξή τους προβλέφθηκε από το νόμο 2664/1998. Η κατάρτιση δασικών χαρτών ξεκίνησε για πρώτη φορά το 1997 και αφορούσε συνολικά τριακόσιες είκοσι δύο περιοχές. Το 2008 προκηρύχθηκε πρόγραμμα κατάρτισης δασικών χαρτών για εκατόν δεκατρείς αστικές κατά βάση περιοχές, στις οποίες όμως περιλαμβάνεται και ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας καθώς και το τμήμα του δάσους-πάρκου Σέιχ Σου Θεσσαλονίκης, με σκοπό την προστασία τους από τις απειλούμενες καταπατήσεις μετά τις πυρκαγιές στην περιοχή. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει ολοκληρωθεί. Οι δασικοί χάρτες έχουν παραδοθεί στις αρμόδιες διευθύνσεις δασών, αλλά εκκρεμεί η θεώρηση του δασικού χάρτη για σαράντα τρεις ΟΤΑ από την αρμόδια Διεύθυνση Δασών Ανατολικής Αττικής. Το 2010 ακολούθησε νέο πρόγραμμα κατάρτισης δασικών χαρτών για το υπόλοιπο του Νομού Αττικής, που αφορά σαράντα έξι ΟΤΑ, με το οποίο ολοκληρώνεται η κάλυψη του Νομού Αττικής. Η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ έχει αναθέσει τη μελέτη κατάρτισης δασικού χάρτη σε τριάντα έξι ΟΤΑ, ενώ η ανάθεση της μελέτης για τις υπόλοιπες περιοχές εκκρεμεί λόγω προσφυγών στα αρμόδια δικαστήρια.
Στο πλαίσιο επιτάχυνσης της σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου και της προκήρυξης δυο νέων προγραμμάτων κτηματογράφησης που αφορούν διακόσιους εξήντα οκτώ ΟΤΑ και δέκα περιφερειακές ενότητες, προκηρύχθηκαν τα παρακάτω προγράμματα από το 2011 μέχρι και σήμερα.
Πρώτον, προκηρύχθηκε η Κατάρτιση Δασικού Χάρτη σε Πυρόπληκτες και Προστατευόμενες Περιοχές της χώρας. Το πρόγραμμα αυτό καλύπτει το σύνολο της έκτασης έντεκα περιφερειακών ενοτήτων της χώρας. Δεύτερον, προκηρύχθηκε η κατάρτιση δασικών χαρτών για εβδομήντα εννιά ΟΤΑ της χώρας και τρίτον, η κατάρτιση δασικού χάρτη σε δέκα περιφερειακές ενότητες της χώρας.
Με την ολοκλήρωση των παραπάνω Προγραμμάτων Κατάρτισης Δασικών Χαρτών θα έχει καλυφθεί έκταση 78,95 εκατομμυρίων στρεμμάτων, που αντιστοιχούν στο 60% της ελληνικής επικράτειας.
Όπως γνωρίζετε, όμως, η αρμοδιότητα για τη θεώρηση, ανάρτηση, επεξεργασία των αντιρρήσεων και κύρωση των δασικών χαρτών, σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ανήκει στις αρμόδιες διευθύνσεις δασών και στην εκάστοτε Γραμματεία Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Τα στάδια των εργασιών κατάρτισης των δασικών χαρτών διαφοροποιούνται ανάλογα με την περιοχή στην οποία αφορούν.
Από τη μέχρι σήμερα -και ολοκληρώνω- πορεία του έργου διαπιστώθηκαν πράγματι προβλήματα, καθυστερήσεις και αδυναμίες, οι οποίες οφείλονται κυρίως στο θεσμικό πλαίσιο. Για το λόγο αυτό, το Υπουργείο ανέλαβε νομοθετική πρωτοβουλία με την οποία θα επιταχυνθεί και η κύρωση των δασικών χαρτών της χώρας.
Τέλος, όσον αφορά στην εκδίκαση των αντιρρήσεων που έχουν κατατεθεί στην Αττική, αυτές, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, εξετάζονται από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων των Δασικών Χαρτών, οι οποίες συγκροτούνται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Οι Επιτροπές αυτές δεν έχουν συγκροτηθεί ακόμα από την αρμόδια υπηρεσία, διότι απαιτήθηκε εκ νέου η δημοσίευση των αποφάσεων συγκρότησής τους, με περισσότερα στοιχεία των μελών, σύμφωνα με τις επιταγές του νόμου, αλλά και αντικατάσταση μελών".
